장음표시 사용
551쪽
s. 713. ΜORBI ORGANIcr. 54 Inatione curanda sunt quae neglecta certam inserre solet mortem.
Hinc, ut dixi, talia nunquam parvi habeantur, utut levia nobis stat visa ac si dubium aliquod subsit, potius in laevissimo vulnere aut contusione fiat aper tuta latior, ut malum extrorsum exitum habeat. Caetera, quae hic fieri debent, suo tempore loco , in Comment rideri potestis, Una cum signis, quae, num pravi quidquam subsit, instruunt. Quod autem,edicis maxime animo infigendum est, Consilium est B. de cura resorptionis. Incredibile quippe , quanta saepe mala Curentur Cerebri a laeso cranio, ab effusis humoribus intra cranium, per hanc methodum quam nostis me obi jam commendas e minflammatoriis ossium morbis i In morbis ossium enim cum contusione, cum ossium fragmentis, cum destructione partium tanta, ut incipiens gangraena suaderet Pa tis amputationem; v. c. quando rota currus super
utrumque crus transivit stupenda curatio quand0que est facta hac methodo hinc ait B in S. 279. Extravafatus sanguis resorbetur Uo. S. 28O. Hinc satim ad maximam copiam tac. His enim evacuationibus, sed audacter institutis, ac repetitis debent necessario fieri magnae resorptiones. Effusus quippe sanguis in cavo calvariae haerens
potest quidem coagulari sed in illo tepore, ubi jacet,
etiam cito resolvitur. Quia nunc ros exhalans inrocenti cerebro semper invenitur, qui omnes parte mol- Iec humidas servet scitis Venulas resorbentes adesse debere, quae avehant illum, alioqui inundaturum ab Variam rorem, in venas reducant majores. Si venae malores admodum repletae sunt, minus expeditae se venae illae resorbentes evacuant sed, si depletae multum , evacuant se is copioseis facile. Hinc validae ad unc xij xviij sectaein paucis horis interiectis
552쪽
54 PATHono GD A. repetitae Venaesectiones, purgationes ex ama indis, manna , foliis alexandrinis , cum nitro adsiduo Contibnuatae, talem Veni conciliant inanitatem , ut resorbem te venae in ranio possint suum opus expeditissime perficere : hinc , post validas alvi subductiones, homini oritur magna siccitas; , a potaverit posthac, momento temporis videntur in ore, faucibus , ventriculo , intestinis, liquid ita absorberi, ut mox iterum sitiat; donec tamdiu biberit, ut absorbentia vasa iterum v
Quia etiam practica haec quaestio ad alia se extemdit; oportet os moneam, huic ipsi inniti curam hydropis per alvum aut urinas. In hydrope quippe
ascite . c., adest Copia aquarum tanta, ut vasa resorbentia, etsi nondum penitus Compressa sint, vi aquarum, Parum faciant ad molem minuendam. Si jam per validas Vacuationes fiat magna venarum depletio. vacuitas venae resorbente parVam resistentiam invenientes, facilius transvehunt in easdem absorptam lympham si per repetitas Vices hoc fiat, prout aegri vires admittant, saepe sit evacuatio integra abdominis. Si viscera tunc corrupta non sint vel si hydrops non otiatur ex fonte haud sistendo, . g. ex ruptis vasis lymphaticis, aut hydatidibus curatio felicissima sequitura uti in sene vidistis in nosocomio, ut 68 annos natus solis iureticis ab ascit anas arca crurum ac scroti feliciter evasit. Ast, hydropicorum Vires saepe adeo vaciliant, ut evacuationibus ferendis haud sint ita, ut edicus tunc hac' ratione curam Terficere non possit. Quodsi tamen cura haec resorptionis inutilis sit in vulneribus capitis transeundum est ad operationes chirurgicas, uti exponitur in teXtu.
553쪽
Vulnera thoracis idem habent, quod vulnera capitis. Vel sunt absolute lethalia, ut in generali domina de vulneribus vidimus, considerantes Uulnera absolute lethalia thoracis vel sunt lethalia per se quidem, sed arte levanda sunt denique non lethalia petr se, aut absolute, sed errore, vel neglectu talia evadentia. Unde iterum dividuntur in vulnera thoracis non Penetrantia in ejus cavum in ullaera non tantum incavum penetrantia, sed simul laedentia partes thoracis
Prima classis non penetrantium in cavum thoracis lethalis non est. Verum ut in vulneribus capitis, ita
hic saepe fallimur ipsi, Iudicem fallimus magno
nostro dedecore declarante non penetrare vulnus, quod revera penetret. in omne illae regulae, quas textus adfert, in usum ocandae sunt, ut de veritate constet, nec cogamur postha canere palinodiam. Immo vulnus thoracis non penetrans in cavum,
dum subpuratur, Cturunda semper a Chirurgo clauditur, potest, pure acri facto , Perrodere Pleuram, ac empyem facere ita, ut vulnus minime lethalo, demum fieri lethale queat unde bona balsama levi imie Carpto vulneri tali inponantur, cum superposito emplastro perfecto. vulnera penetrantia in ejus cavum plus discriminis habent, quum sanguis effusus in cavum putrescat. Hinc arte educenduS. Legi poterit, de modo humores in cavum thoracis effusos educendi, egregii PLENc opu SQ animo
554쪽
544 PATHO Ibo GLA. Ut autem bene cogisoscamus, an ulnus in cavunt penetret in usum vocanda sunt pulcerrima praecepta textus Boerhaaviani , ubi simul methodus agendi inviusmodi vulneribus, fidelissime traditur. Caetera, quae de aeris nyessu in thoracem ethali aut non lethali dicenda forent, ea in generali doctrina de vulneribus icta sunt.
S. 3O64c. Vulnera abdominis habent eamdem saepe
disticultatem, quam Vulnera thoraciS, Ut resciamus, Penetrent, nec ne et immo aliquando majorem , in obelis hominibus , quibus cra1sus adePS aperturam Penetrantem in Cavum abdominis penitus Claudit. Est tamen
cognoscendum illud quia tussi, sternutatione, mutato corpori situ, intestina prodirent inproviso per vulnus, quo Chirurgus non penetrare Credidisset. In vulnere abdominis praeterea Cautela omni ratione adhibenda est a nobis, ne pessima hernia hic fiat. Novimu enim, Viscera abdominis in omni exspiratione violente premi ad peritonaei quamcunque superficiem. Si jam vulnus integumenta musculos abdominales Penetrayerit, necdum laeserit peritonaeum pressio Ui-iscerum abdominalium tanta sit in hunc non sustentatum Peritonaei locum, ut Xtendatur peritonaeum; spe- .cies fiat herniae ventraliS; quam in quocunque abdominis loco fiet osse vobis demonstravi in tractatu de
herniis. . Hinc bona ligatura tale vulnus bene curetur. Ast ligatura, utut requiratur maxime, tamen talis non sit, ut inpediat exitum puris e vulnere, Ut periculum sit, ne pus tam miros sinus atque cuniculos
fistulas produceret, ut cura posthac foret ex dissicillimis. Si fistulae oriantur . . in crure cura fiat Premendo a fundo sistulae, sensim altius, Manente sebera
555쪽
s. I3. . MORBI ORGANicr. 5 5bera ejus apertura, ut pus inde essiuat habeo ibi loci osi,
cruris pro firmatas ligaturae. In abdomine vero talis firma basis pro ligatura deest. Deinde, si in crure ligatura non ju-Vet,seectione detego ejus quosvis anfractus id quod in musculis abdominalibus saepe inpossibile est. Exempla sunt Plura in comment. Nemo facile credat, qui id non Viderit, quam miras vias pus sibi paret per musculos abdominales et immo ex ipso pectore vidi has vias inris ad ima abdominis descendentes. Quindecim anni sunt quod puella ag annorum ex peripneumonia phthisi pulmonali laboraret, cui Curandae diu frustra adlaborabam Tandem post magnos lateris, abdominis dolores in parte dextra versu latus adparet tumor supra Cristae ossis ciles partem summam. Adplicatis cataplasmatibus perruptus tumor dedit pus saniosum. Deteximus tandem, Chirurgus, ego, in fictionibus factis, figura tumoris longi ante materiae dictae expressionem, illam oriri ab ipsa costarum laterali regione, mira exinde vias sibi inter musculos parasse, nunc exonerari ad cristam ossis ilei. Liquidum prodiens subinde purulentum subinde ichorosum fuit Tussis , materia purulenta , in chorosa sputis olim ejecta, sensim minuebantur, tandem cessabant plane et sed fistula duravit per semiannuum, is ponte .demum sanata. Phthisis pulmonalis simul curata fuit , ita, ut semper posthac puellam sanissimam salutaverim. ira illa fistula orta erat proculdubio, quod Pulmo purulentus .faniosus adcrevisset pleurae hanc
erosisset, atque sic, rosa pleura sibi viam corrupta in pulmone materies quaesivisset ex thorace per intersti εtia musculorum abdominalium, tandem exitum ad cristam ilei quaesivisset Si jam non externe, sed inter μne exitum quaesivisset fistula pus chorosum , saniosum, Perroso peritonaeo corrupisset viscerae abdominalia, miseram mortem creasset. - Ita periculum est in ub
556쪽
s46 PATHOLOGIA.neribus abdominis, ne, si pus inter musculos sibi viam quaesiverit, perrumpat Peritonaeum, corruptionupessumdet contenta ibi viscera. Quodsi vulnus penetraverit in cavum peritonaei, considerandum, num simul ibidem aliquid laesum: porro haec in cap. de vulneribus lethalibus' non lethalibus abunde docui; unde non repetam. Etiam de intestinorum laesione actum est in cap. de hernia. Sed sint intestina, aut ventriculus, aut aeterae partes in abdomine inlaetari aut, si laesae fuerint, sint jam curatae. Superest uti aerum abdominalium curatio. Hic iterum, neglectu Chirurgi metus herniae Ventralis. Certe acubus consuunt ulmus tale si non smaul laesum, peritonaeum acu prehenderunt, ut &illud Cicatrice uniatur et peritonaeum non tegit ibidem loci musculos unitos abdomen ibi debilius manet, ut eamdem ob causam herniarum ibi origo. Hinc adstans
Medicus bene invigilet, ut Chirurgus in astroraphia
simul prelienda peritonaeUm. In omnibus porro uti aeribus thoracisis abdonii-uis in cavum penetrantibus cum effusione humorum, Itquidem adlaborandum, ut situ corporis, fuctu, injectione Xtrahantur ac luantur effusa in cavum liquida sed si fieri haec minus queant, aut delitescant effusi humore inter partes sempor memores in Medici Curae toties commendatae resorptionis per valida Venae sectiones ac, siquidem ventriculus aut intestina non sint laesa , per validas alvi subductiones ; unde saepe res desperatissimae quandoque restituuntur. Adtendendum hic etiam est, vulnera abdominalia vel thoracica jam curata sequi subinde hydropes, ob laesum vasculum lymphaticum. Haec Ver hydropis species purgationibus alvi validiori-bUS, ac remediorum iureticorum usu mitigantur quidem nonnunquam ad tempus vi ver ex integro
557쪽
Curantur, quUm rupti Vasis, humorem numiuam non Ploranti unio aegerrime, si unquam, succedat.
S. a1. Si durum obtinum corpus , motu, rotMen. eia, torsu, e Pres , multa Mascula Dua confregit,
Differt a vulnere 1 quia Vulnus ab acuto instrua mento, contusio ab obtuso 2 quia caeteris paribus laesio magis extensa est quum fiat a lata cujusdam comporis superficie 3 quia in Vulnere sit integra persciosi partium omnium, Per Ua instrUmentum vulnerans penetravit hic vero sit partium quarumdam contusio , i. e. fortissima arctissima adplicatio quarumdam ad se invicem aliarum, minus resistentium, ruptura; unda humor effunditur Ait hinc teXtus rL. 322. Cujus idea adcumulatis ulcusculorum cani adtritu jotidorum Sisoculor tinti S 323. Fefius ergo soluti continui lacerans, in quo differt iterum a vulnere, ubi etiam si solutio continui, sed divisio aequalis hic solutio continui cum quadam quasi dilaceratione. a Dotrus fio ptirrium conterens in vulnere par te olim cohaerentes jam divisae, iterum saepe uniuntur feliciter at hic vitalis fabrica saepe ita destruitur, ut nequeat pars curari, nisi id destructum prius separetur subpuratione.
3 Muso liquoris in inania vicinia, et facta.
Vel in cava magna Cranii thoracis, abdominis vel in cava tunicae cellulosae , ubique praesentis' ab humore effuso distentae vel denique in cava ipsa coni sione facta. Dixi vobis alia occasibne inter causas
epilepsiae inventum fuisse humorem effusum inter ut ani
558쪽
548 PATHOLOG I A matrem cranium, qui sacci instar extendebat duram
4 Et inmitu mala, quae ex his sequi Esunt.
Vel enim perit actio, quae operauidi peragenda erat: vel perit actio solidi compressione coagulat ouidi vel denique Concepta putredine gangraena oritur,o spha-
5 contusis fractisque coisis emphysii titha D.
Vide comment. Spina costae laeserat pulmonem. f. 324 Pessimum ero ex his, s integumentis o larentibus , interiora sic adfecta, ut liquida sagnent, coeant, Putrescant f unde ecobinosisve effuso umorum extra afa sub int tirnentis. Aueνr sma purium est quoque effusio humorum extra vasa sub integumentis, sed longe major, copio
Sugillatio ut amota pressione atmosphaerae fit cucurbitis ut infantes faciunt sugentes in manu aut brachio Sanguis hic in loca minus pressa ruit, Vasa distendit, cingreditur minora vasa dilatata, in quibus naturaliter non erat sanguis ruber dum hic in-Pactu haeret, aliquando retrogredi non potest; unde oriuntur maculae rubrae, lividae, non ruptis vasis. Oriuntur saepenumero ab ingestis venenis, Ut a morsu serpentum maculae angustiores Iatioresve eC-chymoseS, mortis praematurae suspicionem UgenteS. In pluribus morborum culaneorum speciebus mores Centiae ecchymoticae cernuntur de quibus Vide G. CL LORRY, PLENcc, c. ac Auctores practicos, de eXanthematicis morbis agentes. Inprudentia Chirurgorum venam secantium saepe latae diuque durante nascuntur ecchymoses in quibus spiritum camphoratum, Meau de luce, alternatim per diem' saepius illita, prosicua maxime XPertus fui. Talis
559쪽
s. 713. MORBI ORGANI cI. 549 Talis sugillatio non quidem fit hoc modo in comtusione, sed fit quid simile e dum enim fluxus humorum in loco contus est inpeditus, saepe in vicinia libera cogitur sanguis ire in vasa al1ena, eaque dilatare. Unde fit hie ex alia causa idem, quod diximus fieri, dum aere ablato ambiente, vel sugendo sit sugillatio,
Immo varices possunt hac occasiona oriri, dum Venae majores ad loca contusa re complanatae turgent sanguine, quem omni momento ex arteriis accipiunt. Si igitur arteria non sit destructa, quae inserius jacet, vena quae magis versus cutim haeret a contussione complanetur, Comprimatur extenditur in
Vari enim semper observatur oriri, ubi vena in suo decursu intercepta est. In gravidis saepe miserri-mUm est, videre varices crurum digitum minimum cra fas quum motus uteri quandoque in alterutro latera comprimat penitus venam cruralem, aut iliacam, inquam pedis sanguis venosus debet refundere sanguinem suum. Immo visum est, inprudenti pedis inpactu in aliquod obstaculum , venas has tensissimas tensione adtenuatus fuisse ruptas, enormes sequutas haemo rhagias. Equidem venae non dant plerumqUe magnas haemorrhagias, si liberae haereant, ut vidimus cap. de vulneribus. Lethalis tamen sequi potest ex vena laesa haemorrhagia alias non mori potuissent homines ex haemorrhagia, quibus post phlebotomen, non arteriorOmen, soluto fasciae adparatu, sanguis fluxit, animam secum educens e nec requiritur ad hoc , ut dissecta venassit, aut laesa maxima, ut numerosis Xperimentis in animantibus variis institutis didici. Facile tamen o cedo, arteriae Vulnus minus minoris lethum citius a cersere quam quidem venae majus majoris.
560쪽
In varicibus venae parvae, alias vix visibiles jam sunt factae insignes , copioso turgentes critore et hinc idem hic fit, quod in venaesectioneri nam IigatUrae Vices hie subplet compressio uteri, unde per fissuram venae magna copia sanguinis effuit , qui in vena steterat copiosus. Monendae hae mulieres sunt, ut linteo Ur siem, Per Unita gerint sua Crura varicosa, ne facile laedi possint tum, ut saepius de die in lecto ac flant per aliquot minuta; utero minus venas illa premente, pliqua si hi venarum cruris depletio. Acilis, a corruptis humoribus erodentibus partem aliquam in contusione. Gangraena, a destructo ponitus panniculo adipos di celluloso illarum partitim. Cortes , ut vidimus in morbis ossium In glandulis cirrh*s, cancer. Cogitate modusabricam glandularum. Habent vasa arteriosa, quibili vivunt , habent vasa secernentia peculiarem umorem ;habent Venas, quae a nutritione glandularum supersti
tem humorem reVehunt habent vas coutinen seCre' tum liquorem habent vas, Vel vasa, XCretoria, Uibus in certos usu educatur secretus in glandula humor D natUra Utena glandulae est, ut, quando inpeditur enluxu sanguinis, quo nutriebatur, Vel qui erat a secretiimne superstes vel lateriae in ejus δύο secretae,
indurestat, intumescat, ac expressa parte liquidiori per vasa tenuissima, jam in unam molem concrescat sum contento liquido. Quae glandulae si aliquando per annos possunt haerere infarctae citra multa incommoda st a UaCUn εque Causa, IV contusione nova, sive a malo regimine,
sive a febribus irritatae undique inflammantur,is in Canuosum abeunt.
Porro Contusiones ita glandulam adsciunt, ut trica us quandoque grtim destruatur, vel saltem sua