Extractum chymicarum quaestionum, sive responsionis ad theoriam lapidis philosophici editam in academia Regiomontana à quodam ibidem antichymista. ... Auctore Johanne Cunrado Gerhardo. ..

11쪽

eerbitate verborsi Urjustas reprehensiones, pro eo, ut caput hoc indiget acri lixivio, persequi, utpra dein altero opere voleba non potui, ais in hoc porrus smicis,quam mihimet iniseat eri. Sed qualiacunque seunt,ea C Vclementerjudicanda humilime offero certa b stetm me mae antichmista patronomhabiturupium acsapiente, qui sua aut oritate hujus no balissima ficientiastudiosos non solum a conviciis ignorantiitra cophantarumsit protecturuεδή

etia eorum Hudia ct conatus pro virib. a uturin Ypromotuη-. Quid enim λ Nisi, inquam, hac ars nutricios habeat principes ct magna es patrono , timenaum erit, ne vel omnino ab artificiιus propodse deseratur,vel calumnias inurim regnorant uopnsmatur. Nam Privati homines, nisi fuerint esecvletissimoru numero, antissumptibus,quantos ars desiderare videtur a ρrincipio ad Dem - -- pares sunt Mut haud dissimulat Geber, aperte te ma tineam 'aum ib. inimicam esse. Et Arnoldi ι b.2.Rosar.cv .in diosi es in tria requiri docet, subtyle ingenium,oρeram manuum, ct arbιtraum, seu liberam potestatem, quod quidem requirat divitias, sestsentiam ' libros. Et idem in libro vita Cay.1.ari et non esse possibile cuilibet homini hac emperirier opterea quod tria ossi, radicat ci,cet flum-pt-ρορ stas est fama vulgi. Nisi ergo Aprinci bus

ct magnatib.huic arti auxιuar sporrgantur manus, v ac ne vix quidem invenientur, qui rosurio operasint daturi. Et hcet inveniamor unus

, a fortassis,qui indefessa studio theoriae cosum- . matione sint assecuti, quot quosq, tame est que in i 4ρς vere prostruonis non remo mur postra τἀ

12쪽

μ1 ms,velfunmonis occupatio, bel inprimis Diain di fama vulgi ' Ego quidem ejusdem scientia ca Astrissus C. V. patre silurirasi memoriae ohm militavi,qua cum meam industriam exploratam habereti mihis'onte in hocstud o currenti promotionerara tia 'a non m3nimum calcar addebat, ita ut nesflumtus nes ρotestas deesse videretur. Nihilominus etsi indubitat uciebam adneminem alium raterquam au medicum huyusscientia tractatione pro prae pertinerer tamen ut ingenue fatear,ne cro quo timore inter alta nonnulla fatalia , qua me ab hoc proposito retraxerAnt,nihilmagis absterro at , qua fama vult. si erram causa it cur occasionem

nactus , loco mutato me ad solis usitata professes

medicinae munia receperim. Tum .ndproprio malo

expersessium artem hanc nuparisse coram vul publice tractari,sed quicquid qui est in silentis seste transigendum, a quod 'o exemplo Trevisanus es Zacharius alox cateri omnes philosophi scriptis declarant: Alioqui non dubito, quinsi non adsummumscopum amen ad medicinam,qua contentussore in meo munere dudapertingere potuisse. ψuod eum ex impedimentis meis hactenus pracipuusenserim,ne ct aliis bonis visis ct amicis meis idem e veniat tEto maiori conatu ocophantia antichrmiam istius aurcpopularis captatoris obviam eunda census.quanto magis ille fama vulgi nixus philoseaphisor inprimis amicis a MPmpatristis meisantia principes ct magnates invidiῶ concitare infamiacosiaractexiliu etia intelare conatus est dissutatio.

13쪽

posui, sed compestatu, de ostpicio, si quod in hac repraestare valeam,praesarωm istud Platonis religiose mihi colendum censua, monentis: nos non solum nobis natos, Fed partem sibi patriam Mndicare, partem amicos. uanquam interim sideor mihi audire Bon tam mani6UM praefautis Anticlis mi ste,quam nescio quas clandestinas voces quorundasetolorum, tam ex ιἀotarum quam ex eorumgrc

14쪽

itum e nunquid tu conaris hanc arism priscipum aurib.ingerere ερο ρ suadere,chius contrariumst travi facere aeberes,si patriam amas,ad parcendum. pumptibuου non nec ariis. Quibus respondeo Sicut nihilpuli brim cogn4tione veritatis, ita nihil inr-ρius gnorantia. An tu,s scioli, censis nihil conferre ad ornomenta xesum est princiρῆ,cum in aliis plo

iix reb- , tum in hac parte philosophia constan ros exactam habere mentiam,nrhsis dubitare. Eraveritatem etiam aureis coronis praeferendam oenaseo,quam pro ingenii tenuita*e non aliter ac natu

ra ei crina necessit afflagitat,adversussophista s

calumniatorem assero, ct philosophi more demon stro,cuisquis assentitur,veritati invicta quavim divinitusnita est) palmam, nec mihi culpatriinbue. uuam vis nec insoc negotio dissimo lari que-at,metallariam Graic miampari gradu in re ι-ἴbus incedere , num ct tu in metatifodinas nihil impendendum regibus est principib. sana mente co- 'μιιιὶ Quosseumptus dicas non necessario non satis quor, cum eadem arsfructu non careat, sed ex se ιirca res naturales bonestam oblectationem, stoptima meaitamenta exhibensa Et si siumptus noun ιessarios rationibus in unom collatis; eomputaveris , invenies pro fio posse hos aliarum multorurespectu magis necessarios Aci, imo etiam ita par. Iim 'nsain rationab/lem ἡnstitui, ut hi Fumptus Anianimes Dantur. kuare expl-nda est tota anti-ὶsrmistae era atio ιu obmiurmurationib. s signorant rem msuolorum, est potius veritati insistendia Ouitandums, quoa Geber de eiusmodi imperito. ,rum

15쪽

mayersccio Loquuntur inquiens;de bac re . sicut puer m a strincipio nativιtati suae ii adseuet Zute in domo eoeludι turpion putanI viundi latitudia ne extendι ultra sua domus hyacisi set ultra qua o--ispost in domo eospicere. Hac illuserasiime prin ceps Domine Clementissime pro motare artis eb-mteae contranovum qua hoste orealumniatorεne- flesia io probis prafanda erant; ut eo dilucidiinpareret,quomodo cora trιbunati illustri fimoris sa perustrancιγ,coram quo praefationassa temerariis is micos eapitalite accus mi os impudens viri, Aequo nihilsolida eruditionuper tota disspurationen.

elucet obtundipolint, mut C. R ex hoc consιλι veritatis fundamentis perspectis autor sit polim aliis rincipib. s rebmp. bonos chymia artifices sua gratia fovendi myroterandu,quae expellendi uuan.

Subjectissimus

Iohannes Cunradus Gerhard. E

16쪽

CARUM QUAESTIONUM SI

pidis Philosbphici in Academia Regismontaiana editam a quodam ibidem Antis chytasta.

el: L cs Y Mi A non est ars vera, quot

si esset ars aliqua vera aurificii, eaaut generationi natur analoga esse debet, aut dreationi, id est, aut naturam imitabitur in generatione auri, aut divinam creationem thesio. Sed neutram imitari potest. Ergo Lehmia non est ars vera.

Responso. Quamvis dilemma nihil necessario concludat.

eum tertium quiddam in arte hac detur, quo neque naturam in generatione metallorues, neque Ueurti in creationis opificio omnino imitamur. sed utrumque ex parte tantum Ac ut possumus.t iden aiidiemus quomodo assumptionem proba- .

17쪽

Prosellogismis ad primam partem assumpti

his probandam. Rs naturam non potest in generatione aura imitari , quia nulla metalla amplius a natura generantur , sed ea omnia in primo statim crearionis die simul sunt creata cum terra thes .Qu modo ergo ars naturam imitabitur λ Antecedens rursus probat s. Q aicquid 2 natura geneo Tatur, eius generationis vim seu potentiam nati ra statim in principio creationis per expreisim verbum benedictionis accepit. Sed ex Mose ce to constat terrae huiusmocii vim generandi a Deo inditam non esse,cum nulliustalis mandati meminerit, quo terrae metallorum generatio imperearur , quemadmodum verbum mandati atque b nedictionis accepit de generatione stirpium atq;

animalium una cum aquis. Ergo metalla a natura non generantur.

R θοψα lTota minoris probatio falsa est impingens manifeste in regulam κοιο α ο, qua prohibetur transcendi genus atque physica physicis, Sc non heterogeneis principiis, literisque divinismale detoriis

demonstrari jub tur. Mosis enim intentio nuri, quam fuit, omnia, quae Deus in creatione instituis erat singillatim narrando percensere, sed quan-rum ad fidem nostram satis erat. Quoniam hinc sequeretur , I. nec elementorum quoque ex se invicem esse a Deo institutam generationem,

18쪽

quoniam nee huius Moses meminit : h. pariter: nec metallorum factam esse creationem, quia metallorum creatio non minus a Min reticetur; quam generatio, contra quam thesis. asserit anti chymis a. a. manifestum crimen falsi in seriptuitam committitur, quando dicit ex Mose certo constare huiusmodi vim generandi metalla terrae inditam non esse. Siquidem Moses mDA a. capit. . senes mentionem facit generationis auri, ubi expressis verbis scribit, aurum nasci, inquiem: Hu-vius ex rediebatur de loco voluptatis ad ιν rigenis iam parad se m , qui inde dividitur in quatuor.

capita ; nomen uni Phisen, qui ei uιt omnem temram Evitath, ubi nascitur aurum. q. ration i &- ipsis physiicis principiis e diametro advelsatur, rPOra metallica non generari. Siquidem itistblunari regione darentur corpora quaedam n turalia ; ex elementis composita, quae non essent inurationi quae praecipue in generationet & ruptione consistit , obnoxia : id quod est contra Νroprium corporis naturalis. Deinde

scribitAlist uetest ueni. de coelo,capit. ta. το γενή- iis-φθαρτο νακολουθησέ άλληλοιs. Metalla mintem sunt *ὸαητά omnia per se a natura praeter. , quod per accidens tantum corrumpitur

non a natura per se. 9 videmus enim corrumpi metalla in igne& extra ignem, ut serrum ferugiane, aes aerugine, &Q Ergo metalix sunt generabi- .lia. s. repugnat sensui oc manifestae experientiae. Aurum Corbactitanum in Ues phata crescit dea a recrescit

19쪽

recrescit in Cumulis singulis quadriennijs. Sic aragentum in cumulis plumbi cineret, ubi prius nullum inerat argentum, certo tempore maturatur 'εc perficitur. Item vena plumbi in Sesavonia quadragesimo anno transit in argentum: Squamae aeris in arena sicca anno trigesimo in aurum. Ferrum in f ygijs ad Sagam oppidum decennio renatum denuo foditur ; non aliter ac Ilvae serru, quae est Italiae insula in mari Tyrrheno. In Miseia limus ruber palustris quinquennio, in Suecia similis limus uno anno seli expositus in bonu serrum abit. Idem in cuivulis ex lapide fissili usu venit circa ae risodinas Mansseidiae, ubi aes similiter maturatur&renascitur. Fesularum mons in Hetruria lapides plumbarios habet, qui si excidatur, brevi temporis sipacio novis instaurantur incrementis , ut tradit BOccatius Cerialdus, qui id compertissima esse scribit. Plinius lib. . cap tr. prodidit: mirum iii his selis plumbi metallis. quod derelicta fertilius reviciscunt. Sed nos videmus id fion in solis plumbi,sed in omnibus metallis usu venire. Proprium vero solius plumbi est extra mineram semper augeri,ut Galenus lib. 9 de facultatibus medicament. scriptum reliquit his verbis omniumq- novimus unicum plumbum tum mola tumponde νe augetur, si condatur in adi bussu bterraneis aerem habentιbm Grbidum. Tum etiam plumbea statuarum vincula,qitibus earum pedes annectum

tur, saepe numero crevisse visum est , & quaedam Deo intumuisse,ut ex lapidibus dependerent cry-halli modo verrucae. Hoc quod Galenus recIrar, adeo

20쪽

c RVM QVAESTIONUM. s

adeo verum es ut etiam metallici scriptores atte-hentur plumbea tecta aedium magnificarum mulin ito graviora multis post annis inveniri ab iis qui Pondus notarint, atque adeo quidem,ut ea per sie Pe propter nimiam gravitatem aeneis permutare necesse sit. Sufficienti igitur inductione patet metalla adhuc semper a natura gigni,& turpissimum esse metallicae scientiae pseudographerna,Opin ri, omnia metalla in totum in principio essς creata. Sed esto metalla non generari: ars alchymiae tamenon subverteretur : quia non conatur alchymia gener re metalla, sed tantum transmutareunum: in aliud, sive illud a Deo creatum sive a natura generatum ante fuerit. Sicut rusticus Schemnigei isis accipit ferrum Sc ponit in Zepusij sontem doneci illud transilutetur inmineram aeris paruiu curans utrum ferrum & sons ille vitriolatus creata Quiarint an generata: & plantator inserit arte sita su . culum stipiti, arborem in meliorem δc quamlibet speciem transplantaturus nihil recogitans quo-ςuque surculus&stipes ortu admanus pervenerint. .

Prolepsis ad prius membrum dilemmatis sive primi argomenti. thfδδ.D. . Q Ed aurum a natura generari probare conantur exeo: cum ad fodinas interdum in cumulislapidum olim congestis reperiatur aurum, inrerea astellarum radiis elaboratum: alias enim rejectum

non fuisset, si perfectum tum fuisset. Respondeo, r. illos ipsos lapides non olim id auri in se continuisse: a. Item mirum non est in copiosisA 3 arqu