Dissertatio inauguralis de influxu athmosphaerae in corpora organica ...

51쪽

sus haud secerit. Unde silla, in quacutatae regione Medicis, & oeconomis maximopere commendanda esset.

g. 6O. Venti ex variis causis sublati in aere aequilibrii originem trahentes, sed cum in

ter tropicos constanter ab oriente , Occiden tem versus solis , ut ita loquat, cursitan praecedant, illos magnam partem a calore climatis dependere videmus. Eflectus Vento rum sunt aut boni, si noxias partes aVeheudo aera depurant, aut regiones nimis calidas mitigent, sed sunt etiam noXii in regionibus aliunde nimis frigidis, aut si aera no-Yium pestiferum nobis adferunt, ita ut si ex Vicinis Venenata Veniant, morbos prae dicere possimus exemplo Hip. de peste interrogati. f. 6 I. Aer stagnans ideo nocet in populosis civitatibus aut quibuscunque locis impuris, quod nunquam rela OVetur, adeoque eundem semper inspiramus, ejus noXae sunt, quae ab aere mephitico, nempe suffocatio. f. 62. Vapores, aut Minerales V. g. Arse- . ni cales, plumbati illitoribus colicam pictonum generant , sulphuris fumus suffocat. .

52쪽

β) Vegetabiles e. g. Axomaticae ita in

atmosphaeram agentes sunt eVaporationes, ut nautae e X solo Odore se insulae Zeylou appropinquare sciant. Plantarum antis corbuticarum putrescentes ; Aliae aliarum plantarum, ) quae ambulantes Vespertinis horis maXimopere rescere solent. δ) Animales plerumque toXici, ut Ingen-l1ousii abunde coi nonstrant experimenta, ubi major noxa sensibilis, ibi major est exaporatio E. g. In finietis', stagnis, stabulis, in magnis hominum caelibus, quod optime sentiunt delicatiores, neo uxores praecipue in castris, nos comiis , carceribus. ε) Brutis in lue grassante negligenter inhumatis , qua de re edictum regis Borusiae

promulgatum erat.

g. 63.

Lunae phases, aliorumque corporum eo ei estium. His quidem eam in nos vini tribuere non possum , quam superstitiosa plebis opinio tribuit; at non omnem Vim illis denegandam este, aestus marinus ab inaequalita te actionum lunarium productus, uti eX Physicis constat, & frigus atmosphaerae cir

53쪽

ea Plenilunium aucti in , aliaque Phaenomena monstras it;

Sed hae qualescunque aeris proprietates , Vel integris Zonis, vel singulis regioniblis propriae , aut magis noeiVae aut salubriores redduntur, prout Varia anni tempore e. g. Aestiva loca humida depuraiit , aut sicca sicciora reddunt, & calidiora humida de-Purant, & calefaciunt, at hyemes loca frigidiora reddunt, aut sicco aut humido frigore, prout est hyemis mollities , aut siccitas. Aut Ver, autumniisque pluViis plerumque ingruentibus loca sicciora corrigunt, humida deteriora faciunt. Unde Variae mutationes ab anni tempore , sed cum hae non per totum annum, ut illae climatis perdurent, ea rum eisectus in mutanda corpora firmiora non adeo manifesti 1unt; sed cum omnibus annis saepius mutentur, eo manifestiores sunt

in producendis morbih, qui ideo morbi anni temporum dicuntur. A celeb. Profestore de

Stoli autem tria praecipue ejusmodi morborum genera, quae diVerso anni tempore ob serVare licet, statuuntur, sunt autem: infla

matorii hyeme, biliosi aestate, pituito si Verre & autumno. Sed non omnibus annis, aut ae statis, aut hyemis eadem intensitas est, ut calor

54쪽

pluribus hyemibus , aestatibusque succedentibus inter se computatis, aut aestaS, aut hyems aut siccitas, aut hi uni ditas praeValet, ut dum aestatem servidam' autumnus calidus excipiat, hunc hyems austrina, & ver tale sequitur, febrex cardinales superius enumeratae tramite regu

lari se non excipiunt; sed gras labitur una ex his , nempe biliosa , reliquasque in suam potes ratem rediget, quae stationaria febris Syden hamo audit, nollem tamen hoc ita sti te intelligi; cum ipsa stationaria ab annuis febribus diversamo de modificetur. f. 65. Cum Celi. Stoliti Methodus medendi omnium ferme in manibus sit; ille vero atmosphaerae graVitatem & calorem & tempestates Omni meus e st die exacte notavit, morsosque Viennae 1nda sequi solitos adcurate descripsit, nihil hic de anui temporibus co Inemo

f. 66. Quos raptim hic adscribam morbos in

vallis climatibus frequentiores, non tanquam catalogum; sed tanquam exempla pro VaritSin decursu dissertationis dictis adferam.

Morbi a frigida , humida lenta sanquinis massa hi potissimum sit ut. Uno febris inter' mi

55쪽

Mittens in depfessis udis locis v. g. in Hungaria, tempestatibus poti simum autumnalibus, 2 vernalibus. Auginae pituit ae, Co orea, catarrhus, quos inter catarrhus Russieus trienio abhinc ex Mosco viae imperio per omnem Europam invasiones sitas prosequebatur. Cataracta pituitosa , graivis auditus ex muco praesertim in senibus mollioribus. Rheumatismi potissimum ex subito transtu tempestatis calidae in humidam , tum Ores lymphatici, sexus potissimum sequioris Viennensibus puellis praecipue in chlorosim

tendentibus satis noti.

Aphtae in Belgio, quam in aliis regionibus frequentioreS.

Sorophulae, etiam malum regium dictae, in Britoniata copiosissimae. Rachitis in civitatibus populosis, praeeipue in habitationibus humidis, in Anglia potissimum prae dominans; unde etiam morbi Anglicani nomine Venit. Scabies in losis spurcis. Scorbutus in Hollandia, Anglia, in genere in oris maritimis, ubi salibus in atmosphaera contentis summa humoribus conciliatur acrimonia, eorumque disIolutio, haemori hagia, s lidorum erosiones.

56쪽

42 Hydropes varii, leueophlegmatia, An sarca , hydrocephalus, hydrothorax , ascites , spina bifida, hydrocoellae. Hi morbi cum aliis affinibus in locis humidis magis saeviunt. Morbi ab humoribus bene compactis hinc in inflamationem aut in morbos chronicos pronioribus , hi sunt inflamationes Variae.

Rhrenitis , & inde Mania tam frequens in Aegypto. Lippinudo, Ophthalmia in Africa tam frequens, ut homines lucem ex ossi diem in locis subterraneis agant, & noctu tantum in terram Prodeant, trogloditae appellantur, sive etiam homines sylvestreS.

Anginae insammatorine, Peripneumο-niae , Pietiriticies, paraphrenitides , Enteritides , Nephritides, Cisitides, Metritides&c. Haec mala potissimum fiunt hyeme rigida , sicca, praesertim in regionibus elatis. Febres biliosae aestate provecta in Germania, Italia, Croatia in conspectum Veniunt: Ιelerus seu morbus flavus Iam aleae. FlaVedo haec tamen multis syneratica qui' dem , sed jam in limitibus possita. Iude 5 pelades , Diarrhaea, senteria &c. Morbi indolis putres dentis in regionibus Varia si partes foventibus vide f. 62. praeci'Pue in quibusdam regionibus , unde Mantua, olim

57쪽

olim etiam Hungaria Germanorum eXercitibus adeo noxia. Referenda sunt huc syno-nima febris putridae, nempe quorundam ,

Febris urbium obsess)rum, febris castrensis, j comtalis , Carcerum , Hungarica , Nautarum , Redecbifans , pedechiaIis , Soartatin a , Miliaris, Ilaphus, putridobili a , Verminosa. Malignae, pestis in Turdiae populosis ciVitatibus e. g. Constantinopoli, Smirnae

quotannis ferine regnan S.

Morbi proprii, ex particulis heterogeneis atmosphaerae inhaerentibus , cilica , 'Sideratio, parat is, Gntracstirae eX atmosphaera plumbata, unde etiam Colica Pictonum dicta. Morbi aurifabrorum eX Atmosphaera hydrargiri vaporibus repleta. Tremor artuum , totiusque corpori S. Caleuius pulmoralis Viennensis & lapicidarum ex pulveribus inspiratis cum aere. In sis praecipue molitorum, pistorum, crispatorum eX pulveribus haustis. Unde Haemorrhoides in Austria solito frequentiores Τ universim optandum esset, ut quilibet physicorum celeb. hujus viri exemplo in territorio sibi assignato morborum tabulas de die tu dilam sibi conficiat, omne Sque in

58쪽

in iis atmosphaerae mutationes exacte deseribat. Sane eXinde summam posteris utilitatem non tantum medicam, sed etiam oeconomicam nascituram conlido ; ego certe, quam primum locum constitutum mihi aggredi contigerit , hac in re meis partibus pro Viribus adero.

59쪽

THESES.

Simpliciora remedia tu curandis morbis sunt praeferenda compositis. II. In febribus putridis non semper pugnandum antisepticis. III. Insitio variolarum suadenda potius, quam disuadenda. IV. Defectus menstrui fluxus non est certum signum foeminam generationi ineptam else.

Fluxus nimii menstrui causa male in plethora semper reponitur. VI. In aegro ex variolis malignis jam reconValescente prognosis non statim laeta formanda erit.

60쪽

VII., Acrium particularum eo minor est actio, quo Velocior est motus progres- .sivus fluidi, in quo soluta haerent. VIII. Cognitio chorographica loel Medico practico summe necessaria est. IX. Si venaesectio , &.emesis simul inodicentur, illa huic praemittenda est.

Maniaci, epileptici a societate prae cipue gravidarum exeludendi sunt. XI. Morborum quorun Iam haereditas in filios, nepotes, inque seram posteritatem transplantatur. Hine non neganda.

In hydrope saccato convenit potius symptomatibus prospicere, quam multis medicamentis humores solvere. IIIl. Cortex peruvianus in multis se-bribus intermittentibus non necessarius, quin imo nocivus est.