장음표시 사용
131쪽
nt v, mi pa a malo dicta, non prodest uertim tamen e stri ratione operis operantis non prodest; sed tamen ualet ratione passioni. Christi. Vnde ille qui est in peccato mortali, est mi micus Dei: Ideo no a uidetur et Deus acceptet oblationem suam ratione illius qui est in peccato, ideli qui est inimicus Dei: istud communitet tenent omnes doctores Sed dico iami serti per ualet latione pasmonis Christ.
id δε isi Diccs quid est missam ualere ratione passio uti Chiistis Rota Aes. spondetur ponendo talem propositionem.
is Missam intereratione passionis Chiilii, nihil aliud est qua
EL Clitissum put suam passonem metu ille illum ualorem: de passionem Chii si aceeptati a Deo ad tale bonum. Aecipe analo. piam de aliquo principe,cui sit aliquod se uimina ab aliquo, se,ca' ipse acceptat illud et de quodcunque set uitium sibi hetab omnibus de progenie. Aliter declaro.Bapti ratus moriens. adipiscitur uita aerer nam, uirtute cuius uirtute pasi onas Chri iii . Vtide dico ci' nu suam gratia suit alicui creaturae datar nisi uirtute passionis Christi tuel praevisae : uel exhibitae. Omnis gratia data antelaisonem c hristi, dabat ut mediante passione Christi in xuia, te post mediante ipsa exhibita.Vnde missa dicta a bono sacerdote ualet tone illius qui dicit; ti rone past otiis Christi. Ex quo sequitur,l uoles sacere dicere mittam debet quaerere bonum uirum,de quo habet bonam probabilitatem.s edad quid ualeat misia, postea deelarabitur. - . Sequitur ulterius , ad solutionem hiatu . q. tria sunt uide- M .Piimo tit, uitii ita dicta pro duobus,tantu ualet illi uni,s- 73 - ut s hio eo solo diceretur:& hoc merito personali celebrata Ἀμμ' tici sacerdoti Ecgo, si tantum ualet metito generalis eces e-sae osse tentia. Tettio, si iste simplicitet soluit debitum uti uecui obligatur laeut si unam diceret pio uno & aliam pro alio.
-- De primo est istiendum ti Ja s: 2' Dicit ii octor et tria sunt opera per quae communitet meet, r' mui, tisati, fae inius, scilicet, ieiunium oratio, de elemosina.
. L , APDices quid istorum est melius Respondet doctor noster ibi' deptimo Sci)per aliquas propositiones.' Ptima .ini ei omnia opera meritoria oratio est magis placa titia: eu timi tua. id es per quam magis placatur Dcus, α impe, .. ia, ' traturuem auaud potest ueclarati si quis offendit regem: re η' miliei otio, equo, tu et ieiunabit pro eo, te dicet ego no, curo de equo, tiee de ieiunio tuo. Sed si egendens ueniat ad τὸ A . . resem, rogando eum : ego ossendi te, is nosce mihi tune rex ribis Q. magis placatur per orationem quam alio modo. Sed quo ad
Ag meritum ponitur talis propositio.
Quod eleemostia masti, est steritoria.dicit Holico tham. gh do fationem, Quod eleemosinax qui ualet Drationi , & '' - ieiunio.Ideo est magis metit otia . Primo a qui ualet ieiunio: quia qui dat eleemostiam, interpretatiue priuat se aliquo, s otio potest indiphie quo ad sustentationem uita sus . secudo P- oiai quia oblationem saeit. Dices ergo: male iaciunt illi ira iii otiis titioni te isto bono, quia non possunt dare elemos ri,in .R. frondit sanctus Thomanouid magis est, quam simul
omnia da ie de suam uoluntatem alteri subiicere: sicut faei sit si attes Dices: quomodo ei po intellisis V elec cima elimagis meritolia Dic es magis meritoria: quia ordinatur ad maictim piat iam di gloriam. Potest autem meritum die.J Dicat ultra doctor Umitia, orario, eleemosna, ieiuniu, tribus potest prodesse puta illi qui faeit, illi plo quo stati illis, qui sunt de ecclesa nos ta.Pia lica sica ories dicit unam mi Liam illa missa prodes sorti:& illi pro quo dicit: ti e esa generali. Et dico, quod Don est curandu de istis rei minis quos ponit scotu .s.senei aliis me : medio mcdo di specialissime. Sed at puli ut s c. ille stii dicit missam potest sic dicere ti sorans Mis sim, r nullo modo proderit sibi illa missa. Patet : quis potest Aa, . ia uesse dicere missam intendendo ii solum illa prolat pro quos ridia dicit. Et de orationibu , eleemosinis eode modo dica e quo ν.LLm H latio non proderit illi qui dicit.Responaeo tor. Nullus otas, κώ Ie nitia . ieiunans, lacrins eleemos nam pro alio, secundum tectam tari rati meri monim, oris se priuatia ualore illius hoc est dicere .u, nulls. lux seeundum tectam rationem, potest uelle quod illa missapi sit solum illi pro quo dicit. Dicet credo quod licite ibo potest uelleti id pona in ut quod uelit. Dico quod ibi duo sunt. Primo quod istud licite i. eti no pol Milo, si faciat utrum totus valot missae sit pro illo pro quo dieiis Respondetur quodito:quia mala intelio stitis no iecit ualore pio alio. Dicerem in quod is a intentio. potest esse ita peruersa,auod erit pecorum mortale quo facto erit in peccato mortali. Vnde omnis qui se intendat, subuerti:, di facit contra ordinem charitatis
quia otilochetlitatis a se Ipso incipit. Et iste uult se priuaretuli honor non uult,saltem interpretatiue, 93 istud bonum pro
sit sibi. Diee, hic: so missa prodest illi qua dicit ' Respode tueri' ei prodest ad augmentum gratis ει gloris illi pro quo dieit
ad da minutionem penae: di non ad augmentum gloriae, neque gratiae licet sorte ad dispositionem. Utrum qui iacit eniteritiam ini unciam ita peccato mortali satisfaciat pro se s Dico. quod sic contra sanctum I homam quem oportet hic nega re simpliciter qitia nimium durus est.
I Alio modo genera lassi me &e.J
V ult declarare qualiter missa gene talissime ualeat toti G-clesae . Arguitur se Missam generalissime ualere toti ecclesae, uel est sati facere pio omitib qui sunt in eces etia: uel est orate pro omni b.qui sunt in ecclesia. Respondetur per aliquas propostrones de metue docti Prima est. Dicens missam, nullu de e ei a militante debet excludere, intendendo, uel uoledo misiani non ualere illi. Istud non potest licite iacere. Dices. Arguitur sic.Ille qui dicit missam taro non ivtendit, p missa ualeat omni b.de ecclesia ergo male dicitur, ut missa generaliis me ualeto i&de ecclesia I ridet docior potiendo ta Epropolitionem. Ad hoe, i, missa generalissime ualeat tota eces esiae, non reo uiritur actualis liuendio Sed habitualis i. non requiritur, et ille intendat seu, uelit istam missam ualete toti ecclesi s. frequiritur intentio habitualis, i. si promptu , di palatus s.cogitaret de tota eccles a militante, di non materiali uellet irodesse toti ecclesiae. Dico:tu diei . r li consideraret hoc uelet:ergo uidetur, v non considerando, peccet equia debet et consuetare. Respondetur ponendo talem propositionem. Nullus tenet ut pro tune eosderare de ἡiquo actu: tiis pro tune teneat ut ad talem actum. Ex quo sequitur corollarium Quod dices missam. pro lsie non tenetur ad actualem intentionem: quia si pro tune tene retur ad actualem intentionem. pro tune tenetetur ad illam actualem considerationem: quia actualis intentio non potes hhaberi nisi mediante eo iisderatione a quia nihil est uolitum . nisi praecognitum.Sed si tenerer pro lsic ad talem actum, ergo leto tunc teneret ad omne illud. sine quo non potest haberi tais actus. sed illa intentio,non potest haberi line cons deratione: ergo quando teneor ad intentionem. teneor ad considerationem. Dices; multa dicis, sed adhue non respondes ad quid valet uitum ad satas factionem,uel ad deprecationem Respodetur hie, et saeerdos intendit habitualiter, uel actualiter orare, di deprecari,pro omni b. stis de ecclesia militante, secundum statum Grum. Et dicit Bona uentura, intendit ineudum dicterentiam uoluntatis,quae ponit pondus,mensuram, di numerum in omnibus:putaris te est in peccato, rogat, ut isti di mittatur pecca tum. ille est in gratia, togat ut augmentetur, deseruetur in gratia, di sic secundum quod indigemus. Tertio modo, scilicet medio modo &c.J
Dicit doctor, v tertio modo ualet missa specialiter pro illo pro quo dicitur. Et pro declaratione est notandum 1 er dominus de Alia quaerit consormiter ad doctorem quid est missam ualere ire. ei alitet pro illo pro quo dicit ut si es podet isse docto Miliam ualete specialiter pro illo pro suo dicitur non est aliud, qua uelle istam missam isti applieati ad satissa tionem. Istud potapplicari,& practicari,quid est togare pro animab. quae sunt in purgatorio:uel pro anima patris. Doctor tangit aliquas dissicultates, quae esto tangent vis in specialite pro opinione sat istud argumentum: quando misis a dicitur specialiter pro aliquo, non magi x prodest ei, quam altis de ecclesia geaetati. Res podet doctor, er istud est Lusum. Nam siestustra pro patre specialiter rogaremus dic. Habet ergo i se articulus &c.3Lx illis intendit doctor inferre suam eonclusi nem .sacer dos obligatus ad dicendum unam missam pro isto, & aliam pio alio, dicendo unam missam, non satisfacit meque tantum pio deli ae si pro uno tantum diceretur: neque sede obligati sani conclutionem tenent omnes posteriores dociores Occade Aliaco Gregorius, &t. Dice, quid est dicere una missam specialiter pro ictis duobus Reipondetur, di istud aperit de Aliaco; Quod dicere tinam missam spuet aliter pro duo b. potest intelliga. di quo ad depreeationem seu orationem: e quoad sati s actionem Tune ponuntur aliquae propostiones . Plinia propositio probabilis. Missa dicta pro multis r modum satisfactionis i. intendendo satisfacere, non tantum pro deli multi, sicut si pro uno solo diceret. Piobat doctor istud ,
132쪽
sis tu idest unus actu, sinittit, re attribuitur multis permo
dum distributionis, secudum aequalem proportionem, de partem. ergo non poteli tantum prodesse cuilibet, ae si unus to- .c tum illum actum haberet. Aiguitur sie. sacerdoa lieite specialit et potest docete unam in illam pro duobus, Eo tantum ualebit uni sicut alteri. ergo maledici 1. Antecedes probatur,
suis potest pro duobus specialiter suam missam applicare, delicite. Exemplum. uolo quod lint duo qui uolunt uod dica.
tur tinani a pro illis duobus aequaliter. Respondetur ue. rum eli, & concedo torum argumentum, nihil contra me,
quia ego non dico quod non posset dici specialiter pro pluribus,scilicet dico,quod quando dicitur speetaliter pro pluribus, non tantum ualet cuilibet. sicut pro uno solo dice
oris . p I. Diceretur ad maiorem pec.J
rmi resitra Doctor tecitat unam opimonem gomini praepostini: quae stat in tali conelus mae..-Milla dicta pro pluribus, tantum ualet cuilibet, seu tii pro uno solo diceretur. Pro deelatatioue illius est notandum , ut omnes doctores moderni conueniunt in hoe cum scoto p missa speetaliter dicta pro pluribus, non tantum ualet cuilibet, ac si solum protino diceretur. Ille praposititius tenet oppositum, de dicit, linissa dicta specialiter pro pluribus:tantum ualet cuilibete aus solum pro uno diceretur. Exemplum ecce duos sacerdotes, otius dicit unam massam specialiter pro alius die id cum tota intentione pro duobus.Respondet ille praepositi nus, ii, tanta
ualet haee milia cui libet, seu i illa aut sola pro titio dicebatur.
Et nota, V isa duae opiniones sunt extremae : relinquunt omnes doctores illum praepoliti num. Sed oportet soluereta tiones eius. Et primo ille praepol tinus soluit argumenta Maiati Thom & al totum. ibi. Diceretur ad maiorem reci Arguitur se contra eum; ille qui dieit m illam pro uno & is loqui dieit m tilam pro duobus, faciunt duo merita aequalia, cum aequasi conatur sed unum solum prodeli uni t ergo aliud tantum proderat alteti de se unum non erat maius alio.quod tamen esset si unum .prodesset solum unties aliud duobus. Respondet pia litinus fugiendo. & dicit: Uaequalibus meritis quo ad intensionem, & extensionem , correspondet aequale
primium ted ubi sunt solum aequalia quo ad intensioue m. de
non quo ad extensionem, non oportet sicut est in argumeto: quia ista non sunt aequalia, quo ad extensionem: quia unu ca-
. dii supra unum solum; de aliud supra duo. Similiter respondetur ad primam maiorem Ece.JRespon ulterius iste praepos: titius ad aliam maiorem doct. ει alio tum. In qua se arguebatur.Quodlibet primium est determitiati gradus praemii iti tamen si missa quae dicitur pro plura bus, tantum ualeret cuilibet, scut si solum pro uno diceretur, non esset determinati gradus Noemii sod ostendo. si dicatur pro uigi uti. antum tialet cuilibet illo tu,seut ii diceretur pro uro: de pto quadraginta. de pio toto populo, sicut si diceretur pro uno. & se praemium non eii et determinatum; quin se in per pollit augmentari. Respondet praepol tinus ad illud argumentum; qn tu se arguit. odlibet meritu est de . terminat i gradus praenua. uetu est,si proportio aequaliter sat: puta comparetur intenso. ad intensione tantum: uel extensio, ad extensonem tantum.Sed non es velum, si inteni o de
xtera comparatur ad intentionem, te extensonem simul. Nodo hie tu non facis talem comparatione: quia tu coparas intentionem. ad intensionem,& extensonem Ruia non est eadem extensio licet aequalis intensio quia est idem conatus.
Hoe declaratur primo se dee.JI'onit doctor propolitioncm ad probandum condus onemr praepositi ni . Et arguitur se. Bonum ipitituale correspondet
spiritui spiritus est indiuili bilis; de cuicunque conuenit totus conuenit, re non secundia partes spiritu .i. animae: ergo bonuspirituale sicut ea praemiu. cuicunque conuenit . e nuenit to taliter, di non secutidum patrim et go si conueniat, totaliter sibi conueniet .ergos conueniat celatum; totaliter conueniet. ergo si conueniat centum, tantum conueniet euilibet, ac cum solum conueniret.
i. A. Ad illa in contrarium ad primum 8.e.li et pondet doctor per aliquas propolitiones. Prima pro-
stibati. Bonum i pirituale non diuiditur extensive. Pro quo nota,
ς ς bonum spirituale eis,quod in anima, uel intellectu teri Di tur, re illa sunt initiis bilia extetisue, idest non debet dici
Alia proposito.Bona spirit ualia sunι diuisibilia int ensue.
Probatur se, tinus habet uolitionem magis intentam, quam
alitii. de hoc non per partes quantitati uas: ergo per partes n tensi uas. Vnde quaelibet quilatas, ii uespiti tuaiis, siue corporalis, eli diuisibi. is an partes intensiuas. Dicit ultra.Quou meiatum cui euque inest, totaliter inest: quia metitu non est itili una bona uolitio uel bona nolitio. Alia proposito. Licet nuritum cuicunque inest, tot alit et inest non in praemium. Immo aliquando praemium conuenit alicui, di notolli qui mereturaxemplum, homo meretur aliquibus: de in non sequitur, quia metetur aliquando pro ali. quibus,acquitationem, quod aequirat se.
Et dico u, pr smiu est illud quod diis determinauit dare pro umerito. Modo dominus potest distribuete illud praemiu,quod
debet uni merito. pluribus: de non distribuit meritum. Dices:
quo dominus distribuit illud praemium s Respondetur Ῥsecundum intentionem merentis. puta si diceus massam intendat totaliter dicere pro isto,datur praemium illi. Si pro duo bus; duobus.Si pro tribus; tribus idest dominus distribuit praeimum secundum intentionem metentis. Ex alio sequitur salsitas domini praepostini. notum eli, plicet meritum iit aequa te, te unum in eodem, tame primium per modum distributa nis dat ut di secundum partem aequalem. quod debet attendi secundum intentionem dicentis miliam.
Contra Saltem bonum spirituale &αὶ M . .
DOciot noller adducit adhuc aliquas lationes praepositivi, tad probandum ir missa dicta pro pluribus, tantum ualeat cui libet ac si diceret ut pro non solum. Et sormatur se argum eutum. Bonum spirituale,non potest uiuada per partes: ergo cuicunque, datur totaliter: ergo li uni datur praemium missa: de multis detur: ergo euilibet totum dabitur. s. sue a. Ad istud argumentum rei polidetur Responso D. Augustini eli 6. de ita nitate 8. tristitis quae non mole magna i unt, idem eli maius e se. 1, in ei u . illa auctoritas vult hoc habete. In spiritualibus idem eii magnitudo de persectio rei, idea sta ta eii eius maguitudo,quanta est eius persectio.
Ex quo sequitur ut quado loquimur de magnitudine Dei, -l oquimur de pellectione Dei. Unde si quis quaerat, quid est
magnitudo angeliseii perfectio eius: N etia Dei Daces . nos nucognoscimus illa quae sunt magna, te no magnitudine molis. Notandum est hic.Dia sunt magna magnitudine molis, qui sunt magna magnitudine pi dicamentali: sicut illa quae sunt sensibilia. Ideo tinic uidendia est, utrum Angelus sit magnus Hagnitudine molas . Tunc Ic ad auctoritatem illa quae sunt magna.& non magnitudine molis, sue praedicamentali, in iliati, idem eii magnitudo, de periectio. - si Lulterius est notandum, i, ista propositio. Bonum spiritua. te noti est diuisibile per partes.esi salsa. Et pono hie unam pro
Qualibet qualitas mundi, es diuisibilii: sed se est botiti ix '
spirituale, est una qualitas sicut est gratia, spes,sdes, uit tu. tes gloria, intellectiones, uolitiones. Et ii dicas:omnes doci res dicunt bonum spirituale nodauiditur per partes. det intelligi propter honorem eorum, quod veru in eli, et non diui dilut per partes quantas: sed v no diuidatur per partes intensonis, .pet gradus, salsum eli, applicet ut ad propositum. Missa est meritum.Vnde praemium missae illi pro quo dicitur, qs bonum est uitum sit bonum corporalesvnde dicet e seu uelle dicete millam ,eu metitum. de aliquod bonum sequitur, puta praemium: utrum illud praemium sit bovum spirituale ruet nos notum est i meritum est uellet ideo est bonum spirituale Sed de praemio uidendum est. de notum est is pram tu miliari non est bonum corporale e sed bonum spirituale. Sed quod datur pr. bonum spiratu ale datur ammae promit sal hoe est quae rei e ; qndico titillam pro sorte quid acquiritur in anima sortis quod bonum es Respondetur, τ est tem tilio podina. i. est semper aliqua aequitatior te remissio,seu deo bligatio. i.de bligare ali que ab illo ad ciuod tenebatur. Ex quo sequitur, ut bonum seu praemiu quod sequitur ad missam, uel oratione est soluere debitu pro aliquo totaliter, uel partiali ter. Dices, quomodo pol
diuidi istud bonum spuale puta illud debitum s Respondetur v diuuletur proportionabiliter secundum quod alia diuiduntur. Exemplum. Dico massam pro duobus, exiit amemus ιγ missa deo bligat alique a plena quat Lot dieru , seu quatuor graduum.si dieatur pro duobus, deo bligauit unum a pona duorum graduum;& alium a poena duorum graduum. se uit ut ergo, v s dicatur pro mille, illi quatuor gradus diuidentur tu mille partes.sequitur ergo π magna fraus est in sacerdote, et dicit misi
133쪽
seu applieando istum ualorem saetiscit, non est nisi instrumetum et go non poterit applicare nisi secundum ui diligitur a Deo, uel ab ecclesia.
Ploiso algum . notandum est, Tma tumentum proprie di sum, ut dicit Scot. in quarto di. i. q. t. nullam penitus actionε
habet nisi seeundum, quod diligitur ab agente principali. Di eo tamen quod in potestate, &αJVtili respondere scottis ad istud argumentum,ponendo a. liquas propositiones. Prima propSacerdos eantans misIam, si eut por applicare,alotem sui metiti ita pol applicare valorem ratione faecis iacii. Istud probat dupliciter doctor noli et, auctoritate, & aliqualiter ratione. Auctoritate Augustini, in duplici loco; puta
.r Aeeteos togans pio desunctis, se se habet, v totum ualore titillae ad destinctos potest applicare Unde omnes doct.dicsit, v milia semper ualet illi, pro 'uo dicit ur: Et si non valeat ro
De merita pei sonalis, tamen valet ratione saetiscit. Tune se, quomodo posset valere icta milla,tatione sacraticii. nili sacerdos pollet ualorem sbi applicate s Dices quomodo sacerdo uapplicat ualotem millae pro aliqua persona. Ri ond v, applicat uolendo specialiter pro illo ualere, scuolendo, i uterque ualor applice aut periona pro qua dicitur mitti Suerido. γ Item in sermone, Ac.Ossendam inquis,&e.Jris anti is Adducit doctor per modum rationis,aliquas persuasiones, is iaciti, is pura ostendendo, p sacerdos posset applieate istum ualorem his se. iactiticii. Persuasio et , dominus alicuius domus,qui habet ali uid multis distribue te, communitet substituit aliquem. putaispensato te ni,dominus Deus qui est dominus e celeriae, iubis s. tuit tibi unum, puta unum dis peti satorem,qui habeat distibuete illum ualciem sacra scit. Ex quo sequitur cotollatium, sacerdo habet aucioritatem tanquam mini uer,& dispentator, ad disponedum de illo Salardo ma ualoie sacrificii. Et dico sic et doti datur ratione gradus ex L scianti cellentis sacerdotia. Dietis hic Si tui nitieriit malus, ut tum pocare missam terit tune distribue te istum ualorem sacra heri Re pnn.Scotus
in p.rsonis ad hoc, s saceldos distribuat istum ualorem saetiticii, sui licit Etati a. .r sit saeerdos, non requiritui et sit bonus. Et hoc est quod dicunt doct.u, milia hue a malo, sitie a bono i t dicta semper valet ratione supple sacraticu ergo ad distribuenduin, sullieit, psit sacerdos. Di es quomodo ille ualor accipitur pto Ioanne quando dicitur a malo mitiistro Responso doti. Fiat ei dos quoad illum ualorem sacraticii , tenet pei sonam ecclesia . Ex quo sequitur , v Deus acceptat istum ualorem ratione metiti uniuersalis ecclesiae, dc non ratiotie personae,quae diciem inpia . Secundo arguitur sc.Bonum, sue ualor missa qui debeturgatione sacraticii, non ualet illa qui dicit miliam: ergo illa pro quo dieit misiam.
Ad secundum dico, re c. JRespondet doctor per aliquas pro postione . Prima, probabile est, trali evalor sacrificii non prodest sacerdoti, qui dicit millam,valet tamen generali ecclesit, de salio. hie est dubium,3c pono ea sum, P ille qui uelit dicere missam, uelit dice ie pio seipso, di se obligatus: durum esset, crnon polle t sbi applicate ut turaque ualorem: eredo v potest: credo is sicut potest dicere pro aliquo specialiter unam misesam, ita pio seipso quo facio missa ualebi ibi secundu utrunque ualorem.quid ergo ad doctorem Dico i rei pondet hie d hominem puta quod dato, quod ita esset licui tu arguis , tamen is amissa nunquam frustra dicet et ut: quia ualet et ecclesiae: amen credo quod ualet sibi. sacerdos l. xque sequitur. sacerdos ea dispensator, di auctoritat. spensi is dispensa i iue sibi conuenit, sicut d:citur in otii ab sacramet is, atiria mis per hoc soluuntur multae quae a. primo utrum homo possit disis. νι min mitte te peccat si unde uidetur etrasse magister sentetia tu,qui jur. cebat ip solus De iis dimittit culpa, di sacerdosnci pol dimittere tu pam: uetu est principaliter; sed ministerialiter bene. Da secundo in tuo atticulo. Lati pollit pro libato &e unde a sere- missa Letu tiplicem ualorem: ualit tone miti iri,& ione sacridos Priadi - 14 eia: te qua i nunc dotaut tum sacerdos applieas istud bonus.' At ar- saetalli D, pos et applicare pro libito suae uoluntarii. i. iecudu, si care reus cp tibi placet puta ιγ sacerdos habeat ista inreurionem, uolosan . v totum honum mi eae cotieniat assi personae. Respoli aliqui, se queraui s non pol applicare secundu libitu sua uoluntari , sed omne m. u, app icet consorinitur ad tio urate diuitia. de beneplacitum uolui talis da uinae.eotrahoc. i. illud diciu c st tallum: de arguoce Si sacerdos voti posset applicare ualore inieci nisi secundubeneplacitu uoluntatis diu in ἱ sequeretur P, 'o allo poliet applica: e.ra: ct Ec mercis no eu eris uolutitatis diuinae,ueque cognoscit tiolutate diu in I, ergo non sei et tui debet appliciti.
Respondet doc.de illa applicatione ualoris misset, puta cui det applicari,ptimo dicitus duplex est sacerdos. s. acerdot parocinatis, S tio parochiatis. i. on habens cura ammaro: sicut Disptii s- simplex saeeidos. Respou doe.de sacerdote parochiali. plate, cerdos. N dieit is secundu tegula chara talis & iustitiae, det applieatiualor massae.primo secundu ordine charitatis; notum e u ip secudum ordine charitatis quis tenet ut se diligere, Na,toximur ordo chalitatis post Deli, est ad se,&ad proximur ergo secundu tegula de Ordinem charitatis, ualor triastae det applicati alliqui dicit,& pioximo. i generali ecclesiae. Dices non est antelio illius qui dat,& funda ua t istas missas, cp milia quam fundauit ualeat tot hoibus .ideo si applicetur tuis, dei laudabitur ini tio fundatoris. Breuiter respondendum est ad i litid argumen
tum caute puta interrogando, sundatorem. Et quaeratur,domiae uultis ii' dicam utiam missam pro uobis uultis ne ci' novaleat mihi,&e Istud ergo debet accipi secundum inter togationem, di responsionem tectam fundatoris. Dicit ultra doctor, debet applicari secundum regulam tu'An ea seu iae, sub ova continetur grati tudo, tr benefactora b. bene ia- όνδε positiciendum est. Sed patentes mihi beneiecerunt: utrum possum mitia epis eos priuari isto ualores t stud declarat doct. per multas expetie int i otia, videmus in multis ecclesiis ubi sunt ordinati sacerdote, re si
ad rogandum pro parochialibus. & benefactoribus ecclesiae, sicut die lunae pro de unctis, Ae. Vnde dicit quida doctor modernus. dicendia millam pro Petto uolo tr in meant tres, aut quatuor ad Ossertorium. Offerendo solutionem, utrum no debemus toga te pio istis, uel utrum pollum eos licite separatua ualore mi illa.
Ite dicit ibi Sco.none videmus in multis collegiis, tibi sunt
sacerdotes insituri ad togandu profundatorib. ut tu suit intεta O illorum iuudato tu, ν folia pro istis debeamus rogare s Et facit eis qone uultis ne me separates N ecclesia, di benefactores dicetent ut non; opollet et go istu in ualorem missae ordinare, secudum ordine charitatis de iustitiae. Ordo itistiti debet bene aspici, ut benefa toti est benefaciendum . dant titit is honianes bona laasia, ut demus spiritualia. illud sudatur in multis passi, Scripturae Saetae, de quibus uide sco. in tex. Hic mouetur quaestio. ut tuni qui suis Gentiam ii 1 tu , divestiti, habet, posset recipere pecuniam pro una milla. Argui- uato toti clue qui habet suis cientiam uictus, noti poeu pio pter isti. Arialaliquem bonum hnem ilias pecunias recipererpatet: quia no ,. potest te ei pete propter sui etitationem uitae et quia iam sudi- stilia disiisse tentet habet. Rei poti. per aliquas propolitiones. Nuqua fuit Mei . . mdata tecul nec poteti dati de sum cientia uictus, S uellitus.' ia aram poOctendo me usura uitius, di uestitus, uariatur de hora in ho- mi iaram, de tempore in tempus:de per sona in pet sonam: de statu G μι dari ad statum. Ista tiarietas de diu et litas liatus, facit u aliquis iu- d. i. fitie. Zelicite, potest suscipere, ubi pro statu pallenti non Didi-' iis .am uisaget .oportet Labere ut extinguatur sitas pia scias, S ut ampe uuiu-.diatur fututa. Dices iso bene uolo, p tu potes applicare speciali iti me pio te, generali iii me pro ecclesia uniuersali:& ipa
iiter pro illo qui iundauit missa iii: N hoe est quod ego uolor quia 4 pialiter non pol applicati,nili pio illo qui est benefacio et uus. Respon. dota. V etiam specialiter teli sacerdos applicate ualorem pro aliquibus aliis, quam iiii qui actualiter sa-cit dicerem illam. paret i :nonne adlualiter pollunt eis e multi benefactores sacerdoti, ad dicendum missam . notum est, Uita.Notum est ergo. p pto illis milia potest applicari. Dicit ultra doct. di stinctio illius gradus in ualote sit, te distribuatur seeundia illam uoluntatem diuinam, quae ponit numerum podus,& mensulam, in Omnibus. Vnde ego scio, ιν teneor ii iis qui at aliter lacaut bona: ego scio, P dico missam pro omnibus tuis; ego sum certus de hocu ed de qualitate ualoris, puta quantum ualeat icti:& quantum isti, qui plus dedit,uel minutile seto. Dices quare dicis illud, ip nescimu quatum ualet iiii uel illi. Resp propter multa, ptinio Os dubitam ut, an Deuttantum acceptet vitationem, quae dicit ut pro bono, quam promio: & uidetur quod magis acceptet pro illo qui eii in peccato, quam pio illo qui est in gratia. patet Dile qui es impeccato magis indaget:ergo uidetur, Deus debeat magitaeceptare pro tuo. Et dubium c u an magis debeo togate, pro illo qui est in peccato, quam pro illo qui cti in Garra: eum ista opera pietati . de subuentionis, debeat respicere magis indigeniem: illud non soluit scortis. Dicit tamen inquar
ici, quod si quis uideret laniatim, S malum, in extrema necessitate cui deociet tilagis sit bue te .uidetur, quod ii non sti
134쪽
men uerbii dieit, uolo dicere speeia iter pro ido . Ideo uersation sunt conlotinia intentioni adeo mendax cli ille, &de eo pio L. quia aliod habet itiore, de aliud in mente. Dat exempluseotu, de matrimonio; contingit, quod parentes inuemunt iuuenem cum filia corti m. re iaciunt promittere,quod eaprateam licet ille dicit u et bis, tamen in mente habet oppositu ni:
iste talis est mendax, S peccat metiri endo . Ideo quaerunt do Oores quid debet iacere ille ad euitandum mendacium ' Re spondet doctor in quatio contra: Godos rediim de iontibus a ille debet dicere uerbis, S habere intentionem capiendi eam
De mentiatur: et gra erat uxor eius. ii ego consequentiam. Se ra
tio estiqui a cola tractus matrimonialis, debet cile liber. Sed uai se sit ratione timoris cadentis in constantem uirum. 15 non illiber io tio obligat. Ad propositum ergo curet sacerdos, Pintentio i t conformis uerbis, i. idem dicat quod habet in me
vlterius dicit doctor quod postquam ita est,quod oportet
Derba esse conformia intentioni, debemus ergo mula uni respicere ad uerba per quae homo se obligat; & iotniam obligationis quomodo dicit sacerdos. Dieam titillam pro uobis oratio pro uobis, uel dicam unam millim specialiter pro uobis. Dicit ulterius doctor , quod controuersia fuit, utrum istae
obligationes di beant seri secundum intentionem tibi igantisse, qui proseti uerba quod si ita st; tune si satissae it secundus uam intentionem. soluit debitum, di de obligati, r. sed istud est dubium.sed quia ibi loquebamur de eleemostia penu turali quae propositiones. Eleemosina si per modum subuentro
vis .lduo eat caeleemol tiamsi t praeceptum, est solum praecept um aist macilium. Dico ultra, quAd praecept uni al. maii
xum sol uni obligat pro illo tempore pro quo determinat ecclesia, uel superior: uel pro illo tempore in quo aduenit necessitas Ideomotandum cst, quia neces aras aliquando aduenit secundum rem, uel seeundum existi orationem. Exemptu eece hauperem,licet non sit, di existimo, quod si in extrema necessitate, licet non si, pro tunc ego teneor et subuenite. Dices,quo modo exis ima tui tua necessitas. Dico , quod existi matur iudicando tuis dii ei noti subueniam, isse peribit. Dico tilita,quod in istis debet seruari ordo chamaris quia dato, paego existimatem illud,& ego indigetem a tune sc isti non te-
Neor due:quia charitas iticipit a seipso . Et in ictis debemui
multum aspicere intentionem hominum , pura est hic utius Dauper, tamen iudi eo quod ueniet alius magis indigens, de- Deo expectate alium magis indigentem. Dices, soti an alius non ueniet. quo facio dimisisti unum bonum. Dico, quod non
amis: quia illud propositum quo proposui alteri dare, est ita bonum, immo melius, quam illud uellem, quo uoluisse dare isti.
J Aliquando autem uerba obligationis possunt, &αJQux rebat doctor nosset qual4t et sacerdos obligabatur ad dicendum missam . Ut tum ieeundum inteutionein illius qui obligat, uel utrum secundum intentionem sacerdotis qui O ,
patur. cbligati, ut Pro declaratione istius est notandum, op dccior ibi aperit
ιαν hi multa egregia.& tandem se te soluit. Primo ponit talem pros cunἡiam . postionem.Obligationes uidentur seri seeundum intentio- ιιιiotim se irem illius qui se obligat probat adducendo unum quod do- . in ini decretistae adducunt, tr erat unus consiliari ut dueis, iste consiliarius contraxit inimicitias cum quodam populo: Captus est ab illo populo pos quam captus est, iurauit sare sub mandato illorum. quam illud iurauit, mandauerunt, lnunquam intraret curiam ducis Quaeratur quid debebat iaceret seconi liarius ut tum ille tenebatur seruare iura metum . . ad antentionem suam, uel illo tum sui dabant ei iuramentus
'Mis Ad propositum iste sacerdos dieit promitto uobis dicere unari rura, nullam: iste qui dat ei tres albos, intendit ip specialiter dicet
pro eo sacerdos intendit, et dicet pro eo, una cum aliis. quae mur quid debet nee re.
Respondet doctor ad istud ibi ad illa quae probant, ree.Jγ. . . .. Primo ponit unam regulam in obligationibus.Nulla obli aia satio ad inicitum, tenet: ticut T ero sur: ero latro uolo inter Σ' - sceletalem, Ac Sequitur,s nulla promissio, nullum iurametum nullum uotum, supra allicatum, obligat. Alia propositio. volens se obligare ad illicitum, male agit, Levamalia D non obligatur: ut iuro, P hodie ero fornicator, iura doma. 1 aesti emtra te facio: tamen non obligor cimmo uelle seruare tales promis praecedes ta sones. uota, uel iuramenta,eli de nouo peccare. i unc ad pro
Omnis Hi positum, ille colatiliamus iurauerat tenere fidem duci suo alii ita a,O nό uolebant eum obligare ad oppostum, puta tu nunquam uet. iamia. ad ducem. tunc secundum iuramen: um erat 'tota ita illiciis
tum, erat contrarium primo Hiramento quod erat lie tum . quo sequitur, lucd ii oti obligatur ad secundum iurametu in iecundum intentionem illorum qui dabant libi tui a me tum. Et li dicas secundum iuramentum erat licitum, puta quo iurauerat seruare mandatum illorum: ergo non repugnabat primo iuramento. R. cspondet doctor, quod notum est, quod secundum iuraniciatum, puta imo scruare mandata uelira, licitum eia tu id cum intentione illorum, idest sumptum cum
determinatione illorum qua dabant iuramcntum Iticitii iii erat. Daces:ad quod propolitum adducis de illis iuramentis,& illud exemplum P espondetur hic, quod ad due . tur ad ino' politum de missis d. cendis se ostendo Ille qui dat sex albos, i utendit, quodna a solum ualeat pro eo. alius puta sacerdotpromittit dicet e unam mi illam.illud est licitum. Sed eum deierminatione illius qui dat sex albos promisito eli illicita: ea
imita debet ualere illi,qui dicit similiter generali eccle te Ibi doctores trahunt unam regulam de obligationibus, quod Rmaior obligatio semper de obligabit a minori. Iit dico , quod . E ii ciniator obligatio est, secundus iu Od tres sunt leges Lex diui Mai. ν una, naturae dc politiva Lex diuina maior, deinde lex natura ; l. t pollea politiva. Et capio unum exemplum, de iure di irino ei ri .itonorare patrem, ideia sub uenire patri in necessitate. Lex positiva est, non exite claui ruin. ille religiosus uidet patrem in stri . t exin cessitate: ii exeat claustrum tran et regulam posita uam: ii reua astra, non subuemat patri, trangit legem Dei. quid debet lacere in ut v v co, quod dimittenda est lex politiva, ut seruetur lex diuina. ar parci .
ideo debet exire, di subuet me patri. Dico ultra , quod primu iuramen rum, seu prima obligario, quando est licita; i: seeuuduin iuramentum fiat in oppositun , non triret. Dico ultra unam regulam.Couditro uoua adue eias, te qrmat uotum. ut
promiti ire ad nos tam donlinam: te eras frango milii tibia: Reaia . ut tum debeo ire Dico ir non.qui ait Laberent ira Iam tibia , non promitterem. dio talis conditio dat modum, qualia et vota, δή promisit oves debent uitelligi. Sed uidetur, i uerba obligationis,&c.JQuaerebat doctor, secundum cuius intenti nem debeat in telligi obligatio. utrum secundum intentionem illius qui sis obligat, uel eius cui se obligauit. I ro declaratione ponit doctor noster, T opinio multorum et , ut obligatio debeat fieri secundum in tu utionem illius cui fit obligatio. Exemplaim; iste se obligat Petro dicere una missam: tamen habet intentionem non dicere nisi Septem lysal mo tille uero cui fit obligatio, intendit 2 debrat dicere unam illam pro eo et secundum cuius intentio ae debeat seruarii sta obligatio s Respondet do tot ad ista per aliquas propositione . P. ornastio, do otiligatio, debent seni per iter; secundum G, O arcommuncinitate l: gentiam uerbi. Dices quide sic hoe dieerer si rei nomishoe uult dicere, quod omnes obligationes nollet debent fie- D. . ii secundum illum sei: sum qui conant uuiter generatur in hO aio. minibus recte intelligentibus. D:ees expone hoc. Ide se obli-
pat dicere unam inissam ego dicam uobis uuam in ictam: uidendum est tunc, quis erit sc usus qui generabitur in recie in . telligentibus. Tii ne quaerit doctor, quomodo intelligunt homines reciὰ intelligentes,i eam obligationem debere ficii sutrum te te intelligentes intelligant, ut tota utilitas sit pro illo cui obligatur totum est v non : quia recte intelligentes, nolunt dei iniere ordinem cuatitatis. Vnde si intelligentei, i. re audientes intelligunt, P totum meritum titiis , sit pro illo cui ι sit iobligatio, isti non te A intelligunt. Cuius ratio est, quia I tio . illi totum ordinem charitatis destruunt. Et si dicas , tu dicis specialiter pro illo uerum est, ordine charitatis seruato , que
Deus re natura dedit: ideo nolo me separare, neque patrem meum, neque benefaciores meos. Per hoc patet quid dicenda est de otianibus uotis, de obligationibus, in religionabux, communitatibuς. Exemplum. Ille quin tittat religionem, faciens protellionem, uouer seruate regulam S. Francisci. Benedicti ,
Dominici, Augusti m. dec. Tuc ego quaero ad quid iste obligatur Et quaero tunc, in regula S Francisci est, ιν nullus ambu - lando per claus rutri loquatur. iste ambulat, di loquitur: utrui steti angat uotum, & peccet mortaliter. t uidetur, v sic. trum frangere uotum . uel iuramentum, sine necestitate. sit opeccatum mortale Ad illud dico ui accipienda est regula noitra, ct obligationes nostrae fiunt secundum communem intelligentiam hominum recte intelligentium. Mod o quaero, si aliquis recte intelligens diceret, P iste peccet d. cendo socio suo bona nox, bona dies:a portetis librum meum si placet noutique. Dices, iste stangit uotum, uel iuramentum: quia vovit seruate regi lam Sa rancisci. uerum est quoad illa supra, que cadit rationabiliter, uel debet cadere uotum, modo dico, ae
135쪽
votum e aait supra praeceptum, puta seruare castitatem, paupertatem, S Obedientiam. Et i iedo, ut uota cadunt supra illa quae sint in staceptares. Alia autem non sunt praecepta: sed sunt paruae monitiones, consilia D non praecepta. Vnde dicit s. Tho. p res igiosi triplicitet iaciunt uotum . Aliqui uouent Dra. dicis sertiale tegulatem uitam. Alii tegulam. Alii regulatem obe-
νιν si die titiam. Unde illi qui uouent sei ualdi reginam, uouet sertia te praecepta regulae Alii qui uouent resutatem tiriam uouet I rre Ma. tetidete agi: tam bonam urtana religiosorum . illi qua uouent regularc in obedunt iam, uouciat si tu te praecepta regi lae, &supera oras. Et v itast quando iuuenis baptizatur, uiderite esse quoddam uotum tommune , seruandi regu am c hosti. Quae to, ut tum illud uotum cadat supra omnia. quae sunt in tegula christipula A conlilia di monitione . it uende omnia quae habes dic. Dico G non .sed solum supra decalogu, & alia sunt consita ideo iacere oppolitum, non es peccatum: licetiaeete illa iit benefaciuiti Et reg. S Fiancisci, non es maior tegula brilli. Et omnia issa iacit communis intelligentia hominum tecte intelligentium.Sic noti e se intelligendum de uotis palliculatibus, quae palliculariter iacimus, puta dicendo :O Docte Petre, pio mitto tibi me uelieiturum uisitare caput tuum Romae. titide dico tibi, p ille qui iacit uota particularia est auctor istorum uotorum particularium. Et ideo interpretatio ea secundum propriam eius intent ionem, A non ex intentione superioras, neque ex interpret araone superioris: qa no si in manibus superioris. Dices poliquam sunt interpretada secundum intentionem particularem hominis iacientis,
quomodo luperior potest dispensate de isti, ssu His D vndc norandum est, P superior tria pol tacete in istis votis.1U Aa . . pol commutat udis Densare. de relaxate. t ramo pol commutari iis iis A te in melius:dit pensare .i absoluere ab illo uoto: relaxate quommisti . tempus . Tunc quaero quis dedit episcopo , uel superiori . . illam potestatem commutandi,d. pem audi, & relaxandi in intentione pallieularis illiti, hominis Respondeo , hoc est ex usu genetalis ecclesiae onii, a concina hoc uolunt. Papa facit, P mius audi ac curatum alium . Dico es usus e seliae non reclamatus. Dat pote itatem commutate, audire. Ex quo l equitur, magna est dii tenta a intci uota particularia, di soletinia.
vlterius sequit ut, ν multum aspiciendum ei de iuramenclistaria.. tis communitatis, sicut uniuei statis. si eso faciam , ego peema. s. dia eo .nego quia non semper eadit ibi praeceptum. quicquid si, a m itii. ili ergo in omnibus istis uult habere Scotus, si obligationes illae genita,cte. sant secundum communem intelligentiam honituum tecte intelligentium. Ex quo sequit ur, ui obligat i nes, promissione, . quae sunt illicitae. i. auae habent ira alum exitum, nunquam ι tit tertiatida . Et ideo communiter dacitur, ui sunt iuramenta sic illicita, vota promissones, di propolita, quae faciendo peccamus. in iacilendo iterum peccamus: sed tion uolendo seruare, metemur.
Ad illa quae probant, dic. JPonit dotior pulchram tegula, scut est malefactum sacere
uotum ill citui iuramentum, uel promtisonem: Ita eli male factum irati re uolum licitum uel pro si onem scitam. Sed sic est, is ille qui pro nutrit dice te unam mallam pro alio, seruato ordine charitatis, licite promittit: Si ergo postea uelit commutare illud uotum dicendo septem Psalmos pro isto uel pro alio: iste peccat quia si argit pro inrisonem licitam,au
' Ad secundum, di si uideatur, Le.Js. Asb., i maliter intendit soluere ea quae pertinent ad ista quaesto, duo principalia: principale es de eccies assicis parochia
Loia dia.ὴ tibus. Et tormatur sicut tum in aliqua cura, uel GHesa paro chiali, possit dici una missa pro pluribus pat Ochianas anniuersariis. Et ponatur casus, st Soties iaciat anniuei lamia pro die lunae: Plato dicat, P in prima die curuilibet mentis, dicetis unam missam pro me: an tunc curatus dicendo unam mistam pia illi, dii ob ut in cis iaciat, uel debeat dicere, di declarare uritu tem ntillat una, quot sunt anniuersaria . Ad hoc ponit doctor aliquas propcili iones. Prima Dii illa In omnibus quae sunt politiva, attendetida e cotis uetudo de iure posti tuo, di humano. Et hoc es eii comu niter dicitur, consuetudo eis optima legum in teiptes, secudum illa sui unt de tute post tuo. unde nunquam eii praescriptio, neq; consuetudo .mli mationabilis, contra illa quae suta tiris diuina, uel naturalis, consuetudo ergo est at et denda secundum illa quae sunt iuris post tui. Vnde consueritura irratiodri nat is, nunquam est nisi quia contra Deum, tiel ιυ Daturale.
H aris. Adpiopolitum utiletida est consuetudo, qua est ecclesiapa oehia lib. qualiter eonsueuerunt curati sacere anniuersa
Da. utrum consueuerunt facere uno die ti sie uidendum est isssit consuetudo dicere solum unam missam de requiem retiamsi illo die contingat plura a timuersaria concutiete consuetudo illa est tenenda i. sat fac t ii ιs multis per unam missa.Sed dices,tion eu consuetudo, sed est alaurus iacete dicere unam missam pio duobus, uel tribus: uel detraudantur iuudatorem . I to solutione ponit duas propolationes. Prima ei l.Curatus parochialis ecclesiae generalis, seu eommunis, tenet tir bene facere pro suis parochianis, de eos exaudire in eleemosina spirituali.sed sic est, P iste petit anni uel sa Dum in parochia sua rigatur debet e a te pere.
Alia propositio. Non potest obligari ad impostibile, uel id
aliquod inconueniens. quod tamen esset, ii pro quolibet uel Lia uniuersatium particu a re quod ollendo. Notum es,et nolunt nili trecenti sc xaginta quinque dies in anno. Modo nitum est. li in una cuia plures luci iundantes, qui tunda uelut sua an uiuersaria.ergo iustum est, post tuam plures sunt, quam sint utilia dicendae manno, U Oportet ducis uel tres ponere: aliter ellemus obligati ad impossibile. Dices, dato xp ille cuiatus no debet capere ilium anniuersarium in illo die in quo habet iam alium antia uersarium ed debet dacere. arnicetia- Leo titium in tali die; tunc dicet dicatis ergo malio die. Respondet, certe non estu es in qua non tituam anui utilarium. The quid tutis, an curatus dubeat repellere su uni parochia trum Irices quod ite. Contra arguitur sic. Iste est proprius parochianus is itis: re Sortes iam fundauit in tua ecciuii a bene uiarum es et, εἴ ipse repelleretur ab ecc elia. Respon titur erso, ip curatus debet eum recipere , ct consuetudo tat:otiabili, ad satis acriti dum cnanibu parochianis ea, i, duo, uel tria itant in titio die. D. .ces .Misa quae dicitur pto duobus,vcl ilibus, non erit ia utilis ac si pro uno solo dicet e tui. ergo unus dei audabit ut hic. Res n. ii nullus istorum defraudabit fit, neque curatus de ita uadat eos. Dice, quilibet istorum habet intendionem. v anniuersarium fiat solum pio eo, et si non fiat, ille deitati uatiatur Respon. r si habeat talem intentionem intentio eli mala: ea in letio tua debet esse secundum coulti ut udinem parochiae lux, quam non debet ignorate:quia ipse uadet, quod tu qua bee ecclesia ita si, & rationabiliter imal Her oportet et palochialios ad aliam cuiam ducere. Dico quod uerum , ta betia ii et P
Arguitur se. Nonne est ueris mile, ut alia cura habeat tot anniuersaria scut ista Et sic alius curatus tibi diceret eas ad aliam curam. N lie ellet proces ius in ius otium. dirid ergo dicendum est Respon .u, non oportet:dices, uolo, p sit aliquis qui no sit parochiantis, sed casti motitur in illa palochia, ille
non tene: ut seruare consuetudinem parochiae ictius iriamo, si ignoret, licite ignotat. quid tutis si ille futidet tuum alatii uersarium Resp.do, huic utatus debet inam leuare illam consuetudinem. Et si ille contentetur, v sat ei ann uti latium scuti arochianis suis, suscipiat ut . Dii cs ille non cotitet abitur tor . te, sed dicet, uolo tr facias unu palliculare pro me,& bene solita: auid agendum est sDico ua curatus debet ostendere qua iupol, quod requiritur ad itineadu asini uerialium particulare. D:ces. None quis Obligatur Hii nare die ueneris, qua ac uigitia nostrae dominae; accidit, p in illo die venititie quatuor te pota. Nonne uno ieiunio satis sat utraque Respou ip s c. Dices ergo uetiti mile eli ut dicendo titia ira titillam plo trib. aut 'quatuor, satisfacit: ergo non debet tantam bragam pone te, Ptota ilia iii .estione. Respondet doct.quo uno elisini ite in istis.
xt ponit doctor hanc propositionem. Aliud est quando plures
obligationis cadunt ad idem numero : di quati do ea sunt ad plura numero. .ad plura quae luta t eiusdem latronis. Tuc diacit doci. r quando pluies obligationes cadunt ad idem ii uinoro, satis iacit per unam solutio ueni sicut si eodem die concurrant dies ueneras, uigilia alicuius sancti, & quatuor temporars uando autem cadunt ad plura eiusdem speciei, nisi consuetudo exculet, uel aliquid in iis cedat, i .iae; et, quCd diceretur
aliud pro eo, illud eli cedere iura suo. AD argumentum principale quid dicendum si, patet ex secundo atticulo. Et haec de quaestione illa.
ae A s T i o viρes maprinis. Vt tum ponetis mundi aeter tae Mailitatem. tollit iussi ne te aliquem, dec.
Pio recla alioue termino tum est aduendum primo, quod haec quae uio,quaerat de possibilitate duarum qualuonu nasorium adisui cu : rura quod aliquis homo potest esse benu tortuna imi uia
136쪽
. to :& mundus esse aeternus; an isse simul stanti sed quia nihil
pote st in tollisi sine teram notum declaratione dico, p aeter Aere . inum potest intelligi dupliciter Primo capitor eo modo quo
noti . philosophi ponunt. Secundo eo modo quo Theologi ponti t.
Et licet illa propolitiost haei et i ea mundus est aeterni qui aer sde tantum unum est aeterui me tamen illa est catho te ermundus pol uit ei Ie ab aeterno, sine mutatione in ip Deo,&Disset a Deo libete & non necessario, eonti a Philosephum, qui dicebat si a Deo agente, mhil potest esse nouum immediate. luia nouitas entis,prouenit ex nouitate agglis,uel mutatione eius. Pone do ergo ueternitatem mundi eo modo quo
Philosophus Diuit,qui dicebat, si Deus nihil poterat causa. re de nouorti s Deus non eati set muli tum ab aeterno: tensi quam potuit causare de nouo.quia talis et tune necessatio in Deo mutatio, secundum ipsum philosophum: sed supposito, si mundus sit ab aeterno, eo modo, quo philosophus posuit, potest ne uai e .l aliquis sit bene iartunatus uidetur, t non: Ita dirit,u, Deus est causa immediata fortunae, & eum esseus fortunae sint noui, uidetur, et esse bene set tu natu pugnet eum aeternitate mundi. Sed melius quaesitisset ille, qui fata istam quaestionem. v t tu in ponens a Deo immutabili nihil po se fieri immediate de novo, potait saluare, aliquem esse bene - nitunatum:&probo, quod non :quias aliquis sit bene tortunatus, hoc est quia causatur immediate a Deo , α causatur de nouo: ergo aliquid causatur de notiti a Deo. Hae tria sunt uidenda. Primo de positione bonae rtunae . - . a i se erando de pos tione eius principii, p ab agente immutabi-Mιών in se si nihil potest seri de nouo. Et tertio ait ilia te pugnent: & sim m. plicitet posunt reduci ad duo. pii ino quo Mittitia eli bona. Et iste atticulus habet ire, palli alei, i an ct fortuna. Secudo an sit bona fortuna.Tertio an sit aliquis bene tortunatus. Et pro primo ponitur talis eonclusio. Mamia,frum est tortuna eis T ritin - 1e . Et ina eii mam festa, cuin aget i a propolito. aliquid euenit si,s mani- prater propolitum patet de lodie me te iram. uolente sepeli f.siam. te mortuum, ti inuenit thesaurum .sed qtiat, est tartunas Di
id si sis eos es causa per accidens . ut habet Philosophili secundo
rurit. Thyi cotum. unde agens,secundum propositum agit propter Asens nais snem, di agens naturale, non agit propter finem. Et aliquida rate, agit euenire in minori, seu pro minori parae intelligit ut duplici--d n A ter. Uno modo ut in pallionibus: di i e non capitur, quando sed non a se dicitur,et Gitunae uenit in minora parte. Et clarum est, uisa cognitu , qa pis is pius stangit caput hominis, quam sat eelipsi, solis: ci ta rea coriis meti ecliptis solis, non est a sertuna. Alio mo so potest intellietim in Ap gi. i. p non habeat c ausam distinctam propriam . Et ita hi inmissurati. agentibus a proposito e di sertuna non e ii aliqua causa per se ΑΓ detia separata a natura, di voluntate: sed est ipse natura, & uolun mire inseris tas & sic uoluntas est causa per se respeetu aerus intenti: Zeri seria ta est eausa per aecidens respectu altas non intenti. Et ideo uotiuis . Iunias est causa per acciuens te spectu iat tutiae .sed eausa p se setati for te spectu sertunae, est Deus. Et nota, quod nanquam tortuna ι -- o a ea causa totalis actus fortuiti, in itiantum tartunar sed prius
Deo. M po est aliqua causa pet se intendent eum: quia omne ens per a se eis eram eidens in casu posito, reducitur ad eausa in per se intende tem
I risae. tia scilicet Deum ideo talia est opimo paganorum,dieentia sera oras per tu iram esse quandam Deam, quae erat eausa per se : sed dico , eidem. quod est Deus e ausa per se. Ex quo sequitur. p a Deo nihil si a casu . & rtuna: quia quicquid si a sorii Da. st piae ter intentu in Med nihil si preter
intentum Dei ergo S c Sed qL ando alleuius aetas non est ab aliqua ausa propria et eata dicamus,quod talis actus es a easti. tietasori utra te 'ectu nosti, licet respectu Dei, non: quia
non est alius lub sole, cuius non sit causa propria & per se. ha quo sequitur,quod ea aliqua bona fortuna. Pro quo po. test poui una conclusio. se una distinctio. Cu is Coti estisoas uiastum est bonam fortunam esse: quia ali
quis actus bonus euenit praeter antentum.
Eo in fori μ' Ibi stilicito est tali . Bona sertuna potest capi pro actu bonae
M riuuae ut est inuentio thesauri: aliquando pro euentu sera ' tuito: a i tuando pro emi a illatis euentus. Et fortuna est iii ilν c lis. duo, bonis .ptimo est in illis, quae non sunt in nostia po-or' te sat e ut quod nascatur alii uit pulcher, uel diues, uel nobilis. Sc. Et ita a improprae dicuntur lor iura quia istud est ab
gente naturali di proprie est casus: quia caius eii proprie respectu agentis naturalis:& ibit una ab agente secundum propositum. Et ideo patet differentia casus. ex fortunae. Sed tortu For a iacu na capitur duobus modis Uno modo istoprie: S sic per se estra ιών d. illi in agentibus a proposito. Alio modo Hupioprie, ut idem est. e seri quod casus, ct sc i. t tuna est in altis. quae non sunt in potestate noctia uia in agente naturali. ut quod lapis descendens, fiagat caput Petri .sed aliquid esse in potestate noηra.potest ntelligi dupliciter. Uno modo per se, di primo ad ite, tum se se Aliquid istius perie iniciatus .eli in I, at halerioura Aliciti do per ae. se m ρ ῶι cidet, . quia sequatur adactum per se intentum n rapit. εLt nota, quod actus bonae ioitunae clidus ex Mniit alta oti emendi bonum, de alius fugiendi a malo. Exempl. ira pii mi, Ut irae Di
inuentio thesauri .Exemplum secundi. Vittarisiens mate, no AI Mil. καanu emendo tempestatem, nee consuetos latrone . da
sed utrum quis potest esse uniuersalit et bene fortunatus plex Dico,quod non. l. Pio cuius declaratione ponuntur tria dicta. Primum dictu ν γαι
est, quod nullus est bene toti uuatus, ex eo, quod aliquando stis. aliquid sibi euenit boni. Secundum dictum. Nullus est bene sertu natus, ex eo. quod semper una uel saliter contingit sibi bonum Tamen aliquem Ar pia . .elle bene fortunatum, uniuersaliter, potast intellisi duplici ιων μαι--tet. Vno mo qucd si bene Grtunatus uniuersaliter, a. quod νψι-- - in omni actione sua semper eveniat sibi bouu : ut eum ii adit M. MA ait bellum, semper habeat uictoriani. Ne. Alio modo, quod seu P in te uixi uis euenit liba bonum. sed hoe est qualido 1 bi eo enit praeter in te ita ιιν. tum ea tunc dico quod nullus est bene fortunatus i stri duo-hus modis uniuersaliter:&eilat magnum miraculum contra ori titiam Sed aliquis dicitur bene fortunatus, ex eo,qii Ad inplum b. bene accidit ei. N per oppositum de mala ibit una dicatu trun alicui, ut in pluribus, male euenit, est male sitiunatus.
ista quae est causa existenti &cli to illo textu ponitur coneluso. Nulla est eausa intritici. c nes . de exactens ima liter in homine, propter quam debeat diei ia ι 'bene fortunatiis, respectu illorum bonorum quae non sunt in potesate nostra: ut quod aliqui, si pulcher Li ad hoe est eon se cursus eausatum secundarum. sed luare non ita coneti trunt causae secundae ad illa, seu rad aliar Di eo quod theologi reici 2 Ud 3 agi uiri ad Deum . Et hoc bene uetum est, quod omnia sunt at eo dante, S disponete.' quare Deus facit illum pulchru, eu non alium Dico, quod hoc sol te est ex merito parentum: uel etiam alia caui sed illa causa, non est nobis cognita. Sed quare est,quiad me moueo magis ad illum foetim tibi est the edi I 'saurus, quam ad alium Dico quod hoc est ex colieulsu eausa rum, de hoc Deo mou ente: sed in nobis nul laest eausa intrin-le ea sed Aristoteles diceret, quos intrinsera causa quare aliquis repetit multa commoda praeter intentionem,ea impe- tui . S per sim titudinem diceretur de i uo impetu, eo modo . o mouetur uioleter lapis .qui pod quam ess proiectus a me, non mouetur a me, nec ab aere Sed dico, quod causatur inla D. iam. Hpide quaedam causalitas quae uocatur impetus, mediante quo ti , ,
mouetur lapis. Esquando desinit impetu, etiam motui deii , . init . Ita etiam ille homo habet aliquam qualitatem, seu dispositionem,quae est impetus, quae mouet hominem ad inueniendum thesaurum.
Sed eontia. Tu quaris eausam sertunae: & tamen nulla est causa eius. N licet aliquid dicatur Qrtuitum hoe est respectu causae propriae quia omne per accidens, reducitur ad aliquod per se. 5: iue alius reducat ut ad Deum Et dicet et Aristoteles quAd fottuna habetet causam, que est impet ut . Sed unde estitie impetus, dia quo produci tuis Dico, quod non modueitur ex parte alicuius consequentis speciem: nec actus intellectus: nee speeiei intellectus. nee uolutatis a tua. Et ideo ratio uel intellectas, non est ratio,quare quis est bene sottunatus: uia ubi ininor intellectus, ibi maior tat tu nar quia videmus ius quod habentes grossum ingenium.& habentes malam
dispositionem sepius tales sunt meliu rtunati quim habetes bonum ingenium, S: scientes, sunt pauperes & rude, sunt diuites. Et dico, quod impetus eliqualitas. &si Aristoteles posuisset nobilitatem animarum,& quod un, anima est nobilior alia; dixisset, quod talis impetus eis anima. Seu Aristotele, non dixi stet unam animam esse obiliorem alia. Et ideo dico,quod talis impetus est in corpore. 4Sed est diis cultas:quia si talis impetus si in endus,sequi Iis iis intur quod omnia eueni ut naturaliter: quia talis qualitas agit l, M siriti
naturaliter sed py argumenta, uae facit doct.contra Ariuo. - . . .' in P imo soluam secundum algm.Quando dicitur,quod primae eou.M. intellectiones nostrae sunt sertuliae. N Osuales. Respon.Theolopi .quod omnino prima intellectio, de Ois orim a uolitio. tui a Deo immediate. Et ideo inieri doct.quod Christus non po - I iM.ttuit peeeare in primo instanti. Et ideo dieitur, quod primam LA. .. n. tellectio, non elieasualis, ex eo quod est a Deo sed hoc est sal s a. sum; quia intellectus non minus potest eausare intellectione primam, quam secundam. Et ideo dico quod diabolui potuiti uitillanti peccare, itaqu5d intellectio potest esse eo eo a iti. est.