장음표시 사용
211쪽
De Laryngis vocis organi Actione. Lib. II. 49
VM reo Larynx, seu Glottis iit calissa vocis effectrix, tuo G nisis, leni loca nobis concilianda veniunt: Vnus . deis pari. cap. . locorum conside
ubi Vocem a Palato, Gargareon' fieri scribit Alter I Epi i , - οdem. 71.ubi Gulam, fluceSque,VOCi organa Constituit Idcirco seὸ ata . sciendum,vocem dupliciter considerari,quatenuS faeta,Conseruatur Priori modo considerata,vox ad Glottidem tantum pem tinet Si pollariori modo accipiatur, non inconuenienter Palato,d Gargareoni, tribuetur,quatenus scilicet illam augent, & conseruant.Eam ob rem Gai .de,scpart. cap. .inquiebat. Vocem beneficio Palati, Gargareonis augeri,non autem fieri: Sic etiam alibi,ut .deis part i o. xlib.de voce Manet ergo vocis principale organum Laryngem, seu eius rimulam esse: ut ex aduerso,tanquami us principalia, si incipali simulantia, censeri possunt, Laryngis musculi, quirimulam coarctant, Raperiunt. Est enim Rimula Instrumentum actionis uoluim iis uli su-iniae, quae sine musculorum opera, effici nequit Vt optime argumentatur G l λ de Placit. 1. V ox,inquiensformatur, a voluntate:quare a musculis, qui sunt Instru A. ,.Liaci
mentum voluntatis. Et ideo, idemGal. i.de loc.aste t.cap. 6.de uociSproductione tu museularum
loquens,ait: Si spiritus,id est, aer,beneficio musculorum Intercostilium, vehQmVR'
tere rediatur,&a musculis Epi lottidis, rimula Laryngi moderate aperiatur eissu in b,h. committatur, chuidatur, ob id quό moueatur, feri uocem Vnde 'QV ae ct 6 uis., ,. . etiam inter organa vocis recenset. Deinde, quia per Guttur,aer defertur, illud elie aula uita rior ranum, minus principale, simili iure asseremus, Glienum a.de Placit. q. mitati, a censietur quIGuttur,vocis esse instrumentum ait. Pari ratione Pulmo inter organa Vocis nil F a merari poterit: quineti ina Thoracis risculi, una cum Diaphragmate. Nam circa pb Qvia. materiam vocis elaborandam operantur, Melaboratam Glottidi fideliter suppeditant. Uibus posterioribus,ut in diate,&immediate agunt,quinque haedistinctae actiones debentur. Prima est, exitus aeris, cum anhelitu,quam expirationem .de Quinque acti
loc asseitGal. nominat, eiusq; authoressunt,uniuersi musculi, Thoracem contra hentes: Secunda,quae emis Sio aeris est,sine ictu,ac sonitu,&a Gil.dicto loc. exuus fuli. O oui flat o uoc ita,nihil,nisi uehemens exspiratio est, beneficio musiculorum Inter costalium producitur Tertia,est emissio aeris,cum u,sonitu, 're' biri. I . pitu,eoq; strepens exsufflatio a Gal.dicta, A musculis auctum e. e. r. absoluitur. Quarta est ipsa uox, hancque gutturis musculi efficiunt. Quinta,de qua in praesentia non est sermo,
est, Loquela,cuius author lingua.Hs enim a ticulatim, uocem distinguens, sermoc1- nandi usum,praesta ad quod dentes,labia marium foramina, palatum,gurgulioque conserunt : De
his abunde Galenus . de loc. assi
212쪽
aliquid significari. Eseque duplex in hominibus, Brutis finis vocis declaratur Vox etiam Brutis assectus aperitur. conclusio inniueaussarum eis
igitur,caussa formali, materiali,atque efficiente uocis decla- rata,aliquid etiam,circa caussam finalem perpendendam restat. Eam uero dicimus esse, ταω- τααῆι ψυχῆς, dest,passioneS, ani-mςq;affectus lignificare. Namq; sc est natura uocis, ad hoc, ipsa ordinatur,tam inlotia inibus,quam in brutis, ut per eum aliquid significetur In hominibus quidem, ut sibi mutuo possint animi conceptus, i Sogitata explicare, non necessitatis solum, sed & amicitiae gratia: In brutis autem, ut possint assectus sensitates aperire; uerbi gratia,concupiscentiam cibi,aut potus Iram,Metum,Gaudium. Quemadmodum cum canis latrat, iram indicat, aduersus incognitum; uel cibum,exposcit, a Domestico,quasi patefaciens cibi desectum,& sui postulans haberi memoriam. Nonnunquam uero, ad gaudium ostentandum,4 applausum, exclamant latrantque blandius. Utunturque bruta, in singulis assectibus exprimendis, accommodatis uocubus,i3sque diuersiis,iuxta quod,prudens specie unici iq;, natura,indidit. Unde canes,nunc latranteS,nunc gementes,nunc eiulantes, nunc uelut,s cundum multiplicatum sonantes, ad diuersorum affectuum, d monstrationem,percipimus. Quamobrem cum uoxit sonus,& ex respirato,ac exitum meditante aere,producatur,efficiente Glottid ad exprimendum aliquem animi affectum, uere initio, asse tum est, uocem esse sonum anim, lis a lottide ex percussione respirati aeris eum intentione quidpiam significandi,
213쪽
De Laryngis vocis organi Actione. Lib. II.
animalis sonum ess , nec ab niuerso animantium genere edi Cap. XVI.
conclusions ex vocis desinitione deductae. Igaru prima Vox abaminatis duntaxat editur. quae respirant,c PLarytae habent, gluttu . .. 3. Respirations, Litynge exabunt Zin Olulatet tium soniis p oducatur indicant verba ex Arist. cita
X proposita ac explicata vocis natiira,nianifeste colligiti ir,primo vocem non nisi rebia animatis competere:vt recte Aristote Secunda vox noleS, vocem, quendam esse sonti manimantis, pronunc Lirit. Dein
de, non 3 Omnibus, sed tantum, quae resipirare possunt, S La-rynge vocis instrumento, seu efficiente dotata fiunt. Quemadmodum docuit Arist. dicto lib. 2. de An .cum inquit λογω λζω -
νείη ταυταμο ναουαδε σταιτο αερα, hoc est,consentaneum mim ea so
lun Vocem edere, quae aerem recipiunt. Primum itaque voce carent AL ua, id est, in Vi μ qexanguia leti insecta,ut Cicada, Apes,Vest, se, quae etsi LinZilulantes, vocem quan dant emittere ideantur tamen reuera vox non est Modum, quo in his sonus illi fiat, docuit Arist. q. de histor. animal. inquiens, in membrana septo trani terso subie ista,qua corpus distinguitur, spiritum quendam, i ierem, in hisce insectis contine ri,quo alaru confricatione, ses impulsu, moto tonus ille editur, qui quid in Cicada, cicada per d. non ex ore, sed ex dorso egreditur. Neque vero solum animantia finguine destitu ' i i ''ta,rest iratione, Larynge carent, vocem nullam edunt; sed non nul letiam. an iEtiam quaeraguinem habentium. Nam Pisces vocem non formant: unde a Grςci cli pes, id st, si a sive milito vocis expertes nominati sunt: Non enim Pulmonem habent, quo respirare possi:at, ' ζ'. ita j eoque nec etiam vocale corpus, in ipsis reperitur. De hiSAristicitato loco; ubi, cum carent. dixisset,vocem fieri, Pulinone,aerem ad arteriam percutiente subi)cit, manifestum Vocii τ'
ergo hinc esse, cur Pisces vocem edere nequeant, quia scilicet Pulmonem, ris at bf. tbeis, ἡtraetorem, d exspiratorem non habeant, ideoque nec guttur, quod pulmonis r i Pisci s. tia,constructum est: quibus instrumentis Pisces destituti, voce etiam ut carean ne cesse est. Neque hisce obstat, nobisque negocium aliquod secessit, tua de Piscibus E bubi Acheloi fluui), viilgo dicuntur; Illos videlicet,veras voces emittere: hae enim nugs viij v cecar ': sunt, in vetularum commentitiae fabulla: non enim voces sed vocum similitudines, aue easque non ex ore, ut est communi Vulgi opinio, sed ἰτεῖαι ,αγ ι .u, imis es, id est, hi ι. aut branchijs, aut aliquo simili, Arist.loco citato testante,progigia it. Vt enimi, alio. γζη it ς huius fluminis Pisces praeteream Aper piscis, qui vulgi opinione maxime vocem bita hi aesthrmare putatur, in lato maris, eleuatis branchijs, quam diverberans, ipsam, ad inuti . aerem circumsusum, allidit, ex qua aquae allisione ,non vox,sed alius aliquis sonus re '
1ultat. Vox enim formatur,ex efflatione spiritus,per asperam arteriam staque ne thm tibi niuem Lyram etiam, nec Chromem, nec Ericam, nec Cucullam OCCm efficere, una cum
Aristotele asseret e,non dubitamus. Non hic excipimus Ranarum genus, qua coataxant,4 quendam quasi ululatum, quem Ololyginem appellant, non vocem prodia eunt. Hinc Poeta, arrula linguis Rana, O Xa aquis. Quomodo lotygineam ii Iam voce mesticiant, Arist. loco citato perpulchre docet, cum inquit, fieri maxill inferioris labro, pari libra demissis, cum aqua m0dice recepta, in fauces, superiore vero,quae immota manet, intenta,tanto niXU, Vt Oculi earum, instar lampadis mica ieri s. . .
re videantur. Idem sit iudicium de Delphini aquaticis serpentibus, nec non terre r
s ribus, quibus magis proprie, Vocem quis tribdere posset. Quin etiaWi no11a in me voci, vita Vocis stractim ac proprie secundum communem opinionem accepto,ssimile iudi ' 4 soli cium de quadrupedibus,alijsciu terrestribus,S rationi expertibus animantibus, is, .h' 'ferendunnditum Istius formatis aperitur loco ex ri t. adduct 9. De bim maris best uata ocea licui sunt. Item impentes
214쪽
Eunmeratio Bru serendum esset: Ut enim ex communi sententia proprie Delphinos stridere sei torvm Plti it 4entes terrestres sibilare, improprie vocare dicimus sic rectius,l magis naturali-
I ter, Vulpes gannire, Leones rugire, Lupos ululare, Vrsos, Columbos gemere,. epere gingrire, Palumbes plausitare,Grues gruere,Cycno drensare, Miluo li-pire,Passere pipire, Ciconiam tolerare a auo ne pipillare, Hirundines trilitare, Picas cornicari, hinnire Equos, Asinos rudere, mugire TaurOS, Canes latrare ,Anseres glacitare, couisare Gallos, gracillare Gallinassc. rectius, inquam, magisque 3 ο hsi V proprie,quam vocem edere,asseremus.Tertio etiam euidenter,inde patet, non omzz ici, Is animati corporis sonum, vocis sibi nomen asscissere quemadmodum, qui ex,ui.' ' manuum collisione,pedum concussione, lentium occursu,labiorum contractione, ε ρυν- - vaporum flatuumque, huc illucque, diffussione, consequitur. Imo,nec quem far he n. fhis δε, dormientes,dum stertunt, nec quem tussientes, tum tussiunt Licet enim; fiat nec tu tedouo ex aere, per respirationem attracto, tamen non eificiuntur, per collisionem aeris a Clottide factam. Et tussis quidem,pluribus modis a voce discernitur Primo quod in illa totus aer, simul,&cum violentia maxima , foras propellatur: haec fiat, cum quadruplex in i quadam aeris successione,citraque violentiam. Secundo.Tussis fit non significan- ς; quidpiain gratia:sed ad humoris in asperam arteriam,aut Pulmonem fluentis expulsionem vel si quid sorte cibi,nobis comedentibus, in vocalem arteriam incide rit ut accidere solet ijs,qui inter epulas perfusus,solent cachinare, illud ipsum, ut excutiatur,concitata tuiSi,6 aere, Versus partem superiorem,pulso, ne aut sit ce-mur,aut in aliud graue periculum incidamuS: Ox fit μετα ιιiθασία τινι , id est,cum ali-3 qua imaginatione,ad exprimenda να η-ατ πψως. Adhaec Tussiis plerunque praeter opinionem, fue nolimus, siue velimus, accidit vox Omnino voluntaria, nec unquam, nisi ex intentione,nobisque volentibus, prouenit. Vox denique ex blanda,estiati aeris attritione,oritur:Tussis ex uehementi eiusdem ad quamcunque a teriae partem,allisione. Si autem dormientium, atque tussientium sonus, non meretur vocis nomen, multo minus Sibilus, vox censeri poterit. Quanquam Philopo-nus, absque omni controuersia, Sibiluna,vocem esse admittat; propterea,quod, ad μ' η' at qu)d significandum, Sibilus excitetur. Seio Philopone,eadem ne esse putas,qus hi ponus ait sine aliquo conueniunt Priaque vocis sibi nomen, quae aliquem animi flectum, incoη Disit. ςiδi animato ostendunt, sumere; Quare non hilaris, ac laetus vultus, tibi dicetur vox' qui hilarem mentem demonstrat Uel forte sonus tantum, qui ex ore progrediuntur ac internam aliquam aflhinionem patefaciunt, intelligi. Ergone contra omnium scriptorum doctrinam tibi,uox, est sonus,ex ore proueniens, quidpiam signi- cοη ἰμβρ,πο stu. Hinc etiana patet, uocem illam, quam articulatam, ex uentre,
ab Igau aut pegore prodeuntem, ore labrisque clausis, quosdam edidissse, lectione, atque si Πρη est nati auditione accepimus, non naturalem uisse,sediti quae fuerit magicam,atque dia: is es, a bolicam. Tales olim γ - αιυρναμ Hς, VμV4M dicti ab Eurycle,ex Platone,d Σώα ab Plutarcho lib. se cessatione oraculorum,perhibentur traxisse Originem.EOrum me )ς qμ' inore Scalicier,Exercitat. 118. Hipp. . EpM FGilus in Ueconom.Hippocridum ' '' sei bit ma um illum Adrianum Turnebum, quendam circumseraneum uidisse, Qui passim ore, labrisque obseratis,quaestus gratia,uocem proferre solitus erat.De his quaedam Celius Rodiginus lect antiq. lib. 8 cap. s. quos Pythonico uocat.
Nec eos reticet, doctissimis suis, in Hippocr.commentari)S,EccellentisSmius D. Excer Mercu Mercurial .ille, in quo simul, ksemes medentem licet obseruare Aesculapium do 'in centem Hippocratem, dulcissimo uerborum flumine, aures complentem Mercu
rium. Huic accenseri numero debet, Iacobis Odogina, mulier Itala,quae circa sa lutis Ann is 1 3.uixit. Eam saepissime Magnate alijq; multi denudatam, occlus, diligentius, per famulos, ore, ianaribus e uentre articulate loquentem, audiu
215쪽
De Laryngis vocis organi Actione. Lib. I L sa
runt,etsi debili,ac demissa voce,quam S,quo torquebatur,Daemon,nomine ,CO cinnatulus , ad quaevis, proposita cum ratione emittebata. At in eiusmodi casu familiaris,agyrtis illis,d nequissimis circulatoribus impostura,quam in Martha quadam pue ita Gallica Lutetiae Parisiorum superiori anno, Doctissima EXCellentii si , ἡ, timorum Medicorum Schola , omnibus patefecit; sic Ventriloquo Physici non quo, is aeuo. agnoscunta. De Daemonum operationibus nullus hic sernio totum relinquatur Isiavi. Theologis negotium .
cum Musicis Instrumentis agendum , rati, cum Musices missione absolutissima.
'IQUIDEM , teste Aristotele in Physicis, ars, ad sui persectionen ,naturam semper, quantum potest, imitandam sibi pro cers tWasm ponit,Vnde inter utramque,circa multa,maxima cernitur amnitas, rectissime, me iudice , fecero, si quae hactenus, in animato vocis instrumento, uberrime tradidi Musicis instrumentis aptauero. Hinc enim quantum luminis, si lendorisque eis accedat, qua de vocis organo, in medium allata sint, vix exprimi V ηος
potest: cum praesertim in eo iam, quae arte factassent, contemplatione, colla f
tione, ad naturalium illustrationem, imo notitiam, tantam inesse vim Aristot fimum Maalb- existimarit, ut eam interdum definitioni, quae sola oratio, quid litatem rei decla gia ista iaμmina
rat, aequare, non dubitarita, Hinc illud, ου δει παντων λόγων, ζητειν, αλλατο ἀνάλογον κω φραν. hi LAnalogia
Non oportet omnium rationem quaerere , sed analogiam considerar . Unde Gisitionis ac- Phyc primo,cum materiae naturam, ad illa usque tempora incognitum, explicare qt intenderet, tam ex Analogia materice artificialis, quam sortia a proportione,declararae conatus est. Nos itaque , paulo altius ducto principio, rem propositam, a
Musices diuisione, auspicemuΠ Musica ergo communi fere antiquorum consen sia, triplici discrimine constata Prima nanique Mundana Humana secunda, ter ' β'tia vero Instrumentalis a Boetio, Malijs appellatuΠ. Mundana alia in Elementis, Musicae mundu- alia in Planetis alia in Temporibus. Quae in Elementis, alia in Numero alia in 'i' 'μ' Pondere, alia in Mensurae, Quae in Planetis alia in Sitti, alia in otia, alia in Nata tura Quae in Temporibus: alia in Diebus, Vicissitudine, Noctis, Iucis,alia in
Mensibus, increnaentis, secrementisque lunaribus, alia in Annis, vicissitudine veris, AE statis,Autumni, Hyemis . Hanc Macrobi US,si per Cipionis somnum,de D. his finiuit , esse proportionem, quae in dissimila, coelestium Ottinum, mira coaptatio b. desini desne , temporum varietate, Concordi clementorum permixtione harmonicaque unita utor Macrobio. uersi construitione, consistit. Humana Musicabalia in Corpore,aliam Anima, alia Humanae: ιβ eae
in utrisque connexa Quae in corpore,ali est in egetatione, secundum quam, de et t terminatum augmenti Modum acquirunt nascentia cuncta alia est in Humo 'p-λ - -- ribus, ex quorum permixtione atque Bione, corpus numquodque subsistit, quae sensibilibus omnibus Omnibus, communis est alia in operationibus, quae praecipue rationalibus , competit. Musica in Anima , alia est in virtutibuς, Vt est Iustitia, Pietas, atque rudentia olia in Potentijs, ut est Ira, Mansue ludo , Odium , Timo . Musica inter Corpus Q. Animam , est illa naturatalis amicitia, qua Anima Corpori . non corporeis vinculis , sed asse stibus
216쪽
alligatur praecipiens, ut ametur Caro Jed plus Spiritus; ut foueatur Corpus, non penum,ta Music rimatur Virtus. Huiusce Humanae Mucisiae definitionem tradentes Antiqui, di- et 'ut' dicere Musica humana est, quae in hominis sti uctura, animae ille potissmium, cum corpore Oniunctione, sita est; quae in animae partitim dispositione, artium, Q scientiarum Ordine, regnorum, ac rerum publicartim institutione, in cunctis de MUL IηΠ u nique humanis actis, reperitu . Musica instrumentalis, alia in Pulsi, ut siti m ntalis diu i Tympanis, , Chordis, alia in flatu, ut in Tibijs, 3 organis, alia in voce, ut in
Carminibus& Cantilenis. Hanc desinire licebit esse Harmoniam ex Instru-olia bimembris mentis Musicis constitutam, Quae ob dun lex Instrumentorum genus , etiam bi-
, zz I fariani diuidituW; In Naturalem scilicet , i Artificialem, Naturalis est , quae
iso. naturalibus Instrumentis, Pulmonis videlicet, Trachea , Larynge Pharyng , Insirimentalis Gula, Gargareone, Lingua, Palato, Dentibus, Labij efficitur, Artificialis,quae Th.j , contra Instrumentis artefacta . Hanc sub diuidere possumus in Veterem me- . ii letalii. q. diam NOUam Errici Puteani dogmata sequutici cui viro , totus Musaruntimique uisio chorus, multum debet, summa eius solertia, ineredibili studio ornatus, expolitus, adiutus Pallas ipsa, plurimum, dulcissimo, vix imit indo ipsius modu- lanaine, illustrior reddita Veterem voco, quae urbe florente, atque retro etiam, Risuis his fulta. Otiam, quae ab anno Christi, scaelicibus coepit auspicijs, hodieque du-qμ. . . rans, culmen fere persectioni conscendita Medium, quae inter terminos v-ί .is. triusque Rudin subdiuisionem admodum ingeniosam, si tempus, ac professio
istiali, Multo nostra pateretur, aliquantulum ponderar non abs r iudicaremus Artificia-: ' ...... ni R ii us recte insin pli e sola una, i implicem intellecitiam, insonum, In- , tellectum simul, ut quidam, sed multunia veri recta natione labentes, partiti sunt, reiedia. distribui affirmamus. At quidem, ut re te opinati sunt nonnulli, in triplex Me-
par Q j-Quippe qu0d, ut Ptholomaeo, definire magis placuit primo de
ue lib. ' harmonia a cap. sonorum est, qui Diatessaron componunt, in modulatione, Desinitio aris inuicem habitudo. Cui opinioni etiam, Boetius, Aristoxenus in suis operiis i i. m. t risi imis verbis adhaerent . Dis bibuitur autem in Harmoniam Chio
xὸati disiectis , mam,o Dialonum, Hinc triplex musicalis, ut ita dicam disciplinae Renus. au Harmonicuit , siue Enarmonicum, Chronuiticum,&Diatoni curru, Ha monia, τ aasu abhi . hy4HJrmonicum genus, ita dictum, qu si Optime coapnitum, inquit, Boetius. o. i .ae... Quod est Vitulino, dis Boetio multum a Chromate, dc D atono differita Nominis, Har Ciceroni modulatio est, ab arte concepta, grauis, auctoritatis plena neque . . rhά- long multum exercitatione, usuque assiduo, ad cantum apphcatuo. Cuia, a quid. ius quidem generis, inuentor, resciente Aristoxeno , ac Plutarcho, Olympus Inventor eius vitta. Cum ante ipsiim omnia Chromatica , Dialonicave extiterint odς φ etiam a Plutarcho in sua Mussica confirmatum reperio. Huic opinioni fauere,
Anstoteles, Plato, eo quod mundi constructioni, perbelle quadrare, agno- subdius, . q. uer inta Horum quilibet variatio, diuiditur in Lydianti lugubribus conue Uiorsm cominu nientem 'iu Sque inventorem suis. Olymplina , Phrygem, Aristoxenus auctoν. ηi ιγ i've' In Doricam cum grauitate magnificentiaque coniunctam. In Ioniam mollio- τι , i. '' delicatiorem, ita tanten, ut quodammodo mixti generis cum Lydia es set Saphus Psaltryae inuentum teste Aristoxeno. Neque absque miro iudicio; siquidem soni, ut perpulchre docet Ptholomaeus .&Io. cap. a. harmoniarum, soni triplicei sunt in triplici discrimine, Phrygij uidelicet Dorij, aidis haec nomina ade ptisuere, ex populis Doriae, Phrygiae, tydiar, ueris eorum inuentoribus, qui chromate desi postea ab Herrico Glareano aucti fuere , indeque a Doctissimo certino confirma όψὸ Chromaticum, Boetio teste, capitulo vigesimo primo, libro primo, croma adi . colore dictum, uocabulumque a superficiebus in alium colorem , transmutabilia
217쪽
De Laryngis Vocis organi Actione. Lib. II. Lys
bus,detractum , modulatio est,celeritate,s solertia modulorum,animum varie flectens ita quod ciendis assed tionibus, lachrymisque, nihil accommodatius. Illius proprietas est,ut Graeci, taciti ni attestantur effoeminare,deijcere, debilemq; red sit is proprie dere animum .Quo fit,ut Franchinus ast brus,libr. cui titulus est angelicus cap. i. ' i lib. inqui at Huiusmodi genus musicale inuentum fuisse, ad ornatum Dialonici, diuersimode adiuersis atretoribus, traditum: sique Plutarcho credimus antiquus eius usus est.Diatonicum natura sua masculum. Sobustum, d Silam paucissimis Ahi; .., sonis contentum,eidem Boetio,& Plutarcho Gelloque, modulatio quaedam natu Uti .ralis,& ssimi ex est,&ita vocatum,e quod sua modulatione, progreditur,de sono, Diatonici est insonum: huiusmodi enim genus, ut dicit Boetius,&Aristoteles, inter ipsi genera ' 'UAE' primum, re antiquissimum collocatur id,quod etiam Plutarchus,in sua Musicias. Misit motatim
firmare sibi visus est. Porro artificialis Musica, triplici genere instrumentorum ab I assiis. soluitur, alia enim flatu completur,quae Rhythmica a nonnullis, sed forsan perpe h Ahis,
ram,dicitur; cum neque velocitatena, tarditatem, neq; etiam quamdiu sonus ali Instrumetis per
cubi consistit,perpendat: alia neruis intenditur: alia demum, crustis pulsatur.Primi se h. sordinis sunt; Nobile, secrumq; illud instrumetum, multis stanneis, qu Indoq; etiam qua. argenteis,nonnunquam ligneis fistulis, follibusq; ornatum, ecclesiasticisq; ossicus
deputatum: Quod non praeter rem Instrumentum Instrumentorum κατέξ,χ nominamus.Item Tuba, Classicum, Buccina Litutis,4 Tibia, cum infinitis suis speci bus,ut sunt Praecantoria scilicet, vas capuellaria, ingrina, Bombix,& similia alia.
Secundi ordinis sunt,quae Pleistro, Arcuque, num edunt, ut Lyra,&Cithara Ari Secundi generis stoxeno,quamuis, non leue apud me, inter haec instrumenta,st discrimen: cum Cithara,decem chordis constans, peditne, siue plectro pulsetur Unde inisset mi habe i ibaeinodisi.u.
tur, celebrate uel oua in Cithara de cordo psallite ei: Sic etiam Psalterium tia. organum musicum, duodecim chordarum, digitis traetandum, nostrae cheli,scite- studini, non dis sinit te Hebnaeis nebet, siue bla seu naula vocatum: quo tamen non Psalterium solum, sed cito rus etiam, o Lyra, nec non Fistula utricularis, Poste j vom vaccipi potest ut perpulchre indicaui Doctis imus ille Hebraicarum scientiarum Marcus Marinus Brixiensis, Congregationis Diui Saluatoris, Canonicus Regularis,in absolutissimo suo Linguae Sanctae Thesauro,quem ipse Arca Noe inscripsit.)De hoc apud Ecclesiasten, in Psalmis: Ego celebrabo te in instrumento , Nabium Secundi,praeter haec,ordinis sunt Fides, Pect is, Sambucca,Barbitos, Instrumentum triquetrum, Tetrachordium,Monochordium, Clauicymbalum, Clauicordium, & similia Tertiiordinis fiunt Timpanum, Cimbalum, d id genus alia, quae omnia fere membranis,tabulisque tecta,& baculis pulsata perstrepunt. Haec est Musicae nouae in omnes suas,etiam specialissim is mea quidem sententia, sistributio Antiquorum Musica, vetustissimum Amphionis,Tbebarum ConditoriS, in v.3 uentum, ab infinitis postmodum excultum, hic appendicis vice fatilari aliquam AisHuri
mentionem postulat. Hac si quidem utebantur veteres, grauissimi quibusque ex Thebar, conplicandis,quae versibus conscripta ,siuauissimis ornatam dulis,lpublice fere recita 'bantur. Sed cum illa suerit imperfectissima Vtpote geminis consonantijs, tertia, ac Mucsexta, utraque iucundissimae mesodix auth oribus priuὶta minoribus, quam Dia tessaron,constans interuallis, omnibu , X Mathematicorum principe Eliclyde,&Aristoxeno . de Elem. sed clarius .lib. N. Psb0lo mTO lib. I .cap. i8. dissonis, diu
tius, circa hunc immorari, superuacaneum,&-ρ ργ ν vid 'tur. Eius itaque meminiL
218쪽
Ex similibus vocis organo qua-d con siderada Vocis organum cum Eccιψ organo coi fertur. Prima inter ea
Perforata illa tabula in quam organi canales in .serti Sumerum dieitur.
Aer in tabulaisius foramina percussus vari
Ecclesiae organoali'sque musicis Instru insiclit smodispraestat.
cum Ecclesiae organo. caput VII L
USICES utriusque instrumenta, alia vocis naturalis analogiam persectissime exprimunt: alia nullam, aut exiguam admodum cum ea conuenientiam habent. Singulolum vocis orciano assinium similiumque, proportionem,declarare vel e, magis logum, ac laboriosum,quam utile suturum, neminem ambigere arbitror Quamobrem,ex tanta illa Instrumentorum Musicorum disserentia,de aliquibus solum acturus,primum omnium analogiam Laryngis, in organo illo facxo ostendam. attemadmodum eroo ad sonum Ecclesia organo edendum , necessarius est aer: sic in animali vox efformari sine aere non potest. Et quemadmodum Pulmones A c u id est, receptacula, nil τῖλαι ανώντῖνάι,. iiii est , ut aerem recipiant,sortita sunt; haud secus, in organo Folles, iique perplures,Pulitionum, Loborumque instar, aerem recipientes,conspiciuntur. Deindh, ut dilatato, contracto Thorace, consequenter Pulmonibus, a musculis,tum intercostalibus, tum externam Thoracis superficiem occupantibus aer vel attrahitur,vel exspiratur: ita Morganum, sollibus brachio dilatatis,remissisque aer, nunc subit, nunc egreditur. Uodenim animali Pulmones, id proportione quadam arti sunt solles. Ad haec sicut in animalibus natura Tracheam, Bronchia, propter lon
gitudinem spacij illius, quod inter Pulmonem, Iaryngem intercedit ob quaniae 115 difficulter modo, sed ne ulla quidem ratione, absque ductu aliquo vehi pos
sti,tanquam vehicula construxit: ita etiam in eundem finem, innumeros duci us, ac canales,ars naturae aemula,excogitauit produxitque.Vlterius velut, in substantia illa cartilaginea, iura,crassa,organi vocalis basi, foramen insculptum est, in quod aer uoluntario musculorum Laryngis propriorum motu,tam dilatationis, quam ostrictionis impulsius uario modo assiciatur, uocemque distinctam, ac differentem sterat: ita etiam in Ecclesiae organo, usu venit, in quo, dum aer per suos delatus canales,ad finem ductus appuli siqua parte in crassa,& dura tabula, peculiari nomine ab
artificibus, Sumerum dicta,tanquam in cartilaginea substantia, soraminaqusdam, operculis suis,quominus aer egrederetur contecta, terebrata sunt,quae acuminata fistularum initia,mirabili quodam ordine inseruntur: ubi, inquam aer in ista foramina ab Organistis, clauorum, pedum manuumque vi, ac robore percutitur, varius, prout varie aer afficietur,varieq; percussus, ac elisius suerit sonus redditur. Claui
circa principium pedibus compressi, circa medium autem,& finem manibus agita ti, musculis Laryngis,illam modo aperientibus, modo claudentibus,ad amussim respondent. Sed haec de Analogia inter organum, vocale animantium instrumen tum Quamquam vero Ars Naturam, in organo Ecclesiae constituendo, ingenio sissime sequutassit: attamen, ut in alijs omnibus artificialibus, imitari quidem semper intendit,nunquam tamen eam assequitur: sic etiam in organo non usquequaq; feliciter. Etenim pactum illud,quod inter Laryngem lcue interponitur, quodq; causa est potissima, ut non eleganter solum, vox producatur, veru metiami quod magni momenti Ilongitudinis, klatitudinis ratione, ut variae Voculi disserentiae, sermentur, nihil in organo sibi simile habet ut ergo ars a natura pendet, sic ei etianatura multum praepollet. Quocirca vocale in animantibus instrumentum Orga no,alijsq;,id genus Musicis instrumentis,multis paras angis,prpserendum: maxime, quod videamus artesectabinstrumentorum naturalium adminiculo, non contra i digeres
219쪽
De Laryngis vocis organi Actione. Lib. II. Isr
digere, pluribus praestare quod unico,natura,admirando modo persoluit. Nonne enim natura,varias vocum differentias, unico instrumento efformat.Qua multiplici velo, pene infinito fistularum numero Ecclesiae organum, ad sonos di Asiadis, i ruuersi generis dedos,opus habet.Dissimilitudinis huius ratio,in eo posita est,quod' qqq spacium illud,quod est, inter fistulae caput, eius finem, non sicuti in animali dila zzuia his stationis,lc constriistionis motum habet,cuius beneficio,multae vocum differetiar, saria. In vocali
proseruntur, sed solidum,d immobile,in situ eodem permanet. Idcirco ars veluti I ' j. . t in supplementu, coplures diuersarii figuraxu,& positionu fistulas fabricari debuit sis si .
lVM de Ecclesiae organo,uno ex praecipuis Musicae instrumentis,accumulate sitis,iam etiam aliorum quorundam Instrumentorum videlicet Maioris Tubae Tibite. Italice Flauti atem Buccince, vuli: Cronetio ' vocalis organi similitudinem l pi Opsei .in alijs multis neglectis, ne ιλυλισι lectores suspensos teneam Nisi,me fallat iudiciun gale quid in Tuba ostendi poL--- ---- - - se puto; quod Mauditu, d obseruatione dignum suturum sit,&summi Dei,in Laryngis constructione sipientiam cimus depingat Interim a Tubae definitione, vel si naauis,descriptione,ducto initio.Tuba desci ibi posset,Instru ubi desieriptio. mentum musicuna, teres, oblongum, plurimi circuitibus gyris,geminisque sinu-hus praeditum in duo orificii, non aeque tamen, ac similiter exiens, ex materia,ut plurimum aurichalcea,ad sonos, harmoniam edendam,paratum.Istae sunt instrumenti huius conditiones,partes, finis,quorum diu gentiori declaratione, ne scilicet, quod Aristoteles μή, cibi, δε γένος primo post Cap. T. faciamus, postli bita ea Ahistu; ἱhsi a tenus duntaxat, circa eorum illustrationem ver ibor, quatenus analogiae declarati , tempus, resque ipsa postulat. Principio igitur si anteriorem Instrumenti, p,Ivia similitis qua scilicet insufflantem respicit, extremitatem intueamur, illam ad primam nictum, figuraquidem insundibulo cerebri per quod seras excrementa ablegantur, usu autem Laryngi respondere comperiemus Ibi enim foramen , per quod aer soni materia desertur eliditurque. Idem aer, nunc multus, cum vehementia; nunc copiosius,cum tarditate; nunc paucus, cum uelocitate, nunc imbecillus cum virium demissione, quasi pigritia pro arbitratu, libertateque nostra, e Pulmo nibus musculorum subsidio attrahitur ac in Tubae soramen propellitur. Adde isscultas ei quod soramen illud quoque timulae, seu glottidis instar, dilatatur,4 constrin z.t gitur. Verum hoc fortassis impossibile cuipium uideri poterit: siquidem sera diti,his... Omen durum, solidum, & continuum extat. Dilatatio autem constrictioque organis constrictione δε- contingit mollibus, laris Vt igitur haec difficulta , .mςdi tollatur, arctionis s .i huius,dilatationisque modus aperiendus. Profecto haud sine maxima arte cauitas, a,. pilei instar, in organi huius summitate, ab Industri artificie excogitata fuit Cui Prout plus, dies cum labia, siue buccae, unde buccinae nomen, pro Tibicinis uoluntate aptantur, uel superficie tenui, solummodo admouentur,4 retrahuntur, Vel inducun immittunturictetur ac educuntur; inducta uel totum implent, Vel secundum partem duntaxat ex eo uicissim re&vel omnino, vel quadantenus, Vicis im, Vacu in Ninqunt cauitatem , disse a rens pro differenti labiorum motu , sonu auditur grauis , acutuS, Odera conti ingi iudi
tu . Consistit ergo dilatatio , d constrictimiser minis in i biorum immio niti, sione, aetractione . Posthaec , si oculQS serte , a seramine illo Tubae, .isti ad
220쪽
ad longum illud, c perangustum, quod subsequitur corpus, aliquis conuerterit,
procul dubio, cur ita constructum sciscitaturus erit, atq; simul etiam, cur subinde Reminum, nec non, qua de caussa altera extremitate, qua audientes respicit , multo latius,ampliusque,vt prae figurae similitudine, magnitudineq; cum campanis, cam- primum re panae nomen illi,ab artificibus, suerit inditum. Haec omnia declaraturus primo loni'ρ'si' 'itudinem,ac latitudinem canalis, adgrauem senum edendum facere, assero. Quanimis 'rubi in to autem alteram miniti contingant,tanto augeri,alteram oportere. Hinc elf,quod seruitgrahi Νηρ tanto grauiorem Vocem, Tibia editura sit, quanto ea longior construetur,modo tas: t. p is,s naen latitudo,non mΠJuatur, sed uel eadem permaneat, vel una etiam accrescata. Mi LI p od Quocirca solariissimus artifex,pro sonis grauibris , grauioribus,3 rauissimus Tucendos anili η umento edendis, varias ei partes affinxit, quibus plus minusve prolongari, i , ' extendi possit. Duo quidem solubiles canaliculos,apprime in usum grauium, c
isthim sono sit illorum excogitatist Circulum, vulgo Torculum imo non unum, sed s)lures, attributu quibus aer magis,pro grauistimo sono modulando,protruderetur Amplius, Maer
άὸὸ magis,ac magis dispensaretur, super canaliculos illos geminos, fistulam aliam paria
iis sum vocis uana excogitauit, quae,Vel Prole, Vel instrumento ligneo, seu aeneo, manibus, deos grauissima gr*' propulsa, &4ubae, ne in motione excidat, cathena ,aut sune alligata, vox qu - ὰ . --. cunque graui Or,octava, Musicis nuncupata, formatur. Tubicines itaque,grauem,tendi sonum,Theorici προ λιαμ ειν μου PracticiS, Are,Vocatum,edituri,Tuba ori admota, Modus Νημm -- sint his illis solubilibus, rite obserati a immotis, intonant Paulo grauiorem, . in 'vi's o sonum scilicet i ηαμας λαμανο, e, practici Gamaut dictum, modulaturi, canales diluis nomenos, imouent,ac deorsum aliquantulum VellenteSTubam prolongant. Adhuc grauiore, ' φ ' Λἡὸ per Octauam Videlicet,illis muυωάτη μεσδε, his Fflut vocatum, sormare volent
z. ., , τῆ, es longiori interualli genere dimouent Sigillo grauiorem, per Diapason nimi-I0ρορ tum rum,alij. r. vij, , alijs Elami appellatum, Proserre intendant, longitudini gra-ἴ. ..., soda, addunt Denique reliquorum grauissimum. quo nullus grauior, edi hoc pota Modis 4 aulari est instrumento, efferrent senum, si derivatiς, ad finem,sci; thills Tubam omni-
s, , si ungi DBire insignitur. Haec de sonorum grauium prae varia Tubae longitudine va-evisti. riantium formatione. Acutorum forna uionem, te qua patribante quoque memini-Graμisi i Ny mus,hic declarare, etsi ab hoc loco alienum, impertinens videatur esse,tamen lenis stori gratum confido fore, si unius contrariorum generatione proposita, alteriuStundimodus etiam natura subijciatur.Occlusa ergo Tuba, ubi grauis sani procreatio, fixisq; ca-Gravissimogr*- aliculis manentibus, ac dextre labro, nec non aere, agitato, acutuS, TheoriCiSἴ si ethsi ἡ am, μεν-ν,Praei icis Elami dictus,per Diapenteni graui distans,exsurget. Μέj, pra- ferendiratio. cticis Alamire,illo,acutior,&per Diapason, graui distans, minus graui per Dia- έμti β'i Ny tessaron, soramine canalis, labiorum motu paululum angustato, o instrumentoti: hist inimulato, prodidit . Eodem plane insistimenti statu permanente,&labris ad Hiis . interuallum proportionis, Sesquoquintae, alijs Semidi toni, commotis, sonus ais Vri ηδι ζιγιμων, gignetur, Si, τηοῦ I se . , sonus adhuc acutior, edendus sitiat D mai ' per Ditonum πίωἡδιιζιν ω correspondebit. Atque sic subsequenter progrediendo, --μm ςμti reliquos istis acutiores,efformabimus. Iam itaque primo,ac secundo quςsto,catis 2 '' esse factum, prorsus mihi per uadeo: tertium quod attinet Solartissimus arti sex, Ad 3 εθοnsio iucunditatem cum necessitate coniungere desiderans, extremitatem, instar cam- ρο μῆ ζ t e panae latalia, haeuigatamque construx it Laeuigatam, ut aer a nullo cohibitus fractati β' inusve sonum clariore aa, iucundioremque producat latam, Vt aer, minori cum v locitate promotus,in Instrumenti extremitate,aliquantulum intra parietes conten tuS, vocem sonumque suaviorem excitat. His ita iam declaratis , ad Tibiam pro grediΟΠ.