장음표시 사용
61쪽
transmittitur spiritus vitalis vitio plexus coroidis&arteriarsi carotidum. Et quia huius- Acemodi impedimentum spiritus vitalis,non ita iubilo,nec tam magnam infert apoplexiam, idcirco Gal. a. de placit. Hip.de Plat.c. 6. videtur negare,apoplexiam fieri ex istis alteriis lbporariis de plexu reti formi. Sed hoc tantum voluit non fieri immediate.Nam etia in silpicitus vitalis non confluat ad ventriculos; semper tamen aliqua portio elaborata impsis ventriculis reperitur, quae beneficio aeris inspirati potest per aliquot horas ipsum animal absque aptiplexia seruare. Sed tamen quod ex alteriis soporariis fiat apoplexia, eonfirmauit Fernet. experimento in quadam patiente mortua secta,in qua repertus est sanguis plurimus ipsum plexum colonidem comprimens, ut potestis videro. de abdit. rer. cause. u. Hanc eandem Hsententiam recipit Iul. Alexandrin. a Iasib.c.a.dc Leuin. Lemn. I.δεμωθ.c.II.
Αussae immediatae, quae agunt obstruendo, sent primo quidem materia pituitosa; non tamen aquea, ut potestis colligere ex Vessio lib. fabric. human. N. s. exemplo cuiusdam puellae Augustanae, in qua zotum cerebrum erat aqua repletum; nec tam ea patiebatur apoplexiam. Est itaque crassa pituita, ut experientia probauit Reat. Colum b. M u. multiplici corporum apoplecticorum sectione. Idcirco Galenus sepius repetit hanc lententiam, fieri apoplexiam ex pituitoso, dc crasso succo .a .IσυHI.o a.de causis loc. . . CFit quoque ex succo melancholico; non tamen frequenter, quicquid sentiat hac in parte Cardanus, qui exponens com. solariιc. o ubi docet Hipp. a 4Ο.anno ad fio .fieri apoplexias, de Gai. ibi asserit in hac aetate fieri eas ex melancholia, ipse videtur voluisse magna ex parte fieri ex succo melancholico. Quae lententia est tantum intelligenda de hac aetate a quadragesimo ad sexagesimum annum. Sed di sanguis est caussa apoplexiae, Gal. lib.derat.carper fes. Irruente sanis ine in cerebrum, apoplexias fieti, dc proptereabb l.deven Ieaad in Erasi c. . propter mense, suppressos scribit fieri apoplexiam. Quinimo in praegnantibus circa primos menses, de quemadmodum docet Hollerib.r.de morb.rnter.c. s. tempore,quo a iis a corpori accedit,apoplexiae succedunt propter sanguinis motionem. DIdipsum facit ipse flatus Hi pp. tib.d aDb. Vapores quin etiam crassi,de lenti ex variis corporis partibus eleuati, praecipue ex ventriculo, intestinis, utero. Quinimo fumus etiain siue sit carbonum, siue alicuius medicamenti deleterii, ut cinabaris, potest apopIex iam inferre; dummodo non tantum spiritales laedantur partes; sed etiam cer
brum. Aliud est suffocari; aliud apoplexiam pati. Ex his fumis potest quis etiam suffoca.
risine a poplexia, impedito anhelitu,aut propter faucium angustiam,aut laryngis, & a Leriae,aui pulmonum. Hi omne, dicuntur strangulati ex Gal. .aph.3 .sed ubi fumus etiam in cerebrum insuat, Se obitruat, tunc fit apoplexi a. Impediri consueuit transitus spirituum ad instrumenta ex Core rasDiu etiam non minus, quam ex obstructione. Fit vero compressio ex affectibus cerebit inflammato. Eriis, Gal. 2. Perastectum inflammatorium intelligo non modo inflammationem legitimam exsanguine factam; sed de erysipelatodem, di pituitosam, di in abscessum conuersam,ut docuit quandoque Gai. a.deiac. .p. Idcirco,ut antea dixi,post phrenitidem,S Lethargum a poplexia sicri consueuit. Deniliton transeunt spiritus ad instrumenta sensuum aut ex subsidentia veniticulorum, quae fit propter uisam veneficam, ut contigit plerunt in hystericis affectionibus, siue praefocationi b. vluri,aut retractis spiritib. propter terrorem ad suum principium. Sic Gal. RaphsLexponens Hipp.aphor. ubi dici&Concusso cerebro mutos eri,Cal. inquit ex forti concussione lpicitus quasi perterritos seipsos colligere, tunc corpus icnsu, Edi naOIuptivari. Hactenus de caussis immediatis.
s. IX. Causse meisara, s metu remora.
A Liae caussae mediatς dcremotae,aut generant, aut mouent humorem iam colle cturi
62쪽
A anni frigido hyeme,a. aph. ay. in aetate senili. s. aph. st. Hinc in tali constitutione tempore,& aetate familiares sunt apo plexiae. Augetur quoq; ex cibis crassi succi,crapula,otio, longiore somno, & suppressis c xcretionibus, praecipue vero oris,& narium. Melancholia vero augetur ab anno Ao. usq; ad 6o. Propterea sci ibit Hipp. aphor. in hac aetate apoplex ias fieri. Augetur quin etiam ex maerore, timore, curis,&lolicitudinibus, usu salitorum. leguminum, praecipue lentium, & brassicae, atq; exsuppressione hς mori hoidalis i anguinis,& sanatis importune,antiqua scabie, cancro, lepi a, ulceribus phagaedaenicis, siue depascentibus. B Mouent materiam se corpore collectam omnia calori fica, balneum, sol, ignis, prς- sertim si a cibo praesertim copioso quis dormiat prope ignem. Mouetur ex omni caulla cerebrum agitante ut Venete post cibum, tonitruo & tulmine. Sic sci ibit Amat. Lusit.
Idipium vidi aliquando factum esse ex alapa. dum Medicinam venetiis facerem. Vidi Procuratorem caussarum perculIum a Nobili alapa statim apoplech, cum cecidisse, lemortuum esse. Alexander Bened de morb.M. .cnsscribit a poplecticos fieti, si dormiant sub radiis Lunae. Macrob.7 saturnia. Io i I. in inquit tales fieri a mentes, non apoplceticos. Vinum deniq; quantum possi ad impellendos humores in caput quotidiana experientia docet eum plutes videamus ebrios fieri a poplecticos. De his scribit Hip. s. aph. s. si C bri νερ me ob tuo it conuul imo uών. Rat. O huius est, quia fieri de repente mutum, significat multam humorum copiam.
C igna huius a Tectus sunt vel prςnuntiativa futuri, vel demonstrati a praetentis vel di-
έ tinctiua caulibrum. Fataram piae nuntiant a poplex iam dolor capita, continuus, auriutinnitus, somni profanditas,memoriae iactura,excrementorum consueto Ium retentio,.
palpitatio circa palpebras, alq; aliaS faciei Partes,lingua tremula stupor, de torpor quida vel circa manus,vel circa crura, Vertigo,dc faciei color mutatus vel ad pallidum, vel ad insignem quendam rub OIem . .
V D Raesentem a poplexiam facile cognoscetis, cum omnes lanctiones animales sunt ab -
. . olitae, vel si seruetur respiratio,illa difficilis admodum, inordinata, intercepta. de Cum stet tot efii: Propterea quatenus difficilis est spiratio, distingimur a Caro, quatenus abo Iita,a Syncope: quia in Syncope facies est ca aue rosa, de pulsus aboliti: In apoplexi a facies est plena: Pulsus inaequales quidem sunt, seruantur tamen. Differt a Lethareo etiam febre: nam a poplexia ex propria natura est sine febre . Gal. a. apb. . paph. o. Differ L a suffocatione uteri ea ratione, qua distingvit ut a syncope.
Vod pertinet ad Praedictionem futuit euentus boni, aut mali, habetis communem Millum H, psocratis sententiam 2.aph. 4 a. 'uxiamsorti oltieres egrbiti, Acc. Ceia rerum in hoc loco explicare oportet, qualisnam si fortis a poplexia, qualisque debilis.
Gal. ad unicam respirationem vult este confugiendum. Nam fortis videtur apoplexia, quando te spiratio est insignitet laesa debilis. in qua mediocriter. Lς favero est insigi i- cI, ut luem docuit lo c. cit. Cum pro rius abolita vit, di hic vocatur pramus a poplexia: g;adus omnium lethali minus: Secundus est,m quo respiratio es cum si errore. Tertius in quo spi ratio est sine steriore, intercipitu; tamen,& est valde inaequalis; & istae omnes in ter rέc, a poplCxias Connumerantur, quanquam haec tertia ultima habeat aliquam latitudinem proptir quam ad debiles reiecit possit; sicuti & illa quarto loco posita, in qua F respiratio non intercipitur. Ceterum quamuis Apoplexia, in qua tollituri piratio.& in quasi sterior, tortes dicantur, &idclico ex Hipp. sententia curati non pollini, nihilo
minus ex his ab quae etiam curatae sunt.
Fuere apoplectici,qui iam loculis reposit, imo & sepulti reuixerunt. Propterea consulunt M. dici, ne asis ante ν a. horas ab initio abditae respirationis sepeliantur. Ratio est : quia dicunt in fine ro. horarum absolutam Esse periodum
63쪽
16 Hercul. Saxon. Praelectionum
omnium humorum.& ubi consumta humorum periodo,non reuixit aeger, conclamatuelit noliis pituitae motum ein unius diei, bilis duarum, melancholiae trium i Absblutali in periodo,nulla amilius pescit. Si quςratis: civomodo tamdiu absis bibatione possiis umore' Dico, hoc illi tantum contingore,qui tempes amento cord s&totius coiporis sunt frigidio te. isti enim cum magnum non habeant calorem, satis super euentantur,ud illantur pc stranspirationem totius corporis,prael ei quam quod aliqua sit etiam sp r ito ted adsensu in igno a. Pariter,quod perimet ad Apoplcxiam cum steriore idem H p. 6.aph st. inquit pM m. qui repente in dolorem captus incιdum, muti fiant, aeseristunt inseptem dubiu intereant ias riser superueniat. E quo aptior ilmo coli g. s.ac deme etiam aliorum experientia, apOVlcxiam cum sterior ecsse sanabilein. BPutant nonnulli .fortius signum sumtae morti Se sic spumam circa os apparentem, eo quod scripsetit Hi p. 2.anh. 3. Aur strangu tu aut resola Iur, necdum tamen ani. giartim res tuuntur, qu εω os obsitum eside loquit dea poplecticis. Ceterum experientia docuit,illos quoq;.in quibus spuma apparet, nonnunquam sanato . Ratio est: qui aspuma fit ex duplici causis essectiva, S ex duplici etiam materiali. Nonnun- qua in si ex solo natu agitante ma eriam crasi am,&viscidam, quan sol fit ex impenso calore colhquante solidam pulmonum substantiam , in qua coli quatione spiritiuquid.An vital scalidus inclusus Dumam facit. Prior spuma Min apoplecticis, qui cataris 1 ho..bundant, u non est Iciliatis.Secunda spuma fit etiam sine calat rho, & haec moriem certissimam minatur. CDe e trimum quoque est signum,si album oculorum appareat. &aluus siue sponte, siue medicantento raritatam ut aeXc ementa expurgat absq; tamen subleuatione, Hip.
o. ph sa. Apoplexia quin etiam,quae sequitur phrcuitim, & Iethargum,est omnino insanabiis. Putant uonnulli apoplexiam incinabilem esse in senibus. Ego tamen praeter a-Hiorum cxpcricratiam viui viro=,& nuit eres septuagenarios ab apoplexia fuisse liberatos. Et illa in onialis, de qua heta dixi,cum se P tuagenacia esset, in dit in apoplexiam notha, aqua tan Acmaincti, et berata. nunc etiam vivit:desinit in paralysin ut docuit Galata. . de ora ga.& Nicol Piso,sed non temper et haec mouet brachium locum, & oculos,&tamcnn.insunt l, nec alias partes mouet. DSanabilis et apoplexia in robustis viribu ,in qua respiratio sit quidem inordinata, se inon micrcepta .ec conlueuit solui subre supervcniznto, ut docu:t Hip s. ph. st. Qua .uoq; loluitur breuit, ratum spatio, nonnunquam durat unam vul alteram diem, linoveio .sq; ad septi viam, si Hi p. credimus loc. cita
vina poplexia curatici conueniat cum curatione Cari, idcirco paueis diam vobis proponam & ad catalepsin deinde me conuertam. Pei sic itur haec curatio prinistquidem sangi in Si liis Onr,de qua Cel M s.c. .dicebat,aut cito curare aut cit inter fi cete. Illud tantum hac in parie est quaerendum: Vtrum omnibus vomecmu conueniat' Α- qua venasangu mittendus ut om qua quantataret Graeci, ut tι. mul. σα Ccisiis inter Latinos vid cntur in omni apoplexi a sanguinem mittere cum tamen, si depit Lato. D sit sermo, nulla ratio persuadcat sectionemvens posse prode ste. Itaq; credendum, istos scriptorcs venae sectionem propQ sedle in omnia poplexia, dummodo tamen adsit ple- thora vellegitima, vel spuria. Fieri enim pote st,caput reddi humidius, & pituita plenum ex conlii tutione t cmporis, anno humido, ex cibis copiosis, crassi succi, & tamen sanguine etiam abundet. In his casibus conuenit venae lecti a. Quod si corpus cacochymi cum suctar,nunquam secanda est vena,sed aliis reuulsi. onibus agendum, clysteribus acribus, siuppositoriis frictionibus,& l gaturis, sinapismis&vesicant bus,de qiribus omnibus dicturi est intra st de aro. FVomitu, etiam in hiscas buses promouendus. Sed ubi sanguis abundat cum plenitudine legitima mittendus est ad sh, j. vel re 3ss. pro varia corporis plenitudine: In plenὶ tudine nota satis erit S . vclvij. sanguinas va
Metis mittendi sanguinis,nisi suppressi sim mentes, aut haemorrhoides, sint venael cubi-
64쪽
A cubili: quἰa utraq; etiam secari potest eadem die, cum maxima est plenitudo. R hales
nostet secat venas iugulares. naec operatio tunc Iocum habet, cum fit apo plexia impedito transitu sanguinis,& spiritus vitalis ad plexum, vel extra plexum coro idem. Tunc enim vena iugulates mirum in modum tument. Hoc dico propter Gatinariam, qui dicit. non posse secari,sed, ut dixi, secantur absq; lihatura. Sed quia periculum est profusio. nis sanguinis, quae supprimi non possit, idcirco foramen debet esse angustissimum de ad
compescendum sanguinem, parari debet Linimentum ex aloe, thure, pilis leporinis cmbustis,ic album ine ovi, deinde luperponantur asseres ad utrumq; os iuguli,& ad aures, Masterno usq; ad mentum: Sic enim fit ligatura, quae sanguinem supprimit, & anticlitus difficultatem non facit. Cum iugulares venae secari non possitnt. post sectas cubiti venas, M aperiatur vena fiontis, aut apponantur hirudines venis temporum,dc post aures, vel ape
Sed ubi sun pressus sit sanguis, vel haemorrhoidu, vel menstruus, antequam superiores venae a puriantur,secentur primo inferiores,aut mittatur sanguis per venas sedales. Virtutu non permittente venae sectionem,agendum est cucurbi t. lcarificatis, quae apponentur plures, duet cruribus, duae coxis, totidem natibus, totidem etiam lumbis: Scarificentur profundi. Et si non redeat patiens, magna etiam cucurbita occipiti ae-
ponatur. Thoraci non sunt apponendae. quia augent spirandi difficultatem. Vales c. de Tarant utebatur in his casibus in suo Philon. hirudi nibus appositi, in pluribus pari ib. C corporis,& profitetur tecum fluctu hoc fecisse. Praeter has revulsiones conuenit euacuatro a capite per Errhina, & sternutamenta, dequbus in trach. de Cara. Conserunt Illitiones palati ex oxymelite styllit. cum confectione anaordinamisto, cum sinapi,&troch . scis athan d. Nam si aliqua portio huius
materiae in ventriculum descendat. potest aut vomitum,aut aluum mouere.
Denique his non conferentibus connenit ustio actualis in occipite, in syncipite, ut tandem Arabes proponam, cartaginem ignitam capiti esse appropinquandam usq; quo capilli deurantur. Derasis etiam Capillis si quis Vescatorium capiti admouerit, cum
Ffectus omnium rarissi inus 5c cognitione dissici limus ille est,quem Graeci modo Catochen, modo Catale A dicunt. Arabes S las, Latini congeiationem, & deten. Via tionem: Qualisnam sit hic assi ctus, quae illius natura, & caussae, di locus affectus,
Primum quidem video,antiquiores Graecos.imo vero & Latinos huius affectus naturam non cognouisse. Nam apud Ccael. Aurel. Mut .io. cum fiat mentio Cato ches ex antiquorum, &Graecorum,di Latinorum sententia, non describitur Catoche, de qua hic loquimur, sed coma vel vigil, vel soporifetu, S Ppterea in eo affectu pallent Isenti ut, spungantur, deglutiunt, seiplos mouent,& qua uis oculos habeant apertos, habent eos tamen apertos voluntarie: Nam aliquando claudunt eos. Huius assectus sub nom1 ne Cato ches memini tetiam Aet. a. tetrab. a. e. o. Meminit Pa .hbo. e. Ist. in capuώρνιμ.G e. . in ne: nihil aliud desicripsec unt isti sub nomine cato Ches, quam coma,aut vigil,aut soporiferum. Quinimo H ipp. etiam aemb.s ficum dicit cum Catoche delirantes, ostendit se explicare coma vigis, aut soporiferum. Nam in nostra Catoche, de qua loquimur,nullum potest esse delimi signum c quia vox intercipitur. Sed quid dixerat Gal. in illoco m. ut Hippoc. tueretur,lcio. veruntamen cum Videam Paul Aet Aurelianu existimasse, Cato chen antiquo tu nihil aliud fuisse, qua coma vigil, aut soporifer u. puto istos ex hac Lip auctoritate ductos esse ad credendu . Haec fuit caul-r sa,cur Auctor. finit. Medicatu coma vigil Se seporiferum vocarit catochen: Haec etiam fuit cauli a quod Ii . Gotraeus in finit. Me dic.& Ron delet de alti Recent plurimi decepti sint, qui nullam cognouerunt catochen aliam praeter coma vigil,aut soporifcrum. Ceter si Amat. Lusi Linie in D .a bb.cι secutus hac in parte Paul. Aeginetam M .e. istam Dedistinguit Catochen a Catalepsi, i inquit, tochen nihilal:-s,qua coma, Catare nesseeon Διι emtoriincorpora r ω propterea Fuchsu improbat, qui ι xistimauit Cato chen,&catallapsin esse eundem affectum. Ceterum hac in parte decipitur Lusr: quoniam neque apud Paul. neq; apud Gal..inueniemias, Catochen esse quid disti nctum a
65쪽
videre apud ipsum Paul.De.cu.apud Galenum .ω.ast.a. qui propterea hunc affectum . Αὐ cassi rapis. Hrol nomine nuncupari,ic idem significare docuit.
s. H. De Cato es seu Catale eos naturavera sententia.
Docui hactenus quid non sit catoche,docebo in praesentia quid sit hic affectus, quae
caussa ligna,&quae curatio. Est hic aste stus immobilitas totius corporis cum deprauatione, fit insensibilitas Bex induratione tere omnium musculorum,&neruorum. Dicitur ummobilisαὶ quia in hac astectione nullus est motus,exceptis musculis thoracis: seruatur enim spiratio, sicut in apoplexia,atq; in caro pro conteruatione vitae. Dicitur immobilitas Dum deprauatione ad disserentiam i inmo bilitatis apoplexiae, & cari, atq; etiam Paralysis. Nam in his astectibus omnes quidem musiculi otiantur, sed manentes msuo naturali statur In Catalepsi otiantur quidem,sed extra naturalem statum r quando quidem ita manent musculi, sicut reperitur status corporis, quo tempore affectio inua.dit, ut si inuadat scribentem,ita maneat corpus,atq; si scriberet, si comedentem,aut sta tem aut disputantem,in eo statu manent,in quo agentes reperiuntur. Propterea Cata.
Iepsis siue apprehensio dicitur hic affectus. CDicitur sinsi Ubi sitsi qui tensus tactus omnino est abolitus.puncti nequaquam sentiunt,quandoq; tamen se luatur vitus,& audit ,-ctore GLa. Πι .s f. Quod si auditus,& visus ergo de sensus communis. Huius ratione visus cognoscit se videre, auditus leaudire,&distinguitur obiectum visus,seu visibile ab audibili. At si seruatur sensus comis munis,etiam imaginatio seruatur,ad quam pertinet cognoscere bonum,& malum,& alias species in sentiles in obiecto sensili. Propterea Gal. t e. eis. illum scribit tuum discipulum,qui captus est hoc tactu,vidisse,audiuisse,&imaginationem seruasse. Aliquan. do tamen vlladeo grauis est,ut omnes sensus, oc externos, & internos tollat. Hinc Gal. .dedisser. 1 tom.ea's.catochen inquit esse paralysin Imaginationis. Non letuatur tamen motus mandi tirum,ut quidam putant moti Hippocratis au Dctoritale asia. H. ubi proseri casium Eumenis: Nam ut dixi in hesterna lectione, Catoche apud Hippocratem cit Coma,non Vera Catalepsis. Et propterea cum apud Ferisnel .lib. s. tuo proferantur Catoches exempla, primum quidem est cxemplum verae ca-toches; secundum,m quo scribit seruatam fuisse deglutitionem, est exemplum Comatis poriferi, non Catalepsis: In catalepsi nullus est motus, nisi respirationis.
CAussa proxima est induratio omnium musculorum, & neruorum. Per omnes musculos intelligo omnes,exceptis mustulis thoracis. Per neruos similiter intel ligo omnes,exceptis auditoriis N optici ,cum aliquando auditus,ta visius seruentur. Ce- Eterum hac faciliora sunt.
s. I V. De incido, quo fit induratio, e
DE emta affectionis,imo S de loco affecto maxima est ambiguitas. Trincauel. ut ab hoc exordiara .iamrernis,e. 4.duplice proponit caussam: Intemperiem stigidam de siccam absque materia,& materiam melancholicam. Quod intemperies frigida, & si ca absq; materia hunc pariat affectum, docet experientia, persuadet Galeni auctoritas. Nam qui iter faciunt in nivosis montibus equo insidentes,plerunt congelati reperiuntur indurati oculis apertis,uiuissimiles,&tamen sunt exstincti.Gal quoq; agrorh.3 .cta. Faph. 3.ex intemperie frigida desicca inquit fieri hunc affectum. Falsa tamen est haec sententia.Primo,quia frigus internum nunquam usit, adeo vehemens tale potest vivente adhuc homine, quale est externum. At vero Catoche ex
caussa intrinseca facta multoties curatur.
Accedit,quod luc affectus momento temporis accedit.& recedit. In temperie a frigida & sicca neq; cito fit, neq; cito desinit.
66쪽
Α Qv d etiam pertinet ad materiam melania olicam, nisi aliud aὰ dat Trincauci. non exponit caussam,cur ex hac melancholia potius fiat Catalepsis, quam in clancholia, aut epilepsia,aut laeta memoria. Rondeictius primo demum. c. a. secutus Aetium 2.tem bib. 2. e. . duplicem inquit esse caussam: sanguinem,aut melancholiam, qui humores, inquit, dum Icpiciat venas. αaricrias, quae sunt in membranis cerebri,ex hac repletione tenduntur nerui,& fit calalepsis, s ucatoche.
Haec quo p opinio falsiissima est: Primo quia in Phreniti de venς & arteriae membranarum cerebri lunt admod9m repletae, oc tamen non adesi Caloche. Secundo quia ex B hac repletione si fieret tensio neruorum, deberet fieri potius conuulso,quam catalepsis. Accedit, quod haec caussa non ostendit, quomodo in Catalepsi amittat ut sensis, quomodo functiones principes. Erastus' . seMum dissut. coni. Paracelsem mc ait, caussam esse distentionem ventriculo tum cercbri tacta in a copioso flatu, qui, inquit ipse, facit semiangustiam, ita ut si ibritus animales tian mittantur quidem extra ventriculos, scd imperfecte. Haec quoq; opinio, duit. Nain s pauci spiritus exeunt, debet fieri imminuta operatio, stupor, torpor, semiparalysis, non rigiditas, dc priuatio sensis in toto corpore.
A inat. Lusitan .ant. a. cur. I .lnquit, hoc fieri ex spirituum animalium congelatione
propicrintempe item frig dam Se siccam cerebri: C Quod sane mihi videtur prorsus aratione alienum, spiritus animales in corpore vivente vis adeo conglaciari, ut ad morum sint inhabiles. Praeterquam quod si ita res esset nunquam sensus, visius, vel auditus. neq;im giuatio seruarentur. Neq; haec opinio assiguat caussam induration S mus. ut O uin.
Missis igitur aliorum sentem iis rei veritatem indagabimus ex his, quae sensui sunt, conspicua, dc ex anato me manifestiora sunt reddita. In hoc affectu adest, ut intes lexistis induratio mucculorum totius corporis. Haec in iuratio potest fieri ex triplici caussa, siccitate, refrigeratione,&re pictione. Dui Ias&Rei ivratis locum non trabent, nisi sit D caussa extrinseca,vtiam intellexi stis. Ergo oportet esse Repletionem. Haec Repletio potest fieri aut in solo neruorum principio, aut per totam neruorum subitantiam. Si iasolo principio, fit aut paralysis totius corporis, quia repleatur substantia medullaris, aut fit conuolsio totius corporis, quia repleatur subitantia membranoca, quae est extrinseca. Opoitet igitur ut ili ho caricctu non solum neruorum principium, sed tota lubitantia neruorum, qui momnes corpori Spartes d:sseminantur, lecundum sui iubstatiliani in embranosam repleatur, de consequenter induretur. Haec subitantia non potest zsse corpulenta: quia si esset corpulenta fieret magna conuulsio: nam dilatata subitantia breuior seret. Oportet ergo substantiam esse vaporosam, aut statu len tam,quq momento temporis in mcmbranas omnium neruorum in-Lseratur: hinc fita igiis tas. Sed praeter hanc rigiditatem tollitur sensus, nec solum tactus, sed etiam sensus gustus, dimotus linguae, quaerccipit neruosa cerebro: propterea aliam oportet inucia repti uarionis senilus caussam. sia est non obstructio ventriculorum cerebri: quia in hac obstructione tollere. tur omnis sensus: at plerunt non tollitur. Quid igitur fili Cero bellum unum habet ventriculum, in quo spiritus animalis continetu .: qui deinde puc mea tum qu cndam pollet r. orem, qui conscruatur apertus a processu quodam celebello vermi formis vocatur per hunc inquam mea cum spiritu Sanimali, transmittitur ad neruos omnes motorios. F Habet re meatum anterio runt, liti paritur defert animalcm spiritum a postremo ventri culo in medium, ut sensum tribuat Iacra is, qui sunt in parte cerobri an .eriore. His sic stantibus dum cc rebelli pars poster: or aut comprimitur, aut Obstruitur, ita ut spiritus ad medullam si malem non possit confluere tollitur sen: us viii uersi Corporis, sed manctite aperto meatu anterio te, spiritus potest conflue te ad neruos ocalorum, ita auditorios. Potcst quoque imaginationi inter viro, ita ut aliquando in ca-
67쪽
6o Hercul. Saxon. Praelectionum
taleps eum amissione sensu totius corporis: seruatur tam cri visu . auditus & imagina. Atio. Quid si integralazrit vel coin prellio, vel obstructio viri utq; meatus, tunc in catalepsi omiur etiam lenius de motus,&totius corporis,atq; omnium etiam neruorum sensitivorum operatio. I e Bilbin dico resolute: Omnem materiam,quae in cerebro continetur, quaene in cerebrum potuli confluere,dum modo transmittatur ad cerebellum, siue comptio
mendo sue obstruendo incatum posteriorem, posse hunc affectum producere. Ostendi hactenus, nCatalepsi, neruos de musculos indurari ex vaporosa, & flatulerii a s bstantia ipso, replentc. praecipue secundum parte membranosam; sensum verothctus aboli inim reddi, de facultatem motrice, meatu polleriote cerebelli aut comprec Bso,aut obstructo, tensum visus S auditus,ac imaginationem aliquando seruari, quando a me icit eiusdem cerebelli meatus fuerit apertus: has omnes tolli, cum hic quoq; fuerit occlusin:tel quum est,ut caussas explicemus. quae ad compressionem, aut obstructione faciunt,& lubitantiam illam vaporosam gignunt vel flatulentam.
g. V. Caussae efficientes dictum generationis Catoches
modum . T T Te substantia non est unica sed multiplex, magna tamen ex parte est melan chol l . ea. Hae enim humor & sua duritie, & frigiditate, & siccitate aptissimus est ad com . pressionem astrictionem, , obstructionem.inducendum. Is quoq; spiritum generat Cctassum, qui per neruos dii libutus indurationem cssic: t: propterea Galba. an primum prorh.s6.c a. vh.3. cu scribit, intemperies ori o sicca catalepsin gigni intelligendusest
de itu empei testis da&licca in materia melancholica humorali exsistente, non in parte solida. Nouit enim Gal. catalepsin subito fieri , 5 breui temporis spatio recedere, quod min me conuenit astectibus ex intemperie partium Iblidarum excitatis. Etenim ipse tei lio de Ioe.s propterea negat UVoxιam,or se obiam Aera ex intemperie.eo, Quod subito accedat,oc recedat. In hanc sententiam, ut dixi, magna pars Recentiolum
Est quoq; 'Iusti : Hoc colligitur ex Gal. 13 meth. ar. . deloe. us a. His duobus in locis rec enset Gal.affectiones,quae fiunt exsucco pituitoso & inquit, eqs Coma, Cararan, D
succe lenies facti sui tex eodem succo. De materia hiliosi hoc idena vide iurastirmandum posteaquam sci ibit ipse Holler. in comm. ad ph./3.ιι 1. de Coacispra nox. Post delirium factam esseCatochen. Fgo H-rom referam h ccato ches historiam,quam vidi Venetus,quae , ei suadet,cxle hunc assectum seri: Camillia, Ballonus annum suae aetatis agens 1 . temperamenti biliosissimi, incidit . in febrem at dentem, ab initio cum vigiliis, & dolore capitis intentissimo, quarta die'
phreniticus euadu cu iii rixa,& turore, cum Vigiliis perpetuis, nullis conseremibus auxi . . liis ri4. die delirio exsistentc maximo,subito corripitur catalepsi: rigidus manet. supino venti C: apertis oculi, & inconniventibus, aperto ore. 6. horis conti nuis: Post 6. lihias rediit sensu ,& cuineo deliri uni,sequenti di C cadum hora redii t Catalepsis: perdurauit sy M ploma Ia. horis: Sublato .symptomate rediit ad vigilias. & delirium: Tertia die ea. di in hora rediit catalepsis: perdurauit 13. horis: Sequenti die rcuct i nte accessione,ca.dem obiit.
In hoc casti posset quispiam iure optimo arbitrari, in tanici delirio Catalepsin facta Fesse ex materia Rιhos: Qurinuis,ut ingcnuc dicam,rirahi tunc ven t in ment m. pol scsed stum ei abscissum ex magna inflammatione obo tum, de abscestus inalci iam fuisse Catoches cauilam. V det ui quoq; esse posse Sariuas non quod hoc scripserit Aet. a tetrab. a. c. .arq; d- ipsium acccperit Rondcut.I.de ιιιιω.c. ao. Nam ambo loquuntur de Comate,uon vcra
68쪽
A catalepsi: sed quia I sollerius r. de inter insibo ad eq.ν.m sine scribit,cuidam Seci era i io cucatoche mortuo inuentam esse copiam sanguinis crassi in vena illa,quae a parte polle ii ore ad anteriorem tendit. Ceterum quoniam ipse Ho Iler. partem cerebelli in hoc aegro dicat plenam fuisse quodam sero rufo, mihi persuadeo catochen factam esse potius ex illo scro, quam ex san
Neq; est praeter rationem, arbitrari illud serum rusum transmissum esse ab illa vena, in qua languis cra illas,&rctorridus continebatur. Quandoquidem si ex vaporibus potest fieri aliquando catalepsis, ut colligitur ex Galeno. r. . cau , . . ubi sci ibit, ex ores ventriculi fieri posse, e melancholias, de comata,&catalepses, multo magi I fieri potest ex Ichore,& potissimum prauo. Itaq; exii sco nilat, non unam sed multiplicem esse materiam, quae catochen facit. Et quamuis totum sanguinem non putem id posse efficet eieci. tiaod si extra venas fuerit,
stati incorrumpitur, atq; putrescit,atq; insanabilem reddit afficium. Intia venas autem non potest usq; adeo abundare in i plo cerebello , ut non abundet etiam in aliis cerebri partibus: hinc fiet potius Phrenuis, aut Apoplexia ex sanguine. Non inficio anten anguinem pituitae coinmis uim id eis cere posue ut colligitur exlii stoi ia r clata a I odonaeo in tuis cibi cru c. . In annotas. adΠ- cap.
E X quo uirium potestis colligere, vanam esse illorum sententiam, qui putant ex. imaginatione hoc tantum fieri. Etenim cum hic allectus sat & in sinis.& in aegris, dein febribus mi et nititcntibus S continuis. N per contentum, dc per clientiam,&cum inflammatione cerebri.&ficie inflammatione,& ex humore melancholico S: aliis: applo. hendat qucq; aegro,n hil cog tat Deb, neq; imaginantes, de praetet ea reddat corpus non tantum immobile, sed cum deprauata figura, migidum impotens ad motum & sine sensu, vitaeq; puncti quicquam semiant, quod vidimus ipsi, fallissimum ellaiserere haec fieri ex imaginatione tantuin. Vidimus autem in illo Ballione.
C Igna huius affectus ex dictis lunt plana: Cum enim quispiam de repente rigidus ma-D Onet in eo corporis statu,in quo repetatur agens,aut loquens oculis apertis , inconni uentibus,quasi caput Meduce vidisset, hic alsectus dicitur catalepsis seu congelatio: pulsus tum duri rasui excrementa &vrina supprimuntur: sola spirario seruatur sublato lensu iactus,ac quandoq; celetis omnibus, nonnunquani seruato visu& auditu.
Ic affectus ex sententia Dodonaei inμ , obseruat. Med. c. . . si his repetat, est insanabi- .is di propterea illum affectum, de quo meminit Beni Een .ria ut Ira, . c. Ioa .put ODO fuisse Catalepsin, scd stuporem aut torporem cum forti aliqua imaginatione depraua ta, qui est ille affectus, que dicunt fieri ex sola imaginatione, tu non luc, de quo nunc lo
hicas ctus fiat ex illis caussis variis,ut dixi, ita ctiam vario modo curatur. Cura- - cur hic morbus eodem modo cxtra accessi oncin,quoc Darei curatura in Coma, qua di fiat ex humore pituitoso, aut lς 'a memoria, aut m clanchol; a, quando ex humorume lancholico, aut phicnitis,cum ex bile, ut cx sanguine. Sed in accessitone , Ut timo ueniat ahqui pirari ' Paucis sic rem decerno: In Cato che cum plenitudine sanguinis etiam tempore ac ccisionis venam secari oportet. Si non sit xiangu ne clyltercs iniiciantur,cucirrbitulae icalificatae,&noscarificatae adlii beantur capiti . de praecipue occipiti derasis capillis, fiat perfulio ex Oleo sambucii O, in quo in ponatur portio, aut casti, rei, aut eu horbii: Et in deiectu olei lam- bucini idem prael ab t aut collinii aut ru ac cui ad in ista theriaca . Competit antein totam qu q; sol nam eodem olco irriga C. In cu de vium vcniunt se in ema ex decoct. chamometi a si imbr. calan. enth.orae. Hucin vino si intempersca sit trigi d .aul in aqua.
69쪽
Sinapismiluo pi Ac sicantu occipiti im sita proderunt. Quidam Reccntiores.in- λ
exul iopii, siue ex alia caussa, summopere probare vinum Lesbium, siue aliud 'lioduis antiquum 5c generosum,quale est Creticum,ipsi quoq; proponunt illud in cato obe. Sed distinguendae sunt Cauta: Nam hoc vinum convcnit tantum in materia nigida. dc prae- ssa corporis de capitis euacuatione: alioquin ex catalepsi incidoni in conuulsioneni,
Sublata accessione purgetur corpus pro varia humorum natura,& corroborantias militer pro intemperat urs varietate crationei varie administrcntur. Idcc de Catoclic
C A P. XIII. DE PARALT SI, STUPORE,
, Oniungam auditores tractatu de Stupore Acorpore,cum tractatu de Parali se quandoquidem,ut dicebat GLa. de causi mp. r. Stupor est leuis, quaedam paralysis, conueniuntq; in caussis, & curatione. ι Paraly tergo,quq Se Paresis derami egia, Ocri pleria rusidicitur, ut potestis videre apud Ges. 2.m8.epis.1ρ.σω. .acut.aficta. interothct. o. Latinis dicitur Resolutiose inor ito. Est a. motus de sensus abolitus parti u humani corporis ex defectu animalis facultatis. CPet motu intelligo animale,minime naturale. Hoc dico,ppter Gal. qui 3 de ea sempl. a.atiractricis facultatis Ventriculi laesion z vocat paralysin, de Hi p. quis in o. . i. Coctio. tid .entriculi sublatam, aut diminuta vocat torporc: per sensum intelligo omne lentum externum tactus,visus,auditus,olfactuS,addissercntia sensuu internorum,& secultatumhri ne pum, quarum laesiones ob deae fomi. y.Gaienus quoq; vocavit parabo . Non putetis vero,cum dicimus paralysin sse vitium motus & sensius,semper utrumq; vitium simul connecti; nam aliquando motus tanLum, nonnunquam motus de sensus, quandoque sensus tantum laesionem patitur. Et ubi motustamu,aut sensu, α motus vitiantur, vera est ac propria paralysis sen. Iu tantum sit blato impropria est. GaLaucIore r lac assc.Io. DDiximus esse motum d c um aboluum ad clii serentiam stuporis, de Torporis. Nam stupor ei Densus imminutus,t.de caus p. . I.)Torpor est motusim minutus, deart. meaeum. c. D. Praeterea dicituris rau abolitin ad driserentiam Conuulsionis Epilepsae, de Cata lepsis,in quibus deprauantur motiones.
Addidi Mniam couoru ad differentia apoplexiς,8ccati, inqui totu corpus tensu& motu priuatur,spiratione excepta. Per partes Orporis no tantia intelligo oculii, aut lingua, manu,& pede,brachi uita crus, vesica.intestino,pudendu, veru et aliquado totam dimidia parte corporis,quae haemi plegia vocatur I quandoq; nomine partis intelligo totucorpus capite cxcepto; aliquando simul cu toto corpore coasiecta ei linguam, o boscat. EDumodon.omnes sensus limul ou motu ani mali no tollatur, potest dici pars im affecta. Illud a. hoc in locbestobera um: Vbi afficitur rotu corpus infra caput,aliquando affici aequaliter,ita ut nulla pars moueatur,aut sentiauquandoq; inaequalter, oc hoc pluribmodis. Aliquandocolingit,ut brach usinistru,6cerus deXtium sint resoluta quandoq; in unica manu resoluuntur duo,aut tres digiti,ce cris illaesis: Quod magis est resolutis hiachiis,aut cruribus motu priuatis.Sensus tame admoduinqquot S ad morte usq; quandoq; in his pallib. repitur,ri v. g pars exterior coxae sic isum retinet, interior es sine lensu: Pars extetior cruris est sine sensu,interior cum sensu,ec hoc vidi: Dicam infra caussas.
S. II. Caussa continens, s modiis generaraonis.
CAussageneralis uniuscuiusq; paralysis est defectusticuitatis animalis. Deficit hic D. reuitas aut dii luta i pter maximas cerebri intempctantias pc pue pi ter frigidam. Sic scribit GaI.1n ricem. Horh.exillincto calore natiuo totius corporis segilitiem leo Ex suppulsantibus ct i otest idespuitus animalis deficere vcnotauit idec actumn 9. . H. --, .curii scribit Hio.Astaurati profluuio desipientia o c. Et Bratat GL n m. Nisi. aph. Icti
70쪽
δε Deficit etiam facultas animalis,quando spiritus animalis totus diuertitur ab ipsis se
neruis siue Propter aliquam insignem inflammationem capitis attrahentem ad sic san iuguinem&spiritus,teptra,aaph. . . Abi tu capitis obstupescentia malum sime retractis si, iritibus propter terrorem,qua ratione scribit Gal. m.II FIsma anu.m concussione cerebri immobilitatem totius corporis subsequi. O. ΣMagna tamen ex parte facultas deficit impedita. .
Impeditur autem aut neruo inciso. vel rupto, vel exsiccato, vel compresso, vel ob-so, Itructo. mutRupris & inrisio fit ex vulnere aut ex casu. B Exsiccatur aut ex inedia, ut is,&vigiliis,motu, Venere,aliisque euacuationibus: sic ' ascribit Trallian.stb. .e.16. ex siccitate faciam paralysin. Densitas fit ex refigetali ne dis in =--- siue aeris siue aquae.Sic Gal.3. . e Le.ae . . scribiton pilcatore paralysin curauit sactam ex frigidiore aqua.Compressio quandoque fit ex calculo rchali: Sic r. μα Lo fi in ca culo stupor cruris. Si maior esset compressio,posset etiam fieri paralysis: Ex inflammationibus & tumoribus,testi GL .de Dc.as . Denique fit compressio ex luxatione ve te brarum, aut ceruicis,aut dor si non item lumborum : ncqi cx omni luxatione: Non enim ex illa quae fit ab initio ad interi ora aut ad extrorsum, nisi usq; ade violenter fiat,ut neruosdis rumpat,sed sit paralysi, ex Luxatione ad dextrum aut sinistrum latus,vi docuerunt Hip. a id. cI. a. Gal. loc.as I.
C Den q; fit paralysita ex Obstructione, di quamuis magna ex parie OIstructio fiat ex
crassis,ac pituitos, huti oribus. potest tamen etiam fieri ex melancholicis. Nam si Paralysis sequit ut apo plexi atri .ut docuit Gal. .delo lassa. de apoplexi a fit ex humore melancholico, ut docuit idem Gal. 6. aph. 1σ. os . ergo hac paralysis fiet ex humore melan. . Cholico. Idipsum dico deringuine: N.im si datur a poplexia anguinea,ex Gai seb.cursemivmissis. ergo paralysis,quae icquitur hanc a poplex iam erit exsanguine. Valerio las. obseruat o I. icti bit,in quodam paralytico,qui ictus fuerat in capite.post moi tem in Ocntam .esse laniem paralytis caussam: Et Gal. .Hoc. . .ex Peripneumonia inquit ficta paralysin.
D De B i L E est aliqua controuersia.Nam Gai .i rorbes. N. caullam segnitiei, Ac para Iysis refert in solos crast os viscidos,& pituitosos humores: bilem minime posse hos a fie Tlius in scri eril sententiam Ronde l. accepit: propter ea in Fernet. inueti tur .mhol.3 dicentc.dati paralysin ex materia b liosa iob fine febrium biliosarii ii neruos trasimila. a. ista Ceterum Auditores non est tantum Fernelia haec sententia, sed Paul. Acg tib 3 c. s. Qui cum scribat,seo tempore actam esse coluam.qua desinebat aut Inconatis onem, aut inparal1 2,' In, inlait, hanc nulla asta ramnefuisse curatam,quam a temerario quodam medico, qui pigrai, o materi ribus,ay potu,cibus incrassantibus huic malo opem tulit. Ex quo possumus coniicere,cialidum & biliosum fuisse humorem. ιIIθω iaEgo quo l; seperioribus annis vidi Episcop. Illustrissimam,qui cum ex colica in paE ralysin brachiorum incidisset,seustra diu curatu medicamentis calidis, tandem, cum l. psemet vici e tur longo temporis spatio non ut seipsum curaret, sied religionis ergo oleribus frigidis aquae potu dec. sponte a paralyti est curatus,idcirco tute optimo po .cit ficta paralysis ex materia biliosa obstruente. I nter ceteras paralysis caussas proponebatur quoq; materia biliosa, cuius m cminit n6
modo Fernet. ut dicebam sed etiam Paul Ib. .c. s. Cum iamcn rete latur laac lentcntra a Ron delet.bb.de Duram .c.I. .liceat quoq; paucis illius argumenta rc accrc. Quo irum omnium praecipuum est: biliolam materiam conuulsionc potius,quam paralysin ficere i n neruis impacta. Hoc argumentu nullius est robot is: Quandoq; non di r stinguuntur Paralysis,dc Conuulsio ratione materiae,sed ratione loci assecti. Eicnim ea.dem materia siue biliosa,liclepitu tosi. si ic melancholica, ipso qu q; conti tente Rodeletio conuulsione,& paralysin inducit. Distinctio igitur petenda cst a loco .lfecto. Nam in paralysi lubstantia medullaris nerui praecipue allicitur. In εο nuulsione autem subitantia in eblanosia,& libro la.diccbat Gal. I deloc ast. o. i m lac substant f a ne rui communi quc. da si uolucro circem uolui, rem branolo scit. Et,ppicrcat.demo t. iubstantia interiore nervi,qua excerebro ortu ducit,c6Paratia edullae ipsius arborib: q, et confirmat. I.