De Pseudo-Turpino

11쪽

nor, qui omnes codices comparaverit rectam tamen viam ad explicationem hujus, ut ita dicam, a plerisque desperati griphi mo ortasso judicabunt periti indi

Nulla priscis saeculis de Turpini auctoritate Video dubia orta. Ipse Schardius, qui princeps latinum Turpini textum didit, illi inter sinceros historicos locum impertiri videtur l). Sed vix post illam editionem aliquotannis elapsis, Papirius Masso, bellum Caroli hispanicum reserens, Turpini libro se nullam adhibero fidem profitetur: α Ab homine, inquit, imperito et mendaci scriptum multa arguunt. . . Libellus iste ab homine otioso in juventutis gratiam scriptus videtur, non multo post Caroli Calvi imperium 2). Plane inutile nunc videtur demonstrare librum ab eo cujus nomen praesert scribi non potuisse. Quis tamen ille suerit, et quare adulterae operae patronus datus sit, paucis dicendum Tripinus 3), nomine ut videtur germanico, mera Remensi Ecclesiae praefuit, et circa annum DCCC desunctus est 4). In antiquissimis heroicis

i Vide Sehardi epistolam dedicatoriam. 2 Annalium Lutetiae, Chesneau i578), lib. II, p. 7. 3 Sicι eum vocat Frodoardus lib. II, e. VII et eius epitaphium ab Binemam scriptum, quod Frodoardus libro inseruit. 4 Vide Dauno Bisorophie univerεelle s. V. Turpis .

12쪽

carminibus personam valde commendabilem induit l), sed ejus nomen, vulgi ore paulum deformatum, hic Turpinus sonat. Rus in bello hispanico gesta praecipue decantabantur, hocque inductus suisse videtur libelli nostri auctor qui non jam ripini, sed, ut gratorum cantilenae, Turpini nomine labricationem suam decoraret 2); inde etiam sumpsit ut virum ecclesiasticum non solum voce sed propria manu infidos debollantem christianosque in bello adjuvantem dspingeret. Illud quoque temporibus nostris, absque demonstralione intelligunt omnes, quod tamen plerique anteriores docti non viderunt, Turpini librum non sontem essesso Sis nostrae picae, sed contra a carminibus vulgaribus illa mutuasse quae similia illis refert. Hoc jam animad-Verterat vir scientiae et intelligentiae non mediocris Othenari 3); sed ferme usque in nostros dies Ontraria pinio lautores invenit, praesertim apud n- glos. Quam et poesis picae naturam historiamque et libellum ipsum sane inspicientibus refutare minime utile videtur. Quas autem in his saeculis duobus de Chronici Tu mpiriani auctore et tempore sententiae exstiterint praete mittere non possum, quamquam omnes in hoc peccant, uti sustus explicabo, quod de toto opere tanquam unius auctoris judicant, atque uni tempori vel patriae tribuunt.

1 Ut inmoland Aspremoni, ister te Danois, etc. In hoc ultimo carmine Vere praesulis partes agit, in aliis et militis. 2 Tulpinum, vel etiam Tylpinum, habent nonnulli codices, iique antiquiores. 3 Notitia utriusque Vasconiae Parisiis, 1638, in-4ὶ p. 397.

13쪽

Indo evenit, ut quisque singulares perpendens Ocos, vix reliquo libro accurate lecto, de Summa operis sententiam erat quae illi minime, cuidam tamen parti nonnunquam apte congruat. Primus, ut vidimus, Masso Pseudo-Turpinum non multum post Caroli Calvi tempora vixisse censet, e Verisimiliter nulla alia ratione inductus, quam quod anteriorem non posse suisse videret. Non longe ab hoc abest Petrus de Marca, qui eum in decimo saeculo sistit unum tamen addit, idque non ineptum, auctorem nempe Hispanum fuisse l). At germanicus scripto Gryphiander, in scripto cui titulus, De sichbildis Saxonicis p. 35)s

illum fuisso Robertum monachum contendit, cujus habemus relationem prima hierosolymitanae expeditionis, sed inanibus usus argumentis, Robertum praeterea S.

Dionysii monachum appellans, qui revera S. Remigii orat, in dioecesi Remonsi Guido Allard ad calcem parvi

opusculi, quod ceterum magna eruditione instructum esse non videtur, haec verba Scripsit: α 'a Dutera' quele Roman de Parcheosique Turpin de Pan 1092 et celui demira, de Vienne dem 30, Ontiat compossis dans Vienne, te remis pari motae de Salmί-Andes, et Pautresaris ne frain qui 2). aestimonia Vero proferre, quibus noVa roboraretur opinio, operae pretium esse non judicavit; sicque exterioribus argumentis destituta, u8que ad nostros dies neglecta vel cursim tantum memOrata ejus sententia remansit 3).

14쪽

Vir doctissimus intor nostros abbas Lebeus, in dissertati'ne quam Academiae inscriptionum litterarumque, m6nse augusto anni 1747, recitavit i), auctorem et Hispanum fuisse et monachum, et circa finem undecimi saeculi vixisse defendit quae de certa parte tantum libri Vera sunt Argumentis ergo nonnullis quibus usus est ad comprobandam opinionem suain et ego inserius uti

potero, eorum tamen Vim accurate reStringendo. .

Uno verbo refellit doctus abbas Casimiri Oudini conjocturam, quam postea Lambecius aliique secuti sunt, neminem scilicet alium auctorem salsi chronici esse atque papam Callisium II, qui et illud pontificali epistola authenticum declaravisset 2 . Iam divulgaverant ossius et alii, Callistum papam Turpini historiam pro Vera habendam statuisse epistola scilicet quam ossius publicavit; ossitque ipsius sententiam amplexus est Oudinus. Sed nec hujus epistolae a catholicis scriptoribus impugnatam sinceritatem, nec suam de Callisti auctoritate opinionem ullis argumentis stabilivit eorum alteruter ideoque diu contempta, saltem apud nostros, intactaque jacuit. Nam Germani atque Angli non raro

eam adoptaverunt.

Nata hoc saeculo studia de poesi majorum nostrorum epica denuo virorum doctorum ingenium ad examinationem Pseudoaurpini adduxere. Hoc primum illuxit, Τurpinum non, ut antea credebatur sontem, sed imitatorem

et non paulo recentius, et a Beruando Barrensi compositum sit. Aliud tamen de eodem Oirardo, et antiquius, exstitime videtur carmen videmstoire poetique de Charismagne, p. 325 . i instoire de Pisoademsedes Inscriptions t. XXI, p. 140-i46. 2 De Soriptoribus Ecclesiasticis, t. II, p. 68.

15쪽

carminum heroicorum esse; quod compluribus locis satis probavit hic minime tacendus pater meus l). Ille etiam usque ad evidentiam ostendit hominem Hispanum nonnullarum sane partium auctorem esse, qui et Hispaniae urbes historiamque plenius quam ab ullo tunc temporis Francigena exspectari potest novisset, et ecclesiae Composiellensi laudes immoderatas tribuat. Deniquo primus rectam ingressus iam, comparans scilicet Varios codices, eos multum inter se discrepare.monstravit, et interpolationem a Sanctimionysii minnachis actam, quae multi ponderis in judicio nostro esse debet, patefecit. Non amen inquisitionem illam quasi distinctum laborem aggressus est, sed Pseudo-Turpinum transeundo tantum, et aliis studiis occupatus, attigit. Huic quaestioni se parum implicuerunt Germani, qui in permultis hujusce modi

Tantis e tenebris tam claram extollere lueem

valuerunt diversorum, qui antecesserant, sententias tantum collegerunt Bahr, Ideler, Grasse et alii. Ipse vir summus Guillelmus Grimm in sua ad Conradi Presbyteri uolandes Liet praelatione, Turpini tar nico, cujus solerti manu succum expressit ad illustrandam Runciaevallensis proelii historiam, aetatem a ctoremque assignare non tentaVit. At homo Gallus, nec ingenio destitutus nec acumine Franciscus Genin antiquam quidem Oudini opinionem amplexus est in praelatione ad illam editio-

16쪽

nem Cantilenae olandi, sed et suam secti, praeserens ut omnino novam, et Vere novis sulcire tentavit argumentis. Contendit enim primo Pseudoaurpinum non

Hispanum fuisse, sed Gallum, deinde eum Callisium papam suisse. Contra hispanicam originem debilissimis argumentis utitur gallicas enim locutiones objicit, quae non minus hispanae quam ceteris novi Latii linguis

competunt, et etymologiam Francorum nominis, quae in ea, ani multis annis detecta, inin olatione Sancti-

Dionysii monachorum invenitur. Melius de Callisto ostendit enim quod et alii lacerant multa in libro ad

glorificationem Compostellae tendere, et, quod novum erat, Callisti fratrem Raimundum Burgundionem, comitem suisse Galletias, Compostellae habitavisse, si uocallisio vel ejus cognatis gratam suisse Compostellae exaltationem, frequentesque ad Compostellam ita dictas peregrinationes utiles. Mox Callistum papam librum quem

ipso archiepiscopus secerat commendaviss narrabat, non absurda conclusione. Sed rem omnem miserrimo Geni perdidit quum et totum librum uno judicio c9mprehenderit, et longe meliores allatis rationes neglexerit, et pessimum, magnaeque leVitatis documentum, argumentum admiserit. Exstat enim epistola Gaulaidi,

Vosiensis prioris, historici satis noti, qua Turpini librum, sibi nuper ab Hesperia, ut dicit, allatum, clero Lemovicensi commendando mittit quam epistolam Othonari edidit et Barte s. v. Turpi hab illo mutuatus est l). Quid inde seculum sit iterum docet quam facile

i Exstat in eodie Bibl. Imp. Lat. 646ν vide infra.

17쪽

litterati sibi invicem fidem addant, et ideo quam facile

exemplum unius multi sequentes errorem saepe non levem sibi a quasi cursores raradant. Turpinum i

renitas anno MDCCCXXVIII homo operosior quam gravior Clampi edidit, qui Baylii commentationem quum Semellegisset, ibiquo et Gaulaidi epistolam ab Othenarto decerptam et Guidonis Altar quam exposui sententiam

inmenisset, duas res illas ita miscuit et conturbavit, ut haec in praefatione scriberet un Osce e todi M. Menari si era una refctaione Me eriportata ne dialonario della sto is critica de Bra α

fu cristia da tin alis Pedo priore de monasteriodi S. Andrea di Vienna ne Delmato anno 1 92). Illum pene incredibilem, memoriae vel calami lapsum multi pie rescripserunt, ut verborum dilissimus ille, eruditionis pauper errario, qui etiam Menari non omisit l). Excusandum iamen apud viros qui Turpini brevem et desultoriam mentionem laciebant; quid de nostro dicendum, qui nec Othenari, nec ipsum Baris legere dignatus, Italiani editoris testimonium pro Evangelii verbo, ut dicunt, habuit 3 Lectorem tamen monet Gaulaidi opistolam apud Barie et ienhari sic inveniri, sed ipso illam ibi minimo quaesivit. Scribit ergo audacter, postquam dixerit Guidonem, Viennensem archiepiscopum postea Callistum Il), Historiam Caroli Magni et olandi anno X vel sequenti consecisse QEn 1092, te prisur de S. Andr se charge de lancer

18쪽

de Hesperis, etc. Chamon de oland Preface, p. xxxv. vino tamen leVera quod secutum est, quo dignum est nomine objecta nemps talia compilanti levitas, verum patefactum accusantibus ita respondit Geniu M. Clampi, donni son edition fures undes ius leuae manuscrus de a Laurentienne l). Iam hoc non verum est codex enim quo Clampi usus est suus erat, ut in ramasione docet, et anno CC

exaratus; sed pergamus C manuscrit Ortait entes de repare liminatre, Viennensis et non Osiensis, et cesse particularite est ne des ρreMoes de Moveri rite de ce texte ur ceux don on 'elait semibusque-la

Letire ais iami, p. 16. Retulimus quid de Gaulaidi epistola Ciampi noverit : nostri audaciam silenter miremur. His et aliis ejusdem modi non multus avoristius editoris opinioni comparari poterat eam igitur eruditi non videntur admisisse. Suspensa quaestio mansit, et quodam modo astidita nam praeter nominatos nullum ideo doctum qui criticam artem huic labori applicare tentaverit. Ipse illud opus non aggressus est, qui tamen rectam viam talia tentaturis indicavit, V. Cl. Victor o clerc, quum de peregrinationibus ad Sanctum Iacobum in Historia Gallia litteraria ageret haec enim ibi scrip

1 Ilium nune possidet Bibliotheca Magisabeectiana Gaufridi epistolam nullomodo eontinet.

19쪽

que toti POMAEuge Oit Origimire frema ). bitratus est ergo vir doctissimus opus Turpino ad criptum non pro unius hominis vel etiam temporis aut patriae labore habendum esse, sed paulatim variis interpolationibus vel in Gallia vel in Hispania librum

olim parvulum succreVisse.

Forme idem censuit et paulo susius explicavit vir permagnae eruditionis . du sirit, in libro quem, multis jam annis elapsis, publici juris secit. Haec enim,

dum cies Francs que la tradition elai franmise 2 sNon videtur vir eruditissimus in illis ultimis capitulis in-

20쪽

terpolationem cognovisse quam duobus annis ante verba illa scripta, detexerat, ut dixi, pater meus. Recis tamen et de summa operis judicat es, ni fallor, de priore ejusdem parte Indicat etiam comparandos esso dices, quod tamen ipse non fecit, ideoquo non semper quam optimis opinionem suam munivit argumentis. Hae doctorum de Pseudo-Τurpino sententiae Antequam ipso libri judicium aggrediar, editiones et codices quorum mihi copia sui notos faciam. II.

Primus, ut jam dixi, Simon Schardius Turpini historiam, inter mermanicarum rerum qualuo Vetustiores chronographos , Francolaru anno 166 λ- folio edidit Mox suberus in Veterum scriptorum qui Caesarum et Imperatorum germanicorum res per aliquot saecula gestas litteris mandarunt tomo uno, Francolarii, anno 1584, in otio, Schardiano iam similem secutus est codicem ut ambae editiones coram critico pro una haberi possint. Nihil otiam novi ait terunt Ioannis, qui Miseri collectionem anaviae, anno 1619, rursum publicavit, vel Reislanber qui Reuberianum textum ad calcem primi voluminis suae

Philippi Moushet ditionis affixit isdit iamsi ille