De typographiae inventione, et de prælorum legitima inspectione, libellus brevis et utilis, per Matthæum Iudicem

71쪽

invitos , fuci ubditos priuant ueritate Euan ea hi, qua nudus est praestantior, G durabilior rapa Hicimi omnis generis corri toribus docti Ole

sua bona retinuerunt,ues amisa recuperarunt,ta ex ipsis carceribtis liberati sunt,ta accer uni ibi econtra malediactionem, execrationem omnit inplorum, quae res ea longe tristior nocensior, quum quicquam aliud in hoc niundo tu ut Lutherus dicet e macte meere orses Tura cicisu B re is ci tuisti, quini unire uertit Aprunipiis

cationem contra febris tu de cui is sim. Dp moad dem desperatiosiolat eiusmodi serilitosqui, cuivi rei exempla poί ei rus recitare,nse brevitati studeremus. Mala corporalia magis in oculos lacvriunt,quet ramititi e participes Surunt se ista non siti peccato, ueram ct a causa ad cribere solent. Peccata Antichristi Ecgflastici, tu P prim Deus p muit, 2 adhuc punit, a me, uti,gLήio,seditiombios, perii Romani a tractione, a lutione canorνω fu Mersone ciuitatum, uari s no salim morborum genen intad. v tim

72쪽

ει DE TYPOCRA PRIA Eudem mala manent, P quidem iam caeperunt grassi ritu lagistrat usib utrumq; gladium rapientes 'Dom sita Dictatores ream christi constituentes Dum enim illi regnum christi tirbant, a trans Ormant, Deusis is uici i sua regna turbita,ta omnis eineris calamitaa libra replet uinsuper christum, 'Eccli iam regnare niatu Cur, istos in exilla mittunt,chri ius uici fini eos sub, k iis ruit iti, imperia alieno,ut Turcico, Mu collitico, ah Lbaula aeterna Antichristo Papuli praedicti uni laver bo Extrema abolitio a Thr.2. Palus ignis, sulphuris, A.

pocul 0. cruciatres aeterni Apoc. i . Verum eadem etiam

depti pote stat m, erit rannidem, I perpetuam dictatuaram,Tum enim Gre aureas cula, ac caueri, a interdici posse uiris rixara, ne quid quan arscribant,cat dant, quod aciat ad Magnatum an os irritandos, i. dia excitanda Nauali uerbo De experientiae, fides habenda es dirier um eueniet. sicut enim Papalis Antichriasi: s,qui ibi ultra gladium spiritualem, tiam corporalem rapuit, si ita mala attulit, icci iam, politiam oppressit,cultus idolatricos in lituit, carni icinam con clanaitarum exerculi, urbas, Pseditiones funestas mouit, πώ m iros in lautia larum amor deduxit. Ita econtra Antichria

73쪽

etium piristote uendit,contra De vcrbum,et ordinem. opprknit Ecclesilam,u 'rum doctrinis Ozi,u res confisi ones impedit pro mens, siluimbus Ministres corruaptores Iereticos adulatores,Mugiltro pcdcs, lugena

succos et Arullaquos ab liliat,o confieret, iuenena pro pirat, Rempublicam urbis, , editionibM comple et iram Des bi. suis uret e cui tu ery pernis em eu

scriptorata editionem pendere Paulicorum praepostero a norma ver i dixini ab uno redicto, Extat is oti Luiberi adibilisnam,in quid a re ei, ne u scripta ad Aulicorum arbitriami dat, aut si pro De Ac recte asserit mediam partem uorum operum in te bri man isse lauti arbitrium, consecuta ipsi expectasset. An Plagistratiis recte faciant, si interdicant literatis stubsua ditione constitutis, ne quid praelis externis euulgent, a se non prius uisum, capprobatum.

74쪽

tim regnum rccliperet; et nouum quoddam condat,ommabus uirib cxperitur praetiis captiuitati , si se uitutem redime per Dominos politicos vos mat, excitat ad doni tu super Ecclectam, tam tracteri, tim constituendum,occupato nimirum elatio stirituali, edi potestate Eccli iastica. Ac Dei perm: u propter peccata populi uti s utitud non mundi ea re non parum proicit. Nam Polo,ribus,c superattendentibus, qui debebant se culto esturus priuilegiorum,si libertatre Ecclesiae,quam chri. 'α suo sanguine comparaui:,p m ierientibus, partim colludentibiscum sacrilegislsi, strum etiam proditio,

nem exercentib&η,no moa praela, tuae ub dominis cuiusque funt,occupauit pertilos Ionarchis qui soli ea ob, dent, profuis 'rannide,aut labitu,quae edi, aut non edi debeant uxta aulicam septentiam, e non iuxta Dei uerbum C Eccitatae nec itatem utilitatem edicunt, sed etiam longius progress sirria externa, qua ui non sunt, edulios dominos habent, conatur ut ei ultio,s iurigosubiicere,du imperant,ne quis ex Thcologis quicquam edat alibi quod non prim a se fit illum, si opprobatum, et concessum,siqui fectu: aciat,eum contumel in exititio multant, Docebat autem Magistratae prius con de re, nuna

75쪽

texerunt,in tenebris ambu ,vrcvebunIur omnia funda cogit de spro arbitrio quae labem,quo iure axe ina ima petunt scipiunt, si actum producunt, neque Ucum, eque homines reuerentes. mare necesse est Mnastros Dei eos iuxta Dei uerbaram ueram pietatis normam,uel surdos, recaliur est rara cruenti limas irentes, ut coelum terrae mi cenate commoneficere de metre sui iuris, aut norma

culabiles in die uicij,uel me dationem. Pq. mo, Ane nos quoque banc asstionem scutiemus. Quod autem Marii ruta non recte sciant illis teratis in ditione fra constitutis perent, ne quid praeotis externi sub ciant,n sit primast, o fui Aulicis. probatum, C concessem, mile iudicari potest ex tu, quesupra dicta sunt, porro sub cientur. Flams non habent politici Domini ias soli sine iudicio Ecclesiae tragit: λὶν uero consensu bais nodi m uram instituendi, aut exercendi, ut upra denron iratum est, multo minus imbibent testa simpliciter imperare secundo non taubentius iteratorum, maxime I beologorum scripta ad suam, pectionem c censuram dulicam ne Ecclesia Dei consensiu stringendi, ut istoru iudicio praepostero,ω urbitris,necesseri car cita ad aedificatione bibiant is

76쪽

DE Ypo GRAplar Adi ferrat, ut ueritatem in mendacium et adulationem

conuertant. . et

Mim ipsis esse debet, autores Iu nomina Iubet. cIaant,er parati in reddere rationem ubi sit necessera pii. ii poenas siue Ecclesiasticassiae politicos quid con:r pietatem edidisse conuincantur. Terrio,quia iterati homines non uni de m ipt,et

me tratus dominio subiecti ut nihil cribere, nihil edeare liceat fine ora in pectione, approbatione,praesertim si uti rob nis iustas,ita di irationes ex uerab Dei fi re queunt. utorum, alit afrorum adeor ' mancipi, ut cogatur tanta ex Magistratu praescripto, in lectione calieos,aut clauo; butus, uel alterius Orma Acere, tui tantum,u non etiam uti uendere certe igubernator liquis conaretur futoribua hoc iugum eruitu. tis imponere,ne quem calieu alium Sciant,quam a se praea scriptum,nec cui uendant,quam a se prim usium, o paprobatum sui omnibus sese exponeret, s pro prudente con ule, ut Principe ustus improbur,et iniustus audiret, propterea quod cum non nosset artem calieariam, ac sii, rei iudicia de calaeis pertinere ad eius artificii Mugsros, o non ad consularem,aut regiam dignitatem, tamen ea mere id auderet,et simul impedirct commodum artificium, et re nova tentaret .cur igitur strant homines docti,t Theologi ut gubernatorcs politici qui aut scribere non norunt

aut de religione parum intestiunt, id quod siui, si iiij non est,nec ab ij prae Sari potest,sed ad aliosperi t temere caecam raude publici ora dureunt

77쪽

DE TY po GRAPHl f Qvarib,Privilegia,C beneficialiteratis dat e conaeesse ab Academiis nomine Principum non possunt sine grainfumis causis brogari, to in ipse Impcratore, nedum ub liquo instriori Don ο, nisi uelit pro T 'ranano. 27 uiro virum ibi constante haberi. Sed Docioribus,ac Mugil ris,o Ministris Ecclicti dratur potestas docendi, I scribendi quae pminent ad cuiusque prodi sione,tantum cum ista conditione,ut iit pardi redadere rationem, quid perperam docui se, ut scripsi se uim

Lautur. Q na igitur ronte, conficientia Domini ij po, litici ila iterarum, iuxtine Ministrorum Ecclicte iura abrogabunt in cis Imperatore decretum Scientes te quid a quoquain edatur quocans in loco, si priua a se lum, aut approbatum Ct sin b,Distinctae uni gubernatorum iurisdictiones Alius alio loco imperium cI Dominium tenet, et culinus potestas gubernandi Aliud est de victo defessionisad enim etiam extra lues ut territorijsiecte extendit de iure Dei, regentium tum locum,s populum comprehendit, qui eis abditus,nec debet mittere Sucem in alienum meJem,

Q nisi autem aliqui gubernator hic imperat,ne quis libro, uos morim ab aliqua V repho in remota regione curet,nis ne pris censuerit, er approbarit, nonne suam iurisdictionem extendit in praelu illa extra suum territorium existentia,quora ius nussum habet. Habent alias priua ista externa suos Dominos , ein stuctores non una

78쪽

olanticen ore praesi contemnunt, dum ea, quae ab Hiscensieri debeant, ad se rapiunt, non tam animo promouendi rem literariam, quis pediendi, nec tametsposunt cauere autoribu , quodsi ab ipsis in libri nil eli,er approbati,quod externorum praetor in pectores contenti horum iudi io, cen ura stos libros approba, iurisint, C admisariananem ergo umunt opcram, Pliena curant suis neglectis, iii igne ιrrogantiae uitium produnt. Literati homines, 'Theolari ea sunt priait mode, Ilia,ut nihil magis uelint,quam ante editionem ua scripata a doctus, expiri uiris egi, censeri ci emendari, da ditis causis emendationis , cen urae. At id Monaracbae non quaerunt emendationem, sed oppre lionem. Ea enim occasiones riseruntur illis libri necessarii ad cono fi lionem, si de in ionem veritatis, cisalutareta bonitanum conversonem, peccatorum redi errorum reprehcrufinem,elisa sua proponuut, Nolanius hoc resis euutigari,quia seditio um est, quia nisnu accrbum amas rum,quii intempestiuum,quid fendit hos illos uiros

magnos,e potentes,qllorum amicitia nobis commoda est.

sed i quis quaerat causis,curseditio um,cur cerbum, eur latempestiuum An propter homiliari fluorem ueritas Dei occultanda s Nullus nicti uanu est carnales os earunt rationes quae pietati cibo relati contrariae sunt. sed tamen propter eas edictu sua uolunt eruari, Gaadorcri, Atia ita oppressionem, non emendatonem fua

79쪽

bi trictiora quaerunt, reis apri unit. Sexto dis stratus o pestim ei honor re bona operet

o nou prohibere ea Rom. ιῖ. Sediocri lo βnceram sari impropagare,cora rvptetis, errores refutare,peccata, a peccatores renderguare, ad patritentiam uocare Item historias ueriras, eteres,et recentes commemorare Ar tum et iterurti studia excolere promouere, fiunt bona opera ea

cessaria Reipublicae,s cci sitae.Qua ergo con cientia gubernatores possunt decretis fuis,ne quid primatur sine suo consen uitium externi praelis iti opera mpcdire,et quo mu ipuus conclud:re, quae uti finia reuerusiant

nutilia cen ere septuno,Novum, tisauditum quiddam hae in re sciam Magnates Num dum in hoc orbe terrarum litere ararunt, libri scripti et editisunt, ac dum pi, ac prauit ui pati uni nunquam monumenta iteratorum hominum praelis externis edendit uoricIa ferunt aduoluntatem, nutum, , cen arum politicorum Dominorum. Habuerunt quidem illi potestat:m si quid alibi pro, diisset, non rccte scriptum esset,exigena rationem ab autoribus , oK etiam iuxta leges suas ob impia,unt ita, bouesta scripta puniendi,sed ante editionem ad uum consensium omnes labores Domi una obligare, eas occasime necessuiu, salutaria sic ripta mpedire, eet supprimere, nemo u in Ait ne Iulianus quidem aut Ethnicus Magistratus Us adeo haec noua ratio, ut ante paucos annos in eua

gelicis cuti busa impiis in urbe,qua suo tempore

nominata

80쪽

aDE TYpo GRAPHIA novi lim iudicabit historia optimi, ta praestrulis uiri, qui propter libellum de novo,et ueteri misto a Saul quod te exilium es pulsus contra dicente, remente Ec cic M,inuenta ad idelium in irorum exilium, tuam postea cum alii quid fari Theologa praeter iuw, a conuen tiones priores imponere conare :tur,muni diar ni uorsicon to istam,t 'suam in ictutem erga Misistros Dei, religionem Q odsi Romani casares, e prae dii ludeae post a cens ei chroli ea aetate,qua uixerunt Euangeliustae, filu: senti tutγraum d quam nunc chri tianisxercent inrem literariam quid quae o haberent de uera hiactoria bri Ti. Apostolorum,ns orte putemus ec tam stolidos itisse, ut concolisent fuangelis arxm tib Pos in publicum prodire in quibus fiunt multae historie, quae non

bene commendant quorundam Magnatum icta. Verum cute imperatoribu Ethnicis, est drannis crudeli fimis , nu vitias ad extinguendum tristianis viam magis compendiarius reperis,quam Lucinius,qui vetuit ne sacerdotes christiania nodos celebrareηt, de religion a negocio coniunctim tractarent, Et Iulianus,qui escholis chri lianos eiecit,o pueris gentilibus blathemias initissare uilit,uc edixit,ne qui christianorum librosξcta lilium philosophorum,aut portarum legeret dque edia ob causam,ne inde arma diuerse gentium idola peterene ita hodie ad opprimendam ueritatem Euangeli nudia ex Pupillicis larunnis rationem ad eam rem accommodatiorem. ιtuit,quam hae est Urutiliaberanαῖ,qui talibus decretis,i culciri omniafripta Asinis puritia doctrina proo