Barbarorum leges antiquae, cum notis et glossariis : accedunt formularum fasciculi et selectae constitutiones medii aevi

발행: 1781년

분량: 434페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

366 CA PIT ULARE

tur, scilicet quod patroni dicerent, ista reparacio no i est necesse ' δc mercatores dicerent , sic est necesse, questio ista remaneat in sentencia capitanei vel capitaneorum cum illis a quibus saper hoc consilium habere voluerit vel voluerint; salvo quem in libertatem capitanei vel capitaneorum sentencia debeat remanere. Si autem in loco suerint, in quo rector pro Nobis de Comuni Venectarum extiterit, in libertate rectoris vel rectorum illius loci remaneat preti icta sentencia. Et si fuerint in loco, in quo capitaneus vel capitanei, rector vel re- ores, non fuerint, remaneat in majori parte sentencia illorum quinque qui navem habnerint ad regendum. Similiter si contingeret quod propter fortunam temporis vel aliquod impedimentum ea pitaneus ire non posset ad videndam questionem predictam , remaneat sentencia in majori parte

quinque supra dictorum. Et hoc intelligimus in na. e & omni ligno de cc. milli itis & inde supra. ualiter feri debeant supra dicta coredas taliter Gasaremur quid reparari non possent, quesiones indo orirentur inister patronos mercatores . LXX XXL Si vero contingerit quod arbores, sive anthene, vel temones taliter Vastarentur quod reparari non possent, si de hoc questio oriretur inter patronos 3c mercatores, videlicet quod patroni dicerent, hoc bene potest reparari, & mercatores dicerent, quod reparari non posset, remaneat hoc in sentencia capitanei vel capita ne rium. Si vero fuerint in loco, in quo rectoria pro Nobis vel Comuni Venectarum extiterit, in libertate rectoris vel rectorum illius loci remaneat sentencia supra dicta. Ff s suerint in loco, in quo rector vel capitaneus pro Nobis non fuerit, in ma-Nri parte illorum quinque rectorum navisse iuencia illa remaneat. Sentenciam verois .im predicti quinque dicere teneantur. Verum nanque si sente acta per istos supra di istos fuerit data, reparationem i stam minime fieri posse, teneantur & debeant patroni vel patronus unum alium Core dum, videlicet arborem, ante nam, Vel temonem

emere, quod sit sufficiens illi navi. Ita tamen quod patroni teneantur tantum dare& solvere ante parte in ipsa a. bore, anthena, vel rimone qui comparabitur, quantum constiterat ipsa arbor, anthena, vel timonde vastatus. Et si plus ipsa arbor, anthena, vel timon constiterit, illud plus de comuni avere navis & de ipsa nave solvatur. Volentes quod si plus constiterit arbor illa, anthena, vel timon, de eo quod constiterit arbor, anthena, vel timon devastatus, debeat esse ipsa arbor, anthena, reltimon sic emptus de comuni avere navis,& de ipsa nave . Et si arbor illa, anthe-

NAUTICUM

na, Vel timon plus non constiterit de eo quod constiterat arbor, anthenae, vel timonvastatus, remaneat & esse debeat patronorum navis. Patroni vero qui contra hoe secerint, penam librarum D. nostro Comu ni solvere teneantur. Et si in aliis cor edis

dampnum aliquod evenerit, resti lucio ipsius dampni fiat de comuni avere ipsius navis,& eciam de ipsa nave secundum usum. Et si coredum istud quod vastatum fuerit, decenter poterit reparari, tanta fiat restitu-cio ipsius dampni, quanta fuerit eius pejoracio. Hoc intelligimus in nave & quolibet ligno cooperto de cc. milliariis & inde supra . Qualiter feri debeat, si dampnum eveneris in coperis uat tum aliorum lignorum occaxiove caeSndi, vel quod ca retur

ab aliis navibuS.

LXXXXII. Asserimus, quod si dapnuni aliquod alicui navi in cor edis ipsius navis

evenerit occaxione cadandi aliquam navem, vel aliud lignum, vel quod ipsa ca-γaietur, dapnum illud sit in avariam averis ipsius navis, R eciam de nave secundum ii sum: salvo si videbitur quinque rectoribus navis vel n ajori parta eorum, quod dampnum illud suora dicta occaxione venisset. Hoc intelligimus in nave & quolibet ligno cooperto de cc. milliariis et inde supra sualiter fieri debeat si dampnum eυenerit in core is naυium vel aliorum lignorum, que fuerint nauli e re peregrinis. LXXXXIII. Assirmamus quod si alicui navi vel alio ligno de cc. milliariis et inde supra, que vel quod tota nauli Zara vel nati ligatum fuerit peregrinis, dampnum aliquod evenerit in arboribus vel anthenis, seu vellis, Vel temonibus, aut anchoris, sive barcha, vel alio coredo navis vel ligni , supersalientes et marinarii in ipsa n ve vel ligno existentes restaurare de ipso-

dampno minime teneantur.

ualiter feri debeat, si dampnum evene

rit in core is navium, vel aliorum ti guorum, que nautietate fuerint mercaruribus , in quibus fuerint pere rint . LXXXXm I. Dicimus, quod si in supra diis os coredis dampnum aliquod evenerit alicui navi, vel alicui ligno, de cc. milliariis et inde supra, mercatoribus ad milliaria vel cantharia natali Zate vel nauli-Zato, in qua vel in quo peregrini exiitent, fiat restitutio ipsius dampni secundum quole venerit pro 1acione tocius quantitatis nauli peregrinorum et mercatorum. Statuentes

quod partem peregrinorum ipsius dampni

patroni nisi iam debeant restaurare; excepto si dampnum illud esset in arboribus, mel anthenis, atque temonibus, quia dam pd m

372쪽

PRO EMPORIO VENETO.

um illud in auri a I) est e non bebet,

ut superius continetur.

De pignore dando iudicibur pro discordiis

disereuciis LXXXXV. Mandamus de navibus quo completo viatico suo ad portum a plicuerint, et alique discordie et disserencie fuerint inter euntes in eisdem navibus, infra quintum diem postquam aplicuerint debeant

dare peregrinis a j pignus judici vel judi

cibus super hoc ordinato vel ordinatis ad ipsam di finiendam racionem; pignore vero dato absque condicione discaricari valeat ipsa navis. Nave discaricata infra XV. dies racio cx ipsis diser enciis vel discordiis exigatur . Et si infra xv. dies non pedietur ra

tio ex predictis, pignus reddatur illi qui

illud dedit, ita ut ex tunc in antea nulla questio valeat inde moveri. Si vero in dando pignus insuficiens aliqua diserencia

intex querentem et questum oriretur, tunc

secundum quod judex vel judices super hoc electus vel electi statuerit vel statueri iri, Utr que pars debeat observare r salvis questionibus quas debent nostri Consules di finire. Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno cooperto de cc. milliariis et inde supra.

maliter obserυari deboat , se aliquis rebe tus fuerit in dicto pignore dando. LXXXXVI. Decernimus, quod si aliquis rebelis fuerit tam in non dando pignus quam in d ndo pigntis insuficiens secundum arbitrium judicis, vel iudicum, ex tunc in antea liceat querenti racionem intromittere de honis quesiiti que sunt in nave, ut ipsis distrenciis atque discordiis valeat esse securus. Si autem bona ejus non fuerint in nave ipsius, iudices debeant tollere tantum ex bonis ejus ubicunque suerint , quantum eis bonum super hoc apparuerit; et per hoc non remaneat quod navis discari getur. Hoc intelligimus in navς et quolibet ligno cooperto.

suod judices possimi penam ct penas imp

nere ex auferre patronis, si non disca-rigaverint ad terminum eis impositum. LXXXXVII. Volumus, quod si patroninwium ad terminum eis in portum 3ὶnmes non discaricarent, tunc nostri judices possint eis penam et penas imponere et a serre, que pene in nostrum Comune deveniant e et si eam vel e s auferre non possent, Not cum nostro Consilio infra xv. dies postquam noticiam habuerimus, eas vel eam auferre vel auserri facere teneamur.

Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno

cooperto. m. V. t In auria. In avaria, In varea . a j Peregrinis . Peregrini.

In portum . Impostium. Quod judices euigantur in Veneriis pro istis salutis serυandis. LXXXXVIII. Afferimus, ut pro nostris statutis servandis in Venec iis tres ydonei homines pro judicibus elligantur ad disiniendum omnes diselencias et discordiasque inter euntes in navibus oriuntur: salvis questionibus, quas Nos Dux et nostri Consules debent di finire. Et eciam in quo cunque loco, in quo potestas , vel duca, uel baiulus per Nos et Comune Venectarum extiterit, dicte differencie atque disia cordie cor/m eis aut coram hiis quibus co- miserint terminari debeant, et di finiri secundum tenorem nostri Statuti. Statuentes

ut vocatus ad primum terminum super hiis diserericiis atque discordiis vocati s 4) responsurus accedat. Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno cooperto. De sena auferenda pro carico posito inter

duas copertaS.

LXXXXVIIII. Mandamus quod si aliquod caricum positum fuerit inter cluas coo pertas, quicquid valuerit naulum ipsus carici in duplum nostro Comuni patronus debeat emendare, ita quod teneamur ad carius naulum; exceptis navibus de vi Elti alibus caricatis, et exceptis victualibus qui

ponuntur in glava pro illis hominibus que

vadunt in navibus. De Pena auferenda pro mercimoniis postiis supra cooperturas. C. Ordinamus quod si navis vel aliud lignum plures coopertas habuerit, super cooperta ur periori mercimonte alique non ponantur , excepto eo quod per os superius est statutum. Si vero navis vel aliud

lignum tantum unam coopertam habuerit, super illa cooperta mercimonte alique non

ponantur, similiter excepto quod per Nos est superius declaratum. Quicunque vero contra hoc secerit, de hoc quod positum fuerit supra dictam coopertam, duplum

naulum mnostro omuni debeat emendare, ita quod tenere nos debeamus ad carius naulum quod naulum in nave vel ligno fuerit na ligatum. Et intelligimus quod ρqui sint mercimonia. De glava in Ombrata contra tenorem

fla:uti. CI. Dicimus quod si glava aliqua alicujus navis , vel alterius ligni , de cc. milliariis et inde supr a , fuerit ingombrata

contra tenorem nostri Statuti, duplum cariosis nauli in nave naulizati pro illa quantitate, que ingolabraret glavam, patronu Sillius n vis vel alterius ligni nostro Comi ni debeat emendare.

373쪽

CAPITULARE NAUTICUM

De n ibur aliis lignis euntibus tirutro marinas partes vel alias partes ,

causa disfaciendi ibidem.

CII. Inponimus de navibus euntibus ad partes ultro marinas vel ad alias partes occaxione disfaciendi ibidem, in quibus non extiterint mercatores, secundum ordinem quem a Nobis, vel a majori parte nostri Consilii, vel a bajulo, aut potestate, vel duca receperint, ita facere teneantur. Qui cunque vero contra hoc fecerint 1 ) nostro Comuni libraς centum pro quolibet centenario milliari de eo quod fuerit extimata debeat emendare. Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno cooperto, De nasibus aliis lignis euntibus ad aliquem locum pro Fbervare, in quibus nou fuerint mercatores. CIII. Injungimus quod navis in qua non

extiterint mercatores ad aliquem locum pro γbernare itura, secundum ordinem quem a Nobis vel a majori parte nostri Consilii tec perit, ita facere teneantur . .uicunque contra hoc fecerit cadat in penam, quam Nos Dux cum nostro Consilio ei ausere voluerimus. Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno cooperto , Quantum marinarii navium aliorum lignorum que naufragium pariuntur compatronis θ' mercatoribus sare debent ad reparandum res merces ibarim nasium et Iignorum. CVII. Statuimus, quod marinarii navis naufragium pacie P tis com patronis et mercatoribus ipsius navis per X v. dies postquam naufragium passa fuerit flare et moram facere teneantur ad recuperandum res et merces et navem ac sarcia navis ejusdem legaliter et bona fide; et hoc si patroni vel

mercatores, Vel major pari eorum, Voluerit vel voluerint; de rebus, quas infra spa-cium illud invenerint, per centenarium tres habentes et non plus. Si quis vero marinarius contra hoc se crit, totam marinariciam quam a patronis suscepit nostro Comuni debeat emendare: in Venectis Advocatores Comunis, vel alibi rectores, qui pro Nobis et Comuni Uenectarum extiterint, pro ipsa pena solvenda ipsum possint et debeant convenire. Hoc intelligimus in nave et quolibet ligno cooperto. Quod cooperta inferior nuυium s aliorum lignorum de cc. milliariis oe inde supra levari non possit, psquam ipse naves et ligna fuerint complete . CV. Assirmamus quod postquam naVis

de cc. milliariis, aut banZonus, aut buZonavis de cc. milliariis et inde supra laboratus suerit et completus. eius cooperta

inferiori saὶ amodo in anthea sub penalibrarum cc. levari non possit, quam penam Nos cum nostro Consilio infra xv. dies postquam habuerimus in notitia auferre vel auferri facere teneamur. Et s amodo in anthea levaretur, in loco in quo prime cruces fuerunt semper debeat mensurari, nihilominus penam selventes. Si vero hic retro levata fuisset, in loco in quo prime cruces fuerunt semper debeat mensurari.

ualiter non debet seri galla per sertaeuies in naυibus Ο' aliis lignis. CVI. Asserimus quod nullus mercatot

nec patronus nec marinarius, nec supra salientis alicujus navis guaitam pro se fieri faciat per aliquem servientem sub pena librarum quinque nostro Comuni solvenda pro qualibet Vice , cujus pene quintum accusatori concedimus. Hoc intelligimus in nave & quolibet ligno cooperto. De dampnis que evenerint causa libationis.

CVII. Assirmamus quod si navis in Ystoria libaverit vel supra portum aut in

alio loco, vel aliquid ex mercibus extraheretur de nave com consensu de voluntate majoris partis mercatorum & patronorum ipsius navis utilitate, si vero aliquod dampnum evenerit in illo avere sic de nave extracto, dampnum illud sit in comuneavere navis, & eciam expense que fuerint causa libationis; salvis condictionibus qui inter fratres mercatores fuerint facte & patronos. Hoc intelligimus in nave & quoli bet ligno cooperto, De dapnis que eυenerint causa robaris.

CVIII. Volumus quod si naVis vel aliud

lignum robata fuerit vel robatum, daphum illud sit comuni avere navis. Statuentes ut si aliquod tempus dictum dapnum recuperaretur, in ipsum comune avere debeat re- dum dare. De conventionibus factis inter patronos σnautietatos , ex alios de naυibus et lignis . CVIIII. Precipimus ut omnes Con Ven-ciones que facte niecitat inter patronos &nauligatos ac sorcertos vel marinarios navium , vel inter omnes alias personas in eisdem navibus existentes, firme & stabiles debeant permanere; salvis omnibus nostris statutis vel ordinamentis que integraliter observentur. Hoc intelligimus In nave & quolibet ligno cooperto. De

374쪽

PRO EMPORIO VENETO.

Do ad catoribus qualiter placitare Mentet auferre penam vel penas ab siis qui iverint contra nos ruta.

CX. Iniungimus quod in Veneriis Advocatores Comunis ab illis hominibus qui

Iverint contra nostra statuta tollere debeant& placitare pro nostro Comuni ea omnia in quibus ipsi ceciderint; & nostri Iudiceqad cognoscendam veritatem super hoc a quibuscunque eis melius placuerit plenissimam potestatem habeant qui pro Comuni Venectarum extiterint; salvis omnibus que debemus Nos Dux & nostri Consules dif

finire .

De sermino ad quem pacamentum feri debet patronis et marinariis , CXI. Μandamus quod mercatores permuduam Agi isti extra culsum ituri totum pacamentam quod ex pacto in Veneesis fa- quarto die exeunte Iulii sub pena soldorum duorum pro qualibethbra eisdem facere teneantur. Secundo Uexo die exeunte Iulio eodem modo sub pena predicta patroni pacamentum marinariis

tacere sene Antur.

'rensi vendere non debeat; & si vendiderit, cadat in penam in quam cadunt illi qui vendunt naves que sent Venectis extimate. Sed si eam Veneto voluerit vendere & fuerit in loco in quo rector pro

bis extiterit, eam Uendere non possiit, nisi prius secerit, quod rector illius loci ab

illo, qui navem illam emere voluerit, a iacipiat sacramentum secundum quod faciunt illi qui emunt naves in Venectis factas. Si vero fuerit in loco in quo rector pro Nobis non fuerit, & eam Veneto vendere voluerit, prius as eo accipiat sacramentum secundum quod faciunt illi qui emunt naves in Venectis factas. Statuentes quod ille qui navem Veneto vendiderit faciat fieri bieviarium de sacramento, secundum quod iuraverit. ille qui navem illam emerit, & Venecias quam cicius potest ducere vel mittere teneantur; & infra xv. dies postquam breviarium fuerit in Venectis, nostiis Consulibus debeat presentari. Q it cunque contra hoc fecerit cadat in penam, in quam cadunt illi qui vendunt naves Ueneto factas in Venectis. Hoc inteligimus in nave, & quolibet ligno cooperto. De termino statuto de navibus et aliis Γ-gnis extrahendis extra portum. CXII. Volumus quod omnes naUes permuduam Augusti extra culfum iture taliter sint parate, ut usque ad medium mensem Augusti omni occaxione cessante patroni navium eas extra portum Sancti Νicolai tr

here possint ad viaticum suum sine dillacione faciendum. Et hoc facere teneantur

uti pena soldorum xx. pro quolibet milliario quod de hoc navis fuerit extimata 'quam penam patroni navium contra hoc facientes nostro Comuni debeant emendare

Hoς 1nxelligimus in nave & quolibet liσno cooperto de CC. milliariis A inde supra Qualiter naves et alia ligna que factesu

rint extra Venectar extimari debent .

CXIII. Μandamus quod si aliquis Itus faceret fieri n. avem iri terris in qxestior pro Nybis extiterit, que ex tronis CC. milliarium vel plurium essueretur, rector illius loci navem illa Cundum tenorem nostri Statuti debeat timare, dando ei illum ordinem quenues Venetorum habent secundum for Statuti. Si vero fieri faceret navem tiris in quibus rector pro Nobis A Cm enectarum non fuerit, cum perve ad locum in quo rector pro Nobis e rit, rector illius loci navem illam si dum tenorem nostri Statuti debeat exire, dando ei ordinem illum quem alieves Uenetorum habent secundum fori Statuti. Ordinantes quod navem illam :

bent ad caricandum in cantariis.

CXIIII. Ordinamus quod navis de milliariis mille computetur de cetero ad caricandum de cantariis mille quinqueginta, s. r in navis que caricaverit in ultra maris partibus; et navis de DCCCCLXXXX. milliariis computetur de Κanthariis MXXX-vIII. x

de milliariis DCCCCLXXX. Κantharia MxXUI., de milliariis DCCCCLXX. Kantharia MXIIII., de milliariis DCCCCLX. Κantharia ΜΠ., de milliariis DCCCCL. Κantharia DCCCCLXXXX. Ide milliariis DCCCCXXXX. Kantharia DCCCCLXXVIII., de milliariis DCCCCXXX. Κantharia DCCCCLXVI., de milliariis DCCCCXX. Kantharia DCCCCLIIII., de milliariis DCCCCX. Kantharia DCCCCX XXII. ,

dees, Zi iis DCCCC. Kantharia DCCCC de milliariis DCCCLXXXX. Kantharia DCCCCXVIII. DCCCLXXX. Kantharia DCC- de milliariis DCCCCLXX. Κanthari DCCCLXXx XIIII., de milliariis DCCCLX. Κantharia DCC LXXXIL, de milliariis DCCCL. Kantharia DCCC.

Illi et

375쪽

de milliariis DCCCXXXX. Kantharia DCCCLVIII., de milliariis DCCCXXX. Κantharia DCCCXXXXVI. , de milliariis DCCCXX. Κantharia DCCCXXXIIII. de milliariis DCCCX. Kantharia DCCCXXII. 1de milliariis DCCC. Kantharia DCCCX., de milliariis DCCLXXXX. Kantharia DCCLXXX LVIII., de milliariis DCCLXXX. Κantharia DCCLXXXVI. de milliariis DCCLXX. Kantharia DC LxXΙΙΙΙ., de milliariis DCCLX. Kantharia DCCLXII. , de milliariis DCCL. Kantharia DCCL. , de milliariis DCCX XXX. Kantharia DC XXXVIII., de milliariis DCCXXX. Kantharia DC XXVI. de milliariis DCCXX. Kantharia DCCXLIII. Fde milliariis DCCX. Κantharia DCCII., de milliariis DCC. Kantharia DCLXXXX., de milliariis DCLXXXX. Kantharia DCLXXVIII., de milliariis DCLXXX. Κantharia DCLXVI.

de milliariis DCLXX. Kantharia DCLIV., de milliariis DCLX.Κantharia DCXXXXII., de milliariis DCL. Kantharia DCXXX., de milliariis DCXXXX. Kantharia DaxVIII., de milliariis DCXXX. Kantharia DCVI., de milliariis DCXX. Kantharia DLXXXXIHI , de milliariis DCX. Kantharia DLXXXII.,

de milliariis DC. Kantharia DLXX., de milliarias DLXXXX. Kantharia D LVIII.,

de milliariis DLXX. Kantharia DXXXIIII., de milliariis DLX. Κantharia D XXII., de milliariis DL. Κantharia DX., de milliariis DXXXX. Xantharia CCCC

LXXXXVIII. de milliatiis DXXX. Kantharia CCCCLXXXVI. de milliariis DXX. Kantharia CCCCLX xl IIL,

de milliariis DX. Κantharia CCCCLXII., de milliariis D. Κantharia CCCCL.

de milliariis CCCCLXXXX. Κantharia CCCCXXXVIII., de milliariis CCCCLXXX. Kantharia CG CCXXVI. de milliariis CCCCLXX. Kantharia CCCCXIIII. de milliariis CCCCLX. Κantharia CCCCII., de milliariis CCCCL. Nantharia CC

de milliariis CCCCXXXX. Nantharia CCCLXXVIII.,

NAUTICUM

de milliariis CCCCXXX. Xantharia CCCLXV L,

de milliariis CCCCXX. Kantharia CCCLIIII. sde milliariis CCCCX. Kantharia CCCX

de milliariis CCCC. Κantharia CCCXXX., de milliariis CCCLXXXX. Kantharia CCCXVIII., de milliariis CCCLXXX. Kantharia CCCVI., de milliariis CCCLXX. Κantharia CCLX. XXXIIII., de milliariis CCCLX. Kantharia CCLXX.

de milliariis CCCL. Nantharia CCLXX., de milliariis CCCXXXX. Kantharia CCLVIII. sde milliariis CCCXXX. Kantharia CCXXXXUI.,

de milliariis CCCXX. Kantharia CCXXXIIII., de milliatiis CCCX. Kantharia CCXXII.,

de milliariis CCC. Rantharia CCX., de milliariis CCLXXXX. Κantharia CC., de milliariis CCLXXX. Κantharia CLXXXX. de milliariis CCLXX. Kantharia CLXXX., de milliariis CCLX. Κantharia CLXX., de milliariis CCL. Κantharia CLX., de milliariis CCXXXX. Xantharia CL. , de milliariis CCXXX. Kantharia CXXXX., de milliariis CCXX. Κantharia CXXX., de milliariis CCX. Κantharia CXX., de milliariis CC. Κantharia CX. Hec Iutit merces que poni desent pro

CXU. Ηec sunt merces que pro Dorna ponuntur; Videlicet plumbum, serum, stagnum, es ramum non laboratum. Hoc sunt merces de quibus tantum debet poni pro faorna quantum sidebitur illis qui naυem vel o iud lignum Dornabun . CXUI. Hec sunt merces de quibus tantum debet poni pro saorna quantum V Ide

bitur illis qui navem stoxnabunt; silicet vitreum in mala, smeritum, aut pigmentum, Vitreolum , alumen de roga, alumen albuna

de Alexandria. De mercibus que poni debent pro carita . CXVII. Ηec sunt merces que eoni debent pro carico, si licet Galla, Μoltoline, Infilachis, Bocarant, Canavacia, Pani delino, Piper, Incensum, Endegum, ZinZi ber, Bedoana, Zticarum in capellis & sine cassis, Mira , Laca, Gomarabica, Aialoe, Nuces muscate, Garofalli, Gardam .

ni, Melegere, Cansora , Aurisium , Sandalli, Mirabolani, Sallenga, SimoniacumiCubebe , Piper lungum , Armoniacum , Mandule fraete, Sela & opera sere, Cera, Pulvis 2ucari in lachis, Mel, Ut

376쪽

ΡRO EMPORIO VENETO.

3tium, Granum x tota alia blava excepto Ordeo, oleum cum vasellis metra. XXII pro milliario, et oleum cum udris metra.

XXVIII. pro milliario.

De mercibus que poni debent tres de cariaco pro quatuor de carico . CXVIII. Hec sunt merces que poni debent tres de carico pro quatuor de carico; Becu ne crude cum pilo et sine pilo, Μoltoline crude, Tosibni crudi, et

De mercibus quibus debent duo milliaria de carico pro tribus de carico . CXVIIII. Hec merces debent poni duo milliaria de carico pro tribus de carico; scilicet Μoltoline, Tutalana .

De mercibus que ponuntur in cantaria Ires pro duo us cantariis imbosii. CXX. Ηec merces ponuntur in caricum

tria Kantaria pro duobus cantariis imbolii; silicet Vergi, Linum, Catiella, Cuminum, Magi, Anisi, Cambeloti, Ordeum, Nuces, Nucele, Mandole cum scorZo, Lucarum cum cassis.

De mercibus que ponuntur pro imbolis . CXXI. Ηec, merces pro imbolio ponuntur; silicet Beciane, Molioli ne conZate , Agne line, Leporine, Mastici, Grana, Panide lana, Bambacium, Lana laUata. De coris scis qualiter poni defent. CXXII. Coria sica ponantur quatuor 'de carico pro quinque de carico . De mercibus non Daciscatis qualiterponi debent . CXXIII. Omnes alie merces que non sunt superius in istis capitulis spacificate ponantur secundum quod mercatores in concordia evenerunt cum patronis. Hec autem

omnia iubemus et volumus observari. Salvis nostris statutis de navibus caricandis super crucem. Salvis eciam omnibus ordinamentis navium et statutis. uantum mercatores accipere possunt pro

expensis ex denariis quos habent. CXXIIII. Ordinamus quod omneS me catores tam Veneti quam burgenses qui ad aliquas partes huius mondi vadunt cum mercato , possint accipere et habere pro Vestimentis et calciamentis et omnibus suis aliis arnesiis soldos xx. pro eentenario in anno a libris C. usque a tria millia libra-xum completa. Et si plus uno anno stete-xint, plus accipiant pro racione . Si vero minus steterint, minus accipiant pro racione . Et si aliquis plus librarum tria millia habuerit in m excato, de illo plus nihil a Tom. V. si Se erunt. Lege, Sciverimui, Cipere possit, nec debeat. Set id quod sibi evenit de libris; tribus millibus, videlicet libras xxx. , sicut dictum est, dividere et computare debeat comuniter inter i tum avere quod habuerit. Insuper vero omnibus mercatoribuS arma omnia, et expensas pro cibo et potu factas, et eciam solutionem quam debent facere servitores super colleganciam habere concedimus. 'De banderiis quas mercatores habere

portare tenentur .

CXXV. Dicimus ut qualibet mercator

qui habuerit in mercato libras Μ. et plus usque ad tria millia libras completas habere teneantur ex denariiS, quos eis pro Vestimentis et calciamentis et aliis arnesis concedimus , supra unam bander iam pro

quolibet milliario. Et si plus trium millium librarum habuerit , pro illo plus

non teneantur habere aliquam banderiam. Quicunque Vero contra hoc fecerit, penam

librarum trium pro qualibet banderia incurat; que pena in nostrum Comune debeat

devenire.

Capitulum de beruschis. CXXVI. Ordinamus quod nulla navis

nec aliud lignum de CC. milliariis et inde supra habere debeat a modo in anthea supra coredorum ab arbore de medio usque ad vanum supra camare las plus de una be tescha sub pena librarum quinqueginta pro qualibet nave vel ligno pro quolibet viatico. Et patroni navium et aliorum lignorum de CC. milliariis et inde supra, que habent plus de una bertesca supra di numcoredorium , debeant ipsam bellescam des ruere et removere sub eadem pena quinqueginta librarum denariorum pro quolibet viatico, que pena in Comune nostrum de beat devenire. Et Nos cum nostro Conscilio ipsam penam ab omnibus contra cien tibiis debeamus auferre qualibet vice qua contrasecerint infra octo dies postquam aliquem contrasecisse sciverunt. 1 )Capitulum super peregrinis.

CXXVII. Preterea statuimus quod navesque de partibus Syrte cum peregrinis exi-verint, debeant exire et collare secundum quod patroni ipsarum navium fuerint in concordia et pacto cum eisdem peregrinis,

nisii remaneret justo impedimento temporis. Et patroni navium teneantur se presentare et jurare coram baiulo, ac comite, vel rectore nostro qui ibidem fuerit pro tempore sub pena tocius medietatis nauli quod

receperit a j a peregrinis , quod legaliter

et bona fide portabunt et conducent peregrinos suarum navium ubi ire debent, prout cum eis ordinaverint et pactum fecerint, et quod personas et res eorum salvabunt et

377쪽

custodient, Et sit acciderit illos a plicare in

aliqua terra vel loco Romanie aut in alia terra vel parte, et tres partes ipsorum ρexegrinorum voluerint exire de navi et ire viam suam, et quarta pars voluerit ire

viaticum suum, patroni navium teneantur eos conducere et portare secundum eorum pactum et convencionem, tanquam Omnes

peregrini essent in navi. Et si in nav1remanserit minus de quarta parte peregrin Ium, aut patroni portent eo' et conducant ad locum prout convenerunt cum Ipsis peregrinis, vel redant eis et restituant totum naulum quod ab eis receperunt . Si quis vero patronus predicta vel aliquid preliHo-Tum non observaverit, nostro Comuni solvere teneatur pro pena sol dos xx. Venectarum parvi pro unoquoque milliario de quanto navis fuerit extimata, quam penam Nos et nostrum Conscilium exigere teneamur. Et hoc inteligimus in nave et quo-

Iibet ligno de cc. milliariis et inde supra. Capitulum generale de penis tollendis patronis , tam illis quorum sunt naves , quam

illis qui us sunt comisse. CXXVIII. Statuimus quod in predictis

Statutis nostris navium, ubicunque dicitur quod patroni navium incurant in aliquam

penam tam Comuni Venectarum, quam mercatoribus, quam marinariis, quam e-ciam aliis personis modo aliquo, si non observaverint ea que facere et Observare te ianent ut seeundu in ipsa statuta, naves ipse non fuerint ipsorum patronorum, sed fuerint sibi comisse, penam vel penas ipsasipli patroni solvere cogantur et debeant de

suo mobili; habuerit 1ὶ unde possint ipse pene vel pena persolvi, patroni quorum naVes suerint cogantur et debeant predictas penas Vel penam persolvere, vel id quod defecerit, de suo mobili, et immobili, si

mobile ad solvendum non suficeret. Quas penas Nos Dux cum nostro Consilio vel ossiciales nostri exigere vel auferre teneamur, secundum quod supra dicta statuta

declarant.

De potestate quam habet Dominus Dux Consilium minus majus declarandi obscuritates que essent in diectis statutis . CXXVIIII. Si autem in eredictis Statutis

nostris aliqua obscuritas alicubi fuerit, potestatem habemus Nos Dux cum nostro Consilio minori & majori declarandi et reformandi ipsas obscuritates, sicut bonum videbitur. a Hubuerit. Supple: Si vero aliquis non habuerit.

380쪽

IN APPENDICEM

MONITUM COLLECTORIS.

Ntiquiorem Legis Salieae Pactum Volumine II. exhibui juxta exemplar ab

Heroldo editum , quod omnium elegantissimum esse censetur. Alia tamen extant exemplaria, tam multis variantibus onusta, ut haec ad imas pagunas tunc reserre onerosum nimis fuisset & intricandis potius quam illustrandis legibus idoneum. Verum cum exinde celeberrima Salica Lex insignes suscipiat animadversiones atque incrementa , juvat Appendicis loco inserere apographa duo sphalmatibus quidem lurida, manca, plerumque nec intelligibilia, ex codicibus tamen remotissima antiquitate venerandis deprompta, Sc collationi institituendae sat utilia, spectata pra: sertim monumentorum hujuscemodi caritate.

Alterum ex vetustissimo Bibliothecae Regiae Parisiensis Codice eductum p blici juris factum suit Volumine II. Thesauri Antiquitatum Teutonicarum Imhanniς Schilteri. Alterum eruditis subnexis adnotationibus Eecardus edidit ci)ad fidem Codicis Guelph et bytani , quem ipse judicavit exaratum statim post extinctionem Merovingicae familiae. De quo Sodice haec inter caetera habet idem eruditissimus Scriptor et ui in ori 'nes lingua Gallica inquirunt , m hoc exemplari non parum gro scient Operspicient , quomodo latinus sermo ita sensim a Provincialibus inisem sit , ut

tandem alia plane prodierit lingua. Quae mihi animum adjiciunt, ut ex hoc qumque capite commendem librum Romanae Legis superiore Volumine editum, ex quo multo magis prosecturum credo studiosum virum inquirentem in origines linguae Italicae, atque in vergentes ad ipsam inflexiones. Praemitto legalem fisciculum de merborum signiscatione ex Isidoro desumptum , cujus rationem habuisse Francos, postquam Romanis institutis ex parte se aptaverant, probat Tiliana Salicae Legis editio, ex qua ego ipsum, prout ibidem

legitur, deprompsi, ut & editio legis ejusdem Heroldina, in cujus fronte, ialegis Alamannorum Goldastina , in cujus calce ipsius tracta tuli lacinia descripta legitur. Lex in Guelpherbytano codice occurrens invitat me , ut saltem breviter agam de re , quae quamvis magni momenti non sit , alios tamen scriptores multo doctiores, & eruditiores detinuit. Lex agit de cassiliatoria ς praecipiens quod munera data occasione capillatoriae quasi bona castrensia non computentur m collatione honorum. Si quis pater 3 , aut garentis . . . quando flius suus ad capitatorias sciret, quod quid donato fuiret, extra parte boc tentat Oc. Tonsurae caeremoniam Francis solemnem, donisque comitatam fuisse ex hac lege colligimus. Cujusce rei Paulus Diaconus nobile resert exemplum , haec uribens de Karolo Martello : Rarolus Princeps Francorum Pisinum suum

si ut m ad Liui prandum Langobardorum Regem ) direxit, ut eius JUXTA MOREM capillum fusiseret. Gui ejus caesariem incidens ei pater efectus est, multiI-

rte eum ditatum regiis muneribus genitori remisit. Inde quoque edocemur, hanc habitam fuisse ut adoptionem honorificam, qua tonsor Fater, seu , ut nos diacimus, patrinus attonsi constituebatur.

HuJusce adoptionis morem viguisse & inter Langobardos probat infelix Ta- sonis Ducis exemplum , cui perfidus Patricius & Exarcha Gregorius promi

ierat 3 , ut ei barbam SICUT MORIS EST, incideret, eumque sibi silium fa

ceret.

Paulus Diaconus lib. VI. cap. 13. sὶ Idem lib. IV. cap. o,

SEARCH

MENU NAVIGATION