장음표시 사용
31쪽
recte vereq; celebrari debeantvi possint, nec maiora,nec'Iura usquam gentium reperiantur. Superentali quidem interdum etiam in alijs. Et notum iampridem est, quid in quaque gente cumprimis spectari laudarique meruerit At soli Noribergae contigit in omnibus excellere; quaecunque illa sibi usurpanda aecolenda esse statuit Primum enim quae circa cultum Dei ierae pietatis sum exercenda erant, sancte religioseque constituta sunto obseruantur. Deinde cum Ciuitatem legibus atq; authoritate administrent equidem&dignitas spectatur in officijs vi suasingulis ita commendata est conditio ut cum nullus non ad publicam spectet utilitatem Reipublicae omnes tamen qua propria sunt,perficiant:neque quisquam in toto illo reperitur numero qui calumnijs aut virulenta pectoris clamoribus fraternam Ciuium concordiam aut appetere, aut pertur
bare audet. Soli Magistratui in id voluntas omnis prominet v recte sese habeant omnia circa subditos. Hisce verb quo pacto Ciuitatem patres administrent; nulla profectb inquirendi so licitudo est ut qui iudicio, legibus, ac voluntati maiorum suo ψrum penitus acquiescant. Interea summa est humanitatis cura; ἰδcertantque lues inter se beneficentia non tantum qubd se
metipsoScomplectatur mutuis omijs: sed quod egregia quo
que ac paratissima Viantur erga hospitesvi peregrinos liberali litate . adeo Vt cum in multis alijs plerunque omnes superent: e y quidem praeclaram stibi etiam ex hac re singuli studeant existi mationem comparare. Huic facilitati ac egregijs animoructu qdij conferunt diuitia que quidem abundantes sunt in hac re , publica coctiam fortasse cumulatiores, quod parandis fac ut Statibus industria ac promptitudine maxima, Ciuita, anteeei lat. Itaque sic abundant omnes Opibus ut non tam iucunda ea drum sit possessio, quam honestus putaturisius ad omnem Rei ypublicae xquaerendam. conseruandam dignitatem. Et qui sideru
32쪽
dem Ministerio Euangelij quod ad Salaria ministrorum Scholas 'auperum curam attinet, recte prospectes in esse comperi. Vtinam vero idem de cunctis Christiani orbis regibus,principibusq; ac Rebuspublicis liceret vere dicere: equidem doctiores essent in multis gentibus ministri Euangeli :&maiusiane existeret praesidium Ecclesiae aduersus barbariem, 'rophanas multarum rerum opiniones,quilate pullulant; magisque ac magis indies confirmantur. Quin vero proprium suum& precipuum finem tum demum caperent diuitie, si honestiore interdum atque uberiore portione deputarentur sustentationi corum qui publico doctrina m inisterio salutem hominibus iuxta voluntatem Dei suo quisque loco annunciarent. At quali hic se quidam iudicio, qualique manu produnt: quanquam referri minime necesse sit tamen ingemiscere liceat ac deplorare, tanta vel stoliditate, vel auaritia, vel feritate quoru-dam occupari animos ut cum de suo ipsi nihil co ferant ad Ministeriivsus iustentationem ministrorum equidem id quod aliquando collatum est ab ali3s, nimis accurate rapiunt, Occu pantque ac interuertunt praetextuque nescio quo demum speciose constituto transferunt ad se quod ad se tamen in uniuersum, hoc praesertim Vm, nequaquam pertinere existimarent. Interea quanta multi inopia, quantaque miseria conflictantur
praecones Euangeli, & illos, quibus res nota est, iudicare volo:& experiri cuperem istos; qui dummodo portio illis sua quoque e pane Christi decidatur;inuolandi potestatem faciunturi-hilque ea in re gestum esse clamitant; quod non iure, non legibus&sacra principum authoritate geri posse videatur. Sed querelae manifestς sunt, illasque hunc in locum inseri minime necesse est.Id equidem audacter dixerim aurum hoc,quod ea via,eoq; artificio colligitur plerunq; Tolosanum esse:& mansuram perpetuo regulam. Ucqui spolias,quoniam spoliaberis.
33쪽
Qui vero Ecclesiarum bona ita ad se aliquando reduci Voluerunt vivi desinerent illa impietatis ac superstitionum nemuleue:&ipsit demum principes, Rerumue publicarum praesides patroni eorum ac dispensatores potius, quam posses res essent ut e quibus postea publico Euangeli ministerio, Scholis, Ecclesijs uiuersorum pauperum necessitatibus prospicerent ac prouideret eorum sane cum alijs nequaquam pari lan' cecst adaequanda ratio. Haec enim ad Magistratum cura pertinet; non tantuna armis partaq; pace tranquilla praestare Ecclesiij Hospitia sed solertem sein minime formidolosum impie
tatis profligatorem atq; euersorem exhibere ut qui nullo modo,nulla ratione, nulla denique lucri aut compendiorum spe
committat publicam sub se prophanitatem atq; blasphemiam in filium Dei, unicum humani generis redemptorem, impune frequentari: sed quodcunque fuerit impietatis genus to lendum sibi it propere subuertedum esse putet. Qui igitur huic prophanitati eximunt Ecclesiarum facultates; ut veris usibus accommodent recte egisse illos, commendatione dignos essse existimandum est. In multis autem locis probe id actum esse constat In Ciuitatibus plerisq; res illa egregie utiliterque perfecta est. Quod ad Regna attinet equidem Anglicarum Eccle-11arum audio statum Vehementer comendari. Sicut enim pulcerrima virgo illa&Regina optima iudicio, virtutibus ac Sapientia mortales multos superat Mantecellit ita in constituendis Ecclesus; cum nihil non ad gloriam Dei, per quem vere regnat, decernendum sibi atq; Ordinandum duceret Quidem cum stis vi loquuntur Ecclesiarum bonis nisi quantum tutelae, dispensationis ac piae administrationis nomine oueniatimin1mum profecto agendum sibi esse censuit in hoc etiam so terter prudens, ne cum Deo sustentante lim amplissima possideat, mediocria etiam illa quae diuinis iampridem erant con
34쪽
secrata usibus haud necessaria coronς ac regni indigentia ad
se,priuatamque utendi libertatem traheret ac reuocaret. Ita sua manent Eccles ijs bona,abusibus semotis; qui propter impiet 'tem non erant tolerandi.
De nostro vero hoc Daniae regno id assirmare ausim, in nubia pene orbis Christiani parte rectius consultu esse toti Ecclesigministerio siue scholasticorum fortasse victum; seu docentium falaria siue pauperum curam, siue Pastorum verbi reditus, statumque ac conditionem vera omnino ratione aspiciaS ac consideraris. Tanta solicitudine, prudentia ac liberalitate hanc Vocationis suae partem perficit optimus Rex, Sapientissimus Deoque amabilis princeps Fridericus II; qui quanquam mul'tas hactenus dissicultates in Imperio expertus sit: ita tamen in his Versatus est; vi&animi fortitudinem in cunctis asperitatibus egregiam prorsus & heroicam ostenderit: actiones huc suas accommodarit omnes uel solidam ex bello pacem quaere' ret pacisque fructum cum imperi dignitatem, tum liberalem Ecclesiarum constitutionem esse existimarit. Et quidem maXima beneficia non tantum ad Academia Hamiensis incrementa ac statum praeter enim amplissima stipendiorum publicorum supplementa, quibus melior docentium est reddita conditio: equidem uno die sexaginta Thalerorum millia, annutSillorum Ductibus, in pauperum studiosorum perpetua sustentationem de suo contulit, ordinauit sancij t.)sed ad scholas etiam particulares pastores verbi Dei omnes, cum pertinere Omnino voluisset dici profecto nequit, quantum eam ob rem confirmati sunt omnium animi, existimantium ita consultum esse studiis ac laboribus docentium ut nisi fatali aliqua ob ingratitudinem in1blentiam ue calamitate assiciantur equidem nec bone itere ob raritatem profitentium mec eruditi Ob in Opiam falariorumve tenuitalcm, vilis Ecclesiarum ministeriis
35쪽
lii hoc Daniae regno sint unquam defuturi. Quid aliis in locis
fit, nunc non refero. res in conspectu posita est;&experientia ipsa monere quemq; potest. Sed longius fortasse prouehimur oratione Vestrae igitur cum statum Reipublicae interdum inruemur; non tantum ea quae Ministeri publici sunt recte ordinata esse ducimus sed modestiam ministrorum: in docendo diligentiam cumprimis extollimus atque admiramur. Non enim flabella hirsivit aut dissentionu tubae: sed cum a nouarum scriptionum intempestiuis farraginib'egregie manus temperant; tum in Veteri ac repurgata doctrinae forma persistentes; Zmaiorum suoru voluntatibus;&restitutae per Lutherum Melanthonemque sententie scripturaru,sime contentionibus4 prae stigij placide acquiesciit Huius consilirratio in utroq; ordine, ' vehementer commendanda est. Ad has aute Reipublicae virtutes accedit praeterei caeteraru chorus qui Iusticia luce,aceu tstode Sobrietate,uniuersiam squantum fieri in hac mortali vita queat felicitatis formam atq; harmoniam perficito abibluit. Nunc igitur ad rei summam cum omnia mihi sitit, Ani 'plissime Senatus, referenda facile intelligis, quid hoc demum instituto laboreque potissimum spectauerint quod inclytam Noribergensium Rempublicam voluerim complecti hoc prae senti Carmine. In ea enim cum multa grataque omnis gene φηris virtutum conspici ac vigere exempla audiam Exemplis quero plurimum moueri sciam omnes homines ad imitatio ψinem denique id putem merito censeri maximum isse, 'quam videri bonum velle sicut suavissime de Amphiarao di xj xit Aeschilus:equidem ex hac Republica singularem quandam 'Virtutis imaginem volti in theatrum producere: in quam respicientes alij, suis quoque inferrent lucem actionibus: seque ad honestam sanctamque virtutis atque ossiciorum exercitatio onem matur conuerterent ac compararent. Non dubium au hJtem di
36쪽
tem est, ingens hoc & singulare Dei donum esse,qubd in Rc-
publica ac elcgante illa vestra hominum societate, aliqua adhuc virtutum, humanitatis, Concordiar atque utilium artium Vestigia sus a conspiciantur: cum Imperia mole sua ad ruinam tendant: in illis ipsis quae mediocri adhuc quorundam diligcntia vel fulciuntur, vel promouentur; tanta insit occasio ad licentiam: ncruusque disciplinae omnis pene incisus siit: multis denique in locis ita virtus labet; ut etiamsi nominis religio lassit honesta appellatio: rei tamen in angustum sit ni redacta copiae; idque adeo, ut dictis licet ac scriptis moderationem&constantiam plerunque omnes approbent: qui tamen opere quς laudata sunt, perficiat;inter paucos certe rarissimum quemque omnino reperiri. Alios alia abducunt ad pernitiem Scum humani videri hercle multi velint, vel profusionibus luxuriant vel alijs modis,tanquam affuso veneno actionibus, virtutum pulcritudinem abrumpunt. Haec potestas tenebrarum est, tyrannis Sathanae, aduersus quam sub Christo principe est militandum Christianis. Cum ergo hoc certamen egregium constansque ac diuturnum Reipublicς Noribergensium eme comperi: non tantum illam sum ex honesta aliorum narratione admiratu, sed laudandam esse censui hoc scripto quod publicum mee erga optimam ac pulcerrimam Rempublicam, affectionis, iudicij ac voluntatis testimonium extare cupio ad posteritatem Multorum autem commendatione ad hoc om-cium pertractus sum. Nam4 eius rei praclaram mentionem
audiui saepe fieri ab optimis viris in Germania, Philippo Melanthone, Ebero, Vito Viras hemio seniore Thucydideo; Sebastiano Theodorico Vins hemio Medico mathematico clarissimo & alijs qui vel bonas literas tunc temporis in Schola Vitcbergensii profitebantur vel disicentium numero eas mecum sub praxeptoribus doctissimis amplexi sunt & consectati. Postea
37쪽
Postea verb& hanc mihi auxerunt admirationem partim Cives vestri, qui nunc in hoc Daniae regno, eximi profecto ac praestantes artifices nobiscu resident accommorantur partim Nobilitate summa clari qui e nostratibus instituti apud vos, gratissimi testes sunt Virtutis, humanitatis ac beneuolentiae, qua se interea dum absunt a patria longissime, ita coplexi sunt optimi Reipublicie Cives ut eius consuetudinis ossiciorumq; nequaquam obliuisci velint. Et quidem frequenti hac commemoratione delectatur Iohannes Skougardius, vir Nobilitatis dignitate,& Virtutis fama maximus qui a primis annis in illustri Noribergensium Republica educatus ita virtutu actionibus assuevit ut a vobis rediens Cancellariae regum Daniae sit e vestigio commendatus eique interim ossicio iam vacaverit viginti annis ea solertia, eaq; animi ac curarum moderatione: utin plurimas omnino molestias pertulerit;& nunc Inclyto Danorum regi, Friderico II a secretis sit&a Consillijs, ea quidem virtute ac morum admirabili suavitate praestans ut cum nusquam fere a principis conspectu latereque ac consuetudine discedat equidem omnium negocia causasque ac necellitates ad eum plerunque finem promouet quo ostensa eius humanitas&fides; miserorum indigeniij authoritate ac consolationis bono consultum esse,videatur. Huiusmodi discipulorum progressu ac moderationis perceptae declaratione est Reipublicae Noribergensium reuera gratulandum cui cum curaessit virtutum studia prouehere; non tantum ipsa hoc si1bi pacto nomen ac dignitatem summam peperit: sed&alijs habere dignitatem deditivi quibus verum ad honores aditum exemplo, diligentia atque humanitatis usu persuaserit ac confirmarit. Quin recens a vobis Georgius Ericius ille noster rediens,cui nunc commissa est Ecclesiae Stauangriensiis cura in Nortuegia: cum hoc me forte fortuna agentem reperisset; dici mehercle nequit, i
38쪽
nequit, quantopere adhortatus sit ut pergerem Mirifice enim delectabatur instituto Esseque Rempublicam Noribergensii-umea' conditione,&Virtutum omnium splendore; ut non posse tantum eam; sedo debere commendari dixerit sibi vero id ita usu ac Ciuium beneuolentia compertum esse: ut in nulloici collocari laborem rectius; in nullo praeclarius impendi eum hic t aut exanclari posse ducat.Ita currentem me ille magisq; ac -- LM is incitauit verbis:egoq; animum mihi ab inchoata, imbium imi pene ad umbilicum perducta scriptione,nequaquam reuocantisti, dum esse existimavi. Huiusmodi igitur a causis ad hanc scri-ili j bendi operam perductus sum. Si quid illa autem fortasse placeat; equidem feliciter inceptam illam& perfectam dixerim. Eiis inminus; nihil tamen pigebit insumpti studii quod Virtutibus laudandis, stabiliendaeque Concordiae inter bonos potius, quam serendis odij aut suscitadis Imperiorum flammis hanc mihi scribendi mediocrem facultatem,&ipsam vitam suppetere ac prorogari Velim Ad te Vero,inclyte Senatus; utcunq; conceptam hanc delineatam Reipublicae vestrae imaginem aedescriptionem mitto Iuste enim hunc tibi laborem deberi censeo; quod per te&salus Reipublicae;&Omnium ordinum dignitas consistat, conserueturue vigeat Etsi autem ex amplisi simis Ciuitatis vestre bonis ea tantum que vel paucissima sunt, vel nostram ad cognitionem tanquam precipua notioraq; peruenire poterant hoc scripto comprehendimus sintque pax elle pauciores sorte: incultiores quam que preclaram gratiam aliquam aut laudem mereri omnino queant cum tamen dedicantur vobis; qui fortunis, authoritate, iudicio antecellitis: spe minime exigua sustentor si non perfectione quadam summa placeant: genio tamen suo, atque hac pinguiore fortassis adumbratione, propter rerum elegantiam, irbis vestrae au- thoritatem, bonis ac doctis omnibus esse omnino placituras.istri
39쪽
Nec dubito huius argumenti amplitudinem a vestre Reipubli cae doctissimis alumnis tractari explicarique potuisse rectius:
Vt quib'ceu domesticis omnes rerum Veneres, omnes anfractus ac uniuersiae Ciuitatis forma probe cognita esset&explorata dabunt tamen veniam hanc peregrino: qui virtutes in quacunque gente admirari probareque honestum esse statuit:.&fas sibi esse duxerit ea quae mirari ac probare pie potest; ad posteritatis iudicium publico scripto, ac honesto virtutis testi monio transmittereo propagare Optarem etiam plura nobis de inclyta hac Republica fuisse vel usu ipso , vel doctorum monumentis comperta designata equidem reuisset opus numeris; iratiam auxisset rerum copia; quae cognita explorataque suis; sine voluptate profecto legi non potuisset abalienis. Si quid tamen eius fortasse nunc desit ut deesse multa sane non negauerim studium aliquando nobis erit id pertexendi:, quo quod taceri minime oporteat de optima Republica Nori-hergensium; etiam nostra cura nostrisq; aliquando vigilijs dgratam posteritatis memoriam transmissum esse videatur. Quemadmodum autem ex Sole lucido sparguntur radij qui uniuersum Circuli ambitum attingunt Ita in ipso pene Germaniae umbilicosita Oribergensium praeclara Ciuitas exempla se Virtutum exhibet: in quod cum intuentur sparsi late populi vel similia plane faciunt vel ad imitandum sese quanta
liceat animorum alacritate a scitant&componunt. Superent
quidem vetustate haud paucae fortassie aliae: At Noribergestum alacritas solertiaque non tantum segnitiem excussit plurim1s sed illarum fortunam crescendique desiderium & conatus maximos tum exempIO auxit, tum subsequendi spe egregie confirmauit. Sed haec amplificare nolo. Peto autem a te, Ampliss- me Senatus; ut inrationi huic nostrae ignoscas fortasse prolixiori & totum tibi hoc opus placereati acceptum egie sinas.
40쪽
quadam aliquot exempla retuli quor ob virtutem commendata esse omnibus vi suo loco imitari cunctos volo ijsque demum exerciti j id inter Christianos fieri ut cum pulcra sit veneranda Virtutis appellatio etiam existant tandem aliqui: qui sanctissimis vitae institutis id quod tantopere extollunt laudibus, perficiant nusquamq; cessent inter suos i quinquae pulcerrima esse audiant, aemulari facta velint. Vtinam floreat Respublica multosque Schvveppermannod Vernero similes producat quid belli artibus, lumanarudisciplinarum usu superent idoneique sint, qui Maiorum suorum semper locum expleant nunquamque desit honesta Ciuitat 1bboles, quae Rempublicam capescere: acceptamque aprogenitoribus fidem ac virtutum maximarum posse Tionem tueri cum dignitate; atq; ita eam tandem velut haereditatem optimam uberrimo sane felicitatis incremento transinittere possit ad posteritatem. Bene valeat inclytus Noribergensium Sen ius meque iiijs habendum putet, quos amare sempericlit. Hamia: Danorum, 17. Ianuarij, Anno 372.
Vest. Amplitud. addictiss. Cimb.Erasmus Micha elius Laetus, Acad. Has niensis Professor.