장음표시 사용
511쪽
ORITIO Iari ingenio videntur esse, qui et id, quod mihi con- ira illos datum est, ipsi adripiunt. et scopulo atque saxis pro portu stationeque utuntur. Nam in dolo malo volunt delitescere; in quo non modo , quum omnia ipsi secerunt quae fatentur, verum etiam si per alios id secissent, haererent ac tenerenturi,. Ego non in una re sola, quod mihi satis est, ne ein universa re solum, quod mihi satis est, sed singilatim in omnibus dolum malum exstare dico. Consilium capiunt, ut ad servos M. Tulli veniant, dolo malo iaciunt; arma capiunt, dolo malo faciunt; tempus ad insidiandum adque cesandum idoneum eligunt, dolo malo faciunt; vi in tectum inruunt, in ipsa vi dolus est; occidunt homines, tectum diruunt, nec homo occidi, nec consulto alteri damnum dari sine dolo malo potest. Ergo si omnes partes sunt eiusmodi, ut in singulis dolus malus haereat, universam rem et
lotum facinus sine dolo malo iacium iudicabilis 3 Quid ad haec Quintius 2 Sane nihil certiam, neque unum. in quo non modo Possit, verum putet se Posse consistere. Primum enim illud iniecit, nihil posse
33. Delitiseere Codex delitiseere. Quod mihi satis est Niror . hane
molestam verborum repelitionem cl. Poroneta silentio Praeteriisse. Vtrum typothetae verba Praecedentia repe
tivere. an e ex iis legit Z Ἀν. 34. μι Ita pro sedi in serius n. 37iittit pro illud. -- lv liis aliisque huiuscemodi, scriptur e varietas dubio Iiterarum sono in prouuncimido ui-hui debet; adeoque non ita religiose in his uolaudis et imitandis immo
randiim: nam veteres amauueusea
mihi videlitue haud satis Latine scisse, quin exscribendo frequenter la- reui: quod de recentioribus exscri. ploethus etiam veritis dici potest. Hamiergo mirum si MSS. sere omues innumeria erroribus scatent, quos do- eius vir profecto in exscribendo vitavi set. T P. Omnes artes Ηue speciabat Me litis de definit. ed. Paris. an. 2544. p; g. ab inquiens: ἀHoc etiam Pro
M. Tullio tenet Cieero . ubi per
enninerationem malorum, Per quoasit dolus maIlia, definitio ita fit, ut singulis speciebua dolus malus possit
in hae voce legenaei; laudem intae e pia spatia, atque ipsa fugientia liuea ineuia lue permoverunt, ut scribere
512쪽
dolo malo familiae seri; hoc loco non solum iacit, ut defenderet Fabium, sed ut omnino huitiscemodi iudicia dissolveret. Nam si venit id in iudiciunt dosa milia, quod omnino familia nulla pol est committere. nullum est iudicium, absolvantur omnes de simili
Causa necesse est. Hoc solum hona mehercule, si hoc solam esset, tamen vos talis viri nolle, deseretis ma-Aimam rem coniun tam cum summa re sortunisque privatorum, severissimum iudicium maximaque ratione compositum per vos videretur esse dissolutum.
Sed non id solum agitur ego intelligo; et tamen iticendum est ad ea quae di- 3 xit Quinctius, non quo ad rem pertineant, sed ne
quid, quia a me praetermissum est, pro Concesso putetuP.
Dicis oportere quaeri, homines M. Tulli iniuria oc- 3seisi essent, nec ne. De quo hoc primum qm ero, e nerit ea res in hoc iudicio, nec ne. Si non venit, quid attinet aut nos dicere, aut nos quaerere 7 Si autem venit, quid attinuit te tam multis verbis a
inierit, nempe obiter mentionem fecit. Sie ad Attie. XVI. S r B lo timacere iniecissem de vi avola ; et pro Quint. , id, quod Hortensium quian aer iniecit. De simili in Consona M vis apparet; penultima litera non bene insignis videtur esse L, est tameu ex genere longnrum . seu lineamittit. Cicero ad Q. D. II, t 6. de Praes risiatione
36. IDO aoI--Ηaee et sequentia luculenter Iemtitur in codio, mutila tamen esse quisque videt, ne que facile expedio. Sane Pro n Iereponendum est m lita, lum aliquid e t.
37. Dicendiam Primam syllabam DI literatam supplevi. Posteaquam
orator interdictum Luculli declarasset, atque eaedem a familia P. Fabii dolo malo factam esse det onstrasset, progreditur ad obiecia adversarii di-
aedificium M. I ullii, utpote in fundo P. Fabii exstruet itin, iure suisse dirutum. Cotiquere hiittar ergo Prael ii iniquitatem, qui vocabulum lxiva Anon admiserat in interdicto. atque appellaverat tribunos plehis. De eius modi appellatione ita Cieero pro vinito aci : . Tribunt igitur uppellabantur .... non est istud iudicium pati, neque iudicio defendete, quum auxilium a tribunis petas. . Ea Des Ita legere videor fugientialiterarum vestigia.
513쪽
Praetore postulare, ut adderet in iudicium INIURIA: et, quia non impetrasses, Tribunos plebis appellare,oi hic in iudicio queri Praetoris iniquitatem, quod ,, de IN IVBIΑ non addiderit 7 Haec quum Praetorem postulabas, Tribunos appellabas, nempe ita
dicebas, potestatem tibi fieri oportere, ut, Si posses, Reciperatores persuaderes, non esse iniuria M. Tussio
damnum datum. Quod ergo ideo in iudicium addi voluistI, ut de eo tibi apud Reciperatores dicere Ιi
ceret ; eo non addito, nihilominus tamen ita dicis . quasi id ipsum, a quo detrusus es, impetraris. At quibus verbis in decernendo Metellus usus est, ea ο ceteri quos appellasti consermarunt. Nonne haec Omnium suit oratio, quod vi hominibus armatis coactisve milia secisse diceretur, id tametsi nullo iure fieri potuerit, tamen se nihil addituros 2 Et recte, Reciperatores. Nam quum, perfugio nullo constituto, tamen haec scelera servi audacissime faciant, domini impudentissime confiteantur, quid censetis fore, si
Praetor iudicet eiusmodi caedes seri iure posse Τ An
quidquam interest, utrum magistratus peccato de- sensionem constituant, an peccandi potestatem licen-4i tiamque permittant 7 Etenim, Reciperatores, non damno commoventur magistratus, ut in haec verba iudicium dent: nam id esset, nec reciperatores potius darent, quam iudicem ; nec in universam familiam ,
vix divinando legi potesti Ne ita Leetu dissicilia.
μι rususὶ En certas literas 'E S S, quare legi etiam potest de citius. Metellus Opinor esse praetoris nomen. qui interdictum dederati iam vero Marcus Caeeilivs Metellus praeturam gesserat Α. V. 68έ; vide Aet. Iiu verr. s et to; Q. C. Metellus Celer
praeturae munere funetus est, Cicerone consule, A. V. 69o. At quum suspicari lierat alios etiam Metellos suisse per illos annos Praetore , tum certo statui nequit. quis iste suerit. Ea - ω Urmarunt Iu eoutextuli iante duo haec verba addidi. Αο. Tametsi Librarius acripserat
tamensi, tum emendavit tametsι, ita ut
514쪽
sed in eum quιcum nominatim ageretur; ne in qua
druplum, sed in duplum; et damno adderetur lΝ- IVRIA. Neque enim is, qui hoc iudicitim dedit de ceteris damnis, ab lege Aquilia recedit, in quibus nihil agitur nisi damnum; qua de re praetor animum
In hoc iudicio videtis agi de vi; videtis agi de lao- aminibus armatis ; videtis aed ficiorum expugnationes, agri vastationes, hominum trucidationes, incendia, rapinas, sanguinem in iudicium venire; et miramini
satis habuisse eos, qui hoc iudicium dederunt, id
quaeri, utrum haee tam acerba, lam indigna, tam atrocia , facta essent, nee ne, non utrum iure iacta, an iniuria2 Non ergo Praetores a lege Aquilia reces- .
Pueum Codo eum. Ceterum hielegis Aquiliae actio eomparatur cum
netione de bonorum ν utorum , se
eum Interdicio Liseulli. Nam ex lege Aquilia Digest. lib. IX , tit. Ir. leg. 32,,i familia damnum dederat, Per-qutilio poenae non in singulos dabatur, ne ex uno delieto tota familia domi uva cnreret, sed stissetebat id Praestari. ilii Hi praestandum foret, silanus liher dedisset damnum iniuria; hnec Paene Runt verba Gnii. Contra iunctione de bon. ra L Dig. I. XLVII. it. Ii . leg. 2 , : α Haec actio etiam familiae nomine competit; non imposita necessitate ostendendi qni sunt ex familia tiomines. qui rapuerunt, vel etiam damnum dederunt. . Apparet ergo Lucullum iudieium dedisse in uni-rsam familiam. In quo Uttim Interdicti Luculliani metia erat in quadrulum, quod supra 6.
Poena aestimatiatur, quanti id in eo anno plurimi suis, tantam aes dare domino damnas est . Tamen ad risatia insidianism in d quum actio erat.
teste Gaio et Vlpiano Digesta l. IX. it. it, leg. a. f. t, et leg. 23, I.
o. Consessus quidem suerat Quintius altera aetione . illam caedem ad familiam Fabii pertinerei a , praeter quamquod iudicium, negante Quintio, institutum fuerat, novim ita Pr gressu temporis poenam legis Aquiliae fuisse quandoque duplicatam. Sic Digest. l. X l. titi III. de Semr. eorr. Ieg. 5, 2 : Haec aetio etiam ad-sus Iatentem in du iam est, quamina Aquilia insetantem dumtaxat coerceri. Damno adderetur Codex damnum adueretur. Voeabulum INIVRIΛ eardo erat, atque sundamentum actionis Aquilias. Contra in aetione debon. rvt. Digest. lib. XLVII, tit. VIII. leg. a. S. aar Non utiqua me
Manuas rem in bonis actoria esse; ει in bonis sit, sise non ait - arue bona fide a me ossideatur - dicendiam est commiere mihi hario actionem I ita ut
ius, aut tui uria nullum habeat laeum.
515쪽
serunt, quae do danino est, sed de vi et armatis severitin iudicium constituePunt; nec ius et iniuriam quaeri nusquam putarunt oportere . sed eos, qui armis, quam iure, agere maluissent, de iure et iniuria 43 disputare noluerunt. Neque ideo de INIURIA non addiderunt, quod in aliis rebus non adderent, sed ne ipsi iudicarent posse homines servos iure arma Ca-Pere, et manum Cogere. Neque quod putarent, si additum esset. posse hoc talibus viris persuadere non iniuria factum; sed ne quoddam scutum dare in iudicio viderentur iis, quos propter haec arma in iudicium vocaviSsent. 44 Fuit illud interdictum apud maiores nostros DEVI, quod hodie quoque est. UNDE TU AUT FAMILIA TUA AUT PROCURATOR TUUS ILLUM ΛVT FAMILIAM AUT PROCURA.TOREM ILLIUS IN HOC AΝΝO VI DEIECISTI; deinde additur illius iam hoc causa quicum agitur QVUM ILLE POSSIDERET et hoc amplius. quod NEC VI NEC CLAM NEC PRAE-4, CARIO POSSIDERET. Multa dantur ei, qui vi alterum detrusisse dici tuo; quorum si unum quodlibet probari iudici potuerit, etiamsi consessus erit, se videiecisse, vincat necesse est, vel non possedi SSe eum, qui deiectus sit, vel vi possedisse, vel cIam, vel praecario. Et qui de vi consessus esset, tot de sensionestamen ad causam obtinendum maiores reliquerunt. Age illud alterum intePdictum consideremuS, quod item nune est constitutum propter eandem iniquitatem temporum, nimiamque hominum lisentiam . . .
con tautur, multa esiugia datatur. 6. taeentiam Iloe verbum addidire lens n. r. Puto Ciceronem hiedixisse de luter licto De homini-Ma armatis. Hoc autem fragmentum aute Ponendum esse censui Proxime equeuti, tu quo Oiator uomi ulla
516쪽
honi lebent dicere. Atque ille legem mihi de XlΙ ta- irbulis recitavit . quae permittit, ut larem noctu liceat occidere, et luce, si se telo defenda L; et legem antiquam de legibus sacratis, quae iubeat impune occidi eum, qui Tribunum plebis pulsaverit. Nihil, ut opinor, praeterea de legibus. Qua in re hoc primum quaero. quid ad hoc iudi- ocium recitari istas leges pertinuerit 3 Num quem Tribununu plebis servi M. Tulli pulsaveruui3 non opinor. Num sui a tum domum P. Fabi noctu venerunt ne id quidem. Num luce suratum Venerunt. Et S telo dessenderunt 2 dici non potest. Ergo istis legibus, quas recitasti, certe non potuit istius familia servos M. Tulli occidere. Non, inquit, ad eam rem recitavi, sed ut hoc in- 49telligeres, non visum esse maioribus nostris tam indignum istuc nescio quid, quam tu Putas, hominem occidi. At primum istae ipsae leges, quas recitas, ut
mittam cetera, significant, quam noluerint maiores nostri, nisi quum pernecesse esset, hominem Occidi. Primum ista lex Sacrata est, quam rogarunt armati, ut inermes sine periculo possent esse. Quare non iniuria quo magistratu munitae leges sunt, Eius magistratus corpus legibus vallatum esse voluerunt. Fu- 50 rem, hoc est praedonem et latronem, luce occidi vetant XII labulae, quum intra parietes tuos hostem
certissimum teneas , NISI SE TELO DEFENDERIT
obieeta a legibus petita diluetis tandem subdit nihil, in vinor . Praet rea de legibus. 4 . Et luce C ex ri liaci laue legem XIl tabularum commemorant laerobius Saturuat., Cicero Pro Μi- Iove. Caius ad leg. Aquil. ete. eis. PulsaMeriιὶ Religiorie inwiolinos essema tribunos m lega vitiam δε--mnia Livius III, 5b.
517쪽
in luit, etiamsi cum telo venerit, nisi utetur leto eo ac repugnabit, non occides; QUOD SI REPUGNAVE IuΤ, ΕΝDOPLORATO, hoc est conclamato, ut aliqui audiant et conveniant. Quid ad hanc clementiam addi potest 3 Qui ne hoc quidem Permiserint, ut
domi suae caput suum sine testibus et arbitris servo defendere liceret. si Quis est, cui magis ignosci conveniat, quoniam me ad XII tabulus revocas, quam si quis quem im Prudens occiderit 7 Nemo opinor. Ilaec enim tisita lex est humanitatis, ut ab homine consilii, non fortunae Poena repetatur. Tamen huiusce rei veniam maiores
non dederunt. Nam lex est in XII tabulis, SI TELVM MANV FVGIT MVis quam iecis sa Si quis su rem occiderit, iniuria occiderit. Quamobcem
ubi codice . varialis lectiouibus, Ilibent defenderit, ιlefenderet , de notat. Discreparat etiam veteres, qui hauc legem commemorari ut. Gellius X l. 18: fetirem - occidi permisertivi. si intredita se . quum merideretur. Hefenderet. lulius Paulus v Sent. α3 . M quia Drem - Hiarn ιπε. 9ωιm se telo defenderet, O iderit.
aest. iii Exod. 8ι. laiidans ipsuna Milouiatiue locum uit: Noe et in I sibus antiquis - im enitur. i una o ad4 nυcturniam furem quo Ps modo, Miurnum atatem, si se telo defenderit. Sed eum Garalonio ad liuite Nilo- Dianae locutu obseruaudum est, ei verbo congriae re lempora DPortere, is q- Peridea: infinitivus. Iam in Au- sustino Pelidet ab in nitur , in Gellio a Peι miserunt, in Miloniana a νυLerunt. Hoc vero Tulliatiae loco pendet a Vetant.
ris orthographiae. De voce endo to rato ita Festus: α End ulrarato. implorato, quod est eum quaestione luelamare. implorare namque est cumnetu rogare , quod est Proi rie vapu- lautiS. NArbitris Codex arturiis. St. Magis quam istae Cicero To- pie. 17: α Nam iacere telum, voluntatis est ; serire quem uolueris, lor- iuuae. Ex quo aries ille subiicitise in vestris actionibus . . si telum manu fugit magis, quam iecit. . Idem iuorator. lII, 3s: α Nonnunquam etiam brevitas translatioue conlicitur. ut illud. Si telum manu Iugit. Imprudentia teIi emissi brevius propriis
verbis expotat nou potuit, quam ebiuno sigailicata translato.. Ita ergo mutilus coutextus sui'Pleudus videbatur.
518쪽
ius constitutum nullum est. Quid si se toto defendestit 7 Non iniuria. Quid ita 2 quia constitutum
tamen verum factum esset non modo servos. Tamen sain eo ipso loco, qui tuus esset, non modo servos M. Tulli occidere iure non potuisti; verum etiam Si tectum, hoc insciente, aut per vim demolitus esses, quod hic in tuo aedificasset, et suum esse defenderet, id per vim aut clum iactum iudicaretur. Tu ipse i alii Statue, quam Verum sit, quum paucas tegulas deiicere impune familia tua non Potuerit, maximam Cae
dem sine si aude sacero potuisset. Ego ipse, tecto illo disturbato, si hodie postulem , quod vi aut clam su-ctum sit, tu au ι Per nrbitrum restituas, aut sponsione condemneris necesso est. Nunc hoc probabis viris la-
libus, quum aedilicium tuo iure disturbare non po-
luin a Ritfiuiano ita serva tum inserui hoe loco, qtii nativus ...ihi vide tur. ,3. rimen perum Ilare turbata quisque videt; paria verba mea, et non modo aereos sesultetu ut librarium. Posteaquam Cicero ditiae. nt ea, qune ex Iegibus opponebat Fabius . in hoc Dagmento resutat ea ,
quae ex familia Pullii obiiciebat. Hoc inseiente) mo , ablativo Casu, nempe Tullio. Per Mim aut elum Quam reetshaee astirmasset Cicero , patet ex Vlpiano ingest. lib. XLIII, tom. 24. quod Mi aut elam leg. x : . Hoe tuter. diettim restitutorium est et parvi reseri, utrum ius habuerit laetendi, an non; sive enim ius habui . sive non . tamen tenetur Iulerdicto. Propter quod Vi aut clam iacit .... Iucium videri Quintus Mneius seri- Psit, si quis enutria, quam prolii heretur , secerit. . l um lege S, f 7:
α Clam facere videri Cassius scribit eram, liui celavit adversarium , neque ei deti unciavit: si modo timuit eius controversiam , aut dehnit timere. Idem Aristo Putat, eum quoque clam sacere, qui celandi animo habet eum, quem prolithiturum se intellegerit, et id existimat. aut existimare debet. se prohibitum iri. . Patet ergo hoc insciente, ablativo casu intelligendum
Paucas tegulas) α Si quis aedis-eium demolitus fuerit, quamvis nouusque ad solum , quin Iutordielo teneatur, dubitari desiit. Proinde etsi tegulas de aediscio sustulerit, magis est, ut Iuterdicto teti ea ur. is vl-pianus lib. I, leg. 9, D. Restutias Solemne hoc Praetoris verbum servat, formula interdieii in Digest. l. l. In privatis controversiis
consuevisse Pelitorem sponsione Certae rectauiae adversarium lacesset enorunt omneS.
519쪽
lueris, quod esset, quemadmodum tu vis, in tuo, hominus, qui in eo aedificio fuerint, te tuo iure potuisse occidere 754 At servus meus non comparet, qui Visus est cum tuis. At casa mea est incensa a tuis. Quid ad haec respondeam 3 ostendi salsa esse: verumtamen consite
hor. Quid postea 3 Hoc sequitur, ut familia M. Tulli concidi oportuerit 7 Vix mehercule, ut corium peti;
vix ut graviuS ex Postulari; Verum ut esses durissimus.
Agi quidem usitato iure, et cotidiana actione potuit; quid opus fuit vi, quid armatis hominibus, quid caede, quid sanguine'
At enim oppugnatum me sortasse venissent. IIaec est illorum in causa perdita extrema non Oratio , neque defensio, Sed coniectura, et quasi divinatio. Illi oppugnatum Venturi erant 2 Quem 3 Fabium. Quo consilio 3 ut occiderent. Quam ob causam, quid ut proficerent 7 Qui comperisti Et ut rem perspicuamquam paucissimis Verbis agam, dubitari hoc potest. Recuperatores, utri oppugnasse videantur, qui ad 66 villam venerunt, an qui in villa manserunt qui oc-5έ. semus Ita P at. Inde videre licet serarii in P. Fabii, qlii Tullii familiam adierat, ita ex liomicilina illis evanuisse, ut Fabius ratus illum sui se a servis Tidii interemptum, Iiorum caede ulcisceretur servi mortem. Idem etiam conteiide I at suam casam a familia M. Tullii suisse
nt Itie toto corpore cDiandoque comici scriptores usurparavi ut petere cortuna sit vitam tilicitius, vel aliqi ita ag-
girdi, triemadmodtini, mula laoia a gladiatoribus ducta. Cicero pro Mu- retia aiebat: Sesebam Catilimam non ius aut Mentrem, sed eama et collum Petere solere. Verum pelcha ne Fabius vitam M. Tullii Z Noune contextus exposcit comparativum adver-hium aute vocem Peti, tum etiam possit, vel simile verbum ' Quato quum unum et alterum vocabulum desit, tum eoniicio tu tegrum versum fuisse a librario praetermissi in iupervetusto codice . is vi fortasse dabat erit vixuulierculeuicintiligat serocius adverbarium peti etc.
520쪽
cisi sunt, an ii, ex. quorum numero saucius factus cst nemo 2 qui cur sacerent causa non fuit, an ii, qui fecisse in consilentur 2 Verum , ut hoc tibi credam, metuisse te, ne oppugnarere; quis hoc statuit unquam , aut cui Concedi sine summo omnium periculo Potest, ut eum iure potuerit occidere, a quo metuisse so dicat, ne ipso posterius occideretur 3 CETERA DESIDERANTUR.
Poles. tit eum In his verbis sinis, Licit solium Taurinense. Celera linisi,ui ex Quintiliano Instit. V , II, qui Ioeum ita recitat: α Quia hoe stat tu aquam, aut cui concedi sine summo suinium periculo potest, ut eum iura Potuerit oecidere, a quo metuisse aedicat, ne ipse Posterius occideretur'.