Destructio fundamentorum medicinae Vopisci Fortunati Plempii in Academia Lovaniensi medicinae professoris. Ubi breviter quatercentum ipsius errores demonstrantur a Jacobo Primirosio doctore medico

201쪽

u P P. I Icoindicantia non cst necesse, ut sint vera indicantia , contra-coindicantia & correpugnantia sunt idem , verbi gratia inter contra-coindicant a febris, numerat frigidam ventriculi intemperiem , poterat etiam addere totius corporis. Inter correpugnantia, aetatem senilem At a ccomprehenditur sub intemperi tot tu is iacccssaria non uerit ut acribolo ii Nam ii hoc casu videntur sui sicere haec quatuor , indicans, coindicans, contra indicans, correpugnans. Nam dia: omnia clerri

Ipite secundo, de dieta aegrorum dicit, virtutem indicare cibum

sive victus rationem, quod oste udimus supra non esse proprie dictum nam viros quidem servari postulant, sed servantur tantum per accidens, non solo cibo, sed etiam remediis Morbus ab inanitionem ni SQ hil aliud ipsi complicetur, quod tamen rarum est, nihil postulat nisi cibum, idque per se, ut bene observat, ergo cibus non tantum a viribus, sed etiam a morbo potest per se indicari. At unum quatenus unum ab uno tantum indicatur, quamvis tamen proprie loquendo non potest ista inanitio a viribus secerni, ita ut maxime dubium sit, quid hoc in co prius victum indicet, morbus an vircs. Omnia in hoc capite bene

consentiunt cum Doc ina vulgari. In capite tertio multa habet de purgatione satis consona doctrinae nostrae, recte ait vomitum Minensium profluvium posse dici vacuationes universales, si per eas totum corpus vacuetur particulares si solum 84 ventriculus iterus , nam evacuatio ab utero per pestas non est semper particularis evacuatio, sed interdum universalis, quia humores excrementitios a toto corpore vacuat, ut saepe sponte naturae fit in criticis per uterum vacuationibus. De facultate qua medicamentum catharcticum trahit humorem noxium recte dicit esse ab homine inexplicabile tres refert Authorum sententias, quarum due prostremae mihi videntur esse una eadem, se ilicet substantia , militudo apud Galenum proprietas occulta apud Mesen, sed credit medicamentum non vacuare certos humores sed quoslibet quod tantummodo verum est, si sint in primis viis, denuibus sollina loquitur Ilippocr. libro de natur, human. quae vacuant. Crasso humores vacuant tenues, sed non contra, nisi sint in viis excretioni dicatis, atque id non semper diagridio alappa, mechoacan tenues

serosos vacuatos solos quotidie video, illulis variis crassos, sic Electualiis . quia nos ut plurimum non simplici, sed composito uti 38s

202쪽

Putat autem naturam irritatam a b --

' quod non est sine prob bilita edictu I yy ὴxionem moliri,

libet humorem purgare posset, quoque hi uior natur nfestus fore liuin misi Ibui es ah u es

Cassa caetera blanda omnia. Quod si tantum irritaret pharmacum, datum in principio idem ieere uod in V or: Ut sit quando humore turgent. Quod si quoque purgatio fieret solum irritando, expelleretur primunt nedicamentituram

irritat, atque hoc evacuato es aret purgatio AP u Iri scilicet humores longo tempoier ili utequam tae bs

antur cum igitur me camentum non rejiciatur, sequitur non d

quid

203쪽

FuNDAM . MED. PLEM P. I93 quid faciat coctio, quod non iaciat praeparatio ab arte suppono igitur humorem esse ab arte praeparatum, vias patentes sed a natura incoctum, dico poste debere illum purgari, nec video Hippocr. cum de humorum coctione loquitur aliud intelligere, quam praeparationem. Est quidem' praeparatio duplex : una corporis, de qua intelligitur phori mi nonus libri secundi Corpora cum qu in or suem facti faciat oportet. Alia est humorum, quae non dister a coctione, non nego natura posse praeparari, sed Mab arte idem heri potest. Patet insuper,

quae coquunt, ait, augent colorem nativum , at ejusmodi in ebribus ardentibus brem augent&putredinem, coctionemque remorantur; si quis praepararet humorem biliosum, refrigerantibus, alte vero eum

coqueret calefacientibus, prior eos ad purgationem faceret magis idoneos, quam posterior; cum igitur praeparatio & coctio ad eundem finem tendant, scilicet purgationem, atque de utrisque eadem dicantur, inter utramque nullam puto esse disterentiam, Loquor autem hic semper de coctione aut praeparatione, ius dicitur in nocitivo,& est alteratio tantum , quae sinit putredinem manente substantia, ut loquitur Galenia. Tenues humores incrassandos esse censet, quia humor tenuis eludit vim med i-camenti, expulsi quoque sit c strictione. At major constrictio requiritur inhu 389 more tenui iram in crasse Verum id est dubium, nec absolute verum, si quidem tota constrictio id faceret, posset id concedi, sed addi debet

vis trahens medicamenti Tenues autem humores sponte exeunt nec

resistunt tractioni verum exemplum dat Gophagi qui melivi degluti: crassa quam liquida , sed haec actio est animalis non naturalis. Addit ol servamus crassa prius evacuari, postea tenuia Hoc non est semper verum , nisi crassa sint in intestinis , nec etiam tum semper prius evacuantur, unde sequente die saepe clystere opus est ad glutinosos humores lictos vacuando ni Quod postea dicit crudum xcoctum habere medium, id est humores quosdam esse non coctos, qui non sunt crudi, gratis ab eo dictum s oest, nam humores crassos Dpituitosos etiam crudos Mincoctos vocat cui uru, hoc est non praeparatos cum scribit Hippocr. Cencocta medicati opportet, non cruda, nullum medium inter haec duo ponit. Omne, enim humores qui non sunt cocti, apud ipsum dicuntur crudi nullam materiam morbiticam non coctam nominare potest, quae non sit crudes si sit capax coctionis. ouod addit purgationem tutissimam in declinatione morbi esse, ni

204쪽

oetsi sit verum, tamen considerandum est inutilem tunc ea mi re, si intestra cris fuerit , optima si fuerit impersecta, sed non ad morbi curationem, sed ad praecautionem recidivae sequitur in morbo nunquam esse purgandum, non in principio nisi turgeant, non in augmento&statu quo tempore purgatio magis utilis foret. Nec obstat quod iecie concesserit in quibusdam casibus licere purgari loquor enim de humore morbi fico sive in chronicis, sive in acutis morbis extra praedictos casus, nam ut docet Fernelim, non absoluta coctio expectanda. Sed in increment, principii fine, ubi obscure concocta est materia dicet eam vacuare, sic enim residui humoris coctio acceleratur quod addit in artanis in ipso paroxismo purgandum esse, maxima cautione heri debet: Nam verum tantum id est, modo tanto ante accessionem tempore offeratur Pharmacum, quo possit purgatio compleri.

A p. IV.

Postquam recte conclussset cum Ualso, aliis venae sectionem

esse tantum materiam remedi pluribus indicatis, communem ait eam esse instituendam in iis affictibus, qui a notabili sanguinis vitio S λ mn dent in sub lotin quantitat qualitate, motu . sed ramo risdem affectibus hirudines , scarificationes, non minus quam venae sectio coni

runt. Secundo, quaedam sunt sanguinis vitia in praedicetis, quibus non competit venae sectio, ut sanguinis vitium potest esse defectu, cui na-leptica conveniunt, potest sola qualitate peccare ut in frigida intemperie Si ad partem aliquam vel debilem, vel calefact m vel dolentemam iit, poterit per repellentia, intercipientia, revellentia fluxus ille prohiberi. Ita ut generaliter non fuerit pronunci anuum vena secti nem deberi iis Getibus, qui a notabili sanguinis vitio pendent. Nam per 3' illud notabile nihil aliud intelligo quam magnum i se litetur non sanguinis vitium, ut vitium est, sed quatenus istabile, postulare venae lectionem in sic incidit in opinionem eorum , qui magnitudinen morbi dicebant postulare venae sectionem , quos supra refutavit, im notabile sanguinis vitium, poterit purgatione imminui , revelli , derivari, ut quando sanguis inutatur in varios humores per putredinem. Reliat igitur inquirendum quodnam sit sanguinis vitium , ut citium est cui convonit venae sectio, quam quaestionem etsi negligere videatur, est tamen maxime utilis la

205쪽

In hoc erratum mihi esse videtur, quod quae ad solam sanguinis missonem referri debent, ad venae sectionem deducunt, quae est tantum 'stunus modus mittens sanguinem. Nam vera quaestio est quinam finiscopi mittendi sanguinem, quocunque modo mittatur, sive per venae sectionem, sive per hirundines , sive alio modo vena aperiatur.

In ac hymi posse mitti sanguinem recte dicit, verum non ut ca-

cochymia est, talia enim vacuare decet qualia oportit. In cacochraasa au-

tem solus humor peccat, non sanguis, sed tantum prodest per accidens, ne san uis ad partem aliquam trabatur, quod ii humor vitiosus copiosus sit non minus periculum est ne attrahatur ad locum dolentem quam sanguis, unde tunc commodior videtur purgatio, quam venae lectio nisi sanguis redundet aut nimium accensus sit. In febribus intermittentibus vult venam esse secandam ad praecavendum symptoma liquod , quia causa februm suo seu facit putredi θῖ

non Phlo osse, interdum phlegmonem nam ad parte calid.υμ fluxu . Verum non semper illud adest periculum , aut non tantum est, ut venae

lactionem postulet. Nam in pituitosis febribus & tertian: phic tomiam ne a Galenus, atque etiam in quartanis si sanguis floridus exit destivus cum igitur multis noxia sit phlebotomia, periculum dictuna non se moer adest. Recte addit si sanguis in corpore redundet metus est ne assiuat, concedo sed in omnibus intermittentibus non redundat, melius dixisset in intermittentibus cum redundantia sanguinis convenire, alias nequaquam, sic hae febres quatenus tales eam non postulant, quod tamen volcbant illi adversus quos disputat. Revulsionem quod spectat multa dicit quae explicati debebant Certum enim est si haec quae ab ipso dicuntur observentur, fieri semper re 39 vulsionem alicunde, quaecunque vena quocunque in loco secetur Percontrarium , ait, intelligitur pars contraria laboranti, ea autem est quae sufficienter a parte assecta distat. Velum conditio haec non semper convenit revulsioni, nam GHen ut revellat humorem e cerebros uentema optica suturae Coronali ceratum ex thapsa , qui locus proximus est. Secundo per contrarium intelligit motum contrarium termino a quo

Verum haec conditio in omni revulsione non est necessaria nam heri notest secundum omnes situs differentias, cum tamen in omni situ non didpossit esse fluxionis origo. Sic s. Aphori m. 38. vena infronte secta re Gllit ab occipit quis dicet rontem esse originem fluxionas Jecore instam malo

206쪽

196 Es Tnu CTIO inflammato sanguinem revellimus ad cubitum percucurbitulas ad

cutim, unde fluctionis origo non pendet.

Unde est itur quoque quod addit communionem venuum d beres' esse cum parte mittentes, necessario cum parte affecta Cojus contrarium docent cxempla praedicta , nam originem si lxionis sirpe gnor mus. Ut vena in cubito secia revellit a jecore, ait ira, Nobis partibus affectis, cum quibus habet communionem , forsitan fluxionis origo pars mittens alibi est. Sic narium hemorrh ias vena bia chri secta curat. Sed si pars mittens cognita foret, optimum seret ad eam revest re, quamvis non videatur bia nec 4rium Refutat Senneritimo i dixit ex eadem vena non posse fieri simul revulsionem & derivationem e quia Sen=ierium non habeo , dico Id verum esse ab eadem parte sed non a diversis. Nam potest fieri simul revulso derivatio a di versis partibus, ille autem citat Galenum , qui ait ab eadem parte revellere & evacuare Evacuare autem a parte affecta plus est quam derivares, nam vacuario pertinet ad humorem impactum D ri .atio ad humorem fluentem nondum impactum quamvis enim non competat in ipso principio, non tamen d ni differenda est. Nam impacti humores derivari neque ui t. Id probabile est loco citato ex Galeno, per revulsionem generali re intelligi etiam derivationem, promiscue enim utroque vocabulo utitur interdum Galei rus. Recte negat venarum in brachio delectum , sicut plurimi Medici recte observarunt. Negat quoque sanguinem mitti debere ad animi deliquium, quod tamen est diligenter considcrandum , nain interdum id pe ordinariae vacuationi sanguinis succedit deli vi rari immon vomitus, atque sud res, quibus tamen a pere petenda est venae sectio.

ut saepius experientia comprobat.

Addit se non probare Histanorum inorem qui sepius tu eodem morbo mu-go tunt sanguinem, quo dicto non fit injuria Hispanorum eruditioni, quae ex variis ipsorum scriptis satis nota est, sed ipsorum judicio, quasi quod scriptis docent, nolint aut nesciant opere exequi. Nam eadem de quai titate mittendi sanguinis dant praecepta, qua Germani V lli , lx ii- Ut natet ex Mercato , Valesio de aliis Llem a sciolis quibus da in ori tua suerat Medicis Parisi ciuibus , pro quibus extat Grangem doctissima Apolostia, ut Moctissis Riolani adversus Cisones illos , qui tunc piis

iis su i id objicere. Non puto ipsunt cris iere Hispanos mittere sanguinem, si vires non sint alantes, Laiticius non pollulet. Ego qui

207쪽

FuNDAM . MED. PLEM P. I97 Gallus sim, nollem de Histrae tam male scripsistb ciui scio plures aegros formidolotos, on illa venae sectione , si iam saepius iterata , perire. Et quia quaedam addis de octogenariis, qui vena sectionem ferresvalent vidi ante annos viginti quinque octogenarium virum cui vena secet fuit intra quatriditum quinquies, non meo solii ira consilio . sed trium praestantilla norum Medicorum Parisiensium , Maliquot liora ante cri- sim iterum parum sanguinis eduxerunt. Succes' i eadem nocte optima crisi. Post quam convalui . Tunc dixit Petrin Sequinus citius audi-ν ir fueram aratia vcn sectim, vixit idem a se lanus cincolumis per annos plus quam 3 5 mortuus est in An is l. Qisod observas errorem plurimorum qui prohibent somnum a venae sectione gaudeo te mecum hac in rc consentire , qui pri in iis quod sciam, ante annos o in Erroribus vulgi hunc observa Vi, de his

satis.

Iin penultima poli laesam adde non. Reliqua Lector condonabit, ut sunt commata puncta, alieno loco posita, Malia quaedam leviora.