장음표시 사용
21쪽
PRAEFATIO Praestanda sit, Primus ac secundus indicat liber. Nunc decursis omnibus his, quae huius artis doctrina
POscebat, ad comPositiones necessarianum Potionum medicamentorumque descendimus, in quibus et GPlo- Tata C g Simus, et ea, quae non tam ad utilitatem Curandi, quam ob caritatem emendi mutomedicorum
cuiduas insta rat, submouimus. Vides, ex libro Primo et secundo laudari, quae hodie in primo reperiuntur solo, vel ideo in duos distinguendo, si scilicet Vegetius, vel quisquis est auctor libri VI, libros eos, quos hodieque habemus, tanquam a se scriptOS respicit. Etiam in libri ΙΙΙ. Prologo reperisse mihi videor indicium, quo idem auctor eiusdem et libri VI. Comprobetur. Libri enim VI. cap. 7. initio legitur : Frequens Uinio est Barbaricis nulla adhibenda medicamina quod usque adeo naturae benescio conoal Cant, ut eis nocitura sit cura. De eadem re queritur libri tertii Praelatio : Numn pero exemPlo Hunnorum Si egentium aliarum antis ipsius etiam usus intercidit; dum homines refugient e ensas barbarorum cou- suetudinem imitari uelle se simulant, et incurata animalia hibernis pascuis et negligentibus calonibus dedunt. - Primo quod Barbaricorum animalium alia natura etc. Ad conditionem vitae auctoris pertinet,
quod est in capite 6. Iibri VI. nos, qui Per tiaua diuero
mus. Quae deinceps a cap. B. libri I. usque ad Cup. 27. traduntur, partim ex anterioribus libris repetita sunt; multa etiam capita Codices Sambuci aut Cor- heiensis omittunt. In Capito hoc 27. ipse auctor libro sinem statuit his verbis : Periam ne longior liber confusionem magis legentibias quam instructionem po
22쪽
deretur asserre, modum Plenum credimus faciendum. Itaque nec corbeiensis Codicis ulla varietas ab eo inde loco annotata legitur, quia, uti par est credere, reliqua in Codice deerant. Denique in Editione principe postremis libri VI. verbis adscriptum Icgitur: dedhaec uide lib. I. c. 57. Vidit igitur ipse Faber, plura ex libris duobus prioribus in postremum hunc male collata suisse a librariis vel studiosis lectoribus. Castior etiam hoc in Ioco conspicitur Codex Gothanus
qui desinit in Cap. 23. seci. 29. reliquas duas omittit, utpote aliunde repetitas. Hic locus admonet me, ut de medicinae veterinariae scriptoribus pauca praeponam, Intequam ad Hippiatricorum, quae hodie exstant, quorumque usus est praecipuus in emendando atquo illustrando Vegetio, mentionem accedam. Nomina hippi atrorum et cleni atrorum illustrium pleraque omnia inseruit Catalogo scriptorum in IΙippiatricis nominatorum I.
A. Fabricius Biblioth. Graec. Vol. VI. p. 494 seqq.
Graecorum antiquissimus Simon Atheniensis mρὶ ι κῆς
scripsit, quem initio libri sui de equitatu laudavit Xenophon, ubi Zeunius locum Hieroclis ex IIippia
tricis posuit a Xenophonte translatum, alterumque Plinii 34. c. 19. ubi Simon de equitatu primus scripsisse dicitur. Vocabula aliquot ex libro Simonis annotavit Pollux in Onomastico, ubi II. feci. D. refert Simonem taxasse Miconis pictoris ignorantiam, qui
equi palpebrae inferiori pilos addidisset. Eiusdem
Imιατρον laudat Suidas sub voce σορόδε η, ex quo loco Patet, venarum etiam equi descriptionem Posuisse Simonem. Haud scio, an eiusdem sit liber, quem sine au toris nomine περt tmo optας laudat Hesychius in vocabulis πωρώοπί.α et πυρηματα. Hoc mihi persua-
23쪽
2 Diui AEFATIO sum habeo, multa rei equestris vocabula in Hesychio, ex hoc sente manasse, veluti κινουρας, τους κακουργους Gmους. quam glOSSam refero ad equum, qui in cursu
caudam agitat, quod imbellis equi debiliumque Ium-
horum signum annotavit etiam Alexander Aphrodis. et agnoscunt equisones nostri.
Epicharmi Syracusani de medicina pecudum libros Iaudat Columella VII. S. 6. qui in eodem argumento aliquoties Magonem et Celsum nominavit. Celsum quidem medicinas veterinorum attigisse in libris rerum rusticarum existimo cum Bapt. Morgagnio, eundemque esse puta , quem Iaudant aliquoties ΙΙippiatrica. Magonis sub nomine exstant hodieque remedia quaedam in II ippiatricis ; alia ibidem Icguntur, quae ex Magone duxisse se profitetur Columella. Ad eundem Magonem refero, quae pecorum magistris de medicina praecepit Varro. Qui Magonis libros in Epitomen redegerat Diophanes Bithynius, a Varrone nominatus, idem esse mihi videtur, quem nominant inter medicamentorum auctores Ilippiatrica. Apsyrtus Prusaensis , aequalis Constantino M. auctore Suida scripsit isto τρικὸν βιβλίου , μυσικὸν περὶ τωναυτων δεογων - ἔτερα. quae Eudocia p. 65. ita tradit: εγραφεν -ικτρικὸν βιβλιὸν , - γυσικὸν περὶ των ωυτῶναλογων ευ βιβλιοις τετταρσιν. ut ia in olim admonuit Cangius in Indice Auctorum Glossarii Graeci p. 4 Apsyrtum Hierocles laudat, igitur iunior eo, qui Iibros duos de cura equorum Basso inscripserat, ut ipse testatur Hippia tr. II. Cap. 6Ο. Apsyrto aequalis fuit Hippocrates Veterinarius, ad quem exstat Apsyrti Epistola in Hippiatr. p. 7O. Pamphilum, quem inter hippiatros nominant IIippiatrica, esse puto Philosophum, quem de re rustica libros tres scripsisse refert Suidas.
24쪽
Pelagonii aetas incerta est. Τhoomnes tum aliquem
medicum in Indice libri XXXIII. de metallis nominavit Plinius, qui mim sit idem , quem inter medicos veterinarios reserunt Hippiatrica , dubitari potest.
De graeca multorum locoriam Vegetii auctoritate Suspicatus iam erat Gesnevus , sed Hippi utrica latina tantum Buellii comparare potuit, nec adeo ubique exemplaris graeci auctoritatem et sententiam in vitiosissima Vegetii interpretatione agnovit. Quare non
debebat mirari P. IVesseling in Dissertatione inserta Actis Societ. Ienensis latinae Vol. ΙΙΙ. p. 55. Hippiatrica ticin suisse rite a Gesnoro cum Vegetio ComParata. Iniqui etiam esset interpretis viro anatomiae eterinariae omnisque medicae eruditionis plane ignaro imputare squalorem et sordes, quibus obsituSVegetius hucusquo iacuit. Fecerat vir industrius , quod saepius vellem secisset, ut in dubitatione sua aliqua consuleret virum litoraturae ct medicinae peritissimum Io. Zach. Platnerum. Ipse tamen mihi tantum scientiae medicae et chimrgicae non tribuo , ut vitia omnia Iectionum plane esse a me sublatu putem. Zootomiae non plane ignarus viam stravi,
qua propius viri docti meque peritiores medicinae inprimis veterinariae ad veram Vegetii disciplinam accedere possint. Hippiatrica igitur graeca diligenter comparavi, ubi plurima Vegetii capita integra, alia
truncata, multa locis suis avulsa et discerpta, diversis etiam morborum nominibus inscriptis multa cum lectionis, ponderum et mensurarum varietate leguntur,
quam vel omisi vel tantum indicavi obiter, nisi ud vitiosam Vegotii lectionem corrigendam sacere mihi videbatur. Vtinam vir aliquis doctus nippiatrica cumscriptis libris comparare atquc inde vel corrigere vel
25쪽
22 PRAEFATIO redintegrare suscipiati Codicem suum Is. Vossius laudavit ad IIesychii Κραοπλα. Vide notam ad Vegetium II. 55. seci. 5. Hippiatricorum graecorum Versionem Iatinam a scriptoribus medii aevi medicis Iaudari puto, ubi Herodii de cum equorum librum Iaudant, veluti Mathaeus Sylvaticus in Pandectis Mindicis sub voce Marmora et Si iasis. Quae traduntur ibi de morborum vocabulis, plane eadem graece leguntur in Hippiatricis sub nomine Hieroclis, quod ab Arabibus in Herodium suisse mutatum non levis est Conr. Gesneri suspicio in Bibliotheca p. 233. Ger Odium nominat Simon Ianuensis in Codice Parisino
apud Gallum Charpentier in Supplemento Glossarii
Cangiani sub vocabulo Porus, ranulae atque alibi. Librum manuscriptum Erodei de medicina equorum exstare in bibliotheca Monasterii Tusci, testatur Itine- varium ToZetetti T. I. p. I 35. versimis germanicae. Partem eam operis Vegetiani, quae vel ab ipso vel ab aliena manu repetita fuit ex Columellae libris, egregie ante Gesnerum tractaverat vir eruditissimus Bapt. Morgagni, cuius auctoritatem, a libris scriptis saepissime confirmatam, sequi quam verba plane obscura in oratione Vegetii relinquere et velut aenigmata lectoribus proponere malui. Aliquantum auxilii mihi attulit comparatio Codicis Saxo-Gothani, quam primae Editionis margini adscriptam moriens mihi benevolo animo legaverat Vmnetius, Medicinae Professor Lipsiensis, ubi inter multos calami errores latent interdum verioris et novae lectionis vestigia.
Accidit tamen nescio quo salo, ut primi libri solia
aliquot exciderent et perirent cum ipsa lectionis varietate ibi annotata, auteaquam liber in manus meas perveniret. Itaque operam dedi, ut ipsum librum
26쪽
PRAEFATIO 23 inspectum compararem cum locis illis, ubi me Fran. Eianus liber destituerat. Nec desuerunt precibus meis viri doctissimi, Geislerus, Bibliothecae Ducali Gothanae praesectus, et F. Iacobs, cui curatiorem Anthologiae Editionem mox debebimus, sed stati in
ad me Codicem perquam humane transmiserunt tractandum , unde reliquam varietatem excerpsi, in qua magnum honarum lectionum numerum cum insignibus aliquot lacunarum supplementis reperi. Codex est chartaceus, quem Catalogus Bibliothecae nominat P. Isio. scriptus satis diligenter, ita, ut varietas lectionis Saepiuscule in margine annotaretur; nec omisit
admonere lectorem librarius, si quis locus in reliquis exemplaribus comparatis non exStabat. Prima pagina inscriptum habet: Vegetius de Renacio, nullo operis argumento addito. Ad latus rubrica adscriptus legitur Vegetitis. Altera pagina Prologum exhibet sine titulo vel rubrica scriptum, quem sequuntur Pitula primi libri seu argumenta, separatim Cum numero Capitum scripta, quae eadem ante Singula Capita repetuntur. Idem in reliquis tribus libris factum est. Extremo libro secundo rubrica adscripta leguntur
haec: E licit liber secundias I 438. 25 Iulii. Extremo libro quarto haec adiecit scriptor. Explicit liber Vegetii de Masinicia. deinde sequuntu nterpretationes ponderum, quibus in sine additum est: Finitum anno domini i438. 4 Augusti. Laus Deo. Postea
leguntur Glossae ex Vegetio excerptae Cum hoc Elogio : Sinonimus istius libri secundum alfabetum, in quibus sero meras hominis ineruditi nugas reperi, de quibus iudicium erit lectorum ex particulis illis quas hic illic excerptas apposui in Commentariis. Concludebant volumcn Nomina erbarum et gradus uirtutum
27쪽
PRAEFATIO earum secundiam a*habetum, quae non ultra literam
S pertingebant, ineptiarum plena, nisi si quis sortenoinina Plantarum germanica animadversione digna existimaverit.
Posteaquam Hippiatrica et varias Codicum lectiones diligenter iam cum Vegetio Comparaveram , humaniter mihi submisit ex Bibliotheca Guel serhytana amicissimus Langcrus exemplum primae Editionis manu Matthiae Stadi, medici olim Amstelodamensis ,
Passim notatum, ubi virum doctum multas Codicum lectiones divinando assecutum esse, et loca Vegotii plura coniecturis non ineptis tentasso vidi, quarum ex numero perpaucas tantum retuli in iis locis, quae Scriptorum Iibrorum ope nondum emaculari potue
In Crescentio nihil esse auxilii ad Vegetium aut Hippiatrica illustranda , recte admonuit GesnerUS . addens, melius Crescentio convenire Cum Laurentio Busio. Quin is Iordanum Rufum exscripsit, Di iam olim a Cangio monitum. De Iordano Ruso collecta posui, quae mihi nota tum orant, in Praefatione ad Friderici II. Librorum Reliqua de Arte venandi cum Avibus p. xv. quibus addo, quae postea comperi. In Bibliotheca Taurinensi liber Iordani latinus MS. est, teste Brugnone p. 225. de Cura equitii, versionis germanicae , Cuius describendi in Usus meos spem secerat mihi vir doctus, sed promisSO non stetit. In hoc latino Iordano primum servet equorum calcei vestigium se reperisse testatur Brugnone. Versionem Italicam sedit Pater Gabriel Bruno dialecto Venota dedicavitque Comiti Brandolino anno i 492. Editionem anni i56i. Bononiae tactum forma quarta habet Catalogus Bibl. Coibertinae hoc titulo, Delle Muscal-
28쪽
cie det Cauallo cin Giordiano Russo. Eandem Editionem nominavit Heneto Verae ichniss vetori narisclior Bucher p. 72. Bononiensem Editionem eandem memorat Camerarius in Opiisc. de re rustica p. 54. sub
nomine Iordanis Rusti.' Alius Editionis hunc titulum posuit Brugnone p. 225. Libro RAT ia te de narrareti
chi Per conos re la natiana de ii caoalli et modica linolle loro infirmitti et arte donum est composto μον lodignissimo montior Gionaan Russo Glatinoso, nti amente nam 'ato in Vincetia Per Francosco de Leno 1563. Boo. In Catalogo Biblioth. Τhuancae r petito
Ipse Editionem Venetam anni i563. tractavi bone. sicio Hevnii mei. Laurentii Rusii Editioncm latinain Paris. 155 i. in 1olio laudavit Gesnerus, ipso italicam
Venetiis proditam I 559. sorma Octava Comparavi. Rusius Iordaniam exscripsit, quem tamen aliquoties laudat cum Maestro Mauro, aliunde mihi ignoto, C. 4 . P. 85. c. I M. P. C. 35 I. P. 94. Rusiurn Contra Albertus Magnus in Equo exscripsisse videtur; nam habet quaedam, veluti de Lampisto morbo, quae Iordanus non habet; sed Rusius capite 66. Lampascoo lasa, a vocat erandem. In Crescentii Editionibus plerisque omnibus nomina morborum mire vitiosa obiter multis in locis Correxi . Sed hoc non agebam in annotationibus ad Vegetium, ut Iordanum aut Crescentium interpretarer ; sed multo magis optabam investigare sontes, unde Vegetius sua praecepta derivaverat. In qua
' Typothetarum errore proeul dubio, nexuum literarum similitudine decepti. T.
29쪽
PRAEFATIO opera selicius sorte evenissem, si mihi copia suisset inspiciendorum Hippiatricorum Vossianorum manuscriptorum, quae multo integriora vulgatis esse licet ex multis locis suspicari. Latent etiam in pluribus Bibliothecis Codices Hippiatricorum scripti, quos qui olim cum Editis comparare omnes voluerit, nae is multis in locis Vegetium rectius et corriget et interpretabitur , quam a me sieri potuit. Cogitaveram etiam de copiis Io. Rhodii et Bartholini ex ipsorum patria expiscandis et in regia Hau-niensi Bibliotheca indagandis; verum nullibi earum
vestigium apparere responsum mihi est. Denique recentiorum Veterinariorum inprimis Gallorum scripta comparare Omnia si voluissem, et me in novam et dissicilem disciplinam demittere cognoscendam et cum Vegetio contendendam ausus essem, copia tamen librorum deerat, nec otium suppetebat, animus etiam
quodammodo ab arte mutomedica mihi abhorrebat Properanti ad alia, quae rectius et melius intelligere mihi uidebar. Scribebam Francosurti ad Viadrum mense Augusto 3795.