[Dianoia] astrologica, quae omnium praedictionum astrologicarum veras caussas inquirit, falsas vero examinat et damnat. ... Accessit ... succincta exegesis astrologica, definitionum et divisionum astrologicarum verum sistema / [Wolfgang Satler]

161쪽

De Ventis. astu remulo, cum nostrum hactenus fuerit vera principia a falsis discernere In genete vero i sciendum, impulsivam caussam ventorum iter inque reconditam , requirendam ve- in sterismo Occidente vel Oriente, pa-j xumque Planetam ad immutandum huius inaturam posse. Effectus vero ventorum circa tempesta es sunt hi. Auster meridionalis calidus esivi humi. dus, fulmine percutit, pluuias emittit latissimas, nutrit nubes,pestilentςmque reddit

aerem.

Septentrionalis verbis idem oppositus, frigidus est dc siccus per se, licet nonnunquam niues spargat;negat pluuias, sanitatem tuetur, frigora inducit licca, flores

terrae fructus adurit.

Aquilo collateralis gelidus est de siccus, natura eiusdem fere efficaciae eum supe-

Circius frigidae siccae naturae efficit turbines, nives c ventorum coagulatio

nes.

Ab exortu Sub Ianus flat, calidus est de siccus, quamuis nonnu quam per accidens frigidissimus euadat:vti experti sumus an, no 6o3. sub principium Ianuari; Eo enim tempor Saturnus, qui Orientales ventos

ciere soleo, cum posteriore lucida Lancis

162쪽

i3 Derentis Librae occidebat,eundemq; ventum nobis

generabat. Vere rigidior est aestate verbἈ1uauis, temperatus, puriis: subtilis, nubes nutrit Corpora sana reddit, sanitatemque lpristinam tuetur,elicit vero flosculos,quod

de Vernali coeli facie excipi s. Fauonius vero ab occasu flans frigidus iestri humidus, frigora relaxat, flores' pro

ducit, inurborum, pluuiarum,& tonitruum

caussa existit euidens. Idem possunt Aphricus corus. Quamuis vero non libenter P dissentiam a iudicio virorum doctorum,ta men cum nullus in verba magistri iurare t ineatur videtur mihi qualitas Fauonio ad. scripta suspecta. Etenim clim alias hic venis tus Graecis vocetur Zephyrus, eo quod vi tam inclementia frigoris hyemalis amis isam, plantis siquibusdam animalibus in . spiret, videmus enim omnia,flante in Veret Fauonio, quodammodo lasciuire,vita vero

non in frigidoin humido, sed humido lcalido consistat;probabilius videbitur, non a contrario, sed a simili hanc vim sopitam inclementi rigore hyemalis circuli excita iri. Etenim frigus non excitat calidum, licet

in id agat: agit autem ut vincat, non ut vino catur cum tamen Fauonius suis qualitati. bus euocet naturalem vim,cum eadem non

pugnet, sed fere victam .ppressam erigat&aςstarier. Dicerem ira quo Fauonium no

163쪽

dissimum esse, cum omne eXcessivumna turre inimicum sit. Et haec de Ventis dictasiit:Nunc ordo requirere videtur, Ut paucis de diebus agamus Criticis. CAP v XVII. De Dubus Criticis.

D pestis, morborumq; omnium, qa

diuinitus immiti titur, inerationis caussis in aere latirantibus, diximus proxi- mum fuit ut demonstraremus Ventos non nullos pro diuersitate Xhalationis nonnunquam grauissimorum morborum semina spargere. quam ipsam licet tractationem perplexam alia excipit, quae de augmento decremento moro orum ex astrorum ad

Lunam configuratione colligendo agiti

tractat.

Etenim a natur comparatum est, ut 1 humor corporis humani ab astrorum in foe- Iici inuasione concitatus sese optime habeaat,suauiterq; Luna tractetur, morbi acri Amonia mitescat: si vero durius,& illa infeliciter posita habeatur, de vita periclitetur ae

grotus.

De eo vero constat per crisii Crisis auatem est vehemens inmotbis ad sanitarem, vel mortem mutatio. Ea autem colligitur ex Lunae affectione. Etenim Luna bene

164쪽

i3 De diebiu Criticis. affecta, sanitatem, utpote cum humores optime disponat durius habita&afflicta, morbi incrementum promouet. Ea enim quam flacaciter, & quam promptissime in humores agit,eosq; signiscar, omnemq; siue stelicem, siue inscelicem habitum cum iis communicat quod in iis, qui periculo ad solutionem properante moibo premuntur, Plenilunium ob augmentationem humorum plerumque exitiosum, satis

uincit.

Quocirca Medici,Philosophi,ut&Astro Iogi concordi suffragio partus, animalium foetus, arborum fructus, hominum pecudum humores, morborumq; variationes, pro ratione Lunaris motus duminis augmento, diiudicare solent Crisii itaq; illam ut praecise colligas, obseruabis non vulgari diligentia principium ino abi, rempusq;

incidentiae. Etenim Crisis cum vices inoseptimo die&quarta unius parte conficiatur, necessario ad computationem veram habendam requiritur scientia principi in incidentiae,ut ita dicam morbi .Peragitur iraque Cris per dies Criticos, a quibus nomen habet, Iudicativos,&Intercidentes. Criticorum dierum sunt quatuor. Primus

in diem initi siue incidentiae moibi incidit,vocaturq; Coniunctio Alter in septimudiona appellatuique quadratus, eo quod

tunc

165쪽

De siebus Criticis.

tune Luna gradum, in quo fuit tempore sprincipi)m quadratum radium a-

. iciat&contueatur. Τertius contingit die decima quarta, vo

laturq; Oppositio constans 8o gradibus. Quartus sit plerumque vicesimo primo die is orbi,vocaturq; Quadratus. Vti vero Luna ad eundem gradum, quem tempore initi morbi occupauit, regressa fuerit,iteratur Crisis, quod plerunq; vicesi- imo septimo diein quarta unius contingit. Critici vero ideo dicuntur, quia de gra uitate aut leuitate morbi indicium non obo iscurum exhibent. Iudicatiuorum sunt itidem quatuor: ho- rum officium est de futura Crisis qualitate, pronunciare. Primus si plerumq; die quarto a princi pio morbi computato: secundus die unde-

lcimo: tertius die decimo leptimo quartus . vicesimo quarto sese offert, idq; diuersimois de secundum Lunae celeritatem vel tardiora tem accipiendum est. I una vero ubi a Critico aut Iudicativo per ra. grad.&3o. minui progressa fuerit, constituit primum intercedentem , quos gradus intra duos dies cum plerunque abissoluit, euenit ut habemus octo Interce.

dentes.

Proinde Ptolomaeus totum zodiacum

166쪽

i3 De diebuι Criticis. in i 6 partes aequales secat, ni cuique argrad. 5 3 o. minut.attribuendo Exposita iraque ratione constituendi Criticos dies, i Iudicati uos Intercedentes, paucis eXpo nemus rationem esse tuum eorundem piis

Dis huius inquisitionis est,ut sciamus dierna quo aegrotans melitis vel peius se habitu

rusiit.

In genere vero quod attinet dies, Uti ianici diximus, Iudicativus de Critico iudicium exhibet non incertum: etenim qualis Iudi xatiuus,talis probabiliter Criticus, quamuis maiori cum euidentia,futurus est. Lunai aq; primo die Critico malevolorum Coniunctione aut radio Hoedatur statim humoribus hanc suam passionem affricat Sarii nus frigidos, Mars siccos calidos, Venus S Luna frigidos&humidos,Iupiter ωSol sanguinis putrefactionem praelertim mal. affecti minantur. Luna itaq; ubi afflicta a malevolo deprehenditur primo malevoli natura, postimodum&signum, quod tunc temporis Occu- it Luna, obseruandum erit. Quod libet eis Dina signum certam in corpore humano de sibi destinatam a sapientibushabet partem, quam dirigit Aries praeest capiti, faciei, S partibus capitis, oculis,detibus Mauribus Taurus vero collo, ceruici, gutturi ioci.

emini humeris brachiis manibus sca-

167쪽

De diebus Criticis. pulis Cancer pulmonibus, pectori, costis, linam illis, epati spleni Leo cordi,stoma - , .cho, dorso, lateribus, diaphragmati Virgo ventri, intestinis, diaphragmati. Libra lum .ibis, Vmbilico, renibus, femoribus, natibus, livescae Scorpio pudendis, vescae, an o. Sao ittarius coxis, femoribus. Capricornus eiu bus,&popliti Aquarius tibiis Sc crurib. Pisces pedibus 8c talis. Et quamuis hic vir qitidam doctissimus miretur, quod prO-gia ostica, ut illius utar verbis, respondeanteuentui, cum istius distributionis causas tignota, attamen vix est pace tanti viri sit dictum)ut semper ubiq; Astrologica necessitate respondeant quando taliter

secundum prognosticationem res euenerit non arti, quae certo fundamento hoc in ca-

su non nititur, necessitatem j cohaerentiae nullam assignat, sed fortuitae praedictioni acceptum ferendum est Lunam idcirco a tas lictam in Ariete defectus Arieti subiunctos plerunque portendere dicunt Sedec non. nunquam Planeta affliges qualitatem, ma/xime ubi fortis & efficax fortius enim semper vincit debilius morbo tribuit, cum v- nusquisq; illorum 6 certas corporis humani partes, earumq; partium definitos habeat attributos defectus. Facili me mouent morbos Saturnus 6 Mars, eosque exitiosos diuturnos:humanae naturae minus inuis

168쪽

dent caeteri Saturnus autem denotat de rram, spis nem, vescam, ossa, dentes,liarum que partium morbos. Ab eo caussantur Omnes mortii frigidi, qui oriuntur eX humorum defluxione ad membra proposita, e Podagra scabies, tabes, paralysis,cancerae pra, leteritia nigra, quartana febris, Iliaca passio, hydrops, perniciosi catharriad pul-naones e pectus uentes, auditus grauitas, dolor dentium, tussis, ali quem orbi ex humore melancholico originem du

centes.

Iupiter pulmoni,costis,cartilagini, epatiarteriis, pulsci, semini praeest, horumque membrorum defectus caussat disponit, ut Apoplexiam, Cardiacam, Spasmum,C5- uulsiones iupores, peripia eum eniam, Pleurisia, Arigmam, passiones spinae dorsi, morbosq; praeterea, qui ex flatibus, foetoro, aut putrefactionibus originem habent. Mars designat aurem snistram, fel,renes,

venas, putenda, harumq; partium morbos dirigit, ut Pestem. apostemata feruentia,Icteritiam flavam, fistulas,carbunculos, acutas sebres, Febrem tertianam, Epilepsiam, Di senteriam Febrem quotidianam, simi. Iesque defectus, qui ex cholera abundanti

caussantur.

Sol afflictus asscit cerebrum, cor ner 'os,visum, oculos,&latus deAtrum,crear-

169쪽

l De diebus oriticis. 3 '

que hos morbos, Ut Syncopen, Cardiacam, Ophthalmiam,Spasmum,fluxu oculorum, Catharrum, frigiditatem patis stomachi, pustulas matricis &partium inse-

riorum. Venus matrici,renibus,genitalibus,mamillis gutturi, lumbis, natibus, pati, spermati praeest efficit passiones matricis,

suffocationem, Priapismum, gon Orrhaeam,

pati sostomachi imbecillitarem, ex causis a frigida& humida, scabiem Gallicam, lienteriam, frigus stomachi. Mercuri ius praefectus est cerebro, spiriti- hus, imaginationibus, memoriae linguae, inanibus, digitis, felli, ossibus, cruribus,&cerebri neruis 'gritudinibus vero horum membrorum dominatur subsequentibus, ut maniae, priuationi sensus communis, laethargo deliri is omnis generis balbuciei,&linguae impedimentis, raucedini, morbo caduco tussi,abundantiae sputi, o pilationisellis,vomitui Catharris ex abundantia humorum in capite, omnibusq; caeteris mombis,qui ex abundat iaphlegmatis oriuntur. Luna dirigit cerebrum, oculum sinistrum, stomachum, ventriculum, latus sinistrum, L intestina,vesicam, gustum, membra genitalia,&epar in muliere. Egritudines vero

has significat,ut Epilepsam, P ralysin, b. licam , Calliarios, menstrua, postemata

170쪽

ui De diebus Criticu. phlegmatica, aegritudines prouenientes ex opilatione Venatum. Et hos quidem morbos planetae significant. Vbi vero iam de morbi qualitate constat,in incrementum δί decrementum eius dem sedulo inquirendum est. Ast morbustum videtur incrementum accipere, quan do Luna die Critico a malevolorum radiis afflicta deprehenditur. Nam quod de domorum inscelicibus qualitatibus traditur, id omnino fortuitum est, & absurditatem anilem sapit, cum rei veritate ver nullam prorsus habet affinitatem. Admiratione ergo dignissima res, quod Philosophus ille

nostri temporis exact issimus, omnibusque numeris absolutus, huic superstitioni tantum tribuat.

ditur vero Luna enormissime peroppositionem quadratum, qui aspectus inimicitiae sunt, dicunturq; ab Astrologis Sed&a benevolo laedi potest, non quidem perse,sed per accidens, quatenus alio laesus dc afflictus inimico radio contuetur Lunam. Malevolus veris, naturaeq; inimicus Plane. ra ubi eandem humorum signis catricem radio amico excipit, plerunq; indifferentem ancipitem, natura cum morbo in aequilibrio existente, morbum reddit efficitque. Quod si vero Luna benevolorum amicabi-

phus excipi tu tradiis, ipsam membri cor