L. Annaei Senecae liber de providentia, sive Quare bonis viris mala accideant, cum sit providentia [microform]

71쪽

asse milias Beeessarias volui, uul seei Iacilius, quam minota Prono animam loco posuit tralutur. At-- tendite modo . et videbitis, quam hrevis ad lib-

tatem, et quam expedini ducat via. Non tam lon- gas inlexita phis, quam intrantibus, moxas Osuit alioqui magnum in os regnum Drtana tenuisset, si homo tam tarde moreretur, quam nas inuae t Omn mPus. omnis vos Iocua doceat. quam facile sit renuntiare natuTae, et munus suum illi impingere. Inter ipsa altaria et solemnes sacrificantium ritus, dum Optatur ita, mortem Ou- discite Corpora opima taurorum exiguo concidunt Vulnere, et magnarum virium animalia humanactmanus ictus impellit tenui ferro commissura cervicis abrumpitur et quum articulus ille, qui caput collumque connectit, incisus est, tanta illa moles corruit. Non in alto latet spiritus, nec utique ferro eruendus est non sunt uiuere impresso Pemnitus scrutanda praecordiar in Proximo mors est.

Non certum ad hos ictus destinavi locum quacunque Pervium est. Ipsum illud quod vocatur mori, quo anima discedit a corpore, brevius est, suam

ut intona. Fabr. vite dici. . Abrump. Idem adria itur.

m. in Gron. Non tamen spernenda videtur antiqua leetio, quam tuetur et Fabr. committit, i. e. conjungit, unde commissura dieitur. Senem verbum hoc eo sensu ponit etiam Nat. Q. II a, a, ubi diserimen inter commisaum et continuum exponit. 8. I r. p. aer Mellara identur, quam quae Fabr. habet peni

tus impreas Scrutata.

72쪽

iit sentiri tanta uesocitas possiti Sive fauces nota esuit sive spiramentum aqua praeclusit sive in .eaput lapsos subiacentis soli duritia comminuit sive haustus ignis cursum animae emeantis intersci

dit quidquid est, properat. Ecquid erubes estis et

73쪽

ANNOTATIO

QUARE BONIS VIRIS MLA ACCIBANT, CUM SIT PROVIDENTIA.

AUCTORE

MDCCCXXV ID.

75쪽

Serius, quam aut per mea frebat, ut voluntas , haeee proisaei annotatio. In qua paranda dum occupabar, si modo magna Iieet Omponere parVir, aestis erpertur rum, quam vere quamisque juste magnus ille Nytten bach lus in Plutarchi Praefatione queraιur de importuno quodam hominum genere morae impa.tienitum. Tale et me obtuderunt admonitores, usque Cassanis

dreum illud aeeineates quando tandem boni illi quidem, sed qui

parum intelligerent, horum ιudiorum Iongc aliam esse rationem, ouam operis sellularii, quod, dum acerti aleant, quavis hora diurna, noeturna perager po Fis litδrarios eontra Iabores antismum poscere egeιum, lacrem, curis XIolutum, qui neque ad imperatum venit, et ubindo reIazatione quadam est refici nisdus. Λιtamen lata res quam Vi molοσι non omni aret utilitate. SOD enim ita fieri, ut, i ibrum interpretandum sumseris e 1us eum argumento tot criptore conjuncti sint, rerum pondere, dispuiandi eum in , ermonio I gantia raertantes, quot eoniuncιι

sunt eum Senecae de Providentia libro, tum egendis is is satiari possis, alium alii continues ejusque lectionis suavitate delinitus ipsum opus, ob quod suscepta sit, diem de die inras. Et hane in praecipui mihi morae causi sui33e, non est , quod diβιear. Accesserunt aliae: primum acerba Matris arissimne mors animum asiait et conturbavit ex animi dolore morbus in isseeutus me per aliquo hebdomadas procul a libris, procul a Iit ris in Muουσω quodam oppidulo detinuit. Tandem me Palladia urbi redditum eura laetior aevit. Eloquar an sileam qualis

Didoni ausa fuit, quare minate murorum interruptae penderent nequo coeptae turres assurgerent, simile operis impedimentum obieci amor, sed Ilius amore felicior Amori autem quid cum duis

at una tandem intermissam telam pertexere, diuque fecta- tatutu Iusculum in vulgus emittere licuit, in quo quid non asιe utus, uec locutus uim , saucis olim edoceantur dectorcs. Cum

76쪽

Cum enim ti praecIare Wytten bach lus explicuis, omnis notiqui seriptoris interpretatio duplex sibi munus rubeetum habeat, quorum alterum in /rbis, Iιerum in rebus IIusιrandis positum sit. erborum disculta in floc scriptore maxima nascitur ex impedita nonnunquam trucrura, parιi Iarum omississe subito ab a Iia ad aliam disputandi rationem transitu, quaeque sunt hi aDmiIIa; quod genus diligenter quamquam, ut mih videtur, II. quando paulo minutiu notavit Henr. Stephanus in mod poeta Eas igitur inculιater ut expedirem, egendo, meditando , eompar do Senecae cogitationis veluι ursum investigare e natus sum, eoque tanquam Ar adae filo gressum regere. Veris bis Ingulis expIanandi in hae Literarum se et exiet SeheI- Ieriani usu u atissimo minus operae navandum enaui, nisi ubi se interio eum scriptore atraeta familiaritas, aut rubriataguaedam feliciter nuem no a Iiquid uel inundere poεε - derentur. Res et sententis ex eis rum Stoisorum aeristiis, plet et lmaa me et utonini, adhibtiis Gai aker mmentariis, sua runt illustrandas In quo saepe flebat, ut easdem sententia et comparatione a Nuribus usurpatas Daderem. Neque tamen ideo existimandum videtur, hae alios ab I is esse mutuatos Imo necessario sic Mari debuit, ut homines ventoriam similitudine ad ejusdem hi eophiae studium adducti, ea iisdem disputandi coogitandique rixeipiis prorasti multa simula ineiderent. In Mureti, Lips II, Ruhkopsti notis Meemendis delectum adhibere sιudui; aepe erba ipsorum integra dedi, quia sustIlianimi dueebam, iis quae illi bene docteque ex icuis1ent, eviter immutandis novitatis colarem Detare. uotieseanque autem alio sttii ex eorum ena depromFi, nom na commemoravi, magnorum Virorum famae improbo Iabore pariae id me debere ratus, quod Rulikoplius saepius omisit ob eoneinniorem , auspicor, quaminioraι, annoιand rationem. Neque enim nunc IIum vituperabo; de me potius IIud in mensem reνoeabo Leeιoribus, quod eripsit Wyaten hach lust is in parvi ItbeII quamvIs opioso ommentario eonficiendo non omnia a nobι exhaurir posse, muItaque nostram duigen iam e gera, quas ad rem pertineant.

Scripsi Leidae die a Ianuari I 828.

77쪽

QUARE BONI VIRI MALA ACCID/ CUM SIT PROVIDENTIA.

tiones, ob quas Lucui no Lucilii Seribendum sit pro hiater exposuisse Franciscum ousam ad Luciti Reliquitas init. quid ita Romanis Hunosum Videretur, quod mihi aςcidit, ut ini annq ationis ob psa corrigeqdus sit error, admissus in Not. oris ad hujus libri . . p. 63. Illic hanc dictio m quid iam e re scripsi cum Graeco GaDα cootabam enim de illo tis requont apud Graeco usu iniculae εισα, quo, Si per geni ivum absolutim similem e Rr- π Mimn quid anti*ceverit, adis mitigiopi testandae inservit, ut in loco allat ab Eustath ad N B. Ig - ει σοι μηδq rον ειτ' ἁπεχθανου, ' exempla ta men, ubi et sim si juncta reperirentur, adcubi exstare Sora mygis memineram. Nunc nulla exstare me monuit Vir Dour. idymetuo commodis asso sum liberalisse serviens vergin annus m S, qui cum haud medioiter corias meas miracunque locupletaverit, et ipsi publice gratias agere las esse duco, et Mervationes ejus acumini doctrinaeque debitas suis Iocis eum lecroribus communicare. - Quid ita uis qua tandem de aura , qu&βι. M . Sic

78쪽

Sic Na . Quaest. IV. I. I. 8 4 Quaeram enim te m---- quid ita Nilus aestivis mensibus abundet.' a Prov. m. ageretur Similiter ille o Et conιοI. I. p. ra, is siquidem Deus est, unde mali hona vero unde innon est ageretur l. e. regereιur Ita chorus in ed. 8oris Fatis agimur, edite fatis. 'Epiri LXXI, ait non totus hie rerum omnium contextus, quamvis Deo agente ducaturi' Simill sensu Graeeum verbum usu

patur, ut in celebrata Euripidis sententia Troad 386, ubi ad Iovem Hecubar

γνῶμν ὴ, πόλιν ἁγωσι. ' Non igitur erat, quod in Sen. Here. r. 7. agi in regit mutandum conjiceret I Witho lus, cuinius Notarum Ineditarum in Sene eae tragoed a amice copiam mih fecit Ora Gu I. . . Suringar quem iuvenem et haere, et alia multa suppeditando, quae passim In hae risu mem randa venient, magna me sibi gratia obstrinxisse profiteor. - De ΠρονοIa, quod nomen Latine Cicero primus more suo reddidit vid. Daet Martini Dispue da Cornuto p. I. 62. bonis viris. Ne cogitemus hic de sapiente toleo quem aut numquam, aut phoenicis instar eme anno quingentesimo nasci aut inabant. Epist. XLII. E. Bonos viros quos per totum hune is brum intelligat Seneca planius ipse declarat infra VI. 3 is vos, quihus recta placuerunt. ' Nonnunquam enim verbis pubncis uinhatur, non ad Stoicam significationem revocandis Epist. LIX. Gεommodius Rursus gratias agendi Iocus est. Vir enim eis.

Vo orsilus, cui tantum debet Bibliotheca Leldensis, quod est ejus iterarum cultores adjuvandi studium, non Intra Theologos manens, benigne mihi utendum concessit hujus libelli exemplum typis ex sum ovanti apud Ioannem Mastum A. 509, cuius editor, mili quidem adhuc incognitus pro nomine symbolum gerebat uia

get rueti mysteriam. Hoc autem exemplum ingenti numero cum

79쪽

st l. tanta vero laude Isterarum, ut lynceam aciem requirant. Equidem paucissima tantum extricare potui, eaque fere talia, ut magni Polyhistoris manum ipsam oculis usurpanti voluptatem pariant haud illiberalem, ceterum eum eruditorum populo communicata paneum utilitatis allatura Videantur. Non tamen omnia premenda e sui. Velut h. I. verbo ommDiu ille glossam appinxit is meis uius aptiusque.'speris majoris des Providentia, adstruere conatus sum Praef.

Maratur i. e. ederetur, exhiberatur. Ita dicunt ratisnem, ea sam reddere, et orat Od. IV. . t. 43 reddera carmen, b. I. r. 35 reddere modo . - - probaremu3. odus, quo haec enuntiantur tum mox n-

sequentia . Manente lite integra, ' et S. 4. , suo lata tempori reserventur ' haec igitur eam opinionem eonfirmare videntur, hic non, ut Ri ha putabat, elaboratum iam, sed potius futurum quoddam opus in animo Senecae fuisse.ωnιν νιis, esie λοιe l. e. unso univereo. Notat ulla hac in re Stoicos ab Aristotele dissensisse, quippe qui gubemationem iis ulnam intra una orbitam coerceret. Idem visum est Mos hemio ad Cud. Θιν. Iul. I. 8 p. 87. Diversam tamen ex ipsius scriptis doctrinam effecit L an imburg rouver Disput.sιoIp. de Provid. p. 87, ubi et hunc Iocum excitat ex opere de Coelo II. at 4, τῶν λων τάξις πὀ Θιου και διὰ Θεὸν φυλαττο.

Providentiam. Quod Ciceronis aetate Stoicis obiiciebant, ab iis, Providentiam fingi quasi quandam deam singularem, quae munis dum omnem gubernet et regat' cd Nat. D. II. - . eius cais villationis materia neque in Sin me ea defuisset, qui et Nat. Q. V. 18. s. I se Inter cetera itaque ProVidentiae opera hoc quoque ali. quis, ut dignum admiratione, suspexerit,' et s. Nimirum in hoc Providentia ac dispositor ille mundi Deus aera Venus exeriscendum dedit. Nempe Deum ac Providentiam unum demque statuebat. b. II, 45 is undem, quem nos, Iovem intelligunt,

custodem rectoremque universi - - - cui nomen omne conve

a enim,

80쪽

enis, cuius omitto ut niundo providetur, ut Inossemus eat, et

actus suos expficet '

interesse. Proprii, in Verbiam. Ne a sunt brati a P. ruaris e Dem Mersit, nisi dignus vindice noctu Fndiderit. Se ne eam his verbis non idem, quod antecedentibiis sed Illam

expressisse puto Providentiae curam, quae ad singulos et onmes

perfingeret. De qua multa cum Stoicorum, tum nomin phssos phorum veterum egregia dicta congessitis aeta k ad . Antam. Ir. Unum ex is asseramus, quippe quod Senecae lautoribus eius Murendi Meessitatem imposuit Loes est pisδ. XCV. 49, 5o , Primus est Deorum cestus, eos credere deinde eo dere illis maiest item suam, reMere honitatem sine qua una maiestas est. Scire illos esse qui irit sident mundo, ut universavi sua temperant qui vinxti generis tutelam terunt, infernm evrιor singuIatrum P xe postrema verba Rub . excidisse No tro nollet Lipsius PAM. Mese. p. 44. aliquid eum vacilis Iasse satetur. Sed ut concedamIs ejusmodi sententiae variestatimet neonstantiam cadere In thres ab eodem auctore, sed aliquo temporis intervallo conscriptost ut quaeso fieri potuit, ut eis

nec in una epistola modo talia seliberet . Non quaerit iis nistros Deus quidni Ips humano generi millistrat; hique et omnibus praesto est et ' modo, paucissimis interjectis, nonnunquam tantum haeulis prospicere Deos assirmaret Amplectamin igitur Gaista keri interpretationem, interdum . . idem V Iere, quod nisteris , quae vis illius particulae equens ira Perii. Ita sensus erit Dii nullam laborent sentientes, facile generis humani universi

tutelam cum singulorum cura conJungnnt. - Locis a Gala hero

allatis addamus unum e Minucii Felicis Octavis p. 3I7. q. sed enim Deus actum hominis ignorat et in coelo constitutus.

non potest aut omnes obire aut singulos nosse. Erras o homo i et falleris. Unde etaim neus ohge est, cum omnia coelestia, terrenaque, et quae extra istam orbis provinciam sunt Deo cognita plenaque sint ubique non tantum nobis proximus sed insusus est. In solem adeo rursus intendet coelo assi xus, sed terris omnibus Sparius ibi: pariter praesens rubique interest, ita miscetur omnibus