장음표시 사용
21쪽
non nisi in coniugiis nouerat Vetus ergo in Italia ille deus: etiam festum, si Macrobi centonibus fides, quos vobis non 'inculco Dionysius Halicarnasseus originem Saturnalium adfli uta regem Tullum clare refert libro tertio At Liuius post reges ex ij actos demum festum id constituit, lib. ii a Sempronio, inqui Γερμώ- M. minutio Cos.aedes Saturno dedicara es Saturnalia insiluimsesus dies. Imo centenis aliquot post annis agnoscere institutio nem eius videtur libro vigesimo tertio ea mente tamen ,credo, quod aut paucis adhuc sacer festusque esset is dies aut quod tunc demum In Decembrem mensem reieci us, cum antea habitus alio mense Verba quidem Liui clara haec : Postremo, exhibris vecembri iam mensi a laedem Saturni immolatum est, lectister niumque imperatum gi conuimum pubbcum,ac per urbem Saturnalii de ac noesi e clamatum populinque eum diem sessum habere seruare in perpetuum insus Nam haec narrat Cn. Seruilio MC. Flami nio Coss. bello Punico secundo. Ait Liuilis, clamatum Satur in 'r' alia Vellem voce addita, ὀ Saturnalia. Certe is solemnis clamor Dio de militibus in Claudi libertum iocantibus συμcοη
tim ita tritum, Io Sutumulia Macrobius tamen, Vivulgata lectio Liuis: quosolo die apud aedem Saturni, conuiuissoluto, Saturnaba: η clamabuntur. Clamabant . Boria Saturnalia Arrianus in Dis
τοὶ Ἀκροτοῦμεν. id es, Puer terim cum adueniunt plaudentes , di centes, Hodie bona Saturnalia, dicimu ne, Nonsunt Lec boni nequa
quam sed ipsi quoque applaudimus. Martialis allusit, Iste tibi acie Bona Saturnaliaporcis Fortastera Catullus Suturnalibus optimo dierum. Caussa huic clamori, praeter religionem,etiam hetitia quia certe non aliurn diem priuatim publiceque habuerunt hilariorem. Inde sermo, , Saturnum Pollucis filium esse, mel apodendo ait Fulgentius in 3 Viri Mythologicis vela poli cibilitate, quam nos humanitatem dicimus. Vnde, Plautus in comoeda Epidici ait, Bibite, pergraecamini polis Is is cibiliter. Nec male Fulgentius. Omnes enim illi dies reuertio
corum conuiuiorumque Inde ortum,ut praeter reliqui tempo- Manetum IIS morem, Saturnalibus mane lauarent, quasi statim transitu
22쪽
ri ad mensam Didici e solo Tertulliano Non lavor, inquit, diluculo Suturnalibus ness, noctem ιν di perdam attamen lavor honestά hora salubri. Et ab eadem caussa, Vt ego quidem con licio, instituta mutatio estis. Nam Imperatorum tempori si in sibus, Senatores Equites ciue, Saturnalibus, in synthesi conspicie b Ibantur. Refer ad Imperatorum tempora quia viχ est , ut id in obtinuerit anteo Vel ex Seneca, epistola XVIII. Siteis haber em iuri .hbenter conferrem quid existimares esse faciendum trum nihil co tidiansconsuetudine mutaudum,anies hilarius caenandum, exue dum tuam. Nam quo fieri nisi in tumultu e tristi tempore ciuitatis nonsolet, voluptatis causi festorum dierum essem mutauimus. Ita enim narran, Vt Videatur eam culpam impingere suo aeuo. Idque in parte crum Nam olim quidem Togas ponebant domini, easque serui induebant a synthesim sumpsisse eos non credo, non ego. Quae tamen Senecae post aeuo receptissima per eos dies Martialis: Synthesibus dumgaudet Eques dominusque Senatus, Dumque decent nostrumpideasumpta Iovem. Nec alterius sententiae illud epigramina:
Causta recipiendi, quoniam caenatoria, Opinor, ea vestis. At P Vi Saturnalia, non aliud quam promiscuae epulaevi velut conti Dentes comissationes Iure ergo, tanquam in publico quodam ciuitatis conuiuio, sumpta estis quae ad Conuiuia . eaque etiam
in publico usurpata laetitiae testandae. Finierat Pighius. sed ad eum Victor, Velim Pighi, inquit, paullo ista fusius Tibi hic liquet, credo sed nobis in priscis iis ritibus adhuc nubes.
quam sermonis tui luce remoue Parebo, inquit. etsi vo bis eruditis rerum veterum, fatis censebam, V pedem modo ponerem in viam Romanis in duplici discrimine vestis Τρη Alia Domestica, alia Forensis Suetonius, Ammian US, IU-Domestica, risconsulti. Illa intra parietes scilicet sui haec in negotiis inque foro. Commutare eas, domi forensem, aut oris domesticam induisse' probrum. Inter domesticas, amatoria. Canatoris
quam non fas videre publicam lucem Martialis in lemmate, ,
23쪽
14 SATURNAL SERMONUMNecforasunt nobis nec seu ni Vadimonia nota: Hoc opus est pictas accubuisse tho s. Aμ θη- Itaque ut rem nouam narrat Dio in Hadriano, quὁd Fronto subum mobilis orator Turbonis tribunal adieritis τμλ δειπνιτια - in conmutat veste. Et ab hac mente idem Hadrianus Imp. en tores. Equites semper inpubbico togatos esse iussit, nisi a canά reuerterentur, ait Spartianus in eius vita. Et bene iuuat Spartianus. FaSenim mOSque, Ut apparet, cum caenatorijs conspici in publico, sub caenae tempus. Cur non igitur Saturnalibus diebus perniistum, per quos continuae, Ut dixi, caenae ξ Hercule non aliam causiam video Synthesis sumptae. Nam quod probans uosi, dum superest, Synthesim adfirmo dictam caenatoriam vestem: utique hominum lautiorum. Martialis satis clare: Vndecies tana surrexti Zoile,caena: Et mutata tibi est pnthesis undecies. Tranquillus valide adiuuat, qui in Nerone obseruat cum nOta,qubci plerumque Onthesinam indutus, prodierit inpublicum, sine cinctum scalceatus qui scilicet conuiuantium habitus Iairimne capitis Dan etiam de Caenatorijs latius dico Annuistis di- se 'r ρ' cam. Ios ille vetus comae ut domi haberent ucstes ad caue
'h rem. Capitolii aus in vita Maximini: Cum ad caenam ab Alexandro esset vocatus in patris honorem,stio ei deest vestis canatoria, ipsius Pathmm Alexandri accepit Plautus pallium malacum id appellauit me
Hauso Pro galeas bium, pro insignisi corosia plectilis, i Pro hasta talus,pro lorica malacum capiam palli M. Nam describit omnia, quae solita conuiuio Et bene, Pallium. credo enim fuisse ad cam formam. Martialis quidem sic appellat,ubi de se cum uxore accumbonte: Ad mensam venies, sed sic si uisa recumbes,
Ut non tangantur patha nostra tuis. Et Petronius de Trimalcione caenante. Fino coccino adrasum incluserat caput, circaque oneratas esse certesce laticlauiam immiserat mappam Recte etian, Malacum Plautus. Revera enim mollior pretiosiorque ea vestis, e e purpura pe. Apud Horatium vetula amatrix:
24쪽
LIBER I. IJ. uricibus Tyriis iteratae edera lunae Cui properabantur tibi nempe. foret aequales inter Conuiua, magis quem Diligeret mulier sua, quam te. Nam ad conuiuia manifeste accommodat. Etiam Petronius Vetiimeta mea cubitoria legerim,accubitoria litterula retracsta r didit, quae mihi natali meo donauerat cliens quidam, Tyriasne dubio .is itis.
sed iam malim negandi nota se haud, ut dibapha significet tia;
Romun aesturi, quid poemata narrent. Hei aliquas, cui circum humeros hyacinthina benis, Euncidulum quiddam, S C. Nam la nam circum humeros quidem hyacinthinam, ve stem hanc dixit conuiuialem. Lautiorum videlicet hominum Plerum
caenatoria semper purpurea coccinatae quae ortassis proprie 'Synthesis dicta, ideo tantum Equiti Senatori ad tributa a Martiale. Iclusa plebe Dio,Vbi Suetonius de Nerone . Onthe fimum dixit, siue synthesim vertit in eadem re, Θώνιον αν νον id cst, tumcutimfloridam. Et scio floridam vestem in Apuleio aliis 'citae legi sed videte tamen ne Veritis hic siit Θ ποr a colore vi delicet,qui in synthesi violaceus velit Plinius etiam appellat, Ianthinus. Haec de Caenatoriis quem morem imansisse ad Si zi doni tempora disco ex libro primo Epistolar ubi de conuiuio
imperatorio a quo iam surrexerat: Paulum apro hectu Imperato
ri proce Ieramus atque etiamnum Chlamydius Induebamur, cummi per uera-
h is c Ollandit chare positam a se chlamydem,&resum ' se
BE As nos, Pighi sermonibus istis, inquam sed de nume
rodierum Saturnalium, nilne addis Neque enim liqui da vulgo cares: c Macrobius, qui conatur, pulucrem ob oculos nobis spargit ita concinnat nescio quid perplexi, Quod, peream,si umquam cepit ipse Pighisi ta solus ego qui consu lor Θ
25쪽
lor inquit Melius est domum aperiam, silium mihi po-
'am ceu nam nouus ' Brutus Tamen. Qua de re quaeris, sic habuit. An ppi eos Iu liquitus unus Saturnalia dies Midem communis cum Ope.
V. I Nam Opaliam Saturnalia utraque incidebant in diem XI v.
turn - Kal. Iani Macrobius testis,in alendarium Verus repertum
alia Romae. Quid mirum Θ quorum lectus communis est, ut sit dies 3Nam Ops siue Rhea uxor Saturni Hoc nisi praescimus, sis Ia, i nunquam illud Suidae e Lexico dextra manu capiemus: Κρώια, 2. ci. ἐορ Hνηχρονφ oτρὶ Θεων id ess, Saturnalia,festum celebratum Saturno atri deum. Quid enti in speciem vanius, quam Saturnalia adscribere Matri deum, siue Opi At caussa confusionis neculo non iniusta, communio illa dierum a me dicta. Haae Ops opem feret Ausonio poetae, cuius desperata sanitatis Versum etiam Esculapius noster, Scaliger, leposuit ego de via medicus sanabo. In carmine de Feriis Romanis: Usene ope sanctesacrum, vel Saturnalia dicam ξFessaque seruorum,cum famulantur heri A f. γ' Nam cirὸ lego, Ussene is antescrum Ambigit poeta Opalia prius an Saturnalia dicat. quareΘquia, ut iam iteraui, conueniebant ea festa,& utrique deo, deae, sacer idem dies. Interpellaui hic Uictor: , Correctio, inquit, per- clara non illa quam ponis dierum concursio. Varro facit tenebras, qui lib. quinto dea ,2 L. L Saturnalia, inquit, dicta ab Saturno, quod eo die friae eius, ut positatem tertium palia, Opis Ecce, nonne diserte post diem te tium a Saturnalibus palia celebrata vult at tu aiebas die eodem. Respondit Pighius, His tenebris, Victor, dabo lucem. Lae de communione dierum praedixi, ad Consulum tempora pertinent temp. priscammon idem de C. Caesaris deinceps aetate sentias. Vt enim Caesar fastos correxit, huic Dc-' ''ccmbri mensi duos addidit dies ' Saturnali, ut sic dicam se-
qui multa, dem mutarunt,4 a XVI Kal. numerari coepta, non Vt ante a
XI v. Migrarunt igitur Saturnalia non tamen Ops,quae in die veteri stabilis permansit. Hanc correctionem Caesarianam Varro, claru in Vataonem pec hasse qui condidit eos De lingua Lati- na libros uti vel hinc discimus Caesare iam Dica atore:& seria si ro rum dies ad Fastos eius a piavit. Tamen in Varrone scribi erit Fortas Verius, i post die tertio. Hoc mihi iam lucet,inquit Victor tu
26쪽
I. I perge. Iterumque pigbius Vt ergo coepi dicere, inquit, unus Saturnalium dies mansit ad C. Caesarem ab illo, tres celebra minabum ri coepti idque Octavianus Augustus tenuit, qui in legibus u diciariis triduum ferias seruari iussit. Hactenus certa possum de die quarto dicam incerta Nam illum quis addideriimon c-ctum mihi, credo, nunc non scriptum. Quintum saltem ut reu diem additum a Caligula reperio Suetonius Vt latitiam pubb euia .st. cam inperpetuum auferet, diem decit Saturnalibus, ne auitq. Iuuenalem. Diem Beroaldus intellegit sextum vel Octauum. Errat. vos accipite quintum Dio lib. IX. de hac ipsare: τε Κ σε η υρος ρτά es κελοίκτε id est Saturnalia per dies quinque celebrari iust.Tamen ille ipse quintus dies post Cai caedem ab olitus sed restituit Claudius docente eodem Grίeco lib. X.
τοῦτο κατα Θρισαν,ἀπέδεκα id es Saturnalibus quintum diem,a Caio institutum, postea re omissum, restituit. In uniuersum ergo Satur in alium dies legitimi, uti videtis,quinque. Ego dixi. Cum de siisset Pighius, Lernutius occupatiit. Sed enim scrupus ille de die quarto non tollis hanc molestiam pedibus ' Vellem tu meo capiti, inquit nam iuxta tecum id scio Diui nemus, in- Quam ego An Tiberius si sorte. addiditὶ Certe ille solus inter is r Vm
Tiberi moribus non est fides. Nec enim ille unquam fautor 'rei ludicrae: , ut eius seueritas fuit, diminutum potius publicas voluptates isset, triam auctum. Ego quamquam cum Euripidaea nutrice possim dicere,
Vates ego havdsum ncerta certo ut nouerim. tamen diuinem diem quartum esse ab Au au sto. cuius extremis Vi erit
Etiam quaesitum de diebus. Obiectiones positae, inparte remotae. UsC1Ρi Lernutius Anchoram iecisti, Pighi, sed non dum adspicis terram. Du me turbant. Ais a Iulio Capsa et vi
tres Saturnalium dies factos, antea unum. At nunqua se z: plures fuisse quinque. Primum Di ima Cicero, qui libro . ad Atti
27쪽
ad Atticum diu ante Iulianam correctionem tertia Saturnalia nominat, ancipia anibant in liri Satumalibus tertiis. Sed &Mallius quidam apud Macrobium, cuius ibi Verba. Alterum. Interrupit Pighius, StInquit. turbitaem hunc priUs remoueam, ne naui nostrae frangat ratem. Tertia Saturnalia nominat Cicero ZFateor hilaritas ergo triduana,scd non seriae mota sacrum.
Festus pro me Auinquati s VRfPam quidam putant a numero die rum quiscilicet errant, tam hercis es qua fui triduo Saturnalia tue
Enis totidem inebin Compitana Nam his omnius, s ingulis diebius uni
merati secra Iam dic de altero. Septem di cs Saturnalium comperior, ait Lemutius, non Vt tu perseueras quinquet Lucianus in Cromniis plus uno loco Martialis,
Saturni septem everat aut dies.
poetaealh. Subridens Pighius, Per hanc, inquit, tempestatem facile ero in portu. Saturnalia legitima dixi quinque fuisse: tu, it lique quos laudas, spurios adiicitis dies binos. Vt clare dicam. Ipsa Saturnalia conitabat diebus quinque at Sigillaria, ius sub
sequebantur, binis. Quae festiuitas quia non abhorrens a laetitiaptitori, illique continens erat factit in Ut consus enumerati Sa turnales septem. At in re aliud fuit. Itaque illeipse Martialis, ubi veritatis diligentiormominat Saturnalia modo quinque: Etiam Saturni quinque fuere dies. Alibi :Haec signata mihi quinque diebus erunt. Tami si 'at iamne a aec res vi vado Z irro inquit Dura cccc alius imbri . . iam ani cito Auster. Nam V Martialis aetate di septem numerentur, si s usi iiii video anteriori aeuo quid se Z cum septem recensitos reperiam multis ante Caesarem annis Nouius Atellanarum scriptor: Olim ex Icciuasi tem emunt Saturnalia. Sedri Mumnam quidam:
multa instituore, sic hoc optime, frigore Feceresummo desseptem Saturealia.
Et quid ais tu Unus ante Caesarem Saturnalia dies binos Si - , A. 2 illarisios acides Vbi septem implius largior tres fuerint Milio. Saturnalium: ubi septem Exspecto quid ad ista noster Brutus. Tacebat Pighius. Et mehercules obbrutu Unquit Iulia in pam
28쪽
tem Lipsi .Egόneὶ inqua oram reprelae nullam qua te expediam queo.& quin ad prius illud tectorium confugimus,letitiae fuisse dies plures,non sestiὶNisi id sit submitto equidem arma.
Saturnalia Gladiatoribus ludisque destinata Ipsi Gladiatores arti,
elpotius Saturno sacri Saturnus inter inferos maleficus cruento sacrogaudens Tibulgo lux, Tertudiano Sacerdotes Saturni.L 1 T vehementer UZa in Hic Auster, ut video, inquit,vos omnes perctalit.Heus puer,da Vinum huic nau
fracio Lipssio: sed merum. Nam aqua non vltra illi opus. Etiam rides inquam ego. Ulciscar. Da mihi puer eccillam pateram e crystallo illam capaciorem dico,quae estin Delsca Admiratus DuZa,Hui tam grandem inquit. Non id e more tuo,none sanitate. Nimirum, inquam, non Cereri,sed Saturno hoc sacrum fit. Itaque, ait DuZa, tu nos omnes hodie reddes situros. mallem hilaros clubentes. Sane mos Romanus non magis conuiuijs hunc diem dicauit, quam facetij siludis. Itaque Gladiatores, Venatio, CirCenses, quanquam alia ; tamen his lassia ista diebus proprie dabantur Gladiatores inprimis, quorum tu Ista
tela Saturnus. Erras DuZa induam Mars potius. Apud cr
tullianum certe ego libello de SpectaculiS Martem in Dianam ses Mara. utriusique uini praesidem nouimus ludi videlicet gladiatorij,vena tortique. Item Salvianum iobturis honoratur Minerua in gymnasiis Venus in theatris Neptunu in Circis,Mars in arenis, Hercurius in patistris. DuZa reniden &renitens, Non pugnem, inquit,tantis scriptoribus libens tamen Vereor ut verior Lactan tius sit Munera, inquit, o quae vocantur Venationea, Saturno ad Opis, attribuerant. Ita eum locum inserta copula 'ego.Nam S in Epito ma Lactantij . Munerum editiones Saturno faciae legoscrae sunt: scena Liberipatris est. Addicit Lactantio Ausonius, Et otidiatores funebriaproelia notum Decerta 'foro nuncsibi harenaseos Vindicat extremo cum iamsub mense Decembri lcigerum pia antis uine Higenam.
Vbi duo notes,&pugnasse gladiatores Saturnalibus in Satura a. nopita
29쪽
1 SATURNAL. IERMONUM no placando propitiandoquinCaussam quam putem elus tute su MVnu lae fuisse, haec est Saturnus non inter superos, sed in scros dcos. - b L Pluin i chus in κατα παφῆ κεφαλαίων. α Miis', inquit, τον Κρονον γοῦν
Eademque opinio apud Graecos ipsos. Itaque in Tartaro eum collocat Prometheus apud Eschylum,
me consulente in Tartari recesbiu Habet latebra antiquitus satum Crouum,
Et in Catalogo deorum duodecim maiorum omisit Ennius, Juno, Vesta, Minerua, Ceres, Diana Venus, Mars, Mercurius Iouis Neptunus, Vulcanus, Aposio. non facturus, si inter caelites fuisset. Credo eam opinionem a- - μ η luisse quia triste Saturni sidus haleficum quale ingenium deorum inferorum. Inde est naenia Graecorum , Κρονω μυα id est, Satureius ocul, inde superstitio, Saturni diem vice non Zibi si faustum.Tibu llus
Aut egosium caussatus aues, aut omina dira, Saturna uisacram me tenuisse Hem. Ouidius adamatorcmaeui iter inuito suadet: Nec plumas opta, nec te peregrina morentarSubbata,nec damnis Aba notasiuis. . r. iti Iure ergo Romani, quia gladiatorum sanguine placari manesca' u credebant, eaque prima ludicri caussa hoc spectaculum dedi tμr carunt crudo e san ruineo deo Quo traho etiam cultum a
neo mystae Saturni vetabantur. Tertullianus de Testimonio a Uae Atque i plerumquesecit , Nitta Cereris re innita patilio Saturni coccinata , , deae Isidis linteata. Idem de Pallio Cum latioris purpurae ambitim in alatici ruboris superiectio Saturnum commendat Coccinctas enim color quem Galaticum rubo- : dis rem appellat, quia granum id Galatiae frequens sanguinis&peratorμ caedium est ideoque J Imperatoriis olim paludamentis ait Plin1US dicatum coccum. Haec lati certa. Abnuere tamen