장음표시 사용
51쪽
g A P. DE Ux ORE ROMANA Servius L . XI Eneid. v. subvehitur, γο-nius Marcellus f. I.; contra quod, teste Gelli
idonei vocum antiquarum enarratores tradiderunt, matronam esse, quae in matrimonium tantum cum viro convenit, uxorem tantummodo sine in manum conventione; m
tremfamilias, quae in mariti manu mancipio que esset, sive viro in manum convenit, neque in matrimonium tantum, sed in mariti quoque familiam venit id a Cicerone,Quinctiliano, Gellio, Servio, Nonio Marcello a que Boethio videmus comprobatum. Nec aliter Festus matremfamilias, quam eam, cujusvis est paterfamilias, i. e. ut ego interpro tor, quam habet in potestate, in manu, in se milia, videtur accepisse Verba Festi haec
sunt: ATERFAMILIA non ante dicebatur, quam VIR EIUS PATERFAΜILIAS DICTUS ESSET, necpossunt hoc nomine plures IN UNA FAΜILI praeter unam a rigari,
se nec vidua hoc nomine, ne quae sebis est, a rigari potest. Quomodo, Ulpianus ad L. NI. s. a. d. V S. ut bene monuerunt Cujacius ad L Aleander ad Cisse Ast , Pittacissi LL M. Iom. XVI, matremfamilias, cujus vir paterfamilias erat; sicut ipsa viro materfamilias erat, docente Cicerone Quinctiliano inter personas unius parentis potestati subjectas, in familia proprio jure, quae Coim stat patrefamilias, tanquam familiae principe,
52쪽
EIVS E DUPLICI FORMA qui α ipse familiae appellatione continetur L. NA redimatrefamilias, filiosam. filiaiam., numeravit verba Ulpiani jure proprios miliam dicimus Iurespersonas, quae sunt xv BUNIUS POTESTAT aut natura aut jure v. g. or, quae in manu est suBIECΤAE, mputa patremfamilias, MATREΜFΑΜΙ-Li As, liumfamilias, da ominas , qu que deinceps vicem eorum sequuntur,utpote n potes se neptes se deinceps. Sic usidoro Orig.s materfamilias incla vocatur, quia per quandam juris solennitatem IN FAΜ
. Connanus VII comm. s. verba Festi cujur vir paterfamilias dictus essu ; sic accipit, cujus vir patς esset, ex illa liberos habens. Hotoman- nus autem Lex. v. uxor sic intelligit, ut, quast filiosamilias nupta sit, non ante hoc nomine utatur, quam licis sui juris effectus, neque consenta4neum esse, ut si socrus vivat, quae niaterfamilias - appellatur, nurus eandem nominis dignitatem obtineat. Neutra sive Connani sive Hotomanni
sententia facile potest probari. Si patremfamilias Festus intellexisset patrem, qui ex uxore liberos suscepisset, idem bis dixisset hoc modo, matremfamilias non ante dictain, quam vir ejus ex illa pater factus fuisset, nec quae sine filiis est, hoc nomine appellari posse. Interim non nega mus, id inter veteres videri fuisse agitatum, an paterfamilias, materfamilias, item matrona,quae
53쪽
- AEARI DE UXORE ROMANA sine liberis essent, hoc nomine possent appellari, cum ii vim ac proprietatem vocis spectes, sive pater sive mater a liberis intelligi non possint; - qua de causa uec Festus negavit, matremfamilias, quae sine filiis est, appellari posse obtinuit ta-
, men ut matrona a matris nomine non adepto
jam, sed cum spe&omine mox adipiscendo di-
ceretur, nec minus paterfamiliasin materfamilias, quae sunt juris nomina, quibus non personam, sed jus eorum demonstramus, hoenomine recte appellabuntur, quamvis filium non habeant. Ulp. L. . g. a. d. V certum est, Ciceroni aliisque optimis auctoribus matrem- familias esse, quae viro in manum convenit, nec y liberorum ullam haberi rationem neque ne S se est, quod Hotomannus voluit,alia tentata Festi explicatione, ut vir ejus sui juris sit dicitur enim uxor in manu mariti, i. e. viro materfamilias esse eo casu, quo maritus adhue in parentis sui pote- state erat. Cajus Coll. LL. . in XVI. β 2. quamvis verum sit, nomine matrisfamilias prater unam in familia appellari non posse , hoe finis, quo Gellius IV. tradit pellicem appella tam probrosamque habitam eam, quae juncta
consuetaque esset cum eo, in cujus manu mancipioque alia matrimonii causa foret.
I. I. Materiami Vidimus matrisfamilias inlias' intro isellationem, qua morem, quae
54쪽
liquarum enarratores veteres oritatis finis
significarunt, explosa illa, quam min-- de suo jecore commentus diuus Melissus. Aliam matrisfamiliae significationem, qua matremfamiliasvi matronam promiscue pro notae auctoritatis femina acceperunt, Observant, recte quidem, viri docti sic Cic. Orat.pro Coelio Petulanter, inquis, facimus, s matremfamilias secus, quam matronarum dignitas postulat, accipiamus. Ulpιψε. g. r. d. V. S. matremfamilias acciperedebemus eam, quae non inhoneste vixit, matrem mi amilias a caeteris Dmini mores discernunt atqueseparant; proinde nihilintererit, nuptasit an LEua, ingenua sit an libertina nam neque nuptiae neque natales factust matremfamilias,sed boni mores. Idem Ulp. L.3. g. 6. in . d. liberi exhib. eum audis matremfamilias, ap. quam foeminam deponi Praetor jubeo accipe NOTAE AVCΥΟRITATIsDminam. Eadem signis,
quo modo Cic. Phil a cito cursu, inquit, intervenit, qui te a meretricio cultu abducit, tanquam STOLA vidisset, in matrimonio certo aestabili locavit honestae enim sceminae i. e. matronae stola acpelle indutae erant.
55쪽
CAP. I. DE UXORE ROMANA Non. Marc. c. I . cujus solatae mulieris figuriram exhibet Lazar Bais c. I. Bene Festus matronas appellat, quibuspoia habenaeejus erat; m quam rem plura congesserunt Brissen. LAnt. Rom. . Octav. d. reis c. u. Pari rati
tronarum castissima putatur Quintam Claudiam, Cic. pro domo. ΜATRONAS RΙΜΟ-RES , inter quas unius Claudiae Quintae in.gne estnomen. Liv. XXIX, ATRONAS, puta
Claudiae virginis vestalis, CASTITATEM M. Μinucis Felix Octav. g. LL, adeoque nec novus nec inexspectatus hic usus, quem in Virgine, cui non est maritus, sed certissima virginitas, sibi, ut solet, esse in literis jactantia, quasi singulare quicquam animadvertisse visus ad Minucium hoe Deo D Gronou, sed tritus ac plane usitatus. atronam enim hoc loco non nuptiae sed soli boni mores, d Cus, dignitaso castitas demonstrabit. Μatresfami Intelliguntur denique inclisbae suae pote hris Romanarum legum matres familia suae potestatis Remin. sic, uti patresfamiliae, qui sui juris sunt docet Ulp. L. diis quisui velatim.
Dr P resfamiliarumsunt, qui sunt Isae potestatis,
56쪽
Erus. Dup LICI FORMA. raresaris, vepuberesstve impuberes is ili modo matresfamiliarum se sunt, qui sunt suae potestatis sive euberes sive impuberes stadfamiliarum O liae, quae sunt in alienapotestate eadem docuit Ulp. Fr. IV. I. Suijuris sunt familiarum suarum principes, i. e.patem familiae itemque materfamiliae quo sensia in innumeris legum capitibus hoc verbum usurpatum esse constat. . L. 3o. g. f. Solut Matrim.L.M. eod. L.F. I. I. d. Bonis damn quod autem
clixerat Ulp. appellari hoc nomine sive puberes sive impuberes, id ex libris uris certissimum probatumque Tertuli. Lib. d. vitando viri. manerfamiliae inquit, vocatur, licet vir go, paterfamilias licet investis taeterunt quam varie viri docti argumentum illud de
varia matronaeo matrisfamiliae significatione expedierint, videri potest ap. Raevard in Varior. D. Nic. Abramum Comm adorat Cic. pro Caelio p. 3o ct vir Connanum VIII comm. s. Hotomannum Lex. h. v. is Uxor Alberi
Gentilem Jo Goddaeum ad L. M. d. V. S. quibus quantum tribuendum sit, quisque circumspectis veterum testimoniis ex suo judicio vel demat vel addat fidem. Nobis, ubi de matrefamilias, quae in manum convenit, agendum erire, de varia ejus appellatione, nequis in illa offenderet, haec videbantur diligenter notanda.
57쪽
BVSQUE MODIS FIEBAT. g. Linii conve Cynvenire in manum, quid
nire in m est binis verbis expediam. senire in potestatem mariti, aut ejus, in cujus maritus est potestate. Manum enim ap. Romanos arbitrium & potestatem significasse jam monuerunt Alciatus XL a-xerg. 7. Augustinus . . M Tab. . . Gregor Tholosanus Syntagm. Aur. IX. g. 3LNicol Abramus Comm. in Cic. Orat. pro Mil. s.1δ. n. a. Brisonius & Hotomannus h.υ Qu'sensu Pomponius dixit L. a. r. d. o. gomnia- aue manu a Regibus gubernabantur i. e. ex ar-Ditrio, ut libitum, sive, quod idem ex potestate libera si quid enim judico, sive arbitrium, quod maluit Bynchersti Praetermissis addet. a. pr. , sive potestatem manum interpreteris, res eodem recidit. Sic Plinius M. D. y esse in manu i. e. poterite hominum, in Sit Plaut in Rudent. IV. 3 3 in manu es mea, ac Fam. XIV. a. verum haec non sunt in no- a manu Hec. LII. s. 3 . tibi His manu est, ne fiat Nepos XIIII uis in sua moufo tuna esset, quo contenderat, per Ut Tata a.
58쪽
VIBUSQUE MODIS PIEBAT s .s juxta Deo in tua manu est positum; qua ratione a manu, potestatis appellatione,
plures dedueta voces . c. mancipatio, mancipare, mancipium, res mancipi, nec mancia Pi manceps, emancipatio,remancipatio, ma
numissio de manumissione eleganter Ulpi L. . d. yctg pautem manumissis de manumissio nam quamdiu auis in servitute est, max
nui potestati suppossius es manumissus
heraturpotestate. Qilamvis autem significatione manus lati me accepta, quaevis potestas patris in liberos, domini in servos, tutoris in pupillum, mariti in uxorem nonnunquam emonstretur,4 ut potestatis verbo in pers na magistratuum imperium, in persona liberorum, quorum loco uxores iii manu habesatur, patria potestas, in persona servi d minium, in persona pupilli tutela significentur . L. ars d. V. S. quomodo apud Liv. XXXIV.3. Cato: Mulieres, inquit, majores -- luisse in manu esse parentum, fratrum, virorums' eodem loco P. Valerius ait minus sitae, uxores,sio res quibusdam in manu erant, plerumque tamen, verbo cuique magis proprio liberi in potestate, mores in manu,
servi in mancipio, pupilli in tutela esse dicuntur. Ulp. n. XIXII. s. II. Patritam potestatem rerum Patriae pote-
Romanarum scriptores jurisque stati variae
59쪽
16 2Ap n L E coNVENTIONE IN MANU appellatio auctores variis appellationibu designabant, quas uxoribus in manu, quoniam liberorum loco erant, cinmariti patria potestate, sicut filiae in patris, suoque applicarunt. Videamus primum deliberis,deinde de uxoribus: ..... ci Liberi communius dicebantur,m . testate parentum esse, eoque verbo imperium patris in liberos plerumque juris auctores d monstrasse notius est, quam ut exemplis ii . que innumeris confirmare sit necesse. a Patria potestas appellabatur aliquando PATERNV m AIEsTA Liv. IV P TRI ΜAIESTAS ap. Valen Max. LU VIII. e. s. Quinctiectam. 37s atque habeba tur parens quasi PRINCEPS FAΜILIAE suae. Cajus L Ipsi d. V. S s Jure proprio quoque Jureconsulti veteres familiam dicebant plures persenas, quae sunt sub unius potestate, aut natura, aut jure subje, Ulp. L. Ns.f. a. dV. S. inde dicebantur liberi in parentis potestate constituti INFAΜILIA ESSE . . ct F. d. haered in avi potestate vel proavi F ΑΜ ILLA REΜANERE. Paulus IH Sent. n. y IN FAΜILIA RETINERI. Paulus I. g. s. alienam FAMILIAM
.Laeva Paulus d. l. g. io se in alienam familiam transferre L. M. g. a. d. Bonor post sec.
60쪽
f. . d. Bonor post conir tis filius adoptatus his, qui Ex TRA AMi L 1 A meam sunt, NON AGN Asci L. H. d. Adost filio natu Iali, quem parens naturalis alii adoptandum dedit, integra omnia jura ita servari, ac sim patris naturalis potestate permansiisset g. . , d. haered quasi non fuisset M ALIENAM FAMILIAM TRANsLΑΥvs L. Io C d. Adopt. 4 Dicebantur quoque liberi in manup pris esse Lactant. IV. divin. Inst. p. vid. Liv. XXXIV.3. 1 MAN MANCIPIOQFE ESsgGeli. XVII L sv MAM PATRIS ESsENov. n. c. t. parentes liberos suo A s A. M A N Diuiae Thac j a . quib. modis)potripsti. LIBER MAN v Mi Tri L I. d. MUL