De libertate et praemotione secundum mentem D. Thomae

11쪽

Majori qua potui solertia legi librum manu scriptum, cujus titulus est: I Q fitieritate et Praemotione Re Misaram mea tem p. omne et .; et praeterquam quod nihil in eo reperi quod sidsi aut bonis moribus repugnet, non po8Sum non probare Vere eum eSSe Secundum mentem D. Thomae prout inscribitur. Potest igitur typis odi: immo valde opportunum id videretur, ad multorum dissipanda pra udigia in veram Seholam Sancti Thomae. Datum Romae in Conventu S. Mariae supra Minervam die 14 Martii 1881. P. I R. PAULUS CARBO

MAGISTER ET THEOLOGUS CASANATENSIS ORD. PRAED.

Cum opus cujus titulus: De I Dertis te or Drisellis et ora Me oracla in in rat in I . T a omne, auctore Sacerdote Congregationis Nostras a duobus theologis quibus id commisimus diligenti examine regognitum fuerit, ab iisdemque probatum, non modo ut doctrinae Sanae et catholicae, Sed etiam thomisticae, facultatem condedimus illud typis vulgandi, si iis ad quos spectat ita videbitur. Datum Romae in Reeessu SS. Martyrum Joannis ut Pauli, die festo S. Thomas Aquinatis 7 Martii 1882. .

BERNARDUS MARIA A JESU

13쪽

Nulla fortasso potate tot excogitatae sunt absonae sententiae quos hae luctuo8issima; qua et ob novitatis studium set ob gloriae cupiditatem a compluribus Sapientiae cultoribus improba quaedam philosophandi ratio adstrueta est, quae citra quempiam ad fidem

reSpeotum Omnin Vera perturbat tum naturalis ordinis tum Superunturniis. Novatores enim saeculi XVI Catholicae Ecclesiae, quae juXta Sacra eloquin columna eStot firmamentum veritatis, refraganteS Se praebuere Voltatrius autem ejusque procasses Secta fores iis Omnibus Veritatibus repugnarunt quas admirabili divina se Sapientiae consilio coelitus edocti sumus; at vero qui hisee temporibus in peritia philosophissarum disciplinarum se magnitissentisSi me jactant, et Catholiquo Eq-clesiae ut oraculis coelitus editis et ipsius mentis virtuti advorsantur, fide et ratione posthabitis. Complures

enim non modo ardanis mortalium generi divinitus apertis Obsistunt, Verum etiam iisdem rebus quarum in animo insitam informationem quamdam lint, emUS, 1

14쪽

0s quae vol ethnicis philoSophiae cultoribus perspiciano

fuerunt, ab iisdemque comprobatae, et communi populorum conSenSu pro certis habitae. Cujus quidem indigni facinoris cauSam asserens, ad aequam de eodem

querimoniam effunden S, Leo XIII, Pontifex Maximus, in Epistola Endyclica Aeterni Patris a j0bat: - Adnituntibus Novatoribus saeculi XVI, placuit philosophari citra quempiam ad fidem reSpeetum, petita dataque Vicissim potestate quaelibet pro lubitu ingenioque eX- cogitandi. Qua ex re pronum fuit genera philosophiae

plus aequo multiplicari, Sententia Sque diversas atque inter se pugnanteS Oriri etiam de iis rebus, quae sunt inhumanis cognitionibus praecipuae . A multitudine sen- fontiarum ad hausitationes dubitationesque perSaepΘventum est: a dubitationibus vero in errorem quam facile montes hominum delabantur, nemo eSi qui non Vident. ἡ Porro autem eX offraena istasi philosophandi rationuquam maXimn emuere mula, erroribus fassile ovi citur, in quos prolapSi Sunt, qui eadem utuntur. OppugnanteS enim Summa illa vera, quae sus inquit Cicero) prodere Scelus eSi non minuS quam statriam,

mortalem immortalem animum ii dixerunt, si) eumdemque nihil aliud esse nisi quarumdam virium in Superioribus hominis collectionem; 2) qua de causa

15쪽

rationem vel brutis animantibus tribuendam, Simiisque rationales homines aequiparandos si). Ad ha00 Deum O. M., CUJUS nutu reguntur omnia, cujus proVidentia temperantur et gubernantur, Summum esSe hujus universi Resssorem et Guberna forem procacisSime impugnarunt, hominem quacumque re potiorem et Superiorem, eumdemque ad Orbis terrarum gubernassula sedere inepte n8Serentes, Iinmanitatemque Suum sibi OSSe providontiam deblaterantes 2). Compertum est praefereneOSilem n rebus rerum omnium sapientissimum opificem atque praepotentem Essessiorem minime distinguere, foedumque tradere pantheismum: quorum alii profitentur, a Deo ser80nali eorum principia referte discrepare alii voro, infer Deum et humanitatem diserimen nullum esse; alii domum clarius, nihil aliud esse naturam quam Deum et divinam rationem toti mundo, partibu8que ejus inSertum, parentem et rerum omnium opificem 3). Ex quo pronum fuit incommutabilem Divinitatem cum materia confundere, et abjectum mn- ferialismum non ambiguis propugnare VerbiS; cujuS- modi sunt: Nihil praeter materiam, sim ei motum essitare immo i dcirco materialismi nomen admittendum, quod Dei

notionem eae ludit, os alia generis ejusdem 1). Quibus quidem inepto prolatis set impio, haud dissicito curto

16쪽

fuit in atheismum delabi, asserereque impudenter, Deum, providentium, unimum, immortalitatem nihil aliud erae quam verba, et fel Dei notionem anarchissam eme, aitque publicue utilitati repugnantem si). Praeclara equidem

philosophandi ratiot Si senim sus inquit Tullius) nomo

est tam Vecors qui aut quum suspeXit in coelum, deOS esse non sentiat; huc tamdem devenisse gloriari p0- ferunt philosophi, laboro atque studio, ut non modo christianam fidem verum etiam Dei notionem umifferent, HuSdem cultum ab isterent, D OVamque religionem

Sod istiusmodi philosophandi genus procul R CR- tholicis abest i Utinam qui inter catholicos Sapientiae cultores de philosophissis rebus disceptant, sibi a fomentis Ossulos non gloriae inane Simula crum, sed incremensum Veracis dogfrinae, quae fidei comes est, conStituenteS, Se perperam non patiantur abduci abstrahique in absurdas opinationes. Visum est enim interdum catholicorum quoque philosophorum mentes tetra contagione studium novitatis amasse; quapropter in Endyelica laudata a jebat Pontifex Maximus Hodautem novitatis studium, cum homines imitatione frahantur, catholicorum quoque philosophorum animOSVisum est alicubi pervasisse: qui patrimonio antiquae Sapientiae posthabito, nova moliri, quam Vetern noViSaugeri et persissere maluerunt, certe minus sapienti

1) Renan, Hudes d iistoire religieuse, p. 419; et Naquet, Dudes de philosophie positive p. 183.

17쪽

consilio, et non sine scientiarum detrimento. Etenim multiplex haed ratio dodiri ne, cum in magi Strorum singulorum auctoritate arbitrioque nitatur, mutabile habet fundamentum, eaque de cauSn non firmam atqu0 Stabilem neque robustum, Sicut veterem illum, Sed nutantem et levem fassit philosophiam. Cui si forte contingat, hostium impetu ferendo ViX parem aliquando

Quibus quidem ex causis atque rationibuS nemo eStqui non videas ad gatholissos philosophos Valde pertinere, utque rem Omnino p08tulare, ut iidem dri octo novitatis Studio, non modo veterem eam restituatis phi-JOSOphium, quae fidem comitatur, Scientiaeque patrimonium ullges, non absumit, Verum etiam quidquid eis est studii, industriae, curae, Operae, diligentiaeque conferant ad ejus summi Dossioris, Thomae Aquinatis, Sapientiam propagandum, qui philosophorum Omnium prin0eps, firma doctrina, Stabili atqae robusta, Viam rodlusit fusam ad subtiliora quaelibet Vera perSpi-CiCnda, erroreSque eoarguendo8. Etenim sus celeberrima Academia parisiensis inquiebat) Thomas fuit universae Eccle8iae lumem praefulgidum, gemma rudiatis Clericorum, fons Doctorum, Academiae ejusdem Speculum clarissimum, et candelabrum insigne ac lucenS, per quod omnes qui vias vitae of soliolas doctrinae sanae ingrediuntur, lumen vident, claritatis vitae, sumne clarae et Scientiae iussi duo, veluti stella splendida et ma-

18쪽

futina refulgens. Verum non est quamobrem in ThOmam, cum HS memorium eXcipiens Omnes anni conSequenteS, laudes conferuntur; quum Pontifex Maximus, in Encyclica eadem, Omnia praestonia in eumdem derivasse cuique Catholido Visus est, prne clari S qune Sequuntur testimoniis: ' Clemens VI, Nissoluus V, Benedictus XIII, alii quo fustantur, admirabili Hus doctrina universam Eeclesiam illustrari; S. Pius V vero fatetur

eadem do0trina haeres confusas et convictas disSi puri, Orbemque uni Versum a pestiferis quotidio liberari erroribus; alii cum Clemonte XII, uberrima bona ab ejus seriptis in Ecclesiam universam dimana SSe, ipSumque eodem honoro colendum eqse affirmatis, qui Summis Ecclesiae dositoribus, Gregorio, Ambro8io, Augu8fino et Hieronimo desertur; alii tandem S. Thomam proponere non dubitarunt Aquilemiis et magnis Lycei S OXemplar

et magistrum, quem tuto pede Sequerentur. . . . HiS Vero

Pontificum Maximorum do Thoma Aquinate judiciis,

voluti cumulus, Iunodontii VI testimonium accedat Hujus Thomae) doetrina prae ceteri8, Cepta can0stica, habet proprietatem verborum, modum dicendorum, feritatem sententisirum, ita ut numquam qui eam tenuerint, inveniuntur a veritatis tramite deviusse; et qui eam impu9nα- ferit semper fuerit de Oeri ute suspectus. ἡ His de causis Pontis X Maximus omnes catholici Orbis Episcopos quam eniXo adhortatur, ut auream Thomae sapientiam restituans, et quum latissime pr0Ρngent.

19쪽

Haec autem omnia mihi interdum consideranti atque animo perpendenti, incommodum ViSum eSi quamma Ximum, e0S catholicos Sapientes, quibus in philosophidis disdiplinis tradendis, stabilem atque robuStam Aquinatis dosstrinam sequi propositum est, inter Se diS- Sidere, praeSertim de iis rebus quae in philosophicis

cognitionibus Sunt praessi pune. Quamquum enim Veritatis amore Omnes ducuntur, ista tamen Opinionum diSSenSione magnum Sanae philosophiae inferri defrimentum, perSpicuum eSf. Etenim quemadmodum hostibus progredientibus frustra resistitur, confuSR SpnΓSnque multitudine, sed iisdem neceSSe eSt aciem opponere ordinatam; ita profecto absona eorum commentis, qui

Se gloriosius do philosophidis rebus jactant, dissipari

dissolvique non poterunt, nisi catholici sapientiae cul

gnantita procedant. Qua quidem eX causa haud eXigua christianae philosophiae in eo verti commoda et momenta, ut praeclara cretholicorum multitudo quae auream Thomae doctrinam sequi jam profitetur, in eadem propugnanda, unius Sit mentis et cordis, nemo est qui non Videns. Atque id ratio est, benevole Ledior, cur quamViSa disputationibus abhorrens, passi fumen niquΘ concordiae in fur catholicos philosophos Studens, a d Opusculum host publici juris fassiendum, animum induxi in quo quidem quaenam Thomae Sit mens Super celeberrima phisicae praemotionis quaeStione, ejuSdem Ver-

20쪽

bis, quantum fieri potest, deglaretur. Etenim arbitratus sum, multa Aquinatis testimonia, in unum coacta, aliquid in eorum utilitatem conferre po8Se, qui ubnmore parti8 Sy StematiSV0 alieni, atque ab inanibus futilibusque disceptationibus, veritatem inquirunt corde

Sincero. Neque enim contingere unquΛm pOSSO Opinn-tus sum, ut qui in Thomae Verbis non ejusdem mentem agno80ere, Sed proprium adnituntur reperire Sententiam, ad veritatis cognitionem hac de re queant perVenire. Quoniam Vero phiSicae praemotionis quaestionem archum habere neXum perspicuum est cum iis rebus,

quae tum a philosophis tum a theologis diduntur dolibertate, de hac eadem imprimis mihi aliquid dolibandum osse eXistimavi: enque de en Su DE LIBERTATE ET PRAEMOTI0NE Opellum hanc censui in Scribendam. Quam

ob rem ita res opusculi hujus in Ordinem rediguntur, ut prius sermo de libertate instituatur, paucis HuS-dem eXplanando naturam et Objectum et alia quae nrcte connectuntur eidem; poSteriu8 Vero istius phisidae praemotioni8 ipSiuS quaeStio proponatur, utque inutilibus disquisitionibus et ad rem non pertinentibus omnino dejecti S, eXpendatur Sol Vnturque, Thomae Verbi S, quantum p08Sibile erit, ratioque permittet. Quia vero inter dissidentes pacem comp0nere Studeo, illud praecipue prop08itum mihi fuit ut ne ullius quidem

viventis auctoris nomen proferrem, OmneS, BOSdem quoque udVexSari OS, prOSequerer honore, pacatiSSime