장음표시 사용
11쪽
Cap. I. De Exordio. ΣΟΙ De variis Exordiorum generibus.
ibid. De Allectuum commotione. 238
De diversis orationum Generibus. 2 ICaput L De Orationibus generis Demonstrat
12쪽
a 22 3IN DE X. De Oratione Panegyrica . De Inventione O fontibus Pan TruL. De tempore quod ortum antecesssiti a s: De iis qua in vita ipsa laudari posent. ΣΑ8. De corporis fortuna laudibus. ME De tempore quod mortem subsequitur. 2 nimiaxesones quadam circa personaram
De Oratione Eucharistica . , . De Epinicio oe Gratulasione. 3 272.De Soteriis, Propemptico, Apobaterio , est uibalerio . . . a Cap. II. De Orati ibus generis DeliberatD
De Suasione ct Dissuasione . a SDe viariis variarum atatum moribus. 279
. De Moribus nobilium , diritum . plebeio.
De variis Reipubliea formis. 28a
De Nams variarum Gentium moribus. 28 De Hortatione σ Dehortatione. 286288 289
13쪽
seu Latinorum Auctorum AE talis Aureae loca exquisitissima.
. . Ex Lucretio, ex adro σ Terentio.
14쪽
R. Est oratio falsa veritatem essim gensi. Talis est apud Horatium elegam tissima illa Fabella enui, hominis opem adversus cervum implorantis. Cervus equum , Pugna melior , communibus herbis 'Pellebat ; donee minor in certamine longo . Di . o. Imploravit opes hominis , fra numque recepit. -- Sed postquam victor violens discent ab hostes a M.tiri Non equitem dorio , non staenum depulit ore. ν , Vide quam solerter Horatius sub illis Fabulae in. ζῶ: volucris, & quasi integumentis , Verum ac rectum rata. nos doceat , & nos repente a levi illa in speciem narratiuncula , ad veritatem traducat , tribus illis qui sequuntur versibus z , Sic qui pauperiem veritus , potiore metallis Liberiate earet , dominum vehet improbus 3 atque Serviet aeternum , quia Parvo nesciet uti. s. I.
15쪽
' - g. 1 in variis Fabularum generibus. O r sunt g/nera Fabularum 'R. Tria numerantur ab Aphthonio , &a Theone Sophista , qui Rhetoricas exercitationes , seu prosymnasmata sic enim appellant Tyronubus admodum utilia nobis scripto reliquere . Tria igitur statuunt genera Fabularum . Aliae sunt Rationalis , aliae Morales, aliae Mixtae.
De Fabula Rationali , sive Parabola. irid est Fabula Rationalis , seia Parabola. R. Fabulae Rationales sunt ille, quibus ad mores instruendos , fingimus ab homine dictum , veI sactum quidpiam, quod tamen reipsa neque dictum fuit , neque factuni , sed tamen dici vel fieri omnino potuit . Hujusmodi sunt Divinae illae Par bolae de virginibus decem, de Divite & Inope , de Filio Prodigo , aliaeque, quibus Christus Dominus, Apostolos, & circumfusam plebem ad omnem vi
M/rrh. 34. tutem erudiebat r Sina Par bolis non loqNebatur eis ,
inquit Sacra Pagina tum ut se ad rudem populi captum accommodaret; tum etiam in primis ut serviret Palaestinorum moribus ac consuetudini , apiari quos nimirum hujusmodi Parabolae majorem inmodum .erant usitatae , & unde in reliquas Orientis partes dimanarunt. a Rationales id genus Fabulas, seu Parabolas circiter duodecim habes in aureolo Phaedri libello . Exemplum esto haec quam hic affero.
' a sopo quidam petulans lapidem impegerat. Tanto, ' inquit, melior : astem deinde illi dedit , Sic prosecutus e plus non habeo mehercule: Sed unde accipere possis , monstrabo tibi. Venit ecce dives & potens : huie similiter Impinge lapidem , & dieuum accipies praemium.
16쪽
Fl menta Rhetori I 3Persuasus ille seeit quod monitus isti .
Sed spes fefellit 1mpudentem audaciam: Comprehetissis namque Poenas persolvit eruet.
Afferri quoque solet decantata haee de inepto quodam Medico Fabula Rationalis. Medicus sero saprens.
Mortuum quemdam ad sepulturam essent eam fis δυ;disset illius Medicus , elamore summo vociferatus es e Mortuus utique non fuisset ille , si usus esset medicaminibus , minoque abstinuisset. Cui δ eiseumstant bus quidam : Na tu, inquit, sero admodum is inop
sapis, qui, quam debueraι vivo, mortuo denique medicinam adhibeas.
s. III. De Fabula Morali , sive Apologo.QVM s Fabula Moralis , seu Apologus
R. Est illa quae belluarum mores & indois Iem exprimit ad mores hominum informandos . Morales hujusmodi Fabulae dicuntur IMoplea , non quod Risopum auctorem habeant, ut vulgus existimat, cum longissime ante AEsopi tempora ab ' Ηο- η MEIoua mero , & Hesiodo fuerint usurpatae ; sed quod μ' valde fuerint in deliciis ' AE po, qui illas admo- ῆ 2... dum ingeniose tractavit . Interdum etiam non iis Dia. Ium ferae , sed arbores quoque & plantae, mallei , incudes aliaeque res hujusmodi, loquentes inducum tur . Exquisitissimum Fabulae Moralis exemplum ha -ιενο hes in hoc Phaedri Apologo.
Inops Potentem dum vult imitari , perie. cis ηm . In prato quodam Rana conspexit bovem aEt tacta invidia tantae magnitudinis, Rugosam inflavit pellem a tum natos suos, Interrogavit an bove esse latior e Illi negarunt e rursus intendit cutem
Majore nisu i & simili quaesivit modo,
Quis major e et i illi dixerunt , bovem. Novis
17쪽
Novissime indignata dum vult validius Inflare sese , rupto jaeuit corpore . Quantopere valeat hie ApoIogus ad nost s morea emendandos , satis liquet ex primo versiculor Inops potentem dum vult imitari , perit. Quapropter vir antiquis comparandus Iulius Caesar Scaliger ait in sua Poetica Apologum sic ap
pellari quasi ri, quasi si aliud palam &
aperte dicat, aliud clam innuat doceatque, quemadmodum Allegoria. Ruid interes ister Apologum o Parabolam R. Hoc interest quod Apologus sit earum reisa , . s fieri omnino ' nequeunt ; neque enim belluae loqui possunt : Parabola verti est earum rerum , quae si reipsa non sunt , esse certε quidem
De Fabula Mixta. Ori4 s Falbula Mixta R. Est ea quae ex Rationalis & Moralis
admixtione componitur , seu in qua homines cum brutis sermocinari finguntur . Eximium Fabulae Mixtae exemplum reperies apud Iustinum , Hist tiarum libro XLIII. cap. IV. Hanc opportune adhibuit Regulus quidam ad concitandos veterum Gallorum animos contra Massilienses, qui ex Asi nuper in Ligurum regionem advecti, locique ammis nitate capti, condendae urbis locum ab incolis pro. cario impetraverant.
Canis ct Pastor . Fabata Mixta.
Canis aliquando partu gravida Deum a Pastore pro earis petiit, in quo pareret et quo obtento , iterato p riis ut sibi educare oodem in loco catulos liceret. Ad extremum adultis eatulis fulta domesteo prasidis , proprietatem Dei Idi vindicavit. Non aliter Magdiemses, qui nunc inquilini vide mur , quandoqua dominos regionum futuro/. Quan-
18쪽
mementa Rhetorica . HQuaneum porro valuerit haec Fabula, continuo
S. V. De legibus & artificio Fabulae.
O nam est prima ae praeipua Fatula lex δR. Prima haec est lex, ut Fabula quaelibet
adiunctam habeat suam interpretationem , qua m ratis illius sensus breviter explicetur z quam inter pretationem quasi Fabulae animam ausim appellare . Haec interpretatio, si ponatur post Fabulam, voc tur-, sive AFabulatio , si veri, ponatur inutio, vocatur se, quas Prafabulatio, si ita i qui tas mei . Ceterum initimne ponas, an fine non refert maximopere . - manam est altera lex Fabula pR. a. Lex haec est , ut Fabulae narratio sit per spicua, probabilis, brevis, & jucunda . Verum de illis quatuor narrationis cum Fabulosire, eum Hist ricae virtutibus , itemque de Figuris quibus utra.
que potest illuminari , capite subsequenti dictuti
Quomodonam probabilis reddi potest , viniqua simila FΛbista, qua nimirum Mya semper res est is ominem titia , ae persape etiam incredibilis , fideiqωe nomina ona ς quatis sunt Apologi , qui Mutiis μα--
FR quantumvis fictiliae quamdam tamen
Ineste probabilitatem , ac verisimilitudinem . si sua cuilibet animanti servetur indoles ae suum in mnium: si Vulpem facias versipellem & subdolam , Lupum rapacem & truculentum 3 Agnum mitem &Implicem ι ac ceterae demum belluat , germanis propriasqne suis coloribus depingantur . Hinc fi prenter monet Horatius in arte Poetica , Poetae mendacia ad veritatem accedere oinniης deberet Ficta voluptatis causa sint proxima veris. Et
19쪽
is Elementa Rhetorisa . - Et alio loco ejusdem Poeticae :Atque ita mentitur , se veris mo ne medium , medio ne discrepet imul is. VI. De utilitate Fabulae. Orinam is utiιitas FH. Μιε λ - . , R. Mirabiles quosdam usus habet Fabula ,
B in loco ac tempore adhibeatur, Ino enim mirum in modum valet ad exhilarandos recreandosque auditorum animos , & ad concilia dam attentionem , quae delectationi solet esse coniuncta. Hac arte sibi paravit olim attentionem lumis Gni, orator Demosthenus . . cCum enim licet de rebus gravissimis agens , t stidiose tamen &oscitanter audiretur ab Atheniensibus , hac eleganti Fabella repente illorum aures R. animos ad audiendum convertit
Adolesens astivo tempora Athenis Megaram profr' Aurus , asinum eonduxit ; eismque effervescente Iam meridie, alis ardor coepisset esse viaemantior, vitanis ealoris ea a , sub asini ventrem δε eo ecti , ne u n-bram inde eapparet. afo qus Ioem rar asinum, hine hominem serio proturbara, asserens se nihil nιμυμ num , non vero asini umbram locasse e altar eontra affirmare se eum asino , pariter ultas umbram eandω-T . Cum autem vidisset Demosthenes captos haCFabula iudices risu corruere, ac pene emorI , d ILeessum Iepente paravit , vel parare se finxit et sed rogantibus enixh Atheniensibus ut Fabulae quod reliquum erat perficeret : Itane vero, mutata Voce uult Demosthenes, da asini umbra audire Hiam ,
e dicta ab osseisistia taedioque ad summam quam
οῦ Fabuli non solum valet ad detestando sed
20쪽
Elementa Rhetoricae. II quod caput est , facit etiam in primis ad docendum is ad movendum , & ad corruptos hominum mores emendandos . Hic etenim est , quemadmodum Philosophiae , sic etiam Fabulae laudabilis scopus, ut utraque Mortales ad honeltatis ac virtutisitudium , a vitiorum laeditate traducat . Sed Philosophus & Fabulator diversis itineribus eodem conis tendunt . Philosophus objurgat vitia palam & aperte , sine ambagibus & integumentis r unde ostensi persaepe improborum animi salutare monitum asper
nantur ac respuunt, ----- Castigatique remordent.
Inquit Iuvenalis . At Poeta vitium impugnat quasi aliud agens ac veluti per cuniculos, & monitorum austeritatem Fabularum condimento mitigat 3 ut nempe captus ac delinitus innoxiae voluptatis illecebris animus , salutarem medicinam libenter admittat, ut sapienter monet Lucretius rAe veIuti pueris absinthia tetra medentes Liba. Cum dare conantur , prius oras Pocula circum Contingunt mellis dulci flavoque liquore, Ut puerorum artas improvida ludificetur. Labrorum tenus ; interea perpotet amarum Absinthi laticem, deceptaque non capiatur: Sed potius tali facto recreata valescat.
Quid enim aptius , v. g. ad inanium promissorum tumorem sine cujusquam offensione castigandum, quam haec lepidissima Phaedri de monte parturiente Fabella λMons parturiens ω ' . Mons parturibat gemitus immanes ciens 9 Lib. 4. Eratque in terris maxima expectatio :At ille murem peperit . Hoc scriptum est tibi Qui magna eum minaris , extricas nihil . Quo etiam ingeniose alludit Horatius in arte Poetica. Quid dignum tanto seret hie promii r hiatu λParturient montes a nascetur ridiculus muβ.