장음표시 사용
101쪽
94 Hercul. Saxon. Pra lectionum
In s lisse conuenitsuceisam rasas. violaι. sed cum admistione margaris.praepaν. eom. Αι νώ. τυρι.rasura eloris,oatiorum: quae etiam putantur a tota substantia prodesse, quorum serieti nune refero. Igitur a Drasubstantia, putantur iuuare cranium humanum, praecipue ex corpore vivente abscissuna. Idem praestateranatim asininum,mngula alcis, ingula assur,tichenes equorti, Ima scium exsiccata, opulareia,seu cremata, cerebrum cam/tiparito exsccatum, uiue aiarum. h.να-ines combusae, o puluendia, viscus quercin. lignum visci non liquorem, quoe piuntur turdi intelligo paronia rudues,c eminasdnigra non rufa fenIa 1stum, imperaro-νsa, carduus senedicIus. Praeter que excogitarunt Medici alia quoque spurcissima, ut Ire vi eisonia, shamantim, pudendum canis maνini, apri, vesicam eiusdem apri cum vno exsecuram, o pul-
Multo tolerabiliores sunt, qui proposuerunt Iecur leoninum, mosela, oris eoagulam suas lepo Inum. Sicut alia quoque ex parte impios voco Medicos illos, qui etiam hamanam sanguinem bibendum,&ι evir edendum cpilepticis praebuerunt : Inuentum sane magorum,S sagarum, ptortu, detestin dum &exsecrandum. Itaque vi tandem horum omnium medicamentorum sylvam in ordinem rediga mus, ut frugi patientibus esse possint, tabo aliquas compositiones puluerum,electuatiorum, aquarum, quae sunt in frequenti usu non tantum apud Medicos, quantum apud Cplerosque Nobiles viros Ac mulieres, quibus utuntur tanquam iecretis. Primum quidem in priuisos maloia, atque frigida intemperie hic puluis componi potest. N Cardamomi
an. hama.pulia. g si. DS mm paron. 39, Sstis.' f. cremat.erexsue. 3 f. Euce .paluerar. Jj. M.' In puerulis paruis potest dari Θss.&B3. In Grandiorib. gj. Datur eum aq. aut L. aend. aut primati veris,amsarema, aut si haberi posthaq.m . illa est, quae omnium praestantissim apta statur. Dosis aquae in adultis estgiiij. Pro aetatis varietate 33. I.&lib. exhiberi possunt In calidiori corpore hie puluis et it praestantissimus, 5 accommodatissimus.
nuut altis, aut si haec haberi non pollit, ungvit asin. an. 3j. Cran. haman. 3 s. S in paron. 3 q.
Dosis si eadem: Plaebeatur potissimum eum Faquapanis, aut in ahquo vino astris nu. Si epilepsia fiat γεν consesum ab infernis partibu , ex dictis vos ipsi poteritis colligere modum conficiendi rotulas accipientes pro singula drachmasulueram g).sec. insocin aliqua ex aquis propositis. Poteriis
102쪽
Poteritis sonficere iviscendo lueres aut cum senserias beton. rosar. autetia addendo secoram aut me Praeter quae appendantur etiam collo radites roniaratoris,smaragdus, of hyrine Neque improbantur annuli exmnguti aliis confecti, dummodo ungulast pedia mnisnposterioris exanimali adhaesitienteexciti, Sole in Leone exsistente.
HIs addenda est victus ratio, quae in pituitosis debet esse similis victui paralyticorum
ex tali caussa: Propterea interdicenda sunt omniat spmucci, omnia vaporosa, omnia im-R pense attenuantiam 'numpraecipue, ni t medicatum, alteratu GL po,paronia juchade, obelonica, o post diligentem corporis, ac cytim purgat Ioaem. In biliosis haec tenuis victus ratio locum non habet, imo vero,ut antea dixi, & notauit Gal. s. de De. o. in cassi illius Grammat. qui ex ore ventriculi sensitivo nimi sept-lepsiam patiuntur, si diutius a cibo abstinuerint, statim comitiali morbo corripiuntur: propte ea opportune sunt nutriendi.
Vm Apoplexia.& Epilepsia aliquam habet amnitatem a Tectus ille, qui modo incubin, modostrangulator, Arabibus Astodum, AH Alcaron vocatur: Themison auctore Coel. Aurel .pramoderar passionIb.c.f. a.tib. Est .vO- cauupnigabona: si quidem praefocat aegrotantes. Est hic affectuspraua quaedam imaginative mis acta ex impedita restiratione. Es praua imaginatior Nam hoc affectu laborantes dum dorminunt, animo concipiunt pondus grauesiub forma aut Gigantis aut Daemonis, thoraci illorum incumbere, &aliquando ab ipsis siue viris, siue m uberibus Venerem expetere.
Aussu huius prauae imaginationis proxima, σ1mmediam est impedita resti rasis. Cum e. D nim respiratio impeditur insomnis statim dormientes suffocationis periculuincidunt, vi maginatio hoc periculum suffocationis non distinguit fieri ex impedita facultate, ut postea dicam; sed arbitratur rem grauem corpori insidere, quae spiritum proni. beat. Non est tamen res grauis; non est, ut dicebat Themison, Deus, aut Semraciu, aut Cupido; sed impeditur facultas animalis, ne transeat ad neruos, Ac mulculos thoracem mouentes: Impeditur quin etiam ne trairseat ad ceteros: Et propterea qui hoc assictu capiuntur, cupiunt a se causi,m suffocationis excutere; nec tamen moueri poliant, nccclamare; ientiunt tamen potius impedi mentum circa musiculos thoracis, quam circa alias partes: quia in somnis musculi thoracis operantur pro conseruatione vitae. Itaque cum primum otiantur dormiens noxa in sentit.
E S III. e Corbus, ex quo pro is dictu Imptoma, slocus assectus.
M peditur facultas ab ob actione praesertim postremi v/nrνisus ceretri ut propteres.'hi
dicunt in Iaculo ramo res vino cutis .eo, qhod imagina rosiι- decipiantui : Nam imaginatio non Eluasa a vapoi e aliquo ip tibus animalibi permisto; sed tantum proptet hunc conceptumi quem facit impedita re iratione.
v Ec obstructio sita mapore. sed erigo: Propterea ad differentiam apoplexiae cito soluis tui; ne 'ri paralysin desinit. Hic υ νον erasis aliquando generatur ex materi in ce- rebro contenta quae dum digeritur, sconcoquatur temper aliquo, excitat semittit via pores qui consueuerunt per Insensibiles aditus εἴ meatus digeri. Hi autem rUtenti, ut docet Auic. prima tracI. Dc. s. propter aeris ambientis frigiditatem tulit in caussa obstructionis; Plerunque tamen vapor iste ex infernis partibus elenatur,etemtriculonis,l me,mero toto corpore deo Illius materia est, cibus oportis, cepasser ere puer. ULi'. ivitastae ιῶ νιrnub uecura vermes: est melanchelta,estyanguo crassas e strin .semeredundans.
103쪽
96 Hercul. Saxon. Praelectionumg- V. es Cedatae caussae. A
MEdiatae caussae ex iam dictis facile colliguntur. Inter ceteras est dinnitio resupino venire: Nam lic materia facilus ad posteriorem decumbit cerebri partem: inter has caussas luntq I UNIentiones eo a Iorum excrementoram. Hae sunt causa immediatae& mediatae incubi a iHedicti propositae.
CEterum non desiint,qui existimant ausism ν ferendam ess m Daemones iactisos volares. Dati hos Daemones incabos, ostiabos non solu apud Poetas; verum etiam apud Theologos, & famae seriptura scriptores, ut videre est apud 8. Hieronym. - ωIIa s. Antonii Abbatis. ubi ait,ly Antonium Fauniam quendam insui midisse quem tam alticiam δε σι, 'habair pro risonsse mam ex Egis esse, quos mort I siseabos appestant. Eosdem per som nummulieres comprimere testatur D. August. II. de riuuare Dei eap. aa.dras. Et Scoria enunt. δ q. r. Ru nimo,quod maius est, inuenio in glossa Ivιν Gem seper cap. Lubi dicit, text. Dcios Dis eoniresses eis cam fitia hominum, glossatores nonnullos perfluos Dei interpretari Inisbos, qui rem haberent cum mulieribus, Ac ex illis gigantes orirentur. Sic putant Melliti uin conceptum fuisse Cocatum Hae e sententia non est recipienda de conceptione, quamuis sciam, nonnullos GTheologos hanc sententiam probare & amplecti. Nam conti a eam ratio haec est essica eissima, Solam Christum Redemtorem nos merematirae se θινιιώsancto eones tima hominisco L. Quod si dicamus, etiam daemonum opera posse mulieres concipere, hoc nonnihil pietata Christianae ossi cete videtur, & Religionis nostrae conuellere sun.
s Vantum ad Diagno ra, haec non sunt proponenda: Nam patientes post somnum inreferunt quid illis contigerit, quamquam aliquando , ubi quiae post somnum apparent, corporis tremoti seniuum stupor,
Caus sic distinguuntur: ubi suetit et voxpriminia concipiunt patientes rem illam grauem sub forma coloris albi; si sit vapor metimhoticus, sub colore ni ubrubro; lsmura ii temper putant se requiri ad Venerem.
T Iea Tectus si raro contingat,&ex caussis extrinsecis, ut Iargo potii accibo,aut f igido aere. nullius est momenti; sed cum frequenter reuertitur absque manifesta cauisa, aut vo lex am,am epit stiam minatur, aut mantam, aut etiam metiuibotiam , cliquc eo periculosior, quo fuerit longior, ita, ut post accessionem cordis palpitatio α stupol perseueret.
grauior sit aftectus tell- cordis palpitatio humi- Vratio Ineubi primo eonsistit in ia/nsisatisne, ut vesperi parum cibi , ti potus assu- mant, &in vltima mensa aliquod astrictorium accipiant vel pyrum coctum, vel dia- cyto nitent de abstineant ab omnibus vaporosis: Vigilent saltem a. horas ab aecepto cibo: fit qui frequenter subiiciuntur, habeant sodalein in cubili, qui aduentante accessi ne illos excitet, ac diater soni hus utatur per ligaturasti frictiones. Quod s eorpus fuerit plenum sanguine, mittendus sanguis eodem modo, & loco, quo diximus in Epilepsa. Vbi corpus si caeochymum sue pituita. sue melancholia, ut docuimus in capiae de pseu sis ira purgandum est. Quod si ventriculus multo cibo, ac potu si refertus vomitum prouocare oporter. Inter corroborantia medicamenta Avicen. laudat g aiiapaeonia metrae. Ego uno verbo dico,ea omnla in Incubo prodesse,quae proposui in Q a fur u de Epilepsia,sive respiciant succum pituitosum, siue melancholicum, i ue biliosum: Quanquam enim incubus plM-prie non fiat ex bile: attamen, ut dixi, fit ex vaporibus eleuati, ex languine, di semine. In quo Diuiti eo hy
104쪽
Α qno casu com eniunt illa medicamenta frig3da& sicca, quae proposuimus in epilis stabiliosa. Et de incubo haec dicta liasticiant.
Nicum superelbfacultatis motricis symptoma, quod hodie exponam, tr i y mor scit. Nomine aurem tremoris . non inteli gonrorem, q'iod tamen alidi quando fecit Hipp. N Gal. ι .apbao dum inquit in febri b. tr mores stipe uenientes de IImo lolui: Nam perire mores illi rigores in iligunt, de qui busetialcripserat ..pkss. a febre ardentu habita ligore superueniente icii titio su No-B mine igitur Irem uintelligo eleua:tonem, se d presesionem m inb/i organici Messi fictum ab senseupu Donu, oror gerationi : per quae differt tremor a rigore. Nari, rigor non citvmus tantum parti 1, sed tocius corporis; atque fit semper vel cum icia id rcfligcrationis, vel cum lensu punctioni S. Hic ira re licet ah omnibus describatur tanquam unus tantum; est tamen duplex; non quidum torma, aut subiecto; led caussa effectiva.
DRimus tremor unicuique cognitus explicatur a Gal. a. de cavssi 1 t. a. c r. ins. Epid. e m.a Est incitus deprauatus facultatis animalis reluctantis c u gialmate me in liri. CEst motis prauum. Quia, ut antea dixi, in hoc astectu membium p. n. t lena tur & primitur. Dicitur morara fac statu animalis reluctantis cum gratestate membri; mala in tali syni plomate, cum primum faculta, δggred; tur motu mammalem, ut partem si sum ait lalat grauitas membri attrahit d coisum; iterum vero insurgenie facu late eleuatur fur sum, atque iterum deprimitur. Hinc fit motus prauus pugnante,ut dixi, facultate cum membri grauitat .
Ex quo patct,hunc motum non fieri prauum, nisi quando voluntas ipsum mem
. s III. Caussa disserentia primae.
Aussa huius pugnae vel est ex parte .cultiris, vel ex parte membri. Ex putefacultaris D dupliciteri vel quia sit resoluta, vel quia alio conuersa D. Estrifoluta per omnes super.
purgationes siue sanguinis, sue aborum humorum, per inedias, dolorcs, vigilias nimia motum,&Venerem. Ali cenae ur propter insignem timorem. Ex Farre membri dupliciter fir i remor I aut quia memιrum facultarem et ix admittat molnon admissat, ati: quia is o Hr consuet, reditumsit grauiu . Non admitti: facilitatem pio pter illas omnes caussas, de quihus memti. iis tract de para v. siccatione, refiige atione, obstructione, compressiorie. Est iusto pondei siuSaurprcpter oramytentiun in m,eaeothrmiam. ampropteraliquem rumorem ut inflammatio m si uasteriinstruit. h i liactelius de caussis tremoris, quem om nes n ortu lit.
ALius est tremor quem nemo praeter Gal. descripsit. ac breuissimis verbis, ut propterea nullus Medicinae scriptor huius mentionem fecerit. Est hic quoque moimeleuatimis dr depressionis membri;se actina caussi morbisa, scuti Erconuulso φpa 'talio, ut proprietera hic tremor contingat plerisq; qui cicentibu ,& nullo modo membra agitare cupientibus. Ego Dequentes id genu, Oblesuaua tremo. res. Hic affectus fit a sola caussa morbifica.
s. V. Gaula disserenti ecunda.
- T. Ee caussit morbifica est illamet, quae facit palpitationem in cute, flatus scit. crassus, aut spiritu, vapoiosus,c assus,in musculosa substantia imbibitus qui xitum quaerit,& tamen non inuenit. Qui intelligit modum, quo fit palpitatio, facile conse quetur modum, quo sit hic tremor: Nam sicuti palpitatio fit ex spiritu in Ibcutaneis par tibus con tento exitum quaerente, nec tamen facile inueniente; ita in hoc tremor e spiricii io 'letrnusculosam substantiam, aut spatia inania, quae sunt inter mulctilum &musculum, ut dum quaerit exitum, nec facile inueniat, metum eleuationis S d pristionis essiciat.
105쪽
98 Hercul. Saxon. Pra lectionum
Haec est sententia Galen. ut dixi, paucis expositan lib. vi tremore, tanuulsione .ρ iapi Aratione, Grrigoreop.f. ubi scribit, quod ruemadmo um sya uatio inparti scutaui u ex λινι- tum uosentento; ita inquit ex eodem tritae in musicus contento agitatur membrum, ut in turpia ratio tot rus membrι, ita ur,quod ille vocat palpitationem totius membri, nos vocentus tremorum, & propterea primo inI. H. . inquit,motus, qui fiunt citra voluntarem ab sesse conuulsionem, alios pastitatιonem, di palpitationem no intelligit eam,quae fit in cute, lina ille est motus partis similaris; led loquitur de motu partis organicae. Hic spiritus fiatuosus. aut vaporcisus aliquando generatur in ipsemet parte laborante, eam frigidior est humidiorsit reddua, quandoq; transmittiturarerebroam mmium reseuerato, or humret to mel inflammatιone assecto : Sic in phrenitide, & lethargo frequentes fiunt in Bmembiis tremores non propter virium imbecillitatem; sed propter vapores ab inflammatione eleuatos,qui in musculosam inseruntur substantiam.& propterea hic tremor fit manu quiescente, dc patientibus membra per voluntatem non mouentibus. Hoe modo censendum factum esse tremorem Pythioni,cuius meminit Hipp υι- molns. Epid. a. o .
MEdiatae caussae iam patent: Nam cum caussa immediata sit vestratin vapor ας, vel crassusitus, vaporosus spiritus potest eleuari ex sanguine copioso melancholico,
sicuti flatus crassus ex pituita atque cibis cram succi.
Ognoscitur hic affectus solo ipso siense,&distinguitur hic secundus a priore: quia prior niinquam fit,nisi musculi per electionem operentur ν hic lecundus si nobis
Cauta et facile distinguuntur: Nam si tremor fiat propter spirituum dissolutione,
resolutione,) adest vel pcessit ahqua insignu euacuatro, aut dolor, aut aliqua alia caussanosium Si si t membrigrauitas, cognoscetis ex tremore membri, duritie cum lassitucline aut phlegmonode, aut tensiva. Siτna caussarum impedimenti habetis in traci deparalysi.
T Ie affectus in acutis febribus mortem minatur, sine febre consueuit desinere in pa-- ralysin; aliquando etiam in apoplexiam; Est tamen valde diuturnus, di contumax.
vrailo est varia pro caussarum varietate: In tremore ' ursistraam disseturionem conuenit sola vilius ratio refectoria:in tremore exeatissu implaeenIιίω piritum animalem eadE est curatio, quae ¶lysis. Vbi sit ex Graiarait membri caulla iri gravitatis considetate oportet Nam si fuerit sanguis, secanda est vena. Hoc dico quia antiquitus etiam nouum videbatur in tremore sanguinem mittere quod existimaueriti Omnem tremo- Erem ex frigida caussa fieri: Huic Gai Hippocratem laudat tib.dem ira origor.eas 3 qui mulieri tremore laboranti ex suppressione mensu audacter vena pedis sucuerit. Quod di ipse faciendum consulit h de mensa aduers. ErasiP.e. . Si gdiauitas sit ex altis humoribis, purgetur unusquisque, prout alias docuimus. Sed ubi iratus vaporarius, ac Iarahnim id efficiat, uno verbo eadem est curandi ra. tio,quae fuit proposita in spasmo &in epilepsa ex spiritu hoc flatulento conuulsionem facieRte: Convcnit eadem corporis paVasio. o capstis antinc Iomssalnea, fimentum, amido .ri, ae med camenta Interna caίον ea exsecramia, o deterentia.
Nplissimum, & omnium maxime necessariu in de Casarrho tractatum aggredior. Est eunti destillatio omnium fere mersarum marer:& nullus eli morbus, ex repletione ortum ducens,qui aut non fiat, aut non augeatur a destillatione. vocat ut
106쪽
A Vocatur hic affectus modo rhetima grauedo, desti statio, catarrhin,Ac in varia accipitur significatione: Aliquando uniuersaluer sumitur prosexione capitis ad aquabsan Atinas
Raνtes, Osfures, arteriam,pulmo es, ars adeo seruersium thoracem, ventraeviam, intesima. 1ecur, uterum, venas omnes, inreuos, ambitum corporis, quin mo ad aures, oculos O rnas haren,
Aliquando accipitur arcto quodam modo pro Luxtonem os tantum ut docuit Galen.3. des t. ea . cap. . Nonnunquam medio quodam modo accipitur pro flamone facta ad nares, ados, fauces. er arteraam, in qua significatione accipimus in praelencia catarrhum. Est hic ea tati hus materi uiso adjubiectas partes. I n hac definitione primum explicare oportet conditiones,&naturam huius materiae, Quae quidem considerari potest - vel absolute, vel in relatione. nsolatequidem est haec materia recremotum cerebra, Sed piae. ternaturam : Duplex enim eth cerebri excrementum: Natu cale unum tenue, quod per futuras purgatum, alterum crassum, quod per infundibulum, leu peluim, di cloacam ad os de nares descendi r. Catarrhus autem,de quo nunc est sermo, alias inuenit vias, cum haec non tussiciant, & per has multo copiosius expurgatur. In relatione potest ad huc considerari dupliciter: vel ut est quadamsubstantia, vel ut habet in se motum quantitatis. Utestsubstantia, habet relata onem & ad caussaου. a qui b. pro . ducitur &ad essectus, quos producit: Causa,a quibus producitur, sunt variae pro varic t
re conditionis huius materiae.
Nam materia aut est simplex, vel in1sti: Et cum est plex,au t e st dulcis pituita,aut insipida, ausalsa, aut mucosa, aut amara, au utrari, aut imputrida, aut fartiri, autIis more. C M ista vero est aut Mι, amsanguini, aut melancholia, aut pluris Mulbumoribus. Itaq; pro horum varietate varias habei caussas.
V Etabimur p imo circa caussas huius siubstantiae, prout multa augetur deea quidem
insipida. Huius caussae alimo rant, quaedam vero attrahunt, autIUcrpiunt hoc ex crementum in cerebro. Generatio sit vel ex morbo, vel ex errore externo. Morbus est aut intem rus. t morbus litatis: Intemperies est amfruiri mida aut humida rantam in Dassii uisumperata, a fretidasicca, quicquid in oppositum sentiat Sebastianus Paparet D lae.1.deeatarrh. cap. ao. Certum est Galen secundo de temperament. evire ultimo, aperte do
euisse ex intemperie frigida sicca potissimum naturali pituitosum gigni excrementum, μ' 'ILis.,bo. iabaugetur pituita, siue agsit obstructio sue compreno aliqua mea.
tuum cerebri: quia consueta excremen ra Ietinentur, retenta vero mirum in modum
augentur, de nouum corrumpunt alimentum : Hoc docuit Galenus, nono de Uaρονι. 'ρος--- ὸ -eonsistit in sex rebus non naturalibus in cibo &potu, aut nimis C pioso in ordinate accepto, crassioris succi,ex aere fragido humido, siue sit propter constitutionem, siue propter regionem, de tempus anni, ex pluuiis, ventis Austratibus, ex somno, cutis, moeroribus, in aetate praecipue senili, de puerili: hae sunt caullae ge-E netantes Attrahmri vero intemperies calida cerebri. vero ivi cerebrum humores,& quia copiosi augentur in toto corpore, inventriculo, aut alas determinatis partibus, aus propter robur harum partium: dc hactenus de caussis augentibus exarementum, quatenus insipidum. Quod si quaeratur ea a de stationis, eum Issa, Galen a. de iremfι.eap. . duas propon caulsas, putredinem, te sali, serosae humiditatis Cum pituita millionem. Rui-Cen.prima primi doct. .e. r. seprima . doct. a. c. . aliam superaddidit bilis cum pituita mistionem: Haec opimo quanquam minus placeat Franc. valles ut potestis apud illum le-F gere. I.contr. Med. conre.7. tamen rationi Et consentanea.
Et ut possitis soluere dissicultates,ssedinuraus nulla est alia, si de tiro ma & im
mediata loquamur, quam permistio terreae, sed calidiotis substantiae in humido aqueo Hoc doeet Gal. s. simpl. e. a L colligitur ex eod Galen φ. de Atimsc.sa de ex Arist. me νυν.-I. Itaque cum immediata sit talis,mediatae possimi ei se inutiae: Primum quidem potest et se putredo: Nam in putredine pituitae pars valde putrida, Ac ex usta conuertitur
107쪽
ioo Hercul. Saxon. Praelectionum
in cinerem: hic cinis est pars terrea,& adhuc retinet calorem: Itaque dum permiscetur Rhic cinis substantiae humidiori pituitae, fit salsedo: Pariter serum fit lalsum eodem modo,
quo fit ius, dum durae carnes diu in eo coquantur. Nam cum longa coctione pars Carmum terrea supercalefacta recipitur in iure, ita, ut ipsa euadat insipida; ius velo latium: sic quoque serum,ubi fit coctio in iecore, pars aliqua terrea humorum permiscetur cum
aqueo succo, & sic salsedinem facit: Id ipsum dico de mistione maris cum insipido. Quod pertinet ad causs,eatarrhi sartiri seputridi, unica est, nempeprohibιra trans=Lν atio, ad quam sequitur putrefactio,ad putrefactionem vero foetori imo vero ad eandem putrescentem sequitur malignitas quoque catarrhi: Nam aliqui dicuntur benigni, aliqui vero maligni. Vento ad e su catarrhi considerati ines corpus Nam in eo, ut est corpus mo- Bbile, inuente oportet caussas mouentes, terminum a quo, terminum ad quem, & vias per quas mouetur. Caussa mouentes sunt vel naturales,vel violentae daturales sunt ipsa mei catarrh i grauitas. Viri Iasuntvel impulpis,velati ramo.Impallio fitvelascia Meceris expultricetraitata, Vel asemdo MIerno exprimente, vel a cabri tostiquante. Ostractio fit ex dolore, aut calore, se
inflammatione subiectarum partium: sic inflammatis gingiuis, dentibus dolentibus, vel vilia simili parte frequentes fiunt in os fluxiones.
Tremmus astustest ipsum cerebrum. Cynae,per quas fluit, iunt infundibulum seu pelvis, & cloaca, venae, arteriae, spatia
Treminus adquem est multiplex, ut antea dixi, sunt primo nares,& ubi in nares descendit proprio nomine Co radicitur; Si descendat in os vocatur catarrhus; si in lary gem, & arteriam, dicitur raucido, Graecis Monetis: Et hae sunt viae, hi sunt termini a quo,
&ad quem fluit. Reliquum est ut intelligatis, qui nam affectus sint. quos producit catarrhus in locis pro positis. Quod si consideremus in relatione ad effectus, quos producit, si descendit in os,
varios morbos infert, ac symptomata. Primum quidem circa Dentes infert mobilita- Dies, erosionem, & dolorem, dc quanquam mobilitas sit symptorna, quod comitatur defectum carnis gingiuae propter lenium ; attamen aliquando fit ex nimia humiditate catarrhi, aut ex nimia acrimonia gingiuas erodente ; Ex qua acrimonia fit etiam ero- fio carnis in dentibus, sicuti dolor fit neruo aut inflammato, aut quo u , modo reple . Eadem fluxio ad gingiuautacit aut inflammationes cum carnis excrescentia: has Graeci vocant parulides; aut facit abscessus, qui suppurantur, quos Graeci vocant usides. Circastitas hic catarrhus descendens facit ulcera, quaecum suerim supelsci ba, Graecisa his vocantur. Arabes communi nomine vocant a labenignum; sicuti cum Efuerim pro da Graecis noma, A rabibus alcaiama num appellantur. Eadem fluxio, prout deicendit in eam partem,quam Graeci vocant Gorgareon Gargulio etiam Graecis vocatur: Latinis eis riti. producit procidentiam liue prolapsum, aut Staphili,quam Latini vocant Iuam, de P Iliam, estque inflammatio exilemae pariis coIumellae: Facit quoque alias inflammationes, quae a partibus patientibus denoman tionem habent: Nam si tota columella inflammetur, dicitur inflammano columesia osse
Si inflammenturT,1 si a quae sunt glandulae circa fauces, tuae quidem vocatae antrades. duae vetoparisthmia, istae omnes pariter a parte nomen tumunt: Nam vocantur in- fiammatrones antiadum, o parasthmiarum. Denique si in ipso cerebro materia haec sedem habeat, consueuit excitare sternu- Ftamen rum, quod quidem fit irritato cerebro aut a vapore Cooioso, id quod contingit Per destillationes,ad quod i espiciens Hipp. .aph.1I. dicebat sternutamciuum seri calo-
tacto Cerebro, atque humectato spatio inani. Fit etiam sternutamentum naribus irritatis,
108쪽
1.Excitatur quoque propter vitia pulmonis, de asperae arteriae: Nam communicat ut affectio cerebro, &propterea, ut dicebat Gai. cim1.cit. sternutamentum non eit sympto-ma solius e erebri, sed& pulmonis, & asperae arteriae.
DE catarrhi signis verba facturus pro consuetudine illa distinguam in Diagnouisa, de
Prognosica. Per Diagaustuavero non tantum intelligo illa, quae praesentem demonstrant affectum, sunt enim conspicua; sed intelligo potissimum Distrari ti , partim quidem mate.
B riae fluentis, partim morborum,& caussatum augentium materiam, partam Caulsarum, a
quibus fit fluxio, & motus, partim Iocorum, a quibus, ad quos. ω per quos fluit materia. Quod pertinet ad primum signorum fontem, veri abimur primo in signis materiae Digidae; deinde in calida; s. in tenui; 4 in Crassa; s. in pu rida. cognoscetis, si laporis expers fuerit, sine sensu titillationis, aut ac timoniae; si in faucibus 1 blam inserat raucedinem, sine inflammatione; aliquando tamen cum procidentia columellae; Si praeterea adsit capitis grauitas, propensio in somnum, mentisltupor, memoria hebes, tinnitus aurium G frequens spuitio, Syalismum Graeci vocant, aut piyalismum: P, aeterea si aetas sit senilis, temperamentum frigidum. vita ante acta otiosa, crapulae, accibis crassi succi dedita: Denique si aeris constitutio,& regio, & tem C pus anni ad frigiditatem,& humiditatem inclinent. Calti am cognoscetis, si fuerit salsa, amara, acris, & propterea in naribus ulcera, crustasque inferat . in faucibus inflammationes, erosiones; in dentibus caries, & cum de . terior fuerit, atq; in pulmones descendat. phthisina producit. Si praeterea ruborem, te calorem capitis inferat, sternutamentum frequens. vigilias, aut scin nos luibatos, somnia multa, vertigines: fi tque Iaaec duit illatio in aetate florenti, temperamento calido poli v sum acrium, salsior uin, aromatum, vini generosi, post in latum, au balnea, aut d cnique viam medicamentorum calefacientium.
Gnus cognoscitur destillatio si confestim descendat, Et titillatum in faucibus in si gnem inferat cum periculo iusto calionis lubito, &quanquam screatio frequens accidat, nihil tamen, aut parum excerni potest.
D Contra osse sensim statim deicenditi taucibus haeret & cum excernitur, vi lcida,
dc lenta appar t. Iradam cognoscetis ex suetore non tantum materiae, quantum oris,& narium,
a praeterea ex febre, quae plerunq ue succedit. Vtrum sit Simplexo . t xιa cognoscetis facile : Nam simpleae nituita erit alba; isa autem erit vel vel huida, vel crutura. pro varia humorum admistione. aod pertinet alliis Frum os euum, a quibus materia producitur, longior nori ero: Nam signa omnium in temperaturarum celebri partim a nobis alias de-icripta sunt, partim proponuntur a Gal. Lb.ara. Med. x Pariter q uod pertinet ad morbus instrumentarios. die um est suo loco. Si matella augeatur ex Errare micra i patientes potet ut Ircserre, nunquid te exposia etint aeri frigido, pluviae, nivibus, aut v lus fuerit cibi Saci thus, esculenti, , vino copio- : Sunt quidam incidentes in destillationem ex odore rosci: hos interrogabitis.
Qu id spectata dea is mouentes, si caulla mouens sit exprestio facta a frigido externo. iaaec caussa poterit sciti ex relatione: Rcscrent patientcs ielccxposurisse Boreae sicuti facile cognoicetis: Utrum moueatur a caulla colli quante, si praecesse iit insolatus, pileum grauans, aut fuerint in balneo, aut usi si ut calido medicamenco capiti applicato, vel interius medicamentis calidis sint usi. - Venio adsigna Deorum, de primum distinguere oportet, utrum primrrio cerebrum assietatur. anseund.rio. Cognoscetis maria assici, si naturali aliqua intemperi elabo rat,si actiones cerebri laedantur ante ventriculi actiones vel partita in sibic emium: si prae terea plurimae sint actiones cerebri eodem tempore laesae, e denique si materia descen dens inagna ex parte simplex fuerit pituita: Nam ubipercosissum sit catari laus, ante qua laboret capur, laborat pars aliqua inferior, vel vcntri colub, vel e ur,vci uteriis, & praeterea cerebrum non necessario affici cur secundum plui es action C, , S rnateria dest. li iu
109쪽
pro partis communicantis varietate potest esse flava, aut nigra, aut cruenta, praecipue in Asoppressione mensium. Distinguem tms,per quosuit materia hac ratione: Materias fluat per umos, Conis sueuit tollere sensum ociotaturi gustum linguae; quandoque imped, t motum linguae, dolores facit circa dentes ingena linos, imo aliquando trismon seu dentium conuulsionem. Si per venas ct arterias, tacit partium subiectarim inflammationes, siue col hi mellae, siue glandulatum, siue aliarum partium.
Cum per tia inania, o cauitates descendit, purgatur & per nares, & per os ab siqueesiarum parcium noxa. LocuS,ad se ruit materia, patet ex excrementis , atque actionibus mutatis illius dpartis. Nam si fluat ad nares, praeter excreta fit etiam sternutamentum, imminuitur Ol- factus. Ac ulcera, ut dixi, in naribus excitantur; Si descendat in membranamsuctum, rau-cedinem inferi; Raucedinem etiam infert materia descendens in Usteram araenam a sed di Isimili ratione Nam ubi fauces seu membrana faucium ab humiditate excrementitia irroratur, raucedo quaedam fit; sed inaequaliter: Nam quandoque magis, quandoq; minus sunt rauci,5 qiIandoq; facile curatur affectio; Ubi vero arteria laborat & lai ynx, rau. cedo aequaliter alti git, dissicile curatur, plerunque in aphoniam transit ex Gal. . Gisc.
Ceteri loci a1fecti ex actionibus laesis patent, Sc aperto ore patientis poteritis videte, V uuim gingiuae solumesia, vel alia pars laboret.
dic Ranseo ad ἐυρρο Τιes Est omnis destillatio antiqua.& confirmata dissi est imae cura- 1 tionis; sed praeipue silia atq; acris: Haec n. non modo dissicili negotio curas; verum et si in nares decumbar polypos, aut o Eaenas excitari, si in faucib.aphthas seu nomas ; si in pulmones phthisin infert: Propterea dicit Cel smin-peruiariam spe desίstitionem , qua ranares. quam riga,quae mos decumbat: quod dicit et Gal. a. progn. o. ubi ait, dellillatione in nares, sicuti&sternutamen tu esse malum per modus gni inised destillationem in os&per Inoduligni, id per moducaussae: Nam portio mater aede sicendetis decumbit in pulmo Des,vitulliin,&phthisin inferari Scribit Hipp. a.aph o. Bronchos, Ac Coryzas in senibus D
non maturari: Et betae dixit .non maturari. non quod senes nunqua possint a Catarrhis liberar: na est falsum Et falsitate ostendit Leonicenus, ut refert Brasa uola in com aph. a. rari Sed scripsit ita 'non mali irant i .e ad Psecta coctione non puc niunt possunt in paulatim lol ai & digeii. Videte Hipp.s .m Cisiae a.inquit, morbos comm ratos connutritιs tusis binseolai per rari timem velatrenuationem. Scribit idem Hipp. a. m 6. Epid. a. eos, qui laborant destillationi b. non laborare ast iactionib. lenis: Caullam proponit Gai in Ois. quod icit. tota corporis excrementa crassiora cofluunt ad locum imbeciliorcin, linc thcaput. quod est obnoxium dellillationi, te loquitur tanrum de antiqui 3 deii illacion. bus, non de recentibus.
P Rimo loquar de remediis, qnae diriguntur aduersus materia: 1.de illis, quae diriguntur aduersus norbos, siue si intcmpeiae s. siue morbi i instruinenta iii, propte r quos augetur materia: 3. Curationem aggrediar morborum.quae oriuntur ex destillatione Aggressuri catarrhi curationem,incipiemus. ut d xi, ab auxiliis Nisa diriguntur ad Dei sustiis iuriani; Vc autem res methodo procedat, primo erit serm de meditamentis diu. gnanium aduersus materiam calidam, a. de respicientibu sigidam , 5 quia vita l. potes hville oc tenuis.& crassa, distincte etiam proponentur remedia pro tenui, de pro cratia. In tum igitur a marrata cativi sumen tes loquem ur, primo definiectior co, in quo tametsi Graecis riptores sectionis venat mentionem non faciant. Cal cxccptos. μειώ. c. r4 qui in talia destillatione sectionem venae proponiti A labes tamen se te omnes huius Fauxilii mentionem faciunt: Et sane no iniuria: Nam calicia desillatio vel habet sanguine ad militi , et bile, vel calida habet interri perae,aqua P ducis vcl magnu aliquum ori, ii mi Datur in si .is haraone ulcus utipter iras omnes causia, venae lectici apprime si necessi.Da Secet ut itaq; mena aut cursis,quam cepisseam dicui, si destillatio peressent .ami aut primaUO in capite generetui: Secentur inferiores, ubi ascendat irateria r. opter supprec
110쪽
sos menses vel haemorrhoides: Apcriatur Iecoraria,vel eommunis, ubi totum, aut iecur materiam communicci cerebro. Sequamini autem hac in parte GaI. consilium loco citato, ut si corpus sit cacoc hymsi, vires debiles, antequam thcetur vcna expurgetur cacochymia, ac conuenienti v:ctu reficiantur vi es: Quod si fuerint v q; adeo languidae, ut sectam venam non sustineant Letudines applicentur venis sedalibus, aut cucurbitula assigantur. Prςcapit Auic. ned rio a figantur cucurbuulae, sed potius occipiti,ne forte materia ad thoracem trahatur: Quod si uniuersaliter esset verum,neque lumbis, neq; natibus, uno verbo, partibus infernis iam quam essent assigenda: Nam duin materi ac ducitur ex capi C, antequam perueniat ad lumbos, vel inferiores locos, potest in thoracem deduci: Ital haec Avicennae iententia tunc tantum habet locum, cum catacilius primatio in capite generatur: Nam si aseen dat vel a iecore,ventriculo, liene, utero toto corpore, tunc cucurbitulae tuto lumbis, &internis locis admoueri pollunt. Eadem est ratio Fesse .lor,' Casteriorum sermonum. Litaturarum. Nam ha c omnia auxilia infernis partibus tuto, dc utiliter adhibentur, quando catarrhus ab infernis lociscerebro com municatur. Ubi vero tota catarrhi sedes sit cerebrum, frustra hec inferioribus Iocis adhibentur, sed potius brachiis & occisiti ad reuulsionem di derivationem
Quod pertinet ad ipsum mel caput, disputaui ahas in tract. de dolore capitis ne I in praesentia repetam: Virum in calida materia CDιIerra, de Uscantia capiti administrari potasnt Vnum dicam de Vesicantibus, haec in calida fluxione nunquam conueniae pro corrigenda calida intemperie capitis de cerebri: Et hoc est, quod voluit Gal. σ de iurar. qui cum cogni,sceret calat rhos gigni etiam cum intemperie calida, inquit male agere medico; qui in tali intemperie calida thaplia,& calor: ficis utuntur. Neq; conue. munt haec vesicantui, ubi materia calida fluat ab infernis partibus in cerebrum: Nam potius nouam traherent materiam: Propter quam Caussam G d. a. aee com perlos. esp. a. cty. prohibet in humoribus calidis usum medicamentorum acrium capiti adhibitorum. Conueniunt itaq; in duplici tantum casu: Primus est,quando materia calida prima. rio in capite genita decumbit ad pulmones, aut alias partes inferiores cum suspicione phthisis, vel alterius magni morbi, in quo casu ad reuulsionem administiatur commissurae coronali, ut aliquando fecit Gal. s. meth.e.3. Aliquando etiam eadem materia primario in capite genita contumax Ec rebellis usu vesicantium commode expurgatur. Haec de fonte chirurgico.
Quod spectat ad Pharmaeiam si calida materia sit tenuis, utamini hoc lenient a. he flor.ea ou extri S d.