De typographiae inventione, et de prælorum legitima inspectione, libellus brevis et utilis, per Matthæum Iudicem

61쪽

nis reum, ed iuxta Dei uerbum de ij iudicetur.'Econtra Magi struim in sterio diutinitus in litui sua conscientia inanima sunt subiecti , tenentur ab iis uerbum Dei audire,o fuscipere Asciplinae ecclesiasticae, seu clavibus se submittere, di sacramentu uti, pie uiuere.

G aliis bono exemplo praeire,oscandala cauere. Deinde cisi illo portas aperire,v plantationem Ecclea fae iuuare,e quae eum mpediunt,remouere:

Porr illa barmonia diuinitus sancita, fidi lactios cia commi centur,ercon unduntur simistri Ecclesiae ibi rus Magistratu arrogant, eorum I iurisdictionis e exmat,ut it Antichristus Romanus: Aut econtras Mae tratus in ministerk ibi rapiantra iurisdictioni est eois eximant,quodsi cum inconsulta Ecclesia infragadem minit et ij decreta iciunt inibi docendu,aut scribe dum,aut edendum a Ministris,l: Doctoribus Ecclesii esse,quod non ip prius approbarint. Item cum uasuoru etiam atrocia , mammia delicta argui 'samitari

iuxta Dei prae criptum vetant. Verum ubi Dcws,aut in Tris Ecclesiaepraecepit,ut nihil doceanti edant,nicti prius a Magistratu iuxta duliacam, carnalem sapientiam approbatum:ingis Prophe. turum,aut Apostolorum,Principum, e Regum, poliaticorum Dominorum con lio,ta con ensu, a decreto mi. ni terium suum obluitam Prophetae, o Apostoli contra Magnatum edicta,redecreta,ueritatem,ut a Deo tu si tarunt,propo ueruat publice, si hac regula, oportet Deo

magis obedire quin hominibus, Aa, in a Dei de

62쪽

Delati ubi Iam Magi stratu hoc tim dedit, ut Mini. gris Ecclanetae ex suo cerebro decreta uerba Dei contraria de doliri, admini stratione clauium, di sacramentos rum, alijs ficis ad Miniterium pertineritibus praescribra Au nou Dem ipse 2 oram praescrip t,quae a Maiia

rusus uuls ri, per esuram ctum, quem solum uula

nudiri,ec si eum uocem issium onantes.Mat. o. Cy r. Si aurem inuincis i ii iris suis mandauit, ut expetaret Maai stratus autoritatem, v noua decreta quid Docere,καὶ cere inmmitterio suo debeant siue uocesueslγD,nes Magi stratui id inutian commisit ut talia ciant. quis est tam babeth, iudicii, qui non linteiligat, isto modo apoliticis nouum imperialem Papatum, quem Germanoavum propheta Lutherus saepe praedixit, contra Dei Merosum in luuis sicut enim Pontifex Romanvisibi ius gladii corporalis,

quod ageti tui es a Deo commissum,arrogauit contra edicitum christi,Principesgentium dominantur, Vcsa uatem non ic,G eo multis modis abusus est,ad Regum,cae aram oppresionem, T politiarum,ta Eccli rarκm e uersionem,ltu nunc Subernatores politici, seu potius ruis deles Tγrauni ius gladii spiritualis,qui Ecclesiae, Cym usiris eius diuinitra est commendatus oh.ro. Mat. 8 repta unt,eoque nosterium opprimunt, o plantationem, Cypropugationem ueritatis. γ' salutarem homun conuerusonein impediunt,dum non ex Dei prae criplo sed securea dum suas sus ientiae,uel polimstultitiae humanae regnias,o

63쪽

e se uosque niustos quaestore t rude vesco siliarios constituunt Episcooos, suornm Dictatores minisse rist,ta gubernationis Ecclisi istiGe,ub de puritate doctria

de confissione ueritatis oppugnatione haeret M de ea ditione librorum ad Ecclutae aedili itisum utilium, ex smilibu rebus Ecclesiae iudicandum est. Sicut autem Dem,et Ecclecta Antichristum Romanum damnat. Er execratur a.Thessa Apoc, S is Ita absc3 dubio extreme detestaturailum nouum caesareopapatu et, ut Lutherin nominat,in quo politici uiri siest in templum Dei codicunt,et contra Deum,d Ecclesitam est, prunt. ost pro Deo ostentant,dum noui decretamur terio ach, illo ordinio contraria condunt, e promulgant, ac si paena ex: iij, d innationis seruari uolunt. Nos reges, Principes con vles,etc. Imperamus uobis Eccle ae ministris,ut iuxta ormam, quam uobis prae riabimus doceatis,Quia nos fumuη custodes utriu3s tabula, et bubemia potestatem noues vrmas docendi praescribere, suo pax,et concordia seruetur inter dissentientes. Item hunc librum roc corym doctrinae,ub isto homine prae cri. um debens μ'pere,et per omnia probare.Si quis conistra aliquid dilhutauerit, eum conculum no brum damna bit,st nos eum roscribemus. Non eum polint autor illius uolumum errare,eiusquescript re canonicis, et autemtici aeqvi parantur.

Em, cum docetis de cirra Domini , non debetis diis

64쪽

tibet doctrinae contro ror is enituit. mm id se conscienotiae carni ici:Dm n lituci ci siccitas. Ne quem ab Volutione, tu ipti ino,aut carri ulcis datri,aut remoucatis, si priu in Ala, e cons torio ο, spro accusatum damnatum nostra enum insecus sciens in imalloinincs, Magi stratui regilia a praeripit. impietatem ponti Pilati iniquitatem, P γrunniadem exuperantem, Ne quem scandalis ura peccatorem iubeatis cum caeli ira, n si uiri reconlitur de nunciatione ex fuga gestu, quod lapsus agnoscat suum delictum, C petat nequis suo malo exemplo innitatur. Num hoc si humanis traditionibus onerare conscientias. Item ne uti publice delinquentes, era Magistratus u nitos exerceat scen urata Ecclectra icam. Nemo enim deabet duplicem poenam pati. Item ne baereses, 'aereticos, nimirum Papi ias, sicu, dordi. boristas,sγnergi lds,Vic ortinianos, Maiori las,sacramentarios,stenc ridianos, iandri tra, similis r. rones publice damnetis Navi illa non Ociunt ad adficationem sed tantion irritant homis, di agnatum odia conciliunt,et illidia augent,Etscriptum e S,Nolite iudicare, non iudicabim mi. roormatores Ecclesii e Dei,ub manet ictu nati L .cauete uobis a neudoprophetis, icta

65쪽

vem non debetis nes nostris,neq externis praeli: d.'re, uni scriptum siue ccntra Antichristumo e contraritorum barem oram corruptela ni r de nostra diolantate con πβ,E quamuis ros nullis rationibu Alu 11 patrocinium nric sti,C alior in erronum, fripta iustra moaracen ure, siau,o marceratione oppresserimus, ea contra libris eorron,qui corruptela, erunt, veritatem torrumpunt,emuenena propinant incautis, lineam Dormiui uastat,omnes encstraue,ta adiim pate aciamus amo non debetis nos impietatis sed fictionis a vera doctrix tier declinationis ab exemplo nostrorum maiorum urgueare,ta damnare. Namsi nos Spiritum Dei habemus,e errare non possumtu,na quenquam erre uolumus,qui noba contradicat,v quicquam praescribat. Posset simultum dure cri in caesareopapatius longus texi catalogus ex bl orijs , ta actis Ecclicturum si bE, uangelicis Dominis,ns prolixitatem uitaremus, o nonesium occasionem expectaremἰ s, Quarto,Quiat 'rannidem exercet hi libertatem Ec. elisiae a christo partum. Num Deus omnium piorum,maxime uerb Theologorum vocem,ta st 'lum in ossirenda, propaganda C defndenda ueritate,quae t commune patrimonium Eccl. r.e,uult se liberum, praeter iudicia usi cchsae,ad normam uerbi Dei aciendum,nνθια homiris, aut Angeli autoritati, 2 mprrio ita abiectam ut decim arbitrio fiat,aut interirmittatur,Gat,

66쪽

DE TYpo GRAPHIA terra pati Ailit eum tueatur contra istos di an nos conantur seruitutemi O AEg/ secum imponere inmi stelio suo neqvid dicat, itat cribat a se inon priω appro binium,ac perrui I . t ibi Dea in ro, Do rore Eccliniae meis de, fideres,quam ut libere scribat,aut dicat,que ad D:i gloriae nae ic lectae ad ficationein pertinent sitne a liu boni,nis respectu At illi γranni se privi con uti uolunt quid docere, scribere desitant,'ex puis cerebris politica sapientias u portis in sipientia plem decreta didiare praesaesunt de rebra Frituali M,quas parum in elligunt. Os into,Phla aro M'αγμ οσίνους uicium iraui iis inum incturant,dum Electa ijs,quae propius ad ipsi sper

in .d mistratione Reipublica satis quod agant babet Ieziis condendas litibus componendisionis de indendis, coercendis,ac puniendis sceleratis.Ηrcsei sedus,et gnauiter tractarent,negocst,et molestiarum satis capesserent,n ea Irctarent Ecclesie dis strationem, quae istis non .s commisi quid o iacia ut, o con filiarii sciis plearumque impietate, fautricia, ea naturali odio aduer usMinil eriti. laminatis,omηiu committunt cumagno iis,

ubEuora detri sero, ideo ibi iura per irassione in lati, Duci; rebα religion , omnia periti umi, donubb; di cerne ill iritis ci prae iij in eis usa proauispoi :deunt Spiritu ancta ius rapiunt contra Dei uolunta4ιe et contra celinis cori essura di in stris Ecclesiae, bis libra cibos e cim, ait no debes edere, quia nobilis no

dici

67쪽

me ne o fendantur Magnates,m accersatur periculum, ne ueniant Romam,ne augeatur di idiam, ne excitentur

haereticho restondeant deo imperamus pro noti a maiestate, des in publicum Satis pro imprrio, gregiae sane rationes,non ex uerbo Dei de mundi iuuitia π caeca philosophiaseueriuris prudentia promanantes, quG ψιSpiritu sancta approbauerit,paratum ei exilium statis christin erat crinium prudent mus, o ad iudicundam cassia politica potentiam , dona habebat praestanti ia1na tamen intra metus suae uocationis fest continet,vsoapulanti,ut sibi e fratri ius dicat, roondet,Quis me consituit iudicem Sic Politici Dominuum suis aulicis debeabarit cogitare,Quis me confluui dictatorem Ecclectae, ut mihi liceat Ecclesiae ministris praescribere,quid docere,aut edere quid omittere debeant, sed dum sicundum Dei praescriptum suo anguntur obficio, nustu in istos ius habeo.

sext).Qura violant perpetuam consiuetudinem Ecclea

Le,quae a piis MagistratibMsemper est obseruata, ut potet ex historiis, legibus Imperatorum, nimirum, ut de doctrina, rebus ecclesia sticis, de libris edendis, non solum politici Domini,ut isti viunt, ed Doctores Et cliferes iras latestigentes , donis ad eum rem a Deo ora nati censtrent, e iudicarent. Recte iste dixit tum is, re artes beati limas, si tantum illi de iis iudicarent qui earum peritiam , cognitionem habeant mul binelium es Ecclesiae haborent ii tantum κ mfrdigeu,res uota Dei uerbo,ci non iuxta di parta rationis

68쪽

ex praescripto uerbi Dei, o non iuxta hom incarnali uni placita dirimerentur.

Septimo Q mu niuitum nocent uae politicae administrationi hoc pacto .mm i quid liquando editum uerit conam aliquem Tγrunnumsicut interdum ieri neces est,tu iste irascetur non scriptori, ed Domino illius loci,quem nouerit omnem potestatem praelorum adse traxisse, ac cotitet non ne eius con cn u id fieri, eas occuctione mouebit

bonum. O lauo,Qgia tali ratione mulium nocent uerae retiationi,s Ecclassiae plantationi, posteritati. Nam ad earum religionem propagandam tum ad alios, unietiam ad posteros, ui regnum Diaboli eneruandum, ad impediendum errores,t impios cultus, opus est libera cona fi lione, ion tantum quae retiat, ed etia quaestγω.Quod quidem adeo planum est ut nemo negareio lita enim confirmat experientia, 'illoria ecclesiastica Nili enim Apostoli eoru successores,er patres γla,ci libris eaditu haereticorum opiniones, irrores re ut pent, ieram doctrinam de elidissent, quid quae Oposteritas delearitate nosset. Quae enim uoce tradiderunt obliuioni tradira furet sil scripta eorum 4 o teritate lecta sunt, ac Dei beneficio ueritas tande apud aliquos obtinuit uictoriam. Qi3οι itum folimgi iratus, Aulici imp θ ad Ue iugedendi libros traxissent, ut hodie Binpropter aulicus rationes impedis ut nec mas confrictiones, quae a Doαsioribus eius ficulisua editae,an non sitissent propa,

69쪽

tande veritati ad posteros An non iure accusari potat proditae ueritatis Annon pol feri do j iure queruntur, quod istorum tDannide priuatis at ueritate, que alias perscripta piorum Do Iorion a se propagata. Deinde, uipoliticorum exemplum nocebit posteritati. Nam et tfrte aliqui nunc Magi tratu fuit iis sapia entiae, I pietatis,ut polim, libris, qui edendi sunt ii dicare d i etiam bene,c ignautic practent, ut necessearia,ta Ecclesiiae utilia scripta non impediunt, temen cogi, tundum esset exemplum istud ad potenmtulcm duratuarum sequentes enim gubernatores,qui ut pur ins Gacidere solet, minus apientiae in rebra diuinis, minus pietatis ba ebunt, ac orte etiam haeres aliqua occupati erunt uolet unde potestatem sibi usurpare, b putabunt se recte icere; cum maiorum uestigiis rere uideantur. Hi ergo quid bd occorone aliud Scient, qu nisi odueritatis propaganionem impeditur γ' mendacium, si adtam tu sim promo Friri Erro peccatam recidet in autorem istius fundasi,ut patet ex Hieroboam,o alia is, qui suis malis exempli si uel peccare fecisse dicuntur. Nono: Quia hoc ab Magistratus politici accersiunt fisi, suis a Deo omnis generi poena corporales, irituales,ita ni paenitentia agant aeterno. Deius enim ista ora inide aduer Micci iam regna fla fui, nouam illatu

fusionem potestatis Eccli sicae, politicae ncn potis

70쪽

ca DE T vpo GRAPHIAsiones pandrum spiritualium,s corporaelia ita aeterm iarum, ilii de Antichristo Romano,eiis3ῆ oregis,membris, seu ocas vis criniteris reperiuntur. Aequalium his Cysmilium peccatorum par,e similis patia esse solet. Q letidis es autem supra Papulem Antichristum, hoc est,co ια fionem Eccli rusticae, Cypoliticae pote statis, quam Papa, C Ecςlecti licue personae in litaerunt contra Dei verbum, Principes sentima dominantur,uos autem non ic: Et noα num mperialem Antichristura, oc est, con a senem tam qua Magistratuue potui . ibi rapiunt ius utriasque gladii corporalis, cili iris uso, esse pari . sed dicamuis intuliquid de ictu poenis, quae a politiacis accersuntur,si frie linis earum cons deratione moaxentur ad paenitentiam. Primum autem isti spiritualia ibi accersierunt mala. Nam a Deo ita excaecantur, ut non uideant se graui ima perpetrare sice' ra, qualia sunt Scto ipso agere aduersuri,um Dei sese et erre ivra Eccli iam, etsi co locare in emarium Dei, o tentare pro Deo,r.Thessa r. Drinde occupantur a si tem stiritibus, qui postreia sciunt peiora pronis Muti. a. Tertiis,ita ultritu uertigiuis mirabili Dei iudicio non

pauci corripiunἰur,ta in transuersum aguntur, ut contra