장음표시 사용
311쪽
uc certo cognoverit, Se ab usu Ordinum abstinere, donec
dispensetur a . De insantibus expositis lis inter DD.
aὶ Filii legitimi per I. 116. I. 201. T de verborum sign. di
cuntur non tantum qui ex iustis nuptiis , seu matrimonio vero . et reapso valido nati sunt, ut tenent omnes ex Tit. Qui fila sint legitimi; sed etiam qui ex matrimonio putative valido. ae publicu procreati sint, modo una saltem pars tempore contracti matrimonii fuerit in bona fide , quia lavendum est semper prolio cap. de naturai. lib. 1. 11. At si post bona sido contraetum matrimonium , mala supervoniat fides utrique parentum, tune proles est illegitima, si concepta sit post malam utriusquo dem , et nata antequam per dispensationem fuerit sublatum impedimentum. Si vero proles jam concepta fuit ante contractum matrimonium i nata tamen post illud , dicitur legitima , si interi Ilos , ex quibus coneepta est, sequutum sit matrimonium. Quod si proles nata sit post morium mariti, etiam legitima est habenda , modo tempus nativitatis concordaro possit cum tempore conceptionis. Hoc tempus communis sententia extendit usque ad undecimi mensis initium saltem a murto mariti, licet aliis novem menses o conceptione sit tempus ordinarium: sicut vico versa et in septimo mense post initum matrimonium edita proles habetur adhuc concepta ex marito. Iure novissimo sufficiunt contum octa-ginta dies, nec protrahitur ultra tercentum dies art. 23 L. Bemum quamvis constet, quod uxor saepe commiserit adulterium , favor
prolis eam dicit legitimam per I. 11. cit. nisi aliundo non sit manifestum , quod toto tempore inter coneeptionem . et nativitatem ejusdem, longo fuerit maritus ab uxore utpote vel absens, aut in firmus l. 8. sy. de his qui sui, vel alieni ete. Hinc colligo ex dictis conceptum , et natum a parentibus elandestino conjunctis nisi in illis suisset dispensatum, aut ex post facto ab Ecclesia approbatum illegitimum esse ; tunc enim mala sides in parentibus praesumitur. Nec Praetereundum . quod proles semel habita legitima, non teneatur credere merae assertioni parentum etiam juratao , quodsii illegi lima. . Filii illast uimi sunt, qui non ex justis nuptiis vero , vel putati lio validis sunt nati, sed extra matrimonium. Et hi jure canonico sunt duplicis speciei, scilicet naturales , eι spurii : illi nati sunt a parentibus, inter quos matrimonium tempore conceptionis, vel nativitatis, aut saltem intermedio consistere poterat. Spurii sunt, quinati a parentibus , inter quos nec conceptionis temp0re , nec na-
312쪽
At ferme omnes conVeniunt pro dispensatione saltem Episcopi, ut quis eorum ad tonsuram et minores ordines admittatur. Ad ordines vero majores et beneficia curata , nisi positive probaverit se ex legitimo matrimonio natum, nec Episcopus dispensare potest. Cuin illegitimo ordinato sive bona sive mala fide Episcopus dispensat, ut in susceptis ordinibus ministret. Cessat iste desectus x.' per professionem religiosam quantum ad ordines , non quantum ad praelatu rum i , quamvis intuitu religiosae pro sessionis in ceteris constat facilius dispensationem concedi; I.' per legitimationem, vel per matrimo tum subsequem , vel per actum S. Pontificis , qui declaret relative ad ordines etc. aliquem legitimum esse habendum, 3.' per dispensationem quae ad ordines minores et ad beneficium obtinendum, cui non est adnexa cura animarum,
obtineri potest ab Episcopo, dummodo rit desectus Super quo per ψsum isosyum alias dispensari
ti vitatis . nee intermedio validum oggo poterat matrimoni iam . et ex damnato dicuntur coitu. Conser LaTman l. 5. tom. 1. p. 3. c. 5. Iuro civili illigitimi in triplici classo sunt. In prima sunt natu rates , et ex soluta , sed concubina domi habita nati sunt, quia patrem certum habere censentur, donec contrarium probetur. In secunda classe sunt spurii dicti vulgo quaesiti aut nothi, et hi exsoluta sed se passim prostituente seu ex meretrice procreati sino patro certo sunt. In tertia elasse orti ex damnata vita sunt, qui nempe ex coitu sunt procreati, quem leges ei viles specialiter damnant et puniunt, uti sunt 1. adulteri seu nati ex adulterio pra sertim matro adultera. 2.' Merilegi, qui habent unum . vel ambos parentes voto sollemni ligatos. 3.' Incestuosi quorum parentes sunt consanguinei, vel amnes in linea collaterati; qui enim sunt tales in linea recta nefarii dicuntur. Attamen DD. amplius huic discrimini intor canonicum jus, ot civile n0n attendunt. Conser Barbosam in hune tit. n. 16. et 17.
313쪽
oaleat ad ordines quo sue majores I . Quo ad majores Ordines ad S. Sedem recurrendum cst a . Art. 4. Ex Descctu famae etiam irregularitas oritur ; iscopum cnim dixit Paulus sa oportere testimonium habero bonum etiam ab iis , qui foris sunt: et Apostoli de instituendis diaconis Cogitantes Cu- Tarunt , ut eligerentur viri boni testimonii 3 . Hinc canonibus sic sancitur et In fames eas personas D dicimus, quae pro aliqua culpa notantur infamia,
D id est , OmneS.... quos eccle Siasticae vel saeculi lexa ges infames pronunciant; hi omnes nee ad sacros gra-
D dus debent provehi b D. Infamiae nota quid, et qu tu pliciter quis ea inuritur , jam dictum S). Restat, ut
quomodo infamia tolli possit, adseratur, et primum dicimus in sum iam facti tolli emendatione sceleri proportionata et publica, adeo ut deteriori famae succedat bona existimatio, quod iudicandum judicio prudentum ex o Peribus piis, ct contrariis saepe repetitis, scilicet tricnnio juxta aliquos. At si per sententiam judicis contracta fuerit, tollitur dispensatione, quae concedi potest turna Papa , tum ab Episcopis , qui tamen non possunt di-
at Stylus et ipsum jus canonicum exigit, ut exprimatur in libello supplici, an illegitimus sit ex soluto et soluta , Vel ex conjuncto , ut soluta . Vel ex presbTtero c. ad praesentiam 2. de liliis presbyt. Sic legitur: Si eonstiterit quod R. sit in Sacerdotio genitus, et quod pater ejus in eadem Ecclesia ministraverit, non obstantibus literis nostris , ipsum amoveas. Vides is Trid. sess. 25. c. 15. bl Quantumvis aliquis testimonio propriae conscientiae sit in . noeens . si iuridice sit damnatus, pro irregulari se gerero debet, donec vel judicis superioris sententia suerit absolutus , vel dispensationum S. Sed is obtinuerit.
5ὶ Conet. 2. cap. II pag. 295.
314쪽
- 3 iispensard in criminibus adulterio gravioribus , nec ad effectum suscipiendi ordines de novo, aut beneficia , sed in susceptis ordinibus ministrandi. Per baptismum denique in mia facti tollitur, dummodo non offendit quis in eam sententia judicis; hinc quamvis Iudaeus, vel gentilis mutando locum migraret in illum, ubi delictum est ignotum, etsi mutatione loci infamia laeti tol- Iatur, maneret tamen infamis , quia in eo infamia, etsi sacti, esset juridica quoad irregularitatem. Infamia facti logalis quae oritur ex professione cessare videtur per ipsius professionis cessationem; dummodo non sue rit artis mimicae i a . Art. 5. Defectu aetatis in his reperitur , qui ante aetatem a Trid. praescriptam ordines suscipere vellent. De ea jam dictum fuit et .
At si sacris initiatus bona fide existimans se actatem illam habere, irregularis non sit, etsi errore cognito ante aetatem legitimam debeat desistere a functionibus ordinis sic suscepti. Cessat autem irregularitas
obtenta absolutione a Suspensione ob receptum mala fido ordinem incursa ; cessat etiam per Supervenientem aetatem pro casu , quo innodatus consura su Spensionis, non exercuiSSet functiones ordinis suscepti. Art. 6. Ex desectu Sacramenti sive Bigamia , id- est Signi etiam irregularitas habclur , quia ite ratae nuptiae spiritualem Christi cum Ecclesia cono junctionem porsecte exhibere non possunt b . Quia
b) Infamiam sadii subdividunt BD. in infamiam facti popularis.
et legalis. Haec incurritur 1.' per professionem publicam alicujus artis, quae juxta leges, et consuetudines ecclesiasticas notatur infamia , exceptis filiis eam exercentium, dummodo non sit mero tricium, juxta BD. 2.' Per admissionem criminis, quod jure ecclesiastico eadem nota inuritur.
ain Saeramentum matrimonii significat conjunctionem Christi In Cap. Mariιum dist. 53. - 2ὶ nolumine tertio e. 1J. eonet. I. pag. 185.
315쪽
3ia vcro in hanc non ossendit, qui excisus alvirginitate cum pluribus se sornicarie commiscunt, ideo si hic duceret virginem , non esset irregularis si .
Haec tolli autem nequit per baptismum a) , sed solum per disponsationem , quam Summus Penti sex concedit, etiamsi sit vera 3 . Episcopus nec in v cra , ct interpretativa potest 4 ad effectum ordines suscipiendi et ne primam quidem lonsuram 5 . Potest tamen dispensare Super irregularitate ex bigamia simili-
ad Ecclesiam , quae est unius ad unam ; et ideo requiritur ad persectam significationem sacramenti, ut vir sit tantum unius vir, et uxor unius tantum uxor ; et ideo bigamia, quao hoc tollit, irregularitatem inducit, ut ait D. Τho m. in dist. 27. q. 3. a. 1. Triplex distinguitur relato ad irrdgularitatem 1. ' Realis cum nempe quis plures successivo habuit uxores legitimas , et cum eis matrimmonium consumavit. Nonnisi unius uaeoris vir quis ordinetur , jubet Apostolus , vel Episcopus, Presbyter, vel Diaconus'. Tim. 3. v. 2. et 12. 2.' Interpretativa . cum quis licet unam tantum habuerit uxorem tamen eam duxit, et cognovit, quae fuit ab glio cognita , sive id noverit sive ignoret e. Praeeipimus 1. dist. 34. Tales sunt 1.' qui viduam, aut puellam ab alio corruptam dux runt, quia persectam non exibent matrimonio, significationem Supradictae unionis , 2.' qui propriam uxorem post adulterium ab ea commissum cognovit , 3.' qui post mortem primae uxoris, cum altera matrimonium contrahit, sed nullum . et irritum prinpter impedimentum aliquod dirimens , quia ait Inn. III. quantum in ipso fuit secundam mulierem sibi matrimonialiter eo unaeit. Similitudinaria loeum habet, cum quis post emissum solemne castitatis votum , aut receptos saeros Ordines, matrimonium attentat. Duplex etenim censo tur matrimonium inire aliud spirituale, aliud carnale , ct nefandum c. Quotquot 24. cap. 27. q. 1. Atlaicus saecularis, Si nuberet moniali castitatem professae, non videtur irregularis.
ij Eae e. quis eirea 6. de bigamis non ordinand. 2l Eae e. areelius 2. d. 26. 3ὶ Eae e. Lector 18. d. 8.
ωὶ Eae c. super c. 2. de bigam is non Ord. ol Ea c. Altercationis unis. de bigam. ora. in si.
316쪽
tudinaria I . Art. 7. Desectus lenitalis irregulares reddit : Discite a me, quia mitis sum, ait Christus a ,
et humilis cordo ; locum vero habet, quando quis eN directa uoluntate licet justa in proximi mortem , aut
mutilationem influxit: nempe cum e flectu consuma
to a . Art. 8. Desectu libertatis sunt irregulares I.'
a) Direeta votantare sivo phisice, si vo moralitor, ut mandans,
consulens etc. nunquam tamen ob inculpatam in advertentiam , nee coactus ad repellendum injustum adgressorem, servato mod
ramine inculpatae tutelae Clement. Si furiosus de homisH. Adservanda bona sortunae num pariter qui oceideret, incurrat, vel non irregularitatem . negant probabilius BD. contradicentibus aliis, adhue o tenim lis vertitur , num aliquando licito illud fiori possit. Sic ad servandam vitam proximi Occisor injusti invasoris num incurrat an non, nec facito dixeris; et litigium adhuc vertitur. Medici , et Chirurgi autem qui secundum artis suae regulas Op rantur ad totius corporis conservationem , et membrum incidunt vol amputant, non sunt irregulares. Si tamen culpa ipsorum, vel imperitia aeger pereat, eis imputatur homicidium, et irregularitatem ex delicto subeunt. Milites, qui certi sunt se nulli Greeta mortem intulisse nec sunt irregulares , secus si sciant, aut dubitent positive, an id egerint, ex cap. Petitio 2. . de homieid. Ηine eolligunt DD. quidquid sentiant aliqui, eos, qui non per ge et immediato oceidunt, sed tantum voco , opero. adhortatione pugnantes in bello nato juvant, arma praebeant, non esse irregulares , nisi ad aliquem dirigerent hominem occidendum. Consor Pontas eas. 63. Quantum ad eos, qui in ordino judiciario positivo concurrunt ad mortem , vel mutilationem . nulli dubium quod in irregularitatem incidant, etsi Gallicani DI . dissentiant in iis dese-niendis, qui id agere censeantur. Solus Summus Pontifex super hae irregularitate dispensat. Demum qui deliberato concurrunt ad aceelerationem mortis essectu secuto . irregularitatem incurrere constat; hinc aliqui tenent saltem periculo incurrendas irregularitatis se exponero illos qui etsi misericordi animo carnificem hortantur, ut ad furcam con damnatum citius interficiat; magnae enim imprudentiae, ait Natalis Alexander , eosdem esse reos ot in dubio a suis sunctionibus abstinere , et a summo Pontifico dispensationem potero dubent. li Eae e. sane 4. de cleris. conjug.
317쪽
servi proprie dicti si , qui amplius non sunt apud
nos sa), a.' Conjugati I nisi ab uxore continentiam profitente fuerint absoluti 3 . 3.' Curiales seu illi , qui obligati sunt curiis Principum Saecularium, qua diu lanctionibus suis sunt dediti; ut judices , milites etc. 4 . 4. ' Qui ex ossicio implicantur negotii S saecularibus , ct aliorum negotiorum Curam agunt , ideo quo ad redditionem rationum tenentur, qui non ordinari possunt, nisi redditis rationibus et sua ipSorum
secus qui infirmum vertendo do latero ad latus, transferendo, de uno ad alium lectum, aquam praebendo ete. ; hi enim actus non desecium lenitalis, sed actum caritatis exhibent, qui ex Se ad aemeelerationem non resertur mortis. sal IIane desinivit irregularitatem. Εeclesia toto litulo de Servis non ord.; ecclesiasticum enim statum ejusque decentiam dedecet servitutis humilitas. bJ Tutures suorum agnatorum , administratores rerum Occlesiasticarum , pupillorum, viduarum et aliarum miserabilium Perεonarum, quae indigeant ecclesiastico adjutorio, hae irregularitate non plectuntur ex Glossa in ei t. cap. Magnus ad Verba ratiocinia. Hinc ex can. Pdrvenit 26. d. 86. clerici exercere illud
318쪽
DE vERBORUM sIGNIFICATIONE, ET REGULIS IDRIs.
Regulae traduntur , quibus uerba dubia acciρienda sint. Legislatorum mentem, atque legum sensum intelligat juris peritus, opus est. Hoc genuina vocum significatione , et intelligentia maxime obtinetur. Hinc summu S circa proprietatem verborum semper labor suit ipsis jurisperitis, ut Quintilianus advertit si : nec ipsum jus civile ct canonicum huic defuit operi titulo distincto quem non absre, nostra refert interpretari sequentibus regulis, quas ex Barbosa , Rei Testuet, aliisque exhibemus. I.' Verba accipieda sunt juxta mentem a , et intentionem proserentis b , quae si non constet, accipiantur, opuS eSt, ea Secundum Communem usum, etsi strictae interpretationis sit materia ; dumModo non se queretur absurdum, vel dispositio redderetur inutilis, vel subjecta materia, aut antecedeutia , et consequeu-tia id non paterentur a .
ain Mens vero vel ex ratione adjuncta, vel ex verborum propria significatione, quam Ox instituto habent, aut ex communi peritorum usu, et acceptione colligi fas est c. 2. dε translaι Episeop. cap. 12. hJ Verba intentioni, non intentio uerbis deseruire debeι eeeeptum: ehΝιum eit. Orat. l. 5. eap. ult. in sin.
319쪽
I. ' Verba dubia ita sunt interpretanda I.' ut quam maxime menti dicentis aliunde cognitae respondeant, I.' ut evitetur peccatum et damnum tertii, contradictio, vel juris correctio i), 3. ' ut ei materiae subjectae, vel Personis, circa quas dicta Sunt, Consonent 2 ; praecedentibus , ac sequentibus rospondeant 3 , 4.' ut inutilia potius sint, vel improprie recipiantur; quam ut abSurdum , peccatum, praejudicium tertii, vel aliquid dicant ultra limiles subjectae materiae, et ut actus valeat potius, quam pereat 4). In legibus praeSertim ac contractibus contra proserentem potius, quam pro illo Sumantur, Servata tamen, quantum fieri potest, aequali tale inter contrahentes : haec tamen regula in judicialibus non procedit. 3.' Ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus, quia Verba gen cratia generaliter accipienda, et Omnes species ad omnia sub genere contenta regulariter extendendae sunt 5 , nisi adsit causa constringendi ex . gr. si generalis dispositio fundetur in ratione speciali, eaque e X PreSSa , quae tamen ad omnes non se extendit Species, si subjecta materia non patiatur generalem intellectum, si absurdum , iniquum, praejudicium ter iii sequeretur ex illimitato intellectu. Item non debet
extendi ad graviora ex prcssis in juro 6 . Nec ad illa quac de jure , vel conSuctudine postulent cX preSSam
lὶ Cap. 29. de eleel. in θ. Icti Cap. 25. de jurejur.
320쪽
- 3174. ' Verba geminata plus operantur , quam simplicia , quia majore Studio , et deliberatione dicta prae- Sumuntur r .
5.' Verba narrativa per se dispositionem non inducunt nec probant I . Excipe tu instrumentis antiquis et ab immemorabili consectis; si sint narrata et firma ta juramento, aut geminata ; si per modum causae sitialis sint prolata ; vel contra proserentem narrata , et eum qui ea passus est inseri in instrumento , si sau re dotis et causae piae sint narrata juxta BD.
De regulis juris. Disciplina quaevis ot ars liabet regulas, quibus institutiones suas, ct doctrinas paucis complectatur Verbis. Iuris igitur nec immerito, Et regulae sunt sive br Ves sententiae, axiomata et propositiones generales ex
legibus , et canonibus deductae, quae Serviunt volutiruaedam generalia principia ad causas rite definienas generalibus proposita verbis , brevique sententia. Iuxta Paulum I. C. 3 regulam dices: quas rem , quae est , breviter narrat a , nimirum propositio generalis quae da variis rebus eandem rationem habentibus , jus diversis legibus vel canonibus constitutum brevibus proponit verbis ac demonstrat b .
at Per rem intelligo jus do variis rebus eodem modo se habentibus constitutum. bl Sie ex. gr. unus eanon exeludit infames a praelaturis et bestiis, alius a magistratu, tortius ab ossicio judicis. quartus a m