장음표시 사용
2쪽
Gymnasio deprima sede Philosophiam
t Laander Vallacis Cremensi elicitatem.
i do ex Homeri sententia, multorum hominum
uastar esse;verum etiam Medicorum semper exi- si stimavi.Nam morbos discernere,&accommo-
datis aegii naturae medicamentis depellere, quoi magis arduum est, eo siunt pauciores, qui magnis conatibus optatam hanc metam continiagant: quod sinitul aliud, at multis deest illa, siue Hrtuna, siue selici ta dicenda est, quam Medici aequi ac strenui ducis virtus comitem amat. quo magis nobis Hercules Saxonia sui desiderium reliquit; quem praestantissimum aeuo nostro Medicum ut Apollinem alteruadmirati sumus; dein quo ut virtus fortunam vicit, ita fortuna ad virtutem proxime accessi Quamobrem si fato iunctos, ic magno nostro damno ante diem raptos reuocare liceat in vitam, quem redire mallemus esset nemo:quando aute non licet, certe ego, que ille assiduum Jcamantem imprimis auditorem habuit, quod proxiamum est, scdulo facio, ut praeclara eius ingenii monimenta publico hono in conspectu hominum prodant 3 ita enim fiet; aut quemadmodu vaticinari adhuc apud inferosTiresiam narrat,sic ille fato Polanctus aliensi arceat, dc vivis mortuus etianum medeatur, quam do autem viro pietate ac meritis graui posthumae prolis tutela committcda est,quena ego quaeram,cum te habeam, alterum praecept rem bonis omnibus quae vere nostra sunt, eum utatum,&quod se
miliam ducit, non i atavii modo, sed etiam italiae philosiophoruiri principem 3 Prosec os arct illimo sunt inter se Philosophia& Medi. cina vinculo colligatae, tibi uni Philosophorum coopheo Medici praestantillimi labores debentur, A me praesertim, qui tibi quoque
3쪽
obstrictus nisi vel iura facta ituendo non sium. A quo autem facia, nisi ab altero praeceptore,ut quod soluo, habeam tame, di disciplini;
merces sit ipsa disiciplina illa quoque omnium iure amando aequCam mirando quasi conspiratio non mediocrem libro, qui tuumtibi nomen praescripsient gratiam conciliari scimus. quo te amore ciues tui,& Alphonis p aecipue Ferrariae Dux sit prosequutus, patavii te
omnes unum ut colant, suspiciant, domum tua frequentent, consilio viantur,videmus,omnes eum dico, ciues, exteros Veneram, ac
Transalpinam nobilitatem studioses,&doctores quia eoSquos arma magis,quam literae capiunt, dico. Egone igitur e Cum omnibus pugnem i aut oblatam libri omnibus commendandi occasionem tam praeclaram negligam 3 N on faciam, neque ut velim praetermitatat AlexanderBonetius Cremonensis,qui suum se cive putat, nam tu quoque maiores Cremonae acceptos fers, &Iacobus Flosatisius Messapiensis Philosophiae & Medicinae Doctores tui , & Saxoniae alumni quibus ego ut cosilii huius auctoribus usus sum, ita dilig-tiae in his excipiendis&desicribendis, meae testibus uti possum. Tu nostram hanc omnium obseruantiae,&grati aduersum te animi significationem pro tua humanitate contules. Vale.
4쪽
vito Clarist. S. t Platam mihi nuper transeunti, Palumido ise, Ver- culis Samnia Medici experietissimi Praxin, magna cum; voluptate instem Licos Mitionis si ipsenda acceleran-l daque monitor tibi eotiti. Viri etenim huius m medicatione dexteritatem atque felicitatem ante annos prope πι- nos habui compertissimam, quem Venetiis aestuoplerumque tempore ad atros comitatuae desperate decumbentes innumeras,non tantum curare, si uoque sanare magna cum Auilaude, nec noufructu meo, st quenter bpectaui eisque hac,tot tantaeque ipsius de ilia Republica me rita, Magnifici s Prudentissimi Senaaeus iudicio, ac siummo die se
rum voto primaria Patavii docentium cathedrae Imposuerunt. siuemadmodum enim hi omnia attentegerere conjueuerunt, ita haec quoque
curant diligentissime, ut nonnisi explorata praestantia cui-uis professonis homines erudienda iuuentuti proriantem squo in osscis emclusa omni alicuiuae ocordia occasionea duecotineantur, amulosι--gunt,qui de diligentia ac eruditionis palma perpetuo concertent. Vbi non reprehendere, siedantecellere duntaxat honora est, semolumento.
In hac palaesera Herculem aduersiuae impetu obuum es quasi saxeum Saxonia lepraestitisse, sicripta resantur ipsius, scomplurespasmpe uropam 2scipuli, items luctus ex obitu viri mnti publicus. Gratiam Palueni,crede mihi,apud Philiatros inibis geminam,si opin hoc dederis miniurius. Vale. Scribebam Argentma, iam iam recessu
5쪽
ctionibus Practicis Herculis Saxoniae con
ne Asiectibus sensivum raternorum & in.
6쪽
HERCULIS SAXON I PEPraeceptoris semper obseruantissimi,
IC iuuat ingenio Phoebeos vertere campos, Ut noua Paeonius germinafundat ager. Sic veterum monimenta micant um Pierius Sol
Idustrat clariis scripta reclusagenis. Multa tuli eciis vitens A clepia Pasias Hactenus, ut Medica floreat Artis honos. eisquis Atlantaos Coi penetrare recessus inusit, inaccessum quis stuperare nemus p tui'e tuos Galene queat de Pulsibus amneis Vincercit senis quin rapiatur aquis PMultivi ecere libris,genios sagaci, vittamen AS cupias vi ubiere domos. Illuxit tandem Medico clarissimus orbi S A X O NIA, oni gloria rara chori.
Hercule digna parat, Thoebeia Ponas arae Vincit, ollinea dum rit e nis opeo. Hesteridum sacrasgeniopenetrauit m Honos,
7쪽
Ecce tuum Galene chaossuperauit, Norbem,
Hippocratis uio tentat adire tuum.
De Asiclepiadas dictu lam ιβuperbos M' Assiophico dogmata falsa sale
e Urulum ententauit opus,desicribere morbos Cum tamen a sterior nonsit in arte labor. En morbos fugat illi utros, quos prisca vetustas Credidit incertas siem per habere vices. Ogeniumselix, tuae defonte liquores
a brsu manant,Deridums dapem Virtutis monimenta tu vomens manebunt,
Sum Sol flammiferis astraro bis equis. Ludebat Claudius Decidatus Gebo tensis Alsatus, Philolop. di Medici Doct. .
8쪽
QUAE CONTINET AFFECTUUM, V VI IN
fasuum externorum, s internorum, ac respirationis in- 'umenta incidunt, explicationem.
PRAEFATIO, IN χUA MORTEM c*ASSARIAE DEPLORAT.
E R c v Li Poetae olim fabulati sunt, cum sub onere, quod humeris simi ceperat, cuique amplius serendo non erat, gemeret, tiemeret, sub si dici venitIe Atlantem , inqtie suas deuoluiise ceruices vastam illam corporum coelestium machinam. Ego, cui non mimis,atque olim Heta' culi coeli moles hoc semestri hyemali incumbere videtur, vix ac ne vix quidem inuenio fulcimentum, quod . qui pro eo, quo plurimum excellebatia iiiiin robore, max mam huius oneris partem integro octennio sustinuit, ante paucos dies subita proh dolor Se inopinata morte ad aeternam patriam n grauit. MaDκ tarias, inquam, Antagonista meus, vir eloquio grauis, genio, ingenio illultris, in arte Medica docenda dexter. in facienda lalix. Etiam labascere coepi, ac metuere, ne quod preinit onus, opprimat. Coelum portauit Hei cules, syderum motus, aliaque mysteria coelestia indagando, & mortalibus patefaciendo; Ego capitis, partis principis morboruexplicationem sulcipiendo, argumentum sane difficile, quodq; ingemi mei vires, quas
exiguas esIe ingenue fateor. longe excedere,&superare videtur ut autem coelum ex leptein coinpactum est Orbibus apta cohaesione contiguis, inuicem iese complecten cibus: ita in circulaii capitis ambitu septem inincem se circumuoluentia inuenire licet. P. imum est Dura materia. Da meser. s. Osca me. . membrana ossibis ora. s. Panmeu ea min. ff. Cutu. I. DIHymu. septenario planetarum numero 7. neruorum ex cerebro orientium paria respon-C dent: vique coelestia haec inferiora lumine collustrant: ita humor chrystalloides lucen. tes&iecipit S dispergit radios. Vt corpus illud coeleste sedes est mentis aeternae, omnium que angelorum, di beatorum: ita cerebrum est domicilium, in quo veluti in arce e. ditiori loco exstructa Rex residet praesidet toti eorpori diuinior animae nolitae pars rationalis. Denique ut corporum coelestiuin influxu,ac vi quadam ocCulla.ac salutari in. feriora haec or runtur gubernatur.lustentamur: ita spiritu per neruos ceu vchicula hute usui destinata in omne corpus diffuso partes vegetiores redduntur, Ac aptae obcundis, qui Dus natura ipsas praeesse viavit, muneris sunctionibus.
9쪽
Naffcctuum capitis explicatione cum Rhasen veluti Dueem tequamur,
primum obuium se prahet Capitis dolor, de cuius natura, d is renoi , lignis, curatione.&c. acturis operae pretium erit, Doloris cli citiam aliis
A Ctiter de genere diloris inter se eoncertant Med ci, ansitititi morbusῖ atin πέω is vero sym'omane Morbum e sIe dolorein Petrus de Abbano & ratiotie prodia e εμ- sit nititur, V auctoritate. Ratio sic habet: Dolor D sivermanω, Ergo morb- Huic con- 'π' ein t Galeni auctoritas passim dolorem in morborum catalogum referent s. uuidam, ut expediret se istiusmodi tricis, talem comaeentus est distinctionem. Dolor considerari potest d aplicite : Form aliter siue caussaliter, id est quatenus a cauila aliqua dependet, de cinctive: Posteliori modo non est morbus: Effcitus enim huius est : Pciori modi , est motbus: A morbo enim proficiscitur. Sed videtur iste principium petere, dum Cli tybdim evitare vult in Scyllam incidit. . Eque enim dubium, varitique in tantas ob nox um est, quod asserit ille,Dolorem morbam veluIi causem amos e. Dolor enim cuin C si semperq lipp'am in fieri ,hinc in sola generatione eius constitit ei sentia, non potestamoibo tanquam a Caulsa oru . Hic enim genitum quid,&absque etiam caussa persistit. Hinc passi iii dicebat Gal. cessante doloris cac sta dolorem simul evanescere. Ita dum contintium diso luitur, dolor exoritur; soluto vero iam concinuo remittit. Quod velo ipsis etiam moε bis dolorem interdum assistere videamus, ad si propter humorem. vclacrem, vel inultum, vcI erodendo, eel disterideudo partes inviuum lubinde dolorem producentem. ut ergo responderi possi Petro de Abbano, cui Concit ato, is nomen tributum est, notandum, duplici modo permanentem rem quampiam dici pollc. P uno, qua est L ssentia persistens per remotionem euam caussae efficien m. Haciatione morbus est D passo permanens: quia est res, quae ablata caussa persistit. Secundo, quod consiliit; sed quia caussam habet fouentem,&continue producentem,qua ablata, amulius lacn apparet: Ita dolor potest elle permanens. iv diuturnus ration c.ι ulla foucn :s, α cxcitantis; qua tamen ablata, aboletur simul ipse: Ei go dc lor non est morbus. - . Definitura nonnullis, quod sitffibo. Genus autem hoc cum remotius sit, remus siens ἰsse afferimus Galenum dicendo: Do orem esse opstationem Mamam prauam, di alibi, e triste fusum rue ιν1stutam insense. Per tensum aurem inteli g i Gal. non ip tam pol cui iam sentificam; sed ab hac prode .ntem actum, siue operatione in . Hic Argentet ius, & qui eum sequuntur, insurgunt contra Galenum, negantque dolorem cilc operationem. Psimo. Distinguit Gal. dolorem a signis, quae ab operatim enibus depromuntur: Ergo dolor non est operario. 1. Negant ei suprauam: Tunc enim p aua sensorii dicitur operatio,cum errare illud contingit in proprii obiecti appri laensione, v. g. si quae simpla, paruaque sunt, dupla,maioraque visui tepraesentantur. Sc d ta ctus percipiendo dolorem, non aberrat, sed illum, ut leuera est,percipit: Elgo illa ope. ratio non potest dici praua. .
Respondeo ad primum. Duplex est operatio sensoriorum Vna pD maria, principalis, propria qua scilicet obiecta sua percipiunt, dc illa perceptione pei fi. iuncur, Aere fi . iuntu:; Altera est, qua percipiunt obiecta quidem. α apsa; ted quandam insuperat.
li, iniucunditatem adhaerentem: propterea. quod naturae modum, limitetve ex cu Fdant, uec qualiter oportebat, disposita sint. Excellen, enim sensibile corrumpit Imis otium. G uenus et go cum de signis agat loco citato, ab actionibus desumta 1. 1eu depromtis. non potuit ibi mentionem facete doloris, cum per actiones in ellιgerci pio. Pria , principales, de Secundum, quod adserunt,argumentsi similiter locum habet in actione pruna ia. F. M. De
10쪽
Practicarum Pars Prima. 3A g. II. Desubiecto Doloris.
QVaeritur: risistius tactus organo imprimatur, est inhaereas διπyuam propriosubrecto. an vero se reliquarumsensuum infrument ut Galenus multas in loci sontilibus sensibus dolorem attribuit: Ita visum dolere videmus, si nimio feriatur radior um solacium flgore: aures obtundi nimio fragore, ac sonitu. Sedselum tactum esse organum dolores percipiendi, & Gal. testimonio At veritate ipsa comprobatur. Quod vero GaI. a reliquis etiam sensibus percipi a Timat, id nulla alia ratione facit,quam quatenus ille dolora proprio ipsorum obiecto excitatur: i ta dolorem,qui a visibili spi ndido nimis excitari tur in oculis, visui attribuit; qui tamen oculo non perciperetur, nisi tactoria illi inesset V facultas. ε . Cum autem dupliciter accipiatur ractur vocabulum e Primo pro 'si externo; Secundo pro se externo eum ιnterno,i. e.communi Copulato. Subiectum ig tur tactu, non unicum esse videtur. Si priori modo tactum consideremus, subiectum erit pars corpo . risuiuentis neruola,aut saltem neruea membranaVestita si posteriori,cerebium iptum.
Sutheiat lin dixisse degenere & subiecto.
s. HL Gproxima, simmediata caussa doloris.
ACcedemus nunc ad caussam proximam , dc immediatam : quae varia a variis
Primo. Averr. 3. Celgis r solam intemperiem doloris effectricem caussam agrio scit. Sed refutatur primo quodabsis usta intemperis dolores excitentur a caussaeontundeme. in eidente. oc. a. Intemperies quat/lo, qui emtu est .seu te manens, o morb- .mora ιecum iis generatione eius constitutasit natura, ct essentia a caussa dependet iliter inflerire ente. 3. Ego omnis intemperies doloνem produceret: nec enim intem eries aqualis, nec inaequati auΔιιm agens nec humida doloremproducit. x. Auic. duas proponit caussas a.' Oct. a. . . o MM: Intemperiem scit et unitatis sollutionem: ubi imitari videtur Galenum idem docentem M. Neaer.a. Mat. r. Ib. demas intemp.e. . a. meth.e. naic.s . Sed sententia haec non admittitur ob rationes supta ad
D ductas. Plaeterea unius rei unica est caussa proxima Quado Vero dolor excitatur a q in litatibus primis siue solis, siue mistis, is certέntemperiei non est ascribendus, sed ibi a tioni unitatis, quam caussantillae fundendo, contrahendo, dec. 3. Nec multum, imo nihil differt ab Auic.Vallem seueritialib. s.controu.e.s Illud ta. men miror, eur vir ille eximius caussam primo di recte potuerit immediatam, continui solutionem, de postea addiderit, quandoque intemperiem cum ipsa unitatis solutione caussam habere. . Professor Patauinus violentia tangibilis obiecti secutus scit. Plat .iammas & Gai. deo IT . tanquam propriam, proximamq; doloris caussam astruere est ausus.
sed quaeritur: L n violemtam uiam absecure, c=Inab bacto veisti, an vero in emerato, id E eis, quam alto posita aiserationem in tactuu organo prodacit. Priori modo acceptam non esse caussam desuris nemo inficias ibit facile, Posteriori moduntellecta etsi caussa si id lotis, est saltem remota.
Soluendo enim unitatem ipsius partis dolentis dolorem ingenerat, ut ita doloe
proxime, solutionem insequatur,non violentiam. sed oppugnat assertionem hanc Auer. ita concludens: DoLrectabosiector Solusio non est obiectam . Ergo. Respondetur: Solutio est Obiectum tactus commune: quia motus, oce. -
2. Avicen. racembrum dolos non est diuisem: Ergo. solutio est duplex t una, quae fit a caussis manifeste incidentibus, ut ferro, gladio, & contundentibus; Altera,quae F fit a caussis internis, quae et si soluant, quod continuum erat I tamen illa solutio non est sensibus obuia: Quam alteram potissimum in doloris generatione locum habere dicebat: Tandem ad Galeni ea prae te ferre videntur Icripta. In lib.n. defrin. tex3 . a. N. De. eap. r. . simpl. c. a. dein 3ual. intemper. o. docet unicam esse doloris caulsam, si lutionem scilicet unitatis. ra.meth.98 I. duas proponit, solutionem scilicet & intempetiem. Re spondeor Doloris nomine primo venit quaecunque molestia. etiamsi nulliust