장음표시 사용
191쪽
De Laryngis vocis organt Aetione. Lib. II. 29
praemissatra titionis ratione . Caput LiPECIE cuiusuis notitia,a generis pendere cognitione Arist nam,li, diib.q.top.cap. I. ω lib. s.cap. s. Consignatum reliquit. Cum ita δεηο ratio. que vox certa soni sit species, d eius velut soboles, ortus, ac principiisui naturam redoleat, necessario ioni in genere productio, praemittenda erit,qum Laryngis actionem, aqua vox resultat, pertractate incipiam sic enim, tum vocis, tum actionis, Eorum quae deso
quam consequitur scientia absolute, perseeteq; tradetur, ipsaq;
paratu siet facillima inocirca de sono acturus, pri no quomodo fiat,deinde quid b. sititertio disserentias,postremo aliquas circa enarrata, timcultates,explicabo.M Proiveiis Dyidus vero, tuo fiat, ante, iure merito,muestigabitur,qu in delinitione, quid it ape istaeniittenda. riatur, cum sonus ens sit fluxum, atque ad eorum spectans ordinem, quae tantum Oculortim ac ausunt,dum fiunt, generantur,quorum generatione cognita,proprii subinde natu si
ra cognoscitur. Unde recte etiam Arist. soni expositionem,ab eiusdem producti O ibi ues fi ,i ne inchoauit. Vt sine duorum sese impetentium corporum interuentu, sonum nun Praeter corymquam edi, oculorum, ac aurium sensus,unumquemque usu eorum suentem claris si me edocet: ita citra concursum tertiscuiusdam, quodvi me iij, in quo concussi tibhὸm in pytie. sat,s caussae matericilis, vim materialiter sonandi habentis, praeseserat ationem, nabillis solita nequaquam es lici sonum posse, mens cuique apertissime declarat. Et T .
quidem terti intei uentum,propter concussionem,esse necessirium ostendit ex eo, Primo, ut inter . ouod ut percustio fiat, unum corpus ad alterum moueri necessum sit,cuius ratione medium.
medium requiratur, cum latio medio indigeat. Quod ero. eius nomine,quod ibi, ali Ahah . facult item habeat materialiter sonandi, tertium exigitur, probat argumento eiuῆ, uterueni e me-ouod corpora ad inuicem allisse,si,nuna non efficiantini Cuta sint, di planitie careat; ' 'μ ς' aut mollia;liquidem ac uacum, auctana lanam concutiente, is laus non editur non alti tribu au.
autem bene sonent,si inaequalia, non plene,ac longe, si plana, Jocauitatis expertia Primo. Praeterea quod interdum ea corpora,quae vehementius colliduntur,minus feriant, ' viduo ligna,&contra minus collisse, prolixiorem sonum fictant, Vt tintinnabula: hfὸ ias μὴ , Accedit quod cum nouus pannus scinditur, longius crepat,quam aliud corpus du- It Aer, Ignis, rius. Etenim ex horum euentu manifestissime colligitur, tertium aliquod ad soni l . . ita. productionem, quod eius sit materia, A materialiter sonare aptum sit, concurrere . iacti aliis. Tertiti hoc est corpus illud intermedium,in quo cocussio celebratur,ut aer, aqua, tercipi,acs a' vel ignis . laaec enim tria,non om duntaxat transiuehendi, sedi materialiter em bciendi, vim habere insta confirmabitur, etsi tibi dem patebit non aeque, pari tui ορρο uinteν- perfectionis gradu Icuius intermedi corporis facultas actuatur,t actu sonum re ceptioncm, fracipit,editque,ipso intra duo corpora, seu collidentia,intei cepto,atque fracto. Intelcipitu stan riturque quando inter corpora inuicem pel cuna,interceptum ita velle ut hi. menter excutitur,ut non Vna elu pars ordinate post aliam, Ssuccessive moueatur sed Una anteuertat aliam,&antequam prior,locum Veii erit, eam impellat, si atq; tu .shiau, hocicii multuarius, inordinatus motus. Mollia,wacuta corpora sonare non sunt apta, nutum ξ
quod ictu suo intermedium corpus non it se ire, S comprimere valeant, ut inter I
ceptio, fractio, eius, dissipationem anteueri x in aequolia corpora,quia in caulS, cis leais,hb S depressioribus partibus aerem frustratim c0mminuunt, sonus edunt comminu uentius collisu,tum.Concaua quia plus includunt,ac Verber nt,m gi perstreput. Duo ligna vehe mentius collisa, ob minorem fractionem minus sonanti duo aenea minuicollisa, ali fefoueat. l quia
192쪽
euare e nouus quia sua duritis,glaeuitate magiS frangunt,prolixorein sonum generant.Noui papa μ' i' i μ hissio longius crepat,quam alius corporis duri percussio, quia vicinus aer, hinc ..rt '' inde in plures partes distractus, rumpituo. Fit itaque sonus, quando duobus sese concutientibus corporibus,intermedium in quo ipsa,ad se inuicem seruntur, inter ipsa ex compressione atteritur, attritum frangitur, atque resonat. Quamobrem a MVilior de soni veritate,nullatenus aberrauit Aristoteles, cum inquit, Σ .de Anima, tex. 78. Fit autep ρ μctist est' sonus alicuius semper ad aliquid, Min aliquo. Sed etsi aer excussus,& fraci us' ' π sonum efficia ipsa tamen aeris fractio, non est sonus, nec eiusdem etiam generatio Sonus non essi immediata,&proxima. Illud communis Philosophorum sententia approbat, tradi- ὸ ψ qit ursi, Auic. s. natur.part. 2.cap. 6.ι suadetur hoc pacto.Fractio aeris est motus;
neratio. at senum non esse motu, his confirmatur rationibus. Prima senus est sensibile pror istris σέ ii prium,ad solam audiendi vim pertinens, motus vero sensibile commune, atque abi di .--.ἡ audiendi sensu non discernitur;quare sonus nulla ratione motus dici debet. Secun-
Philosophorum da: Motus non est qualitas, sed reducitur adinaedicamelum actionis, passionis vel sentc ti nus autem qualitas est, de tertia scilicet qualitatis specie ad quam restriatur ἡ.ἡ obiecta sensuum Tertia sonus motu fit,Vt docuit Arist.cit.tex. 8 lib. 2. de an.cumque conf)γmatur autem nihil a se ipso efficiatur sonus non potest censeri motus ipse, a quo produ-
aliquot miisi'isi citur. Quod si ob ij cias sonum esse ens fluxum,&in successione positum, cum eius: partes simul cohaerere non possint, sed uni intereunti succedat altera,id vero quod
3 ita se habet,vel esse tempus, vel motum; quare cum tempus non sit, necessario mo-' ' tum esse videriq; id ad mentem Arist qui hoc loc.tex. 8 s. lib. se senses sens cap. 6. fiὸ-pz dixerit tonum este motionem: occurrendum erit, sonum esse, quid successivum, ut
- πην. probat argumentum, non tamen per se, Mintrinsece sed per accidens; atq; ita non .h 'Ehisti repus, aut motum,nec degenere qualitatis; alioqui esset etia perse,ac vi sua exaxum non intrin tensius;itaq; successivum no eadem ratione sed secudum analogiam tantum, deso-I ς ρή pcrocci no, qualitate dici.Enimvero successivit inquantitate supponit exiesione par-sueeo,iuuci de ium,quae ad indivisibilia copuletur, in sono aute minime.Ite successivum in quati-
sono, qnantita tale est,cuius parteSper se, ac ratione sui,continetes fluunt.In seno autem, eatenus
ις 'gisi ς 4iς tantum,continuatione fluere dicuntur,quia ad successione motus , que sequuntur, siue a quo genitae suerunt, sese accomodant Aristoteles vero cum sonum motione inofili, , esse dixit,loquebatur in sensu,non sorma sed causiam priaedicate,hoc est,no insensu num motionem forinali sed causi ili, ut vocat,quasi diceret tonia ex motu resultare. Quinta his itaq; Usς4ῆς ς' ratio additur,estq; validissima, & huiusmodi. Quae ita se habet,ut alierualibi absq; ρ ρ φρ' μ' ultero sib,&existere possit,distinctissima sint,necessse est;talia suta nuS,ωmot Sq. ille aeris fractivus;quia sentis ad eas aeris, aut aquae partes dis unditur,ac pertingit, ρης αυμ' i' ad quas motus ille no peruenit. Quod Arist.q.de histor.animal.probat, exeplo pi- Muste uisit scatorum,qui piscantes ne Verbum quide edunt,ut apiscibus non animaduertatur, Probatur exem audiuntur tamen.Non est autem verisimile, cum illi in tanto silentio sint,motum ils ' 'flum tam vehementem produci posth, ut quemadmodum in aqua lapillo proiecto, Ampificati a na pars mouet aliam,vi haec vicissim aliam,idq; per magnum pacium,multorum ibimith orbiu,a gyrorum obortu sic partes aeris fracti inuice, una post aliam successione quadam per totam aqua,vsq; ad piscium auditum sese impellant.Quod vero nequeritis uis hirm. a aeris fractio sit generatio soni immediata, & proxima, ea probat ratio: Motus
di fractione soni localis non nin adibi, siue adlocli,per se contedit, nec ullam nouam realitate mo-ἷς'ς iq' ης ex se inseri,ut docuit Arist. 8. Phys auscult.lib.ca.7.tex. s. Itaq; generatio soni μ' ερρορ- formaliter est ut iactio terminata intrinsece ad sonia,ut ad termini peripitan geni prop=ia μὴ is tum Quae actio posset sonatio appellari, nisi verbum hoc, a male auribus sonaret; cito dici sonati quemadmodum ex ipso etiam locali motu alia, dimanant saepe, actio,ad calore teria ρμ' minata; ac fortasse eo niodo,pleraq; cslestes influxus, naediante latione dispesantur. Cum
193쪽
De Laryngis voci, organi Actione. Liba L 31
Cum ea sit generandisoni ratio manifestum est tres potissimum ad cuiuscunque re al-η seni productionem concurrere a stiones, easque sese inuicem comitari, sibique - - ρ' μ μης suceedere Ictum videlicet percutientium sese corporum; intermedij fractionem, bis., eiusdem sonationem quam sonus immediate sequitur, sicuti haec ipsa secundam, Am solidorum. α haec primam immediate comitatuo. Inte edi fru
in quo nus , reci'tur c aput III.
UANDOQUIDEM ad perfectam rei alicuius efficiendae rationem declarandam, primo caussa eius effectrix, tum male p=b rialis, hinc passivum in quo fiat subiectiam ,necessario aliquam cct' cognoscζ6e poscunt contemplationem & caussam soni tam effectricem, ' 'f' quam materialem, accurate fatis exposuerim; restat ut subiectum, in quo ipse suscipitur, aperiamus. Et licet sit biectum soni iussa indicatione videatur indigere cum accidentium sit T ''
biectum illud sit, quod materialiter, ad eorum interue nit, productionem . Ma Sauctam acciaterialem vero soni caussiun,insuperiori capite proposuerim, dixerimque, esse in .. - termedium corpus, inter extrema sese percutientia tamen, qui opinati quidam suere soni subiectum esse corpus concutiens, necesi trio circa illius inuestigationem mihi hoc loco verssendum est. Id vero esse intermedium illud corpus, in quo ': ' percussio celebratur,tametsi illud sitis suadere posset, quod modo de accidentili ui ' '
subiecto, in medium produxi, eorum scilicet Lbiectum esse, quod ipsis generan Iς ς dis, se tanquam materia accommodat: illud quippe productioni subiacet, eam ' i' ' 'in se recipit, eiusdem, atque etiam accidentis, quod eam immediate equitur, subiectum est onmium iudicio Atintermedium inter percutientia, tanquam materiam ad soni concurrere productionem in praecedenti capite abunde docuimus; Huic tamen adiungere liber, quod sonus a vento noli impediretur, nisi intermedio .corpori subie liue inesset. Sed nec illud silentio praeterire possum, quod si sonus y ημ 4 ut stimnon in corpore intermedio reciperetur,sed in corpore sonate; aut negari debet,ex fractione, compressione me iij corporis, sonum resultare; aut asserendum est, medium hoc corpus, fractum, Mattritum, in ipsa sonatia reagere, sonum in eis efficere sed quae illa quaeso actio, quae reagere dicetur Par esto posse a te aliquam dari reactionem Uerum quid tum de Arist qui docet medium, facultatem effecti Illustratio Atiaue sonandi expers esse iudicandum Lubens hic praetereo, quod a nonnullis pro '. authoritate. huius sententiae confirmatione, in medium adsertur Sonum corpori nanti inhae ' qrere non posse,quia si uni concutientium inesset,etiam alteri necessario tribui debe l. h. ''ret , cum non sit maior ratio, cur potius, in hoc,quam in illo reciperetur at cum sit
accidens simplex, quod diuersis specie subiecti mali inhaerere imposnbile sit, in utroque induci non posse; hoc,inquam,lubens pr. etereo quispiam enim adhoc ita instare posset:quod licet sonus sit acciden simplex,habeat tamen extensionem, ut multis subiectis inesse posset Et idcirco,non Vi huius rationis soni subiectum ion auesse corpus negandu censere nisi alia a me allata,id, manifestissime o uinceret Porro argumetum,quibus cotraria nititur sententi tua sunt, cilla quidem infirmissi AuumZin f Iama. Primu.Maxime videtur consentaneu esse ,vissent,odoris,coloris,&reliu uarum fηςrari senteuqu litatum,quhsub sensium cadunt similis, squalis sit ratio;sed odo color, sepor,' 'φ' φρ μS reliquae qualitates sensibiles inhaerent Obiecto, non autem medio Secundum:
194쪽
Idem non potest esse medium transuehendi, subiectum; sed intermpus, ex cuius interceptione consurgit sonus est medium, vehiculum deserendi soni: quare eius nequites e subiectum . Tertium Sonum edent1a a sono dei minantur,vi nos ea audire dicimus, certe non nisi, quia sonum ipsa in se habere soruo Uerum primum solutum erit, si quis dixerit, peculiare, ac proprium sono esse, non haeiere in obiecto cuius discriminis caussa est, quia caetera qualitates sensibiles, habent esse fixum, .stabile, ex suorum naturalium obiectorum hoc Discrimc set naturalibus intelligendum complexione fluunt, atque igna
media, quibus ipsa, tum cognoscimus, tum discernimuS: sonu Vero bii est nisi duir non substantiam sonantium comitatur ideoque bili
ερ' ες sit'μ id est, in intermedio corpore, ibi ut in subiecto recipitur; que sensibiles qualit. duidem eorum tantum, quibus inhaerent, speciem insensu inducunt: quemad- dum exempli gratiasticolor medio videndi inesset, medu, non obiecti species insensum venirent . Atque hinc accedit, quod gustu deprauato,' alia ova insecto sibi naturaeque suae inimica qualitate, gustabilia praue iudicentu . Neque vero secundum adductae solutioni repugnat, quia illud procedit, de unius ijsdem partibus nam respectu diuersarum partium , non est inconueniens, idem esse in medium , dc subiectum . Ad tertium respondetur corpora , quae sonum edunt appellari sonantia, non ut sono affectu edit sonum efficientia. H, ctenus de
nerandi soni ex communi Philosophorum sententia ratione, nunc ad corporum sonum e cientium conditiones sermo noster
195쪽
De Laryngis vocis organi Actione Lib. IL 3 3
e cientium notis seu conditionibi coput IV.
'lORPUS illud intermedium,cuius si actione sonus editur,adeo Em aliquot facillime suapte natura dissipatur atque diffluit, adeo leuiisime proprietates e- l. corporis se impetentis occursui, cedit; adeo aressistendi vi est 'tμ alienum, ut nisi concitatissime impellatur,ac motus velocitas diffusionem eius anteuertat,ad resistendum ineptum sit,& frans gi nequaquam valeat. Quare admotum fractivum, quo gignitur sonuS,intermedio,ex corporum sese concutientium ictu,in serendum,concutientia secultate, intermedium celerrime excutiendi, praeditiunt, fructiuum inae- necesse est. Eam sane facultatem non habent omnia corpora sed ea tantum, quae
ad vehementer sese impetendum apta sunt; quia haec solum arcte,intermedium si 'Pr. Ilii primere, compressum valide,concitateque impellere,impulsum apte frangere, stat.
lent.Huiusnodi sunt quae mutuo sibi obsistendi, habent vim, Mad velociter sese in couditi psepo. uicem collidendum non sunt inepta Ratione quippe sortis obsistentiae, alterum sita magis spe alterius ictum valide excipit,valide, inquam, si percusito ipsa, cum robore,coni tria si - ' 'cta fuerit: Nam huius defectu,obsistentia,ad vehementem concussionem efficien bἡὸ dam ac num generandum imbecilla, ac impotens existit exempli grati si quae ab Aue,ehe aha sibi mutuo obsistere valent,molliter,ac languide percutiantur, veluti si manu tabu rico inione in lana, aut alteram manum ferias absque ullo impetu, illio potiust in eas solum, vel '
adinvicem applices nulla ui intermedio exorietur ira io, quae resionabit. Fortis
itaque obsistentia, in validus atque celer ictus, perpetuo concurrere debent,quo obsistbudi Vis iurum illa a duritie,planitieque,isthinc quidem simpliciter, hinc secundum quid, qua duritie, plani tenus scilicet,collisio fieri absque ea nequeat hic celer nempe ictus a celeri mouen I. te dependet. Vnde sonantia sunt corpora dura,plana,vi celeri motu utrumque, vel sint. alterutrum duntaxat, agitabilia Mouens enim,vel est alterum duntaxat concutien Percussissit,uel liuna, altero quieto manente quo casu hoc percussi tantam illud percutientis si alii j I. . Id habet rationem, vel utrumque, atque tum ambo,s percutientiS,wpercussi nome altero moto altemerentur. Quod alicui absurdu videritio debet,tametsi agens, patiens opposita it Rchic, sint,omnisq; actio distincta requirat subiecta, quia non uno ted alio atq; alio respectu,actio,&passio cessentur. 5 enim percutiens, quatenus percutit ratione habet percussi,neque percussum qua ratione concutitur, percutientis. Quo casu ergo , utrumque sine controuersia est,caussa soni. At dubium est, num priori modo,utruq I, ii . pro caussa soni efficiente haberi debeat; siquidem unum rationem habeat dantis his.
alterum excipientis ictum, excipere autem ictum, est pati, cuius ratione, non vide Iliodatio seu J-tur aliquod dici posse efficiens.Ueruntamen dicimus,Vtruinque,etiam in hoc casse, ut efficiens, ad soni producitionem concurrere. Quia enim non ipsum corporum o umque con solidorum collisionem sequitur sonus Aselisionem, & fractionem intermedij cor cultentium etiaporis,ad quam utrumque se habet,u agen Spercussium,quatenus resistendo, percu
tiens quatenus seriendo, in caussa est, Vt interceptus aer dissultet,visionum edat,n cieas soni. refert utrumque non esse percussionis auctorem. Sedit eo unde ista mouentis con templatio abduxit, reuertar.Proprium ergo est duritiei, Vim resistendi tribuere con Munus du=itiei cutientibus; planitiei vero conuenit corpora percussioni adaptare; ad celerem au
tem motum pertinet, resistentiam efficere violentiorem atque patet acuta, Hol κο productu b.
lia corpora, ad sonum efficiendum inepta esse illa quod sibi occurrere nequeant ,
196쪽
aut si occurrant , nullo tamen id fiat impetu; haec quod minius sibi obsistant, quam coni sione Ut comprimant intermedium,excutiant atque stangant. Hinc spongiae, lance acus, Pis ixius sit nitri, nullum edunt sonum. Porro quemadmodum dura, plana, ac velociter τὰ cis . Velie menterque mobilia,ad sonum simpliciter, exposcuntur, ita non quidem abso fis iis luce sed secundum quid, atque melioris gratia sonum editura debent esse laevia,concaua,aerea,ac debite conuenienterque siluata Laevia,Ob aequabilem suam superfi- coia itio' Τ ' ciem, qua totum aerem,unum,d continuum intercipcie,ac diverberare apta sunt, se,.ὸ Iti, ad soni vehementiam hae uitatem,&claritatemficiunt: Sunt inaequalia,&aspera,obin eminentias suas,s depressiones, propter quas aerem non totum, nec Vnum, S con- 'i με μή μ' tinuum, sed frustratin comminuunt, imperfectum, asperum, dc diminutum edunt sonum.Quemadmodum enim,intermedi fractione senus gignitur,ita ubi interme- ouo a V dium noninum,S continuum, ac aequale,sed per parteS,ac frustratim, inaequa- mai . . t litates excutetur, atque ideo minori in copia interuenit,diminutus, ac asper exsurgit vi ibis, ' sonus,ubi vero totum unum continuum, sceruatim collectum non frustratim ab alliiii alii si allisis resilit, vehemens, lenis, ac clarus oboritur: non secus,atque in aequali corpo- reducido i una radiorum maioria persectior fit reflexus,quoniam luminis radiima- Amplificati gis coeant, quam in aspero,sinaequali. Hinc Arist. in problem.seel. II.q. 23. Cum
t όι quaesi)stet,cur paleis in orchestra sparsis,chori vox minor audiretur respodet caus
sani esse,quia vox pauimento minus laeui, occurrens, ut miniis est una, propter loci asperitatem, ita minor est,quippe quae minus continuasit ob id etiam, cum parietaco,eauita sunt te.aulaeis vestiti sunt,minus firma vox editur.COncaua,complures tua cauitate,per prorogatiρ m reflexionem, post primum, efficiunt,ictus; quia intermedium intus inclusium, cum μή - g escussiim est ad latera concaua repercutitur,atque ideo ad soni protensionem, seu prolixitatem conserunt Insuper aerea,tdest,aeris natura multum participantia,ad
se substantiae clarum, magnum, ac persectum sonum vim habent maximam, cum illa,non ut enivm babetpersi cientia solum sed etiam,vi materia ad sonum efficiendum,concurrant. Vndesnea,
z...iz.is.' argentea magis sonora sunt, quam plumbea Nolmuni cum Averroe hanc dr 'e- Aenea, arge rentiam resonandi inter aenea,argentea,& lubea soliditati atque mollite tribuunt. te pς ββ Uerum si hoc ita est, sequetur solidiora corpora,minus solidioribus resonare perfe-zbis is Iz rus, atqui obseruauit ch::lybem,corpus solidius,ac durius aere,i argento magiSCofutatio sue sonorum elegantiori aures serire tinnitu. Quinetiam equeretur aeque solidorum i-roiss*r m Dii i nutem esse sotiunt. Neque vero eorum confirmat sententiam,quod sicuti duritieS,
Me t soliditasque ad sonum simpliciter, ita inteiitior duritiei, soliditatis graduS,ad sOtium quod ea, num persectiorem resonantiorem facit. Quanquam enim id procedat diffiten- g 1ς I tamen, quamcunque soni,in resonando,persectionem,ac vehementiam,a soli-222 ui ditate resultare. Ouemadmodum itaque aereae substantiae in aere argento, sonive-sssonent, hementiam, claritatem ascribimuS, ita non negamus soliditatem ad hoci μ' i i conferre; sicuti neque debitum corporum, quae sonum editura sunt si-1ic campaης tum, eo quam maxime facere inficiamur, quia non ignoramus sustensio acriore campanam libere in summitate altissimae turris suspensam, a 3 sistiis '' acriorem, ac propagatiorem sonum reddere, quam campana alta si in humili loco constituta sit, in pluribus ct maημε μην partibus constricta, Malligata, aut etiamf manu apprehensa , cuius appQs, tione sola tinnitus ilico
197쪽
De Laryngis Vocis organi Actione. Lib. II. I;
DE NUMERO INT ET MEDII ORPORIS,
sonum materialiter edentis. Hoc es, Utrum solius Aeris, an etiam Ignis V qua interceptione senus edatur Caput .
X RO SITIS ijs, quae in senum edituris, vel simpliciter, vel gratia melioris requiruntur, ordinis exposcit ratio, ut di quira T..
mus, anne solius aeris aut etiam aquae excussione sonus sata. tio e pro Vtra
Utraq; enim quaestionis huius pars, habet propugnatores suos ci nata s.
tanuS, UicentinuS,&Ιandunus, ac serecsteri latini interpretes Asteri autem pro se Philoponus eam rationem, quod sonus no fiat, corporibus ut Fbis Vota μcunque concurrentibus, sed cum impetu, neque medio corpore, utcunque eliso sed confestim quare cum aqua corpus graue sit, Z ob crassitudinem, antequam duo corpora solida concurrant,paulatim non uniuersim elidatur, consequens sit,ut eius elisu haudquaquam sonus excitetur Alexander vero lib. 7 de an cap. se sono arm nexa tis Themis .in paraphrasi text. 79. Avicena 6.naturip. 2.cap. 6.de audit. Scaliger exerc. in hq I 297.in Cardanum negatiuam amplectuntur. tuam Auic quidem probat eo ar utile. zia. gumento, quod flumina lapide versualia sonos emittant Scaliger,quod conflictu Utio Scalig.pronubium, quae sunt naturaeaquear sonus fiat. Alij addere posient, quod sonus non Per aerem tantum, sed per aquam etiam deuehatur, teste Arist. tex. s. cap. 8. 1.de hos An Sed neque hoc argumentum, neque priora omnino aduersariis concludunt. Ad illa cum respondent aduersarij, aerem tenuitate sua aquam permeare,eius oti non aquae attritu,flumina, i nubes sonare Ad ultimum vero dicent, minus requiri ποῦ 'ad deferendum sonum, quam ad generandum, Ob id licet aqua facultatem soni
delatricem habeat, non proinde tamen effectricem obtinere. Eoo tamen opinioni μ ' i' negantium,solius aeris percussu sonum fieri ascribo, quod pisce intra aquas, bra viri bcni3 lonare, eleque mutuo audire observemus neque enim nihi satisfacit eorum μηρ ego' ἔς resiponsio, qui dicunt aerem, tenuitate sua, aquam permeare cuius permixtione, in 'ρ ' '
ipsa,sonus excitetur neque etiam duo illa signa quibus Albertus eam stabilivit nihil.
omnino constrictum tenenta. Unum est,quod concutientibus sese, intra aquam, '' duobus corporibus sonus, non fiat,quin supra aquam,euestigio oboriantur, Map et pareant bullis, quae argumento sunt, permixti aeris: alterum quod pisces infundo, , eie- medio aquae etiam velocissime natantes,non faciunt strepitum faciant autem quando natant insuperficie aquae,eo quod sit contigua aeri.Etenim non mihi per iti a laue suadere positim in aqua sese aerem perpetuo continere . non ilico, si quando in pro Diotione ad eam irruperit,exitum petere, atque locum sibi naturalem desiderare. Generariau - i' etem in quolibet ictu,de novo,ex aquae collisu, ea scilicet motione, quae sonus gene p=bb I. 'ratur absurdum esset cogitare. Eo etiam stante non ex aeris, sed quae fractione so nai . , p, situdinem suam, que corpulentiam, aere difficilius,elidi,tam vehementem tamen 69..di, posse eis vina, quae aquam impellat, ut antequam ea fluat apte congruenterbiae Myp risu d.ad sonum edendum diverberetur. Est itaque alterum altero ad sont: in edendum 'aptus
198쪽
ἡ ,s ibi aptus quod hoc, illo sit corp ilentius, Ocrassius,non vero simpliciter,aIterum so asserere negati lummodo vim habet sonandi.Et huic sane sententiae adstipulari videtur Arist. . de μμ J his .animal. . ubi ranas, ex aquae receptione, producere lolimnem asserit. Sed an
Ignis ad Dativi ignis etiam soni materia elie possit Pse eo nullatenus ambigendum, cum lib. 2.1ne materialiser octaph.cap. 2.Arist.doceat ignem esse veluti aerem expurgatum .
Solutio. Triplex acclarium de utendo
Aliud definitionum accidentalium discrimen. Unius rei una definitio,vtyna na
V AND 'ID E M soni generatio , dilucidissime meo
quidem iudicio declarata sui hactenus definitionem eius,breuibus proponam, qu ei cum αδ ονα sue ipsa essentia soni, in fu-xu,ac inferi consistat eo clarior, ac pertior erit, quo accura-intius,eius generationi explicandae incubui Aristoteles tex. 6 1. lib. et de Anim Sonum , desinit esse, motionem eius, quod eo motu moveri potest, tumea,quae a corporibus inuicem percus si resiliunt,mouentur Alij, quod sit qualitas sensilis,&proprium audiendi sensus obiectum,auditum seriens. Ego sonum sic definio, ut sit qualitas passibilis succes sua ,ex aeris, vel aqua interceptione elisioneque, sonantium corporum collisione insequente, producta, sensum auditu movere apta. Dicet quis, cum unius rei, una tantum sit natura,ex Arist. 6.Top.cδp. q. e finitio Oratio sit,rei naturam explicas Aristot.lib. 1 Top.cap. F. Uib. F. cap. 6. scribente,non poterit,nisi una, unius eius demque rei definitio tradi: ac ob id sonus, non una, sed triplici natura constabit, cum ti es differentes de ipso delinitiones productae sint, atqui unius tantum est siti pra facta mentio,vna tantum scini supra generatio proposita est. Quare animaduertatendum,tria in accidentibus omnibuSconsiderari posse, eXquorum notitia, natura eorum manifestatur Forum subiectum,genu S, d caussam.Per quae,pro varia definientis intentione,ac fine,Vel OmnibuStribus expressiis; vel subiecto tantum,&g nere,praeterniis a criis r: vel caussa sola accepta, citra eXpresSionem reliquorum,accidentia definiuntur. Primo modo cognitione persecta, Stabsoluta: luobus poste rioribus,impersecta,manca,4 mutila notitia.Sic Ecclipsi,quod sit priuatio luminis in Luna, propter interpositionem terrae inter Solem,si unam,definita,omnia triam definitione continebuntur. Sic Tonitru quod sit sonus in nube,propter extinctionem I nis,delineato,illorum trium explicatione constabit definitio. Idem per subiectum Lantum, genus erit declaratum se dicamus:Tonitru est sonus in nube, Per caussam tantum, ut, Est exstinctio ignis. Tali accidentium natura, Sc tanta va
rietate in desinitionibus illorum existente, quid, quaeso, impedit,quominus sonus nunc hoc, nunc illo modo, persecte scilicet, imperfecte describatur Praeterea, quid obest, unam eandemque rem, aliquando absolute, aliquando, mutata quas, sub eodem nomine rei natura relatius ut hoc loco, sono contingit,definiri. Re
linquitur ergo unius rei unam esse definitionem, aut si plures, unam tantum per tactam,&absolutam, aut omnes imperfectas, ac mancaS: Item nam absolute, Lteram relative conceptam. Non pariet itaque cuipiam admirationem, nam nater dum,& eandem rem, pro diuersa acceptione, diuersimode etiam ab Aristotele definiri, ut cum ram, primo de Anim. tex. s. Vindi oppetitum mox seruo rem si e sanguinis circa cor, definit Rursum, cum domum semes cooperimen tum ventorum, ac imbrium, iniurias a capite nostro propulsans semel strueturam ex lateribus , lapidibus, lignis, constructam, describit esse. Ita in praesentiarum, sonum
199쪽
De Laryngis vocis organi Actione. Lib. II. 3
sonum esse alicuius ab aliquo percussionem ait non formaliter quidem, sed cau- stliter: sicut Ecclipsin terrae dicimus interpositionem, id est, terrae interpositione caussatam. Alijsonum definientes, dicunt, esse, qualitatem, patibilem, sensum auditus serientem. Nos tertiam addidimus.
l sit soni productio, δή quae eius natura, dictum; nunc di ficultates aliquot, qua circa proposita occurrunt soluendae , explicandae. Prima in eo posita esst, quod ad sonum efficien Expositio digidum, duo solida,&dura corpora perpetu concurrere assem
uicum tamen ab aere Ventis solum agitato, ipsum generari Vi semper idera deamus. Anne exhalatio corpus durum, ac lidum, Sed tria corpore '
est ea dura sit, at quod est corpus illud, in quod allidituΠ γ' b fimis Aerem dices Sed aer praeterquam, quod non est corpus uruna, etiam ideo, io: caussa soni essectrix statui nequit, quod Interceptum sit: ita enim , non tria cum
Intercepto essent. Adhaec pannum aliquem in partes rumpendo, sonum efficita Se μου mus ad cuius productionem, nec duo, nec dura corpora Concurrunt. Pr te Tertia. rea, vox species soni, contrarium dictitare VidetuΠ Etenim haec, non 'per al- Iisionem duorum corporum, quae utraque ab aere sint illers ab Reneratur per concustionem namque aeriS, ad Laryngen , impetu quodam sectam, editur in qua vocis formatione non apparent duo corpora, quae inuicem concutiuntu .
Quare cum species participent generis sui naturam, non simpliciter. ac necess)rio ad sonum edendum, duo intercipientia, pri eter elisium, vere requiruntur Etsi DiscultatisDis in tribus istis soni exemplis, duo Quae concutiuntur, inum, quod peranterceptionem, resilit, alicui, laus uerum corporum, intuenti, non adesse videbuntur: veruntamen,&in his,&inoi iuUbu abjSsoni speciebus, duo illa, praeter interceptum, semper concurrere existimamus. Quocirca notandum, numerum horum corporum, non ex eorum multitudine, sed ex actionum, quae pro sono gi h, gnendo interueniunt, varietate, desumi. Quae triplices sunt, tria ex se, uno νη taesume μ tantum simplicique modo consideratae, subiecta postul mi, non ratione tantum sed actu etia in distincta at diuerso respectu, ac consideratione& quasi per accidens, velini duntaxat, vel duobus selum attribui omnes possunt. Quia itaque proprium ex se, ac distinctum subiectum, unaquaeque supponit; tria rect e, ac vere insoni productione distincta, requari corpora pronunci uim tib Si enim non actu, μὴhia diei, tamen ratione inter se distincta. Quo pacto num reuerae istens, duplicis nomen dupla nou b. merebitur,qiiod utrumque,&percutientis, S percussi munus subeat: pariter, quod tum sonantis, tum Intercepti partes agat triplex Vero habebitur, quod om It m vhtivi, niurn vices sustinet. Insono a Vento seu exhalatione excitato, haec percutientis
tantum: aer tum percussi, tum intercepti offici persungituo. Quemadmodum enim in stagnante, aut alia aliqua tranquilla aqua, iniecto in eam lapide, plurimi Pri/ηα mensibi uorbes, atque gyri consurgunt, qui omnes, Ultimo tantum, in quam terminan 'Φ 'I'. tur, excepto in qui tantum patitur, diuerso resipectu agunt, se patiuntur,mouent, idc mouentur relati cum prioribus, a quibus fiunt patiuntur . cum posterioribus, quos producunt; agentis nomine gaudent; ita aer diuersa consideratione,
200쪽
inouentis, motique, seu elisi rationern habet Acito namqlle, ac vehementi e halationis, ventique motu superatus, haud aliter, ac exorta in mari tenapestiate,
procellis, cursu se inuicem superantibus, altera alteri resistit, aer exhalationi se opponit, propria suae elisionis caussa euadens. Eodem modo in reliquis duabus soni differentijs, res se habet. Qui fractione panni gignitur, soli aeri totam actio- secundumson nem, totum suum esse ascribit. Nam in ruptione panni, aeris partibus, celer-zi Φρο ρ ' nae, ne vacuum detur, ad latera panni coeuntibus , dc prioribus a posterioribus impulsis, ac fractis, idem aer, ut parte una pellit, est concutiens, talia partem seistia is eis pellitur, eliditurque concussum est, atque interceptumo . Uamobrem, ea caictum experi etiam dissicultas sublata est, quae circa ictum oriri poterat, quod non concursu solum, sed recessu, 'ac disgregatione corporum , sonus fieri videretur, fracta vi τὸ es. ,. h. iςhςζx. Velaharta, Vel panno, vel alio corpor . Similiter in voce tria illa con
currunt: siiquidem aer ad asperam arteriam allisus, ictum inseri, eundem aspera arteria excipit, ex quo deinde aer, tanquam interceptum, resilit. Ex his non obscure etiam quis intelliget, qua ratione in sono , virga aerem percutiente , edit, illa tria corpora concurrant . Sed Repugnatitia ab his , apertis contrarijs verbis obstat Aristoteles cum Ar totele scribit, aerem, g aquam soni expertia est , hoc est, ut eius interpretes notant, non esse caus. sas soni essectrices . Respondetur Retis men , Aere Aquam ex
sua natura , quatenuStalicta, non posse munus sonantiu
quatenus aliam quasi naturam induunt, ad id, ut declaratum est , apta