P. Rogerii Josephi Boschowich ...: Dissertatio de turbine, quo nocte ...

61쪽

tem traiieimus, quo commodius reseruntur. Hies ciat pauca ex Seneca adducere, quo clarum fiat ab antiquis etiam eiusmodi maris in altum iactationes expressius holatas esset lia enim ille lib., Naturalium quaest Hi fere omita perieularum erupti de nubibuspradunt , quibus armenia re unium, et tota naves in sublime tolluntur.

26. Nee minus frequenter ac in authoribus prophanis, in divinis literis occurrit mentio tura binis, ubi fere omnes effectus nostro turbini non absimiles exprimuntur venire turbines pius aventis meridionalibus notatur Isai ae c. ar. Au turbines ab Africo veniunt, de deserto ventiri de iamr horribili Et Zachariae e. s. e vadu in turbis'

Austri. Quamvis risti ab opposito septemtrio

.aae veniant, ut rursum Zacharias habet c. r. ecce ventus turbinis veniebat ab aquilone. Sonitus

gravis, in notatur sub ingressum turbinis, Meommotio huic sociata instar terraemotus exprimitur apud Isaiam eseas a Deo exercituum bHabitur is tonitruo ,- - nouis terrae erisin magna turbinit. Impetus quo turbo impetits

interdum rumpit, quae oceurrunt notatur rumsum apud Isaiam c. g. eis validus, et forti Dominus, cui impetus grandinis, turbo unfringens de cras. Spiritus enim robustorum quasi turbo impiam, paruum. Im concussionem moversionem inis D teis

62쪽

personae e scapha per aera turbine abreptae sunt. quarum duae paulo post decidere in vicinam laeunam, selieiter evasere aliae duae ultra mi liare unum iactatae dejectae demum sunt in psere lacunas, ubi mortuae inventae: quinta earum,

superis constat, quam longe abrepta sit . quae quiadem inventa non est. sto. Pares plane effectus per nostras quo que plagas in Dalmatia notamur, quoties alioqui e vehementioribus turbinibus save portum,sve continentem impetit ipsaque dejectio te

torum evulsio arborum trajectio obiectorum

insignis ponderis ad longiorem distantiam sequelae sunt, quae fere semper comitantur tristem turbinis adventum. Idem plerumque alibi accidit , frequentissimaque ubique locorum eius aruerantur exempla. Clarissimus usehenbrocaicius tomo et Elementorum Physicorum c. 3s de Meteoris cum effectus cuiusdam tubae marinae a se vita describit, videtur omnino effectus praeis sentis nostri turbinis exprimere, igne excepto. ridi, ait ipse unam duimodi tubarum marinarum qua pervadendo LugdunumBatavorum euenim oti

sue trapea solidiores arbores etiam centenorum amnorum, concussit, evertitque frontisputa domorum, recta, eaminoi solidum axem ferreum super turrisu iam Deatum cum lamina xersatili cupreare vertunae

63쪽

ntam dicunt illi super posita, qua ex tegra contereta inυentasuit, aqua inde Arisaia ex damni inflar aularius cimii, tantaeue reseritate serebantur, et rapiaris, ut siemium carri violente praeterveherentum alii

'virum hoc tempestati mari comparabannui sed immensam vim horum turbinum in circumagendis convellendisque navibus facile colligere scuerit ex eo quod oldenburgius inprimis actis S ietatis Londinensis recenset daturbine quodam Americanis Uracane dicto, orto ad annum i668, qui tanto impetu in gyrum egit convulsitque malum principem maioris navigii aut momento contortum instar vimineae virgae

eum evulserit, ininsigni navigantium terrore in tabulatum eiusdem navi dejecerit. dia Sed tristiores adhuc fiant effectus, quos per vasta Americae maria plurimis instructari talis Uracani subinde producunt. Accidit in terdum ut totae simul classes armatorum interi rint, quin vel unus servaretur, daturus fati reliquorum rationem , relaturusque seriem funesti adeo casus pleniorem rei ideam ut formem non invenio quod amplius in admirationem nos rapiat, quam illud, quod narrat Alvvirus Nunneg bi accidisse ad insulam Cuba in relatione Regi suo lactata, inserta tertio tomo Ramus pag.

64쪽

gii Bona ibrie accidit, ut cum parte uos is,

exscenderet e navi in terram, relicto, qui duobus navigiis praefuturiis ordinaret opportune , qu oporteret in easum improvisae tempestatis verum frustra erant cautelae nanes Exurgens hac nocte inlatens plagna duorum oppositorum ventoriim Austrium Aquilonis adeo vim lantam concivit tempestatem , ut A nus omnes erHchstiae, ita ille, c,rruerent, oporteretqui se rem ei edicto persona se invicem sustinenler mul interire, ut venio resister possem , ne eo abriperentur fugiuntes r- nam domorrem es in caempor ' pro ipientes , ubi nos in anui periculum ab arboribus imminebat. Deinde

adnotato gravi periculo, quod tota hae nocte sistinuere, adjungit effectus turbinis enos, cui, iis, quos agitata imaginandi vis repraesentabat.

ita enim prosequitui: a mrdio nocti strvitum In veniem audivimus, et clamorem vehementem, et foetnum eampanarum , et Dularum , et i manorum. horumae infrumeoinrum, qui is aibat, usque ad mane F tempestas cessavit,. - Die Lunae mane descendimus in portum , nec natiuia amplius invenimis,

sed aliquid suppellactilis earum in aquas itaque cois tulimus nos ad litora insula, inquisiturio quid forip Uurire daretur, sed cum nihil istienissimis, in mon- rei abivimis, ibi qua uri cum rvirimui scapham unius navigii uno quadrante milliaris ab aquas iam si per quaidam arbores Ain. decem absine milliaribus

65쪽

inbentenui personas duas mea navis , et opere qua tam arcar met duae sero sapersona adeo ab intacae raptis informes erant, ut agnosci non possent, qua sepht. Deinde intimimus t kam thecam ex integro laceram, nec quidquam p.rro De Ciami, ve de personis reperire si uiti crure his, duabus navibus omines do equi sto. - - - - quid

quid necessariae si lentationi popua in uia hujus praeso

erat, periit omnino usique ad non modicum pecus, reugioque omnis commiseratione digna erat, eversi arborisbus, adviis montibu1, omnique arbustue, aut plantas ibatis.

23. Notetur eversio omnium Donioriani, Ecclesiarum traiectio ad unum milliare,&quod superatri siquidem tractus ad oram maritimam obliquus erat scaphae, ejusque super arbores monat1 delatio, trajectio item ad decem milliaria hominum , rerumque variarum o licebit certe fora mare deam non obscuram effictuum, quos in his partibus vorticosi hujusmodi Uracani prodiscunt. Cessabit admiratio eorum, iis in cari nostri huius turbinis accidere , quae in compara, tione illorum innocens, si licut dicereri iocus vidi

a . Americani illi Uracani videntur duo Amul, einet ageren turbant Primum ingente

66쪽

tractvin maris elevasido in atra fore undas , ut colligo ex relationibus, quas legiri tum secumferunt copiam turbinum aut tubacum marinaruino vel minimum unam insolitae amplitudinis, quae aerem ingenti celeritate in gyrum agit, absorbet, secum attolit grandi impetu, quidquid occuris rit. Quod ipsum ex insinuata nunc relatione Funnelii colligere licet is namque parte lina horiorem gravissimae tempestatis tota nocte adis vertit, par altera, qua consistebat, vim in lentissimi venti, ut opus metit octo aut decem personis se iuvicemiastinentibus , quo furori venti resisterent ubi in eo situ, quo naves eius conis sistebant, scaphata gravios profecto decem Perissonis, rapta est per aera in apicem montis ad imgentem distantiam, ibique super arborum culmina locata.2s. Neque vero per nostra maria desiunt gravissimae tempestates Uracanis Americae non absimiles, Angelus a Constanti t. d. Historiae Neapolitanae unam earum refert ita terrificam, ut nihil concedat inacanis; quemadmodum isti duratione is integrum interdum diem adaequant, turbantque longo tractu mare, atque in continentem ad plura milliaria protenduntur, ita adducta ab illo tempestas integrum diem tenuit, ab Adriatico, ad Mediterraneum protende, tur

67쪽

tur italiam omnem permeandos de totum quan tum ex muninnis Neapoleos videri potest maro concitandi qcacris eam Tempestarem a mu-m mnibus nan auditam, qua nin modo Neapoli saeviit , sin mari ad mam aliam ircumdedis. Referte vi loco literas Petrarchae, qui tragoediae illi mnestiuita, adsulta, die sequente Cardinali

Colonna descriptionem transmifit rem ad vivum exhibentem , manifestam , AEnrroris animum continuo occupantis plenam i simul vero iucundo, docte scriptam , exprimentemque seriem us omnem, quam, etsi non admodum brevis sit, hon potui non huc inserere saltem quoad ea,quae de ipse affert tempestate , nihil mutando aut mittendo eorum, quae author relatus ex Petra cha adsert. Ita vero scribit: af m aliis animo describendi i nem tempestatem, vocavit eam Poeιuam, nec brevius rem cur mere potuisse videtur, quoniam nee Coelum adversum, nec xagitarum tempestate mare sera quidquam posse videtur, quod non adaquei, vincat im. Ponica descriptio apparet jam verumne id si in tempestate adta phareumporium descripta ab Homero, sed quam ego heri viai, nec penuillo exprimi , nec verbii potest , uipei qua

Dium omnem sistit, nec orbe universo per oraues alatii mdita es; cumque Homerui Graeia , Viminui&cilia Lucanus Epiri tempestatem ad serat, i otium su-E mi,

68쪽

tierit, hanc Neapolitanam ersus exprimere . sinaiendam, quamvis Neapolitana proprie dici nequeat aut qua conmunis toti mari Torrhenύ; es Adriatico uti. Neapolitanam nihilominus eam vocitatierim, quod Neapoli agentem me prater mluntatem deprehendemii, quo si angustiis temporis impeditis relatosnem plenam dare nequeo, cum occasionem scribendi negligere minime

velim perfiadea sibi minentia uo, nunquam hor bilius quidquam sisum fuisse me Ditiis irae agellum multis ante diebis praedictum fuit ab Episcopo uinae

.eujusdam parva insuta ex occasione Astrologia; verum inferi amat , quod Orbugi nunquam fera Nerua et ex inietro attingant, praedixit ille duntaxat terris motum gratii fimum ador Notiembruperaium nitiema Nempolis corrueret, tantamqv. deis inventis it major pars populi, cogitationibis aliis seposuis placanda rae Divina et paenitentia de peeeatis admissi agenda soaecinxersi elui provimam mortem expectaui, quamvis alii Paticinium hoc derisui habuerint, jactantes exta guam fidem astro gos mereri, maxime: eum diompluret alias serra mistus praecesserint. Spem inter simoi emaque medius ego quamue timor pratiataeriis vesper. arum. Notiembris priuiquam sol occumbere me emtuli in meum hospitium, ubi quasi mapor pars Miclieri nil civitatis magis, periculum , quam erecti,diam sperean- sium nudis pedibus, pars capillis, proles in uino gestantium ibat per Ecclesias inter gemitus , et ploratus

69쪽

Bei miseraeis diam imploratis Vespere in adescente Cee. Ohio serenius videbatur familique meis adquietem ii pestitie composuerie. Ego dignum duxi digilia aliquantum agere, ut viderem, quis luna, quam septimam sui se redos decliniisti, pcrtaque Ancyra occasum respici,se indiantie noctu me rem hane abscondi sub mon-iem S. Atiui obseuram plane, et nubibu obtiellatam, fenestraque occlusa in Fraium me conium, ei cum ali quantum silua stem proximis jam somno, excitatiit mos repitus, et aerea motur , qui non modo fenesras peruiu, Iampadom xtinxit, quam noctu alere suevcsede cameram, quia incolui afundamentis commovit; uaque in vicem omni rerrore vicina mori me invadente exivi in claustra Monastrii, in quo iugo, et quoniam inter umbras Num alterum quarebat, nee videri quisquam po crat, nisi beneficio alicujus I cernas ea pimus alter alterum animare Fratres et Prior Heomnino religiosi mau, qui tum templum petebant ad recitan m matutinum, territi ac ingenii tempestate , cruribis, et reliquilis sanctorum inpructi, et ini. D. re mas comprecantet venera plane eo, ubi eoae ebam, accensas manu facci gestantes Resumpto hic nonnihil spiritu cum isdem me in templam contuli, nee aliud astebamuc, quam ui humi prostrati alia uoce Dei miserisordiam rem orarem .c, expectantes in Q Ia momenta dum replum concideret. otium forci .censere per fingula horrorem arrima illius noctis, urbi uamvis borror illa major fuerit, quam verbis ex-

70쪽

priis reis, Abibo nihilominus futilia verba mea es,

existimanda Hantae aquarum agitationei, quanti sentiu quanta tonitrua quam terrisca caeli reboariones, quam gravis terrae motis, quam raucis anar sensitus, quam Ius bris vox innumeri populi excipiebatur, ut videretur arte matica nox longius protracta fuisse. Denique aurora coepti, qua non iam luce sua, quam

Coeli obscuritate se prodidiis eum Sacerdotes Missaee branda se accingentei apparamentis aeri se sesi runt, reliqui nos nondum au fumus oculos in eoelum sare, sed in terram adhuc prostrai planctu indui mu orationi orto domum die quantumvis obseu ro adeo, ut nossi Milo appareret, non audiebatur amplius tantus popa fremitui versus profundiorem

Civitatem, ranio vero amplius creueit tumultus marasersus jamque sonitu equorum per compita nota

batur; nec resedi poterat, quid indicaret; et desperatione in audaciam versa et ipse equum conscend paratu sive mori, Respectare, qua agerentnr. um bonum quae rerum faciei t auiae cerie veteran experisimique asserebant nisu bile se unqnam vidisse, aut auditiisse. In medio portu; projemi videre era. sparsos per mare innumere de pauperiore plebe, qu

eum continentem attingcreueniassent, impetu maris, tan

is furta jactati sunt in portum, ut ovorum inflar, quin allisa rumpantur, apparerent, plenum hoc submersia personi spatium erat, aut ovus submergendis, alii fracta cervice, alii avuF brachi , alii prosus vise , ribui gemebantur prostrai Clamor populi, et ma-