Joannis Henrici Boecleri Characteres politici Velleiani

11쪽

-----. --- cap. I,

nem domesticae spei aut educationis nouisse,aliquando fatis habent; & philosophantiam curiositas, plerumque ultra naturae, quam rimantur, adyta Vix egreditur At vero viri ciuiliter periti Ac prudentis obseruatio disciplinam suae ciuitatis non tam in inri actionibus, in orationibus curiae , in opere castrorum, quam in domo, imo in animo cuiusque perscrutatur. 7. Atque hic, cum diuersitas ma- Δ

xima inquirenti iLatim Occ urrat, prὶma non inutiliter

curae pars & in cetera subsidium erit; si 'μουρ 'gem Paucae & certa: clailes quaedam consti- tuantur, in quarum ambitum cetera multitudo contribui uniuersia, & sua rursum

serie ac partibus distribui possit.

8. Animaduertimus enim sane, Ire inlatis M. plurimorum quidem ingenia & eis e & β S m

appellari debere Vulgaria , quae & nu- Heroica, mero plerunque& naturae quadam humilitate te stimantur. his superuexit alios maioris indolis nobilitas, quos proptem ea Eximios ciues dixeris. Tertia singulariam ct siummorum hominum sors est quae in excelsissima quaeque & telidit& sussicit. iis Heroicis Character inde ab antiquo visus est competere. A 1 O-

12쪽

cap. I.

item in Bona, inalis,Mixta:

potissimis tamen species

harum partiis singula scru-νarι opo tete ea qua hic proponitur, methodo :

CHAR AC T. POLIT. o. Solet & illua in consideratio- hem hic venire, quod ex omni ciuium genere, quidam, prout ingenio utuntur,

Loni; quidam Mali; quidam Ambigui ct

mixti, merentur existimari, idque pro ipsa indolis diuersitate, ratione non Vna, nec aequali depr henditur euenire. io. Ad hos, ut sic dicarn, in aenio

rum ordines rererri potest ingens illa de multis seorsim nominibus distinguenda

noscendaque varietas. Nad quam interim potissimum & adeo respiciendum' est, ut a tot generibus hominum, usque ad ἰλύι τ; iv φυιπν, qualem Tiberio Imperatori Dio Cassim tribuit, pelae tremus. II. Qilae cognitio ut recte nobis ac ordine succedat, id est, ut ad rem p. &ciuilem prudentiam ex arte componatur, condiscendum erit, Ouid unumquodvis ingenium Publico minetur aut promittat quibus artibus ac viis in de uenata tendere

soleat: quibus vel subsidiis promoueri,uel r mediis impediri queat.12. Tenebimus hoc institutum in praesenti opusculo, de obtinebimus, spero. praesertirn cum nec instrumenta no

bis & subsidia longe petenda sint. Ipsanos Historiae philosophia docet , natura inglectio in

13쪽

in stectionem, eventuum observationem , negotiorum diiudicationem, imminentium diuinationem. Haec si erudite non arroganter,

cordate non curiole exerceantur, rem

praestabunt in ciuili vita pulcerrimami τὸ sis mne toties dicendum sit, quis putavit Zmentivtu. 1MqVis prouidere rebus,quu ob ure fato potuit ρ - r 13. Ita enim ign0r D jδmsuδs Rc be,m lis o ignauiam velare homines solent, Vt quid- tantium, quid culpa & securitate sibi consciuere, fato inuidiose tribuant. Sane Vero, multa nobis propterea fato immittuntur, quia fatum non prae uidimus, non pram enimus. Quid ergo Z an diuinam constitutionem humana inter uertet sollertia ξ Minime gentrum. Sed nos improbitatem hominum fato non distinguimus, & fortunam eventuum non caussis, sed caussa aestimamus. I . Nunquam majus palma est de- θ ρ-i mis

liquium Romana prudentiai neque crebriores soloecismos, ut ita dicam, politicos admisere sapientes, quam Graccha-λnorum tempore tumultuum, usque ad constitutum ab Augusto Principatum.

Centum circiter anni S tum de cetero varie, tum in eo est praecipue erratum, quod erba potius attendebantur facundo-A ; ruma

14쪽

Ium, quam arisbitiosorum obseruabantur ingeni a. occidebantur Gracchi, sed tot iuperstitibus post Gracchos in urbe Gracchanis ingeniis nemo obuiam ibat. Marium publica execratio detestabatur; sed, cuius opera Marium persequebantur, Sullae non videbant Marianam indolem ineste. cui rursum verissime praedicenti, Caesari multos ine se Marios, dc cre ditum & regestum oportuit, quod de alio ominabarur is . Ludi simile est, ne dicam mon-m i, quod Antonium postea tam cras lepleraque molientem, tam male animum situm dissimulantem, nemo ferme intellexit, praeter Ciceronem qui ipsa viri impii praecordia in senatu primus detexit, & publice inspiciendum ciuitatis hostem praebuit. Idem,qui de Octauio,

paene puero, ea prouide auguratus est Omnia, quae is aduersus rem p. & ausus deinceps & executus est. quas nee persti I 6. Verum ille ipse tam sollers rum Scrutator, parum nobis ap-t altem suam, cum, quod est

apud Nostrum a,6a,6 Caesarem Octauimulaudandum D tollendum, diceret. Vide

lis enim, Marce Tulli, optime quidem semper

caci mus isir ingenios

Cicero euit

chir. probam

15쪽

semper de ingenio potentium & dominationem affectantium iudicalle: verum nec de Populi nec de Senatus Tui, tot iam annorum consuetudine firmata indole, vitam eo tempore 'cogitationem suscipiebas, cum primo Dictator Caesar occisius, postea,Octauius Caesiar occidendus, pulcerrimum Tibi facinus videretur. Nonni enim publici moris genius is iam erat, ut alternatione nouandarum rerum perpetua, modo euectum

aliquem ad potentiae fastigium cuperent

homines, mox vellent deturbatum , Schuius quoque voti compotes, rurbum evecturi erant alium, licet imparem, eo

sine,vi deiicerent. donec incidi stelli vanitas in fatalem scopulum, quem iam debilitare nequiret. id quod in Augusti principatu merito accidi ite, existi m dum est. Ergo non tam Octauit, quam ciuitatis suae quae in hanc inquietudinem auspicio tribunitiae seditiositatis, inter assidua bella ciuilia degenerauexat ingenium suspectare debebant eo

rum temporum sapientes. Obseruauit hoc praesertim & notanter monuit Dio

C ssim: ib. s) qui & alias ubique incomparabili dexteritate , ingeniorum A arcana

16쪽

arcanae uoluit SC rem p. tractantibus aut tractaturis insinuat. Inscriptionis II. Nobis ad rem ipsam acceden- τως ν dum est, cui, quod praefiximus, nome suo iure videbatur competere. Nam ea

designandi discernendiq; euidentia curaque utitur Velleius, ut notis & Charactere quodam monstrare videatur, quem describit : et cum nihil hic spectet,

praeter ποι δευδεν. illam πολι ικην, quam

erudita Historia spectare solet, si ab

mus sine omni curiositate inscribendi, Characteris Politicos. id quod e id periori bus hoc loco disertis verbis, repetere Visum est. Poteram us forta fle etiam ΠΟ- strum consilium in declarationis parte adferre: qui ita hic versari constituimus, ne disconuenire indici script urae genus videatur. IS Ita qtio hoc amplius notamus pateat, mone- Referri nostros Characteres non ad solas ingenii dotes , sed coniungi semper artes aulint & disiciplinam vita. Quippe quae in ciuili actu, mutuis operis in unam Vim coalescunt: neque adeo hic,

instituti ratione, diuelli pollunt.

17쪽

VELLE IANI.

I. I Ncipiemus autem ab iis, quos&- Vegetis Noster & siua facta primos faciunt, ac eminentissimos. Quales po tissimum tres reperiimus: SCIPIONEM

AFRIC ANUM, IVLIVM CAESAREM, A VGVSTVM. An Pompetra

Magnus, an alii, in aut infra hunc censium collocandi sint, suo postea loco disquiretur. 2. Interim istos Prorsiis in Heroi-buS numeramus. Heroas nimirum hic Vocare conuenit, citra omnem ethnicae

superstitionis respectam viros inusitata dc prorsus singulari atque admirabili magnitudine ingenii diuinitus donatos, artiumque praecipuarum promtitudine adornatos, Scad summarum publicarumq; rerum effectionem destinatos. 3. Supervecta vulgi in telligentiae sublimitas ea, & vix sapientibus suis penetranda, certe nemini gentilium statis penetrata est. Stupent & admirantur de pene adorant sipiendorem Heroicum, sed vitam & vim heroicarum artium ac finem, iuxta cum gnacissim sciunt. . Nobis, . i in transcursu cuia fas est perstriingere, ita videtur se res ea La-

Initio ab H roteis ingeniis facto, osteritur quid per Heroem hin D,esiua

tur.

quod gentiles non satis assecuti sunt. veriorem se

18쪽

cap. 2. CHARAc T. POLIT.ber. Cum Deus, ut sub exemplo loquar, constituisset insolentem Persarum potentiam deprimere, Graecos vero, quibus δίantea singularis praecellentiae beneficia praestiterat, ad summi imperii dignitatem attollere, formauit, ut sic dicam , &finxit sibi virum, qui maximis rerum Vel profligandis vel componendis condendisq; par esset. Atq; ita in Arietem di dari- comem Hircus percussor & conculcator, in Darium Alexander immittitur. Sicut postea cum Graecorum potentatu S alia- Tuinque vitia gentium felicitatis suae modum siue impleuissent siue fatigas .sent, Romae Iulius nascitur : cuius immensa vis ingenii & paene supra hominem artes, transferenda in Romanos summa rerum enitescerent. Prorsus ut

ante in Carthaginis excidium Scipio

exortu S erat.

dii H G. ' Di imus alibi, quomodo hi sesipitone pla- ius loci philosophia ad cordatam piam- que grauitatem instauranda sit. Quare G. nec illa hic repetimus, quae ad explican-3. Od. dam naturae admirabilis praestantiam, ad . . . enarranda S animi heroici artes perti-

ro cur m Ma nent. quarum aliquae Maiores vocari pos

19쪽

Alexandro commendat diligentissimi stili Scriptor Q. Curtius s, T, I. Item IO, IO, 27 ctc. aliquae Minores leuioress centerisolent, quibus tamen non minimum ad maiora robur inest, quaeque dexteritatis erit aetiis inuandae ornandaeque desti nantur. Tali p. quaedam in Curtii Lyc. 6 sub fitiem, comparent. 6. Velleius, ut in arctiore scripturae

instituto, 31moraist haec, quae vocavimus, ferme subintelligenda e maioribus relin- properantes.s quit: Sicut ipsius verbis, quae nunc addu- cenda sunt, manifestum euadet. SCIPIO scipio, NI S tale est elogium lib. I cap. 12 quod fuerit, Vir auitis P. Asticani, paterni que L. Paulli virtutibus simillimus, omnibus besti ac roga dotibus, ingeniis ac sudiorum eminentissimus seculi sivi qui nihil in vita nis laudanti m aut fecit aut dixit, aut sensit. His addi par est, quae leguntur Ι,13, 3. Scipio tam elegans liberalium studiorum omnisque doctrina ct auctor 2 admirator fuit , ut Po-

dbium Panatiumque,praecellentes ingenio vi- ros, domi militiae secum habuerit. enim quisquam hoι Scipione elegantius interualla

negotiorum otio dispunxit, sempers aut belli aut pacisseruiit artibus: semper inter armadcfludia persatus, aut corpus periculis aut

20쪽

cap. a.

animum disciplinis exercuit. Vide etiam et, . Accedit his laudibus cumulus ex mmendatione L. Paulli, dc P. Asticani aliunde illa quidem fatis nota, cum in fragmentis Velleianis non supersit cum quibus hunc Scipionem comparauit. Interim aliorum quoq; , quibus tantum Virum designarunt, iudicia scrutari profuerit Ciceronis in Lesio cap. 3. Val. Max. 2, IO, It: 4 3 I3. Eutrop. q. Liu. epitom. 49. Appian Lib co &c. . IVLIVS CAESAR ita describitur 2, 1, 1 cta Hic nolui ima Iuliorum genitus familia, ct quod inter omnes antiquis imos constabat, ab Anchise ac Venere deducens

genus, forma omnium ciuium excellent i-mius , vigore animi accerrimus, muni scentia

Uisiimus, animo super humanam ct naturam ct fidem euectus magnitudine cogitationum , celeritate bellani,patientia periculorum, Magno issi Alexandro e sobrio nes iracundos misiimus fuit) qui denis semperct somno ct cibo in vitam non in voluptatem uteretur. Huc pertinet, quod Z, 7,l tas rei gessisse dicitur, quanti auderg vix hominis ; per cers , panc. nullius nis dei fuerit. item, Iae de clementia eius habentur 262,Α. 2, quaeq; alia eiusmo-