P. Rogerii Josephi Boschowich ...: Dissertatio de turbine, quo nocte ...

91쪽

: inis i millimos iis quos noster turbo produxit, se validiores attinet, eos describit in hunc modum.

a. uocunque eauda illa pervagata est, in eam pii segetum, vel .i viam rectissimam formavi, adeo ut viderentur ibi messores alie frumentum deme isse laquod meani' uniusteteri raperquam quedamnest meumst emeusseri convexu insuper laniam eo amare lapillorrem, uiuumulat altitudine suast mram hominis adaequarei innum ra quoque quercu meastaneas reveris levavitque in altitudinem prospectus . Mareelli, et quasdam earum ad milliare sera transtulit In alio loco abripuit acervum graindem strvi minis, Pin rescire daretur, quo eum transtuleriis Amiliter ero.ctum domus cujusdam eum irabibus s eo dicto Eastona per lineam rectam evulsi quadringenialeastaneas, Iovi meque baciranitulit, in quartim unam eum duo pastoreuli se absondissent, sim Icum inia ad ictu elori manualis elevari, dejecti postea in rararam sunt ne graviore nibi minu lasione , sum, Antaxas eortim axilla hese aliquantum esset. In ea,po quodam mulin nucem fui diameter duarum lamrum, eamque iam procul abstulit, et utque,unc intim

ibi non potuerit. In supremitate alicujus montis dis dii petras solidiores, atque remoti me trajecin

dimur easus non injucundui. In area quadam emant .am

seres , hos turbo rapuit sad duo milliaria transtulisin iocum, ubi nobilis quispiam officium recitans sensi unum s eorum

92쪽

eorum super aput suum eadere Amymmitis, M. fastidio fimia raterae. Hucusque litem, ex quarum

ultimo eventu facile argumentari licebit, quilquinquaginta illis gallinis de quibus supra a

ciderit.

3. Turbo autem veronensis deseriptus a Montanari, qui, ipse ortum suum in terra ha-hnit effectus admirandos etiam magis, magisque terrificos produxit , de non solum exeruit suas flammas, sed inaccendit in variis lacis arbores domosque. Hic vero partim ex relatione diastinctius de eo scripta a D. Doctore Francisco Spoleti(qui rei examinandae cause se illico comtulit, per loca quae magis damnum passa sunt, aehi Epistola Excellentis. D. Hieronymo Cornam inscripta eius meminit: quam Montanari aseductis partim ex iis . quae sparsim ab ambore per decurium operis inseruntur, sequentis coli gere licet Turbo hic ingens ortus est M. Iulii 3686. Spoleti ortum ait in fundo Terram dircto infra veronensem agrum non procul ab Atheli circa I horam Italica numerandi tione spectata, hextensium utque Dolum tractu quadraginta milliarium ad sensum semper recto minus una horas aut forte non inulto plus dumidia.

93쪽

Montanari cursum eius extendit ad stilliaria o quod repererit ortum nonnihil ariste Terram prope praedium quoddam ueis Mantuani dictum Ponte Molino , ubi nihil mi rus ac ad TerraZEo viii, relictis furoris tui trio ibus reliquiis Latitudo ejus fuit per diam trum fere medii milliaris Italici, quibusdam lo- eis unius quadrantis. Hic nube nigra densaque involutus visum fere fugit, nisi cum subinde pera

intermicantes coruscationes apparuit. Intus mu

tabantur sane remissione nubeculae albae in Prum, interjectae striis igneis in altitudine trium Perdicatum sursum versus minus densi vapores isti apparebant, di intersincti exiguis fulguribus aer tamen ignei velut coloris erati Comitabatur turbinem sonus raucus continuus, eodor gravis sulphuris, qui omnem circum aereminiscit

Quemadmodum ' semper eandem crassitudinem habuit, ita nec eandem semper vim , hin aliquibus locis majora edidit danahaimpetu ipso, in aliis igne Ad Terrare praecipue igne edidit horridas ruinas Assexuerunt habitatores loci voleto interrogati Per omne*quasi domos incendia orta , quorum ipse indiacia reperito in aedificiis ipsasta, in arboribus magua parte exustis, Addit imo observatum iu-

94쪽

isse In Loeis quibusdam impegiis paretem nigrae illiis aeubiis quasubito ingeni raueosin diffracta ignes e serii. In Ducatu Urbine loco dicto Urbania et, bus milliaribus Terraea distante maiora damna edidit impetu, quam igne,in Rivadolmi ad milliaribus a TerraEEo m rursum inde ad Urbania maiora ab igne, quam ab impetu Montanari addite adhuc in Padum districtu iurbnem ignora

vem fuisse, et ad Terraeteto, MemAsseque multa ob

is domorum , eum tramine, rebusque aliis.

d. Sed reflexione singulariore dignum est,

quod Spoleti testis de visu memorat has, semctu me arborum, qua turbo praetergressus est i ad cer tam AD-- arboribus etiam non plane em A adu- se . nihilominis esse, et exsiccagoae, ut viderentur in furno cocti, retinuisse mulsa rem graveolentem filiphur ii quod ipse experimento evi tat pericu- -. fuerit, ut quis tantum inde edere ,quanto infici posse Herba ipse ita exaruirunt, ut solam etera Amma ad sum apparere

Hi sunt extraordinarii effectus ignis. n nec mitiones illi ab impetu producti. Eradicare arbores , quanturiacunque solidas de radicibus profunde iactis firmatas, quaequae occurrebant, diruere muros, abripere secum ad unum alterumve milliare trabes, homines, varias animalium

95쪽

nialium species, recorpora alia minutiora ad mi iorem etiam distantiam, erat commvue toti , quo processerat , longissimo tractui. Mi se aie soleti, certa notitia accepi rum homimi ustra militara metu translatos fuisse , quorum iret mortui sunt tinti pes duarum horarum deliquium A, redditus, va i que nunc Calii quoque homines utriusque sexui ra ii sunt a Pento, es trajecti a non modicam di vitiam quorum aliqui gratiuersas sunt, quod in arbores impegerint, et domos, inter quoi etiam erat puer qui Pennis in ducat Urbinensi, qui aspectante Matre abreptus diu questus, vanum uit, ita ut rumor se rei ad Lispiam ad radicem monili Venda sui se invenium,quod patium quast o milliaria e cit Serrimisueenius es deinde non procul ab Urbani inter quaedam rudera, rimeque go miri pueria illius locutis sum, um maritus bivisset in bas parara ejus quarendicrati ita iIle in fine relationis Postremo, subdit, nararare nae Excellentia numerum adsciorum, sacrorum nobiliumque humi prostratorum, turrium, et columbariorum radersorum, et solo aequatorum, domorum viliorum, aut tuguriorum Per aera trajectorum longum foret, adisumque.

R. Sed inter alias obserarationes ab illo factas nullo pacto praeterire decet eam, quae pariter in nostro turbine observata fuit. Vidi inquit, muros purallelos, norum tinui in rhus asterum ruit, Arelitar et aris

96쪽

ut arbores. Imo notavit quoque arbores in gyrum corruisse verticibus centrum versus Montanari deinde refert, in multis locis, ubi turres rotundae erant , cum admiratione aspectantium, cecidisse apices introrsum versus centrum e tundem turrium.

s. Quod deinde attinet traiectiones obiectorum, addit Adonianari casium qui rustice lo cuidam evenit, hic e loco, quo erat domi suae abreptus est per aera versum 'uandam portam. euae fortuna favente tum plane patuit , quam proiectus est eodem impetu sub lectum in angulum quendam, unde paulo ante turbo varia per fenestram abripuit Subdit: quod, pergressus siuvium avum abripuerit per aera cymbulam o saccis ortaeae gravem, quam ad quingentas perticas transtulit, atque in quatuor partes dispersam in area quadam collocavit. Adodit quod in Ponte Molino prostraveri solaque aqua vieri ingeni foeni Num suprastrum graviario capaci

plus mille saxeorum orietur , F mu eum eodem vi parerii ahquoi domis vicina; quai quidam opifices incolebanta ubi res protii mortua inventae sint , aliquot bovet laguia, trabsque horum lectorum disjectae sparse uni Hr vallem distantem ad unum alterumve milliaro , dirui domum , et olumbarium habitactis ibi viscit et quod insolitum viarbitur, cellare

97쪽

u granarium domui ejus,icinum non disjecis , Ne ruim in granario sex fere oramina 'Uregii iant . plitudinis ut commode homo eran ei quamvis tu, tum sebius asseribus constaret supra lateribu Frmatum,.qualia etiam foramina in tecto perrumper quorum a quod abripust ingratem sim framinis frumento MusNravit, et maliarum ibi reconditarum, qua tandem rerue ris sunt sed do adbime milliari projectas essectui hic Notaim est purumque per domo Patavinae region g, quiransiit turbo Cubi in quibusdam eis pavimenta up .ibu prata intra palatia convulpiu tecta di egit, ' menium abripuit, siue alia. Subdit porro um quoque lamina inoestuum inretinuis in iuge' ut D. Comitis S aiiei ho ire iura iuri in Aprepr/um esse, ranslatumque super patito humiliorem collem ad Fantiam medii miliari, Hoc denique refert similem turbinem, qui decem ante annis

aerius Venetiit Iamina Celarioris cujusdam tecti comm vii, abripusi, atque in o. ulas intorsi occurritqMPlan memoriae ait ille, quod eum paucis militarit 'Mirandula forte duarem sori miri a. 15sb. Diiii turbo ingenua damna in hac strinia creati.ra Ussu'ranoM mulier ad His modicam disimilam lectum

lamineum detulerit.

so Effectus non abseniles tectorum lamina

investitorum abreptorum a turbine memini Legim notasse Anno 1 33 in autumno in Mar'

98쪽

chia Picentina, quo tempore ingentia damnaculit ipse portus Anconitanus, ubi quidem nox obscurissima tristissimum naufragii naufrago- cumque spectaculum . paulo mitius illo, quod Petrarcha describit, observare prohibuit. Idem turbo rorem suum exeruit, per longum tr etiam eius regionis , evellendo arbores, dejicieendo tecta , diruendo muros; sed tanto horribblius in ipsa urbe Ancona , ubi reliqui effectus illius omnem fidem humanam excedunt Unum adducere rei exemplum suffciat Habitavi ex occasione curae fabricarum ibi a Clemente XII. Pontifice magnificentissime erectarum vir allustris. D. Ludovicus anmitelli in domo e retagione muri portum circumdantis;hic testimonium

praebet minutissimarum circumstantiarum mem*ria digni casius huius . refertque et malum praegrandem navigiicujusdam tanto impetu in murum impactum ut etsi hic ad quatuor lateres solidus, firmusque fuerit, illum tamen introrsum incurvaverit, velut si ingenti ariete quassatus su iisset; insuperis penetraverit, domunique ipsam. insiuerit d tros palmos, inlicet situ loel hujus ad o palmos mari altior fuerit, nihilominus malus obliquo ex alto in profundum deciderit . Inde eum per turbinem in altum raptum fuisse colligatur Navigium in mille frusta dis ractum est, ex nautis unus feliciter evasit, qui huic ma-

99쪽

lio tenacius se adstringens simul cum illo per alari raptus est, reum hic in murum impegisset, videte dis, una cum super posito vexillo in viam decidit male quidem concussus, sed vivus adhuc,

qui postea valetudini redditus Ipse abili vitarus fragmentum mali, quod adhue in muro ceranebatur cum pertica ferreari qua vexillum ramabatur, plene intorta .peregrinis ostende, batur. Cadavera hac navi vectorum, aliaque eadem clade mersorum cum frustis tabularum navis die sequente hinc inde sparsa inventa iunt. Idem hic turbo cum supra cupulam donius Lai relahae, aut Pone hanc transiret, m*gno sum ro laminas ferreas tecti evulsit, multa que ad non modicam distantiam per aera secum abstulit.

si Sed ut adrex inem agri veronensis do

uo Montanari, redeamus, inter alios casus rerum abreptarum, nonge praecipitatarum, unum

reliqon iucundiorem ille memorat. Cum turis , hic impetu suo disiecisset ossicinam quandam chartariam, folia innumera venetias usque transtulit , ibique in vicina lacunas ingenti numero ad plura quam viginti milliaria depluere feci S haculum certe insigne hoc erat ininterpli

vias a Livio non infrequenter recensitas reserri dignum; ubi folia candidissima depluerisit, vivo corte Reipublicae illius Aruspicibus. quos

100쪽

in insigni veneratione olim habuerat, carionen praestitisset variarum superstivosarum interpro

et Et certe, si qui pateret via aesincitat, deveritatis in similibus, ut quidem videtur, sabulosis narrationibus, illa pro A est eius mos tusisnum, qui in altum per aera corpora tollen No pluvias ejusmodi prodigiose efformant , Quequidem Livii testimonio plerumque pluviae saxe.rum sunt Turbo namque ustra commuaerat violantus, per montes, .campos digressus assecuit saxa abripiat alibi, alibi haec deiiciat, quieest, quod naturae vires supergrediatura Et nostriatate id fieri subinde videmus. Nec est quoi me moveat, cum apud Plinium c ,6. l. a. ra.

tam varietatem pluviarum ego Hater hac, aut itaseriore coelo relatum n monumenta est, lacte, dis evitan. Fuisse re actuo, e Pontio Cus sive alias

carnes sicut L. Volumnio Ser. Sulpitio Cossisxquo . non putruisse, quod non diripuisse Daves Aem ferri in Lucanis anno, anxiequam M. crassus a parthis imurfectus es, omneique cum eo Lucani milites, querum magnus numerui in exercitu erac et gui, qua pluerat, spongiarum sere similis silit Aruspices carum da pramonuerun' verna vulnera autem Hau Marc.ATus lana purum circa eastellum Carissam-juxta quodpos annum Milo occisui es nium eam