Joannis Henrici Boecleri Characteres politici Velleiani

21쪽

di passim occurrunt; illustranda amplius, collatis quae traduntur Plinio 7, 2s. Ciceroni pro M. Marcello, Plutarcho & Suetonio in Caesare, Val. Max S, 2,Ι9.6, 9, Ii. D οπ.η ,in lare tat 'uebr. CV.

s. A VGV ST VM non quidem

commemoratione laudum singularum , sed collecto velut iri maginificam breui, talem, rerum amplissimarum titulo aestimandum proponit Historicus. Consulatui Cicerovis inquit 2.36, i) non mediocre adiecit decus natus eo anno D. AVG V-STVS omnibus omnium gentium viris maluitκ iue sua in recturuς calliuem. Cetera spartim & ex occasione traduntur. 2, sy, singularis in ollam iuuenis laudat: et mox insequenti cap. conditorem conseruatoremh Romani nominis fato destinatum. qua occasione cuilestem eius animum sigmani is constitiis μperuenitum memorat: alibi saepe, virtutem, fortunam, lenitatem aliaque extollit. Scd ea cuncta liberalius stilo signatalere Sueton. AU. Dio s69 passim Aurel. Pid . epitom. I9. Hist, misce I. I. 7. 2 quicun ferme in eius mentionem incidunt. 9. Vniforme in tribus istis ingeni iam, vel ob hoc ipsum non potuit nota distinctiore insigniri, Jc pro ceterarum' i de

cap. z.

22쪽

vequisita tamen characte. tris Heroici sa- insinuant.

descriptionum arte in breuem iudicii ac differentiae gyrum r igi, quia omnis praestantiae capax, aut compo S, supra reliqua potius collocandum , quam inter reliqua dignoscendum erat. Io. Interim quaedam hic obser - uamus, quae intelligi volunt Scriptores, cum de talibus loquuntur. Characteris nimirum Heroici το syολμον, τος ηροον, το laeta γα προΦές. Nec enim una

alteraue dote eminent, ut plerique excellentes Viri, sed plurimis: de quocunque se intendunt, admirabili sui actus efficacia pertendunt : & splendorem suae magnitudinis, non cum apparatu ostentationis , sed per venerationem operis, humani generis conscientiae infundunt. 'II. Hoc est, quod omnes belli ac pacis dotes in uno Velleius memorat: quod vigorem animi, celeritatem bellandi, ceteramque rerum moliendarum atque efficiendarum vim extollit: quod splendoris tapti admiratione pleraque alia caliginem habere contendit. Quorum non aliquam uno e tribus , sed omniati singulis animaduertere licet. Id quod tum Historicus Noster in contextu Ope ris

23쪽

V et i t E I A NI. xis passim,tum res ipsa in gestorum consideratione abunde dezlarat. I 2. Verum age, qwid haec ingenio ram , ut ita dicam, portenta boni maliue de-nwuti aet Reipublice ' quae derandi metuendi-qMe publice prugentia bic se pandit ' Mem orabilis utique & oppido fructuosia, sed dissicilis eadem arduique plena conatu S. Versatur enim haec quaestiq, in nobili sit ma sapientiae ciuilis parte cillam dico,

quae prospiciendo diuinandoque totius reip. penetralia scrutatur) nec ab ullo, quod sciam,certa planaq; ratione hach nus pertractata est. Conciliare id nobis aequos iudices debet, ii quid minusquam par erat profunde cogitatum, incommodius &imperfecte enuntiemu S. 13. Ac principio quidem, cum Heroum ortus, sicut supra monuimus, non sine fati cura consilioque existimandast contingere, uniuersim & statim Viro Rei p. intento ea se siuggeret cogitatio: D E UM rerum omnium ue ygblicarum siue priuatarum Proderatore mconsti tui se magnis euentibin in ignire ea tempora, qgorum expectationi Heroum natiuitatem supeditareit. I . Ita, cum rem Romanam, for

cap. 2,

prima pars

indicata tra

ingenia heroica publico polliceanis

silium pie cognoscentam et

24쪽

eap. 2.

Acat, magna imminere. pang. Mais xim.

CHARA CT. POLIT.tunante caelo, illustre incrementum maneret, Scipio noster is erat, non tam hominum iudicio post euentum, quam destinatione stupremi Numinis, ante fortunam , cuills opera seuper totum terrarum orbem Roma est erret caput: sicut Velleii. Verba notant 2, ε, 6.is. Debuit postea toleratis magnis concussi opibus &conuersionibus, suprema eise & eminentissima , antequam caderet, Rom an a maiestas. Huius

uiati imperii excelsissimum fastigium, siue eius fastigii periodum praecipuam, qui sustineret, ingenti Viro opuS erat. Atque huc Augi isti illa magnitudo iu- tonuerrabitis Velleio laudata spectabat. haec tui Mamertini verbis suic proposito accommodatis , Nostri Auctoris breuitatem vel pensemus vel explicemus) nata erat,a mittere in animum tau- te reip. curam ct totius orbis fata siuscipere, ct in tamar zo humauarum rerumflarefastigro, ex grest veluti terras omnes ct maria despicio, rici mob oculis θ' meute collustres, ubi sit certa sierenitas, i bi dubia tempestas accipere innumerabiles undis, nuncios, totidem v ata dimittere, se tot urbibus 9 nationi-

25쪽

perpetisoluitudine, pro oniviumst te trans rigere.

I 6 Quo resperui nihil prohibet

arbitrari, somnium QNatulo & Ciceroni de Augusto adhuc puero oblatum de quo est apud Sueton. Aug. νε. Dist . Q pr.) prorsus a diuina protiadentia originem habui ite, monitura principes Rei p. quantum esset, qtuod de publicis satis statui Tet. Nimirum

sicut de praesagiis talibus autumat apollo-m presbter exdid.Hierosolam lib. I. Qua ii - qtiam ea plerunque est hominum aduersus imminentes magnos &fatales euentus hebetudo, ut nec diti inandi prudentia diligenter, neque Numinis bonitate1nonituque reuerenter utantur. Certe

hi tales tanti que Viri, quod coniectura asseqin paene debuerant, ite lignis quidem di ostetitis credidere.

mines agunt tricii illi vita, ita vel maxi- loquerrire memorabiles illi euentus, quibus fatalia publicarum rerum momenta, tanqtiam in cardine suo, volvuntur, ci

26쪽

bellorum partim, partim dispositione pacis continentiat quemadmodum ex omnis aeui historia eontestatissime exploratum habemus. Quo fit,ut propte το

bella ct tropaea ominari debeamus de summissis ingenii quam pacis is civilis habatus monumenta. quoniam in utrumque promti, a neutro penitus videntur cessaturi. 18. Praesertim cum bellor'm se- . a , . o latitantia ultro se exerunt in qualia ferme tempora Heroes sertiantur) vel ubi virtuti materia quaeritur, de triumphorum amore pax contemnitur, aut non nisi victoriis petita optatur. Quo fit. ut inuoluatur resp. bellis bella parituris, Sc ex quiete nullam aut tardam laudem sperent, qui bellicis laudibus iam innutriti sunt. Secus, quarinde singulari Traiani moderatione opinatur PanegJrises c. I 6.budὸ f is i9- Qu 'circa eam virtutis maia tormidabitu, gnitudin em saepius suspectam habere μt qη ' ρU prudentes lent, metuque pro subsidio

hic utuntur. Quale quid Vt e propinquo exemplum petam in electione famini Princi is animo agitasteTreuirensis Elector videt ur apud Tisan. I S Sleid

27쪽

VELLEIA NI. cap. a. Sleid. I, cum de imminente Germaniae fato praesaga Voce admoneret. 'Σo. Equidem nori leues eiuS for- quippe non iam ainis caussae, quoci uouersus animum in 'μω

in in quam in bona

In tetidas, te emergunt. Nam Vt eXlmia ρbtens praestantia eminere cernuntur Heroicae

naturae, ita suis viribus in utram h partempti pos imi quod de hominibus uniuer-

sim monet Aristoteles, I polit. 2,f. nec par-uo tumultu publica concutiunt riuoties in malum de exere. ai. Cupiditas enim hujuscemodi m ηὐπω

ingeniis vel praecipue insidiatur. Mo

do ambitione stimulantur, modo ipso tam , potentiae fastigio S licentia regni mutantur .' et ab ossicio ac virtute iri trans

uersum rapiuntur. Ent enim, inquit Cic ro I. ostic. 8: in hos genere molesum , quod in

maximis animis1'lendidis imisis ingeniis ple-

' unis eo uni honoris inperit,potentiae,gloriae cupiditates. & tum Maxime adducuntur pleris,ut eos justitiae capiat os tuto, licui paulo ante dixerat, omniaque vi dc armis perturbent. 22. Nec adeptI, quod cla pulere, ca- tur. piunt, aut felicitate sua satiantur. Nam fortuna,quos uni bi credere coegitarnagna ex parte auidos gloria magis quam capaces fa-

28쪽

gap. 2.

Deo interim, Heroica indolis auctore , vo2ῖ

suppeditante malitiam, 'sed in bonum aliquod verte-

suanti Id. 3, 2, i 8 o quod prosperit axi pos

tentium solenne est, ad superbiam pridabantur/ 0LηAidem. Co ia fer Tac. I i. a. II, 3& ii A. io, F. Exempla habemus in C - apud Sueton. 63c c. et Octauio 23. Nerum enim uero, quomodo haec possiimus timere, si credimas, Heroes a Deo este, si diuinis ministeriis destinatos, sicut praediximus Θ Sane tanta naturae praecellentia originem e caelo trahit sed enim non ita caelo alligatur, .ut amittat virium stiarum libertatem, ut declinare in malum nequeat. Itaque cum mala esse incipit, non a Deo est, quod degenerat; neque sic tamen non in bonum verti potetist degenerantis malitia. Nam in ejus voluntate summa

potesas . t,qui voluntates bonas adiuuat,walas iudicat, omne, ordinat, ct quibusdam tribuit potestatem, qaibusdam non tribuit. Sicut enim omnium naturarum creator es , ita omnium potestatum Lator, non voluntatum. Maia quippe voluntates ab ido non sunt, quoniam contra naturam sunt,quae ab illo es. Au-gysin. de C. D.1 ,9. D/bet porro di 2 . Sed noS reuertim tir, ad Prtia uinctio 440Φ- dentiam diuinationia nostrae. quae abiis'

29쪽

de suas ratistues ad resp. formam giriget Νam alitersperamus aut metuimus in unius imperio , at ter in plurirem g*bernatistur. De Heroicis ingeniis, quibus plurimus in bella vigor est, plerumque magna &laeta siperantur, si in spem sceptrorum S regnorum educantur. Censetur enim virtus militaris non parum vel auctoritatis vel firmitudinis Regibus addere. Vnde nec immerito in prouehendis ad eam dignitatem spectatur & requiriturias. Nota est memorabilis Moguntini Electoris Sc multum reconditae prudentiae habens oratio, qua apud Siei-dan. I comment. cum de eligendo Romano impera xore ageretur, Regi Galliarum, inquit, animi fortitudinem tribuunt se almstuarchiam iga stestat : nobis autem inprimis es t aristocratia retinenda. Metuebat prudentissimusVir non modo libertati Germanicae i quoniam ejusmodi ingenia μον χιλ ίτερα & absolutae potestatis studiosiora existimantur ; sed .etiamne bellis crebrioribus implicaretur communis patria, Verebatur. praesertim cum ea e siet tum temporis rerum facies, ut Majest stti rei p. tuendae, com

ponendisque subnascentibus turbiss 3 p ac

cap. 2.

optabilis, alibi formida

30쪽

εap CuΑRΑc T. PO L IT. pace rideretur opus esse & quadam virtutis Imperatoriae tranquillitate. ua res tamen ac Cauendum autem hoc locosum ex ut q- vel maxime est, ne suspiciosius eam fa-

nei habete pietavam quam prouidentius' exerceamus. Non praedamnanda , sed praecogno secendasunt Heroam ingenia : nec ad injuriam lcui quam, sed ab iniuria metuendum est. - Interim nes metuendum sneste, nec steraudum est ne nietu. Quoniam non assectused obseruatione constat haec prudentia. stet ne omnia praecipira expectatione, subterfugias timore, ob at dinina prouid)ntia, quae ad usarcana ne spem tuam nec metum admittit:

obstat in ipsa Heroici ingenii militudine quaedam di staritas, quae nec ρatet semper obseruationi ante euentum, nec facile aut satis psit diiudicatur ob at ratiosatin publici,cui neciata semper prosunt, nec tristia semper nocent. Signate & notanter id monendum fuit, quod in toto hoc negotio attendendum ubique & subintelligendum est, etiam

cum non monetur. is ut Prmei- 27. Abstinemus exemplis; ne pro-

. . si iores simus, quam modus instituti p -

ιν Um adim, titur. Id unum addimus: si velimus M ignorum Principum indolem curiosus aestimare, nonne iis exemplum aduersus suos