장음표시 사용
121쪽
ipse iritelligit ibi per iustitiam: ouando dieit, spectatum est
ea retia institiae debitae inesse. Iustitia multis modis accipitur. Primo eapitur iussitia, ut est una uirtus moralia,quae inclinat ad reddendum uniculo ue quod suum est, ad lione Ile umeri u& nemini nocenduin .de ista iustitia. non est hic ad pio posituis a non facit formalit et peccatu in .l t dieit doctor, si tua potest capi,& habitualiter,& actualiter. Habitualiter pro habilibus generatis ex actib. iussit ire, qui adius sint iussitia aliua
lit. Deis a iustitia morali non est hie aliquo modo ad propositu,n. ideo dicit doctor, ut ius ilia de qua est hie sermo: puta quod est debita inesse actui: non est nisi consorinitas ad lecta
rationem. Ita v quando dicitur peccatum eli eat et i a iustitiae debitae inesse, ta es earentia rectitudinis, di consormitatis ad retram rationem, sic uidelicet. re actui nunquam dicitur elle
malus, uel peccatum, nisi quia debet seri conformiter ad refrani rationem, re non st. Ita quod ii quis peteret; dic mihi. quid importat peccatum de signis eato sol mali di eo .r nihil
est nullam tem importat; sed importat solum catentiam conformitatis, seu rectitudinis ad rectam rationem. Dico ultra, p peccatum es unum eon notativum re supponit semper pro actu con notando illum actum habere caten tiam tectitudinis ad rationem rectam. Per hoe possunt solui multae dissicultates.Prima utrum peccatum sit a Deo .dico epista est limplicitet concedenda,peccatum est a Deo: quia hoe ouod est peceatum, est productum .sed benὰ uerum est, quod doctores dicunt, quod Deus non est actor mali, uel peccati. Et istud debet intelligi, quod Deus nunquam incitat ad peccatum, seu ad male agedsi, sed bene diabolus est auctor peccati. Alia dissiculta . utrum Deus sit eausa peccati ruel uolens peccatum ' Respondetur, v non. & hoc patet per unam regulam logiealem: quando sunt duo termini conotativi, primus
appellat suum signi heatum adiacere connotato alterius termini. Exemplum. u lens, peccatum, ly uoles, appellat uolitionem terminari ad illam carentia, quae nihil est. Ideo istae stitit falsae .sed dices, bonitas ergo, non est nisi consorinitas ad rationem rectam. uerum est, ita factus noster est bonus, quando sit conformiter ad tectam lationem' Dices ultra: ista eon. sol mi tas quid est Respoudet doctor, quod non est nisi res ρectus convenientiae ad rectam rationem. Dicit ultra, ures te- spectus realis,& extrinsecus adueniens. patet: quia ilia Osirmitas non ponitur,positis extremis: immo potest esse actus: R tamen actus non erit bonus.
Sed a sui iur ii campossibile est, quod actus sat eos imiter ad rationem,quae est recta, nisi tit bonus 1 ergo necessario postis extremit, ponetur eonformitas. Respondetur, es pos . to quocunque actu, etiam posito illo quod est recta ratio, potest non esse conformitaue: Immo Arsan malitia is Deus oppostum praecipe letiquia esset ratio,& acius, re tamen non essedeon lorinitas quia esset coni a uoluntatem Dei. Dicit ulterius doctor, ut i e est dicendum, deueritate propositionis,quae est adaequatio signitieationis, uel conuenientiae ad rem saniscatam. Notum est quod ipsa propositio, de
res silvificata per propositionem, possimi manere, tamen non erit ueritas. Exemplum . ut D illud quod es propositio poneretur in lapide, illa qualitas mentalis est,& tes signis cata est Si tamen non ea uetitas.
Dicit ultra doctor,quod ex istis sequitur,qudd peccatumpto si uis eato formali, non est nisi catentia talis eonsormitatis ad lationem tectam. .
Dicit ulti a doctorii omnia ista multum possunt uideri, si actus nostri serent, sicut motus.puta, motus aliquis se si, iptina pars ea uelox,& alia tarda . Etiam actus nostri posse ut lieseri,u, una pars eii et bona,& alia mala: videmus clare, p il Itid quod prius erat bonum, posterius erat malum. Ibi tangit doctor dissicultatem: utrum unus actus possit ense succestiue bonus.& malus Dico epsic, ut prius visum est rputa de actu imperato, seu exteriori: quia actus exterior potest successive ole bonus, ct malus. ut patet: uolo ire ad ecdesam proptet Deum : & in medio itineris vado propter vana gloriam illa ambulatio est bona di mala, luccessive. tamen simul non potest esse bonus, di malui.
Exilio sequitur L c. lDoctor nosset ex lectione praeeedetiti inseri aliqua cototi
Primum corollarium est per modum quaestionis. Quaereret aliquis, utrum cum iussitia morali possit stare, u, aliquis sit . maiust ut puta est unui iudex qui habet habitum iustitiae 1 trum stet . p ille iudex saciat multa malas Respondet docior mi es quas propositiones
stat ala quem habete habitum uirtutis aequisti, di inretittis ad bus male agete .ut ex multi actibus i litus quadragesimae acquiremus habitum temperantiae: & tamen multos malos actus iacient multi post quadragesimam:ergo die. Et ponitur ibi tegula docto tum modernorum. Atius nun quam te pugnat habitui: ergo possunt esse etiam actus opposi- νιξ ti,cum ha batu. Vnde actus tepugnat actui: N liabitu, habithi LE. . Sed actus non repugnat habitui: It in hoc respiciamus expo
Ex isto infert doctor ulterius, ut sat aliquem esse bonia ha-bat ualiter, qui multas malitias habet: immo qui damnatur.& ruis perpetuo damnabitur.Vult ergo doctor habere,quod cu bovitate habituali,saut malitia actuales.
Aliud Sc. lluseri se eundo doctor nostet et quilibet actus malui habet
propriam malitiam. Ita quod si sint duo uel tret actus mali, tot sunt malitiae. Probat doctor . actus malus est malus, quia caret risitudine, seu consormitate, quam deberet habere ad
Ex illo potest inserti eo tollatium .Qii Od nunquam duo actus sunt mali eadem ni alitia ergo actus exterior, & intestor qui sunt mali, non sunt mala eadem malitia. Lx isto sequitur aliud egregium cotollatium Quod in mouente, timoto ad male agendu,non est una malitia: sed duae malatiae. Vt ego duco socium ad lupanari quilibet nostru male agiti quia quilibet nostrum fornieatur. Eis dieae, ipse du
cat me. uerum est. ergo tu non peccas. nego consequentiam.
immo ambo*eccatit duabus malitiis Et ratio est quia quan tuncunque ala quis moueat aliquem ad male agendum, semper est libertate tua ad se. uel sie agendum. Aliud quod malitiae &e.lQuaerat ibi doctor Moser unam quaestionem quomodo peccata differunt ad inuleemi di quomodo unum peccatum est grauius alio. Respondet doctor primo ad primam quaestione. per aliquas propositiones. VPrima pror, litio est philoso. priuationes distingus turperhabitusued si e est, ut malitiae non sunt, nis priuationes boni -
ratum, seu consor miratum ad rationem tectam e ergo ditiinguuntur ad inuicem, seu i distinguunturille bonitates, di co
formitates. Exemplum .e itas,ia surd4tas, sunt duae propriae priuatio Def.quomodo diuinguunturi sicut uistis, & auditus, qui distinguuntur speete: ergo etiam priuationei illae. Et dieit doctor nollet,quod distinctio priuationum, semper debet a tendi ex distinctione habituum. Ita V si habitus distingulatur genere, prauationes etiam diliinguuntur genere: si specle, specie li numero, numero. Dices. ergo mecata distinguutur so maliter per istis priuationes, seu malitias. uerum est quia uitium est uiti uin per malitiam:& ista malitia non est, nisi eate-tia consormitatis,quae deberet inesse. Dices conitar uitia distinguuntur ad inuicem per eouellionem ad creaturam: quia communiter dicitur,2 peccatum est auerso a Deo, di e uerso ad creaturam. hoe est dicere, si ille qui peceaz, dimittat Deum,& capit et eaturam pio do rio. ergo peccata dei ret pistata adistingui per istam conuersionem. Relpodet doctor quod cer u st te uerum est, quod illi qui peccant saltem mortaliter, dimit tit Deum, di accipit creaturam. Dieit secundo doctor, quod is licet in peccato mortali conuertamur ad creaturam placen. ζdo creaturae: puta onus alteri, tam eri distinctio peceatorum inon prouenit ex illa conuersione. Dico sorte quare est qtiod D '
non distinguuntur per illam comversionem ad creatura.quia conuersiones sunt ipsam et uitia. Vnde dico, uod conuerti in ordinate in creaturis, non est nisi uelle complacere creaturae rubi non debem ut sibi complacere . di illud uelle complacere, est actus malus. Ideo est peccatum. Sequitur corollarium. Quod uitia,& peccata distingusitur ab inuicem, per proprias malitia1, quae sunt carentiae. 43Tertio apparet &c. liati aerat adhue unum, quod est pulchrius.' quomodo unum scivitam peccatum est grauius alio peccatos Respcndet doctor, se Hώ fit ad timu actu, caret maiori . uel meliori consormitate, quam Mia . alius, secundum hoe est actus peior. Ita si quis quaerat: ubre istud peccatum est maius . quia tu poteras ponere, de debebas ponete maiorem bonitate in illo, quam in illo actu. Ideo isse actu, est peior.Exemplum, ponamus casum se: unus qui est bene dotatus ingenio: alius non est ita doratus: isti duo precant: qui magis peccat certe ille qui est magis dotatu, i quia poterat ponere maiorem bonitatem, quam alius. Ex illo sequit, r quanto possumus ponere maiore bonita te ia a trici ecbcmur, di no iacimus, isto S auius peccamui.
122쪽
rae isto sequitur qualiter omissiones, se se habent, et tina
est peior alia. Vnde grauit az omissonas non attendatur secundum bonum.quod pollet esse, sed secundum bonum quod in-ellet tunerui die domitii ea debemus diligere Deum:&audi- re missam: tamen Soties omittite iste peccat peccato omittionis:& sunt duo: tune ille qui erat magis dispotitus ad amandum Deum, magis peccat sicut clerici docta,prudentes,magis
peccant omittendo,quam ignotantes.
Dices hic certe non possum bene cognoscere is udr quia siquis diceret mihi ,ecce hic tria peccata ,sdololatria, periurau, de odium Dei, vel sornicationis, di furtum. Quomodo debeo cognoscere,quod unum peeeatum est maius,quam aliud Dico,quod secundum, quod maior hi an iuri a Deo, sibi, uel pro ximo. secundum hoc in maior grauitas. Vnde idololatria.d mittit Deum,& accipit pro Deo suo aliud. ibi est maxima iniuria. Periuriis uocat Deum in te item pet salii tatem: qui odit Deum vult Deum non esse.ubi es maior iniuria uelle Deum non esse:& practio in temetipso, ν esset maior iniuria, uelle te non tu quam solum nugari de te. unde per idololatriam cupimus alium Deum: & dimittamus Deum , per periurium est nugari de Deo, quia est adducere Deum in testimonium sillum:& odite Deum. est uelle Deum non esse. Tutie cogitemti, secundum quid si maior in utras di notum est, i per odium Dei unde in sornicatione simplici, solum sacio iniuria Deo. re in sulto,sacio damnum proximo meo, pueris, di Deo. Ideo fultum maius peccatum eis, de breuiter secundum ista debemus aspicere grauitatem peccatorum,&e. Quid ergo adimit peceatum s Doctor noster ex praedictis itiseri unam conclutione,T daemones continue peccant. Etiao damnat semper odiunt Deum. de Meuiter nullum actum b ei in pu num iaciunt.
Tunc quae titur.Quomodo potest hoc esse, v daemones eo
tinue peccent Et arguat ut sic. Si daemones continue peccat Et sequeretur,quod natura colum semper diminuetetur. patetiqui a peccatum semper diminuit de bono eius: ergo si conti - nue peccatent ,&c. Respondet doctor per alaquas proposi
Piima. Daemones sunt substantiae spirituales, quae non possunt diminui, nee corrumpi, nisi a Deo. Sequitur aliud corollarium Quod nullum eorporeum, ι; cut ignis, uel aliud, potest diminuet uel corrumpete substan' etiam spit itualem. Sequitur ultra,v lieet taeeatum adimat de bono. tame noadimit, neque diminuit aliquid de substantia in omι. Item causa eontingens contingenter plures effecitis,no n eorrumpitur ab illis effictibus:sed uitia quae sunt actui uol untatis, con
tingenter continuatur ab ipsa uoluuiater ergo non dimi utit
naturam uoluntaus ubi sunt differentiae. Pruv. a supponamus eum omnibus sanctis, S doctori b. v daemones continue peceati itiit tum imputantur ad aliam, di aliam poenam sie, si poena eo tum augeatur continue Respondetur φ non. Et ponitur talis propositio. Licet daemones continue pe Feccata ηψ eem contra uoluntatem diuinam, tamen isti peccata non im Pt ni' putantu. ad poenam riuia sunt in termia o. Modo ubi lignum ceciderit,ibi permanebit: supple quo ad meritum: uel deme. Mel dari iis litum Similiter dicamus de beatis, qui semper bene agunt, ad I - . sed non immutabilitet quia sunt in termino. Dites quando cunque daemones peccant, aliquid poenae habent quod no habebant ante. Patet Ruia quodlibet peccatum, est pena sui, uelit ius, ut facit peccatum. ut iuvisti dicunt. Et ita est,et quod libet peccatum est psia a sui. m. Maia pro solutione oportet declararer quomodo quodlibet peesis paria ne catum est poena sui .ldeo dicit doctor u, quodlibet peceat time . . eupeetias uia quia quodlibet adimit de bono. Ee quia adimit de Dono, est incommodum: de quia est incommodum, ideo dicitur poena sui. Dices quomodo peccatum adimit de bonos τὸ tartim Respondet et peccatum adimere de bono potest intelligi tri- d. f. d. pliciter. uno modo, ut adimat de bono,quod insiit, de s enoest intellii qu in secundum peccatum quia seeundum peceatum non
Ex quo sequitur. v peceata non habeat suam prauitatem eo Fadimant de bono, sod infuit, sed quod mellet.
Ex quo sequitur, ui daemones quando continue precat , sic
se habent, T continue adimitur aliud, & aliud bonum, sup ple quod inesset. Praeterea hie probat doctor quod actui exterior non addit
malitiam super actum interiorem, S sormaliter i e arguinucitatur, actus exterior. non facit aliam separationem, seu au et sonem: ergo no addit aliam malitiam alio actui interiori. R espondet doctor ptimo declarando quid si averso ,& quid sit
avetii a Deo. unde dupliciter aliquis auertitur a Deo. sed ior Dμμ iter
maliter, de uirtualiter. Unde peccatum auertit a Deo dupli--dis me citer.Primo contrarae .secundo negative. ut tarae, noledo. Ni
seu odiendo Deum. Negative, Omittendo diligere Deum, quando debet eum diligere. Ex quo sequitur, auerso sot- Auresti fisto alit a Deo, aliquando est actus aliquando est Omissio. Alio in I, -- modo quis auertitur a Deci uitetu aliter, quia habet aliquem ouatiae actum uoluntatis non seontrarietur dilectioni Dei, sed be- . . i. d. ne tepugnat dilectioni Dei. sicut omnis actus contra praec plum diuinum,se se habet, ν licet non contrarietur dilectio Miriuis Am Dei: tamen sibi repugnat: sicut uelle fornicari: uelle furari, et . non contrariat ut dilectioni De licet repugnat ei. ideo elia uerso virtualis.
Ex quo sequitur,ν quicunque saeit eontra aliquod praeceptum auertitur a Deo uirtualiter.
Ex quo se bitur,u, auerti a Deo, non est nisi iacete aliquid contra praeceptum aliquod Dei. Dicit etiam . quod auersio
accipitur pto actu malo, siue sit primo malus, sicut actus uolutatis, siue leci eundario malui, lietit actus imperatus. Ideo actus talis exterior, dicitur auersio,capiendo auellionem large pro
D LARAT hie quid si libido. utrum libido, re auem c d ι bH
so stit idem. dodrilara Bleuiter est notandum . quia doctor et erepetunt libidinε - .
pro actu uoluntatis immoderato,& inordinato, circa mathriam temperantiae:puta circa cibum, potum. N eoitum. Ideo libido est actus uoluntatis inordinatus,ei rea cibum, potum,& eoitum
E x quo inseri doctor quod libido, & peccatum, non eon uertunt ut ad inuicem:quia multa sunt peccata, ut non sunt libido. quo inseri,s, libido,& auerso non convertuntur ad inuicem: quia omnis auersio. ea peccatum: sed non omne peccatum est auerso. patet deueniali. Finalitet doctor vult solvere,quae tangebantur in secundo articulo. Puta utrum actus exterior sit imputabilis aliat inputabilitate, ab actu interiori Respondet , quod imputabilitas correlative se habet ad ordinabilitatem: unde per quemlibet actum bonum homo ordinatur ad aliquod bonum: ergo etiarer quemlibet actum malum, ad aliquam poenam: non dico ad aliam, di aliam menam sed ad unam, L eandem po nam . Et ideo est te solutio do istori t. quod sicut actus exterror est malus propria malita a. ita est imputabilis propria imputabilitate ted non ad aliam ponam. Dicerent tamen aliqui, quod actus exterior ordinatur ad aliam poenam . quam actus intorior. I)robant quia damnati post diem iudicii, patientur eo potaliter,& non nisi propter actus malos quos exercuerunt, . radgendunt. Sccundo v non potest tripliciter intelligi, e bono quod inest,ti se non est intelligendum. Te
stitatis tria adimit de bono. D
seu i. tio, p adimat de bono, quod in ellet, & se est intelligendum.
unde actus uitiosus, est semper priuatio cons imitatis ad rectam rationem,quae deberet ineste:ergo adimit illud bonum, quod debetet inest e. cum sit priuario ix sie propter hoc peccatum uidet ut esse semper incommodum istius, cuius ea Dices: peeeatum adimit ex bono quod insuit. Patet equia adimit pratiam.Respondetur, et uetum est, u peccatum adimustatiam:sed proptet hoc peccatum non dicitur esse grauius. Pa
tet: via tunc peccatum,quod adimit gratia edet grauius,
circa corpora eorum e reo isti actus exteriores ordinantur a
albam poenam. Respondetur, quod uerum est, quod damnati patientur eorporaliter post diem iudicii. di in hoe eonueni sit omnes doctores:& sacra scriptura . Dico secundo, quod hoc non est propter actus exteriores , qui exercebantur circa illa corpora. sed propter actus interiores; puta propter malam uolitionem. quod probo; quia multi damnati te surgent, cum aliis eorporibus, quae habebant in hoe mundo. Et si dicatractus exterior non habet imputabilitatem, nis propter interiorem: ergo non erit alia imputabilitas ab actu interiori. Ar
umentum est solutum, S magis est in oppostum qui a s ha-
eat imputabilitatem,& habeat per actum interiorem, nihilominus habet talem imputabilitatem, & non aliam, quam actus interior quia tune actus interior, eset causa sua imputabilitatis. Quod non est dicendum. Restat soluere argumentum 1 di sormatur se. Nihil dici. tur esse bonum, uel malum, nis si uoluntatium sed actus ex Vol saria letior, non est voluntari ut ergo non erit bonus,neque malus. Hurivi d. Respondetur, qu5d aliquid dieitur tribus modis volunta- ωων trib
123쪽
habitus,& actus, te passiones, se ut tristitia, delectatio, quae
sunt in uoluntate omnia talia dicentur uoluntaria . di se a. Qua exterior non est uoluntatius.Secundo modo d4citur u Iumatium, quia est uolitum. Et sc omnis res uolita, idea supra,quam cadit actu I uoluntatis,dicitur uoluntaria.& illo secundo modo, non oportet actum exteriorem esse uoluntativi Tettio modo dicitur uoluntarium quia ei ampetatum a uo
luntate & est in potestate uoluntatis.& sic actus interior . est uoluntatius; quia est in potestate uoluntaris. & cum hoc imperatur a uoluntate.Ex quo inscit doctor, v nsiquam aliquis actus exterior dicitur esse bonus uel malus itis quia subjacetti quandiu subiacet actui uoluntatasti mpetatur a uoluntate. ideo s aliqui actus exteriores sunt, qui non impetantur a uoluntate; isti non sunt boni,nec mali .ldeo dieit, ua si seorsum sant a uoluntate, non erunt boni, neque mali. Ideo sunt boni,quia imperantur a uoluntate.
Et haee de quaestione decima octaua.
VArs Tro decimanona, in qua quaeritur. Vtrum in Chri
Quo unitas naturae humanae ad uerbum, sit sola dependen a . tia naturae humanae ad uerbum. M Vnde est notandum, illa quaestio, est quaestio de incarnati e uerbi diuini .Et nahil aliud uult habere, uisui natura humana unitur uerbo diuino. Et quid est issa unio, qua natura humana unitur uerbo diuino. Pro declaratione inius quaestionis notandum est,u, tria doctor uult sacere in ista,quaestione.Primo uult determiuare de ista unione naturae humanae ad uerbum.. Et ponit primo talem propositionem. Isa est de iide, di nammmdI- tura humana est unita uerbo diuino,& mete creditum eii . M. Sed quomodo si nobis uera utrum sola si de e uel quomodo su eos sola sde.Uud probatur per dictum Ioannis.j. in quo dicitur. Et uerbum lato iactum eii. Dices:quid est dicere, uerbum earo factum est Primo capit ibi carnem, pro homine. Ita quod est sensus, uel bu in eam factum est, id est uerbum factum est homo.Vnde uel bu, filius Dei, semper fuit situs Dei, non semper suit homo. suit homo quando assumpsi naturam
vi ciam Ex iso instit. Pro maiori declaratione.est notandum. v tota dissi euitas istius quaestionis est,quomodo humanitas se habet ad uel bum diuinum . Et ponuntur aliquae propositio
ptima. Humanitas nunquam est uerbum diuinum, de nunquam est concedendum Benὰ est tamen eoo cedendum,quod homo est deibum diuitium. & imaginem ut per quandam si litudinem. Albedo conuenit parieta. 5c pet hoc paries enalia tamen albedo nunquam est paries . similiter humanitas conuenit uerbo diuino, id est unitur. N propter hoe uerbum est homo: di tamen humanitas non est homo: neque uerbum diuinum.
Ex quo sequitur corollarium. Quδd filius Dei non sempersiit homo: si e ut iste paries qui nune recepit albedinem, non semper fuit albus. Ista bene eoneeditur. Filius Dei incipit ense homo. Sed ista nou conceditur. Homo incipit ese silius Dei: oui a sensit est. si ius Dei habens humanitatem , incezpit esse situs Dei. quae est salsa. sequitur ulterius.Quod illius potest esse, Ee usi esse homo. seut luit in triduo quia suit filius Dea:& tamen non fuit ei
mo.quia humanitas erat corrupta.
ἁμῖν. Nunc principaliter quaeritur.Quid est ista unio, qua natura humana utiit ue ibo diuinorue spondet doctor per aliquas
piopositiones. Prima pro post ioAsta unio non est inhaerentia naturae humanae ad uerbum, id est non es imaginandum, ς humanitas inhaereat uel informet uerbum; Falsum est. & tatio huius est: quia omne illud quod inhaeret, uel informat aliquid, se se habet. ip illud aliquid,cui inhaeret, uel informat, semper est inpotentia ad illo d. Modo uel bum diuinum, non est in potentia ad aliquid recipiendum . Vnde infinito repugnat potentia litas a secunda proposito. Natura humana non solum se habet ad uerbum diuinum,secundum unitatem aggregationis.ideo non est imaginandum, humanitas,& uerbum diuinum, sa- , elant unum per aggregationem quia se facit unum cum p
sititi spiritu tatio, α ramea pater uua est homo, patet noest inornatui; sed solus stitit. Vnde talis unio aggregation Ie
inter quaecunque distincta est: quia quaecumque distancta. possunt facete unum per aggregetionem. Dices et quid ergo erit ista unitat Respondet doctor, P est ibi unitas ordinis . Et po- Ua n 'nit unam tegulam .Quod unitas orilinis semper est tinitas po-- stet totis ad pii usat dicit doctor breuiter, icta unio natur e humanae ad uerbum, non uidetur esse, nisi unio sustentantis. ad sustentatum uel melius sustentati,ad sustentans.Vnde natura humana sustentatur a uetbo diuino:quia natura humana non est in proprio supposito. suseratur ergo ab alieno sup posito, puta a uerbo diuino. ideo solum es ibi unum suppositum in duabus naturis puta in propria natura nempe in deitate:&in aliena natura,puta humanitate. Et ideo ide est Deu siti homo: Deus per suam propriam naturam: scilicet deitatem aethomo per humanitate, quae, sibi uuitur. ideo ea Deus ruae est homo. Relinquitur ergo,quod ista unio, est uni o entati ad sustentans. natura humana sustentatur a uetbo diuino, tanquam ab alieno supposito: istam unionem doctor uocat unionem ordinis, puta polletioris, ad prius, quod dictum idem est. Quae titur una parua quaesto pro maiori declarati clue. humanitas unit ut uerbo diuino; uetum est . di ista es et edita. quo uni tuis unione quaero quid sit illa unio. utrum si humailatas, uel aliquid aliud Respondetur, γ neque est humanitar neque uerbum diuinum . nam potest esse humanitas sine ita unione si verbum dimitteret illam naturam humanam . Etiauerbum diuinum potest esse sitie hoc, ut terminet istam unionem. Breuiter ergo, ista unio non est, nisi te spectus extrinse eus ipsius naturae humanae ad uerbum diuinum; qui respectus uocatur unio uocatur dependentia natura humanae ad ue bum diuinum: uocat ut respectus sti sentati ad stissentans. Ex quo sequitur,s uerbum seu filium Dei incarnati, non est nisi filium Dei te iminate istam dependentiam, uel unione fg naturae humanae ad uerbum. feriis his Ex quo sed uitur, puerbum ineat nari non est aliquid teri .pere.ita quod est uerum dicere, natura humana unitur uerbo diuino. de tamen uerbum diuinum nihil reeipit; sed praeci, eterminat illam benedictam unionem, uel nulla est limilis in
Lx quo inseri doctor, v licet naturae humanae ad uerbumst unio, B dependentia tamen ipsus uerbi, non est aliqua v-mo, neque dependentia ad naturam humanam. Ex quo sequitur corollarium, Cp illa unio no est relatio naturae, seu aequiparentix:quia humanitas bene unitur uerbo . tamen uerbum non unitur naturae humanae. Sed bene terminat unionem naturae humanae adeo quando dicitur, quod s- , liui Dei assumpsit naturam humanam, idest terminat unione naturae humanae ad ipsum uerbum. Ex quo in leti dotior, quod is a dependentia naturae humanae ad uerbum, non est dependentia eausati ad causam. Cui ueratio est:quia ista dependentia ut causati ad causam terminatur ad tres personas: quia tres person causans:quia opera trinitatis ad extra sunt indiuisa:& hoc est dicere, quod impossibile est . quod una persona eauset aliquid, quod non causet quaelibet persona diuina. Unde opus ad extra es opus totiua trinitatis .Et quia istam dependentiam tres personae, non terminant. ideo ista dependetia, non est causati ad causam.1 t si dicas filius Dei terminat illam unionem naturae humanae et de istud terminare est agere ad extra: ergo tres personae terminabunt .Respondet ut hie, quod istud terminare, non est apere. quid eruo est istud terminates Istud terminate nihil aliud est, quam aliquid reserti ad illud. Modo humanitas pet ista unionem qua est unita, refertur ad uerbum diuinum. Ex isto in isti doctor noster, quod ratio terminandi istam AI et iunionem, & illud quod terminat immediat E istam unionem, sermo, di non era i aliquod commune tribus personis: quia tunc quaeli- , bet persona terminaret,quod est salsum. nain. Dieit ergo doctor, quod illud, quod terminat istam unionem , est persona uerbi, puta situs Dei. Et ratio terminandi est ipsi filiatio. quoe est incommunicabilis. unde insilio, est deitas,di est filiatio: deitas communieabilis est tribus: Ideo non potest ese ratio terminandi istam unionem . Seeundo est ipsa sitatio quae est incommunicabilis re ea ratio terminandi istam unionem:& ex ictis eonstituitur stius in diuinas,puta ea deitate, & sliatione. per se constituitur suus. Hic dicitur.quod licet &e.doctor tangit hie aliquat dissi- Tagatur il cultates de ista incarnatione uerbi diuini. Et quaerit primo, sciasarea deutium aliquid commune in diuinis, posset esse ratio 'ermiis in mari. nandi istam benedictam unione natura humanae ad uerbum, nιnim.
124쪽
quod nihil aliud est quaerere nis utrum aliquid quod est commune in diuisis,primo per se terminet istam unionem. Respodet doctor noster, nos id es nihil commune in diuinis per se primo terminat is iam benediciam unione. Probat doctor, quia si aliquid commune in diuinis terminaret istam una onesequeretur, quod scut illud commune esset in tribus perso . nis, ita quaelibet persona, esset homo: de ite pater esset homo, quod est haereticum, ideo illud quod primo, per se terminatissam benedictam unionem, est incommunicabile, tingulatissmum puta situs. Luatio Vationis,qui dicit,quad non est in conueniens ali quid commune tribus personas, secundum quod aliter se habet in una persona quam in alia, terminare istam benedictam unionem. Dices ouid est illud communes Respondetur essentia diuina,secundum maliter se habet in stio, tuam in parte,
Ex quo uult habere iste Varro , quod e sentia diuina sese habens. puta,sicut se habet in filio.est terminus istius unio
Contra istud arguit doctor, te formatur sic argumentum. rsentiam diuinam aliter se habete in una persona, quam in alia, non potest facere nis di stinctionem originis: ergo non potest ponere distinctionem terminandi istam benedictam unionem unde distinctio originis, ei distinisti ope esonatum. N nosub illo termino personarum, sed sub termitio productionis: sue activae, sue passue practicemus sic patet habet deitatemst ius habet deitatem: spiritu sanctui habet deitatem: utrum eodem modo Dico T non: quia pater a se habet: stius a patieria spiritus sancius a patre de stio, id est ab utroque. sequitur ervo, p essentiam diuinam aliter se habete in una persona, quim in alia, solum facit distinctionem originis, i. distin- Oionem producitionis acta uae, uel passiuae. Ex quo sequitur hie si actio capitum nominalium desgnis vrigum Hic quaeritur parua quaestio. nos bene scimus, re est credatum, Psolus filius per se primo terminat istam benedi iam unionem. ut i iam essentia diuina per se primo posset terminate istam benediciam unionem s Respondet ut de mente doctoris. v se. Non dieo,quod terminet: sed potest terminare per septimo. Et tunc dico, γ sicut illa essentia esset in tribus, ita quaelibet persona esset homo: non si primo terminaret illam Dolonem: sed aliquid quod est in ipsa, puta egentia ditii
ra. Dico ulterius, v tunc eu et unio naturae, ad naturam, im
mediate Sed tunc est disseultas, utrum essentia diuina esset homos quia essentia diuina non uidetur elIe suppositum. Re spodetur hic, s illa essentia diuina esset homo quia illa esse citia diuina est illius,qui eu homo.
Tettium sequitur &ed Quaerit hie doctor quid est ratio terminandi istam uniongin stio de supponamus creditum, puta u, illius terminat inavitionem.Tunc quaero quae est ratio sotitialis, quare filius terminat istam unionem Nam cognoscimus. ip tilius est una per sena unum suppositum in cieatum singulariis nium, de incominum cabile supponamus ulterius, constituatur ex deitate, S i ii atione.Tettio supponamus, cp illius importat ista duo , puta deitatem, de s liationem. deitas communicat ut ilibus; si alio est incommunicabili, est enim proprietas bγpostatioidest incommutii cabilis de singularis. unc quaero, quae ratio est, qu Ad stius te intinat, te uon pater notum est, quod non est deatas cum deitas fit in patie,scut in filio: Relinquitur ergo quod est ipsa sitatio.Tune ponamus talem conclusonem Litu, terminat illam unione. de filiatio est ratio sol malis terminandi istam benedictam uniotiem, re non est ipsa essentia diuina per argumentum saltum e sequitur ergo quod aliquid per se incommunicabile, es ratio lor malis terminandi istam
titilonem . Non dico quin aliquid aliud posset per se primo
Conita. A iguit ut se si pater assumeret humanitatem enset homo scut fili uir ergo ei set eadem ratio terminandi illa unionem naturae humanae in patre, & filio. Respondet doctor per aliquas propositionet. Prima proposit io. Pater posset assumere naturam humanam , se ut filii ,: de esset homo, sicut si ius tamen ex hoe non sequitur , quod in utroque esset eadem ratio terminandi istam benedictam unionem: sed esset alia, de alia latio tominandi. Lx quo potest inserti. quod istae duae unione , alterius, te altet ius rationia essent aura rationes sint alterius , Ee alterii
Lil ibi dissicultas parua, tuum patet roset assumere illa, te eandem human Itatem,quam situs asiumpst quod nihil
aliud eliquaerςte nisi, ultum duae, uel tres personae possent . assumere eandem naturam. Docior est lingulam in ista opinione,ponendo propolitione in negatiuam, quod non. Et lia Sec md belluam propolatione: uod impollibile est, v aliquid aequali ir εtet, de totaliter, dependeat a duobus. sicut dicit, quod imposis pos ny bile est,quod unus essectus idem, aequaliter de totaliter, a dua bus cautis totalibus causetur. me sie Ex quo sequuntur multa cotollatia , quod De iis no pos et - θ i l cere, quod una eadem albedo limul di semel, inhaereat tri--μ Lus subiecti . eundo sequitur,quod impossibile est, ur eade .
an ma simul, de semel informet plura corpora. Tunc ponun- . atur quatuor propolitiones de mente dotiori . in Q ι- . Prima, Vnde ei iactus non potest esse a pluribus causs totalibus secunda duae personae , non possunt assumete eandem naturam.Tertia, idem acciden, non potest esse simul in diueris, subiectis. auarta. una Ee eadem anima non potest insorma P . te plura corpora. Daco ultra pro illa materia ponendo talem conclusione de mente doctoris,licet plures person , non ponsunt assumere eandem naturam, tame eadem persona potest simul assumere plures naturas, puta naturam hominii ; de se erit homo: naturam equinam ; de se simul erat homo equus, de lapis . patet de filio Dei, quiasiumpsit naturam hominis, de habet naturam diuinam. De secundo articulo principat In isto articulo uult ostea dere,quod non reputilat personae si ii terminare istam depe- dentiam, te per consequens sibi repugnat assumere istam naturam humanam. Deberet aliquis . dico ui personae filii repu-rnat terminare istam unionem, diceret hae teticus, persona s-lii eli infinita, ideo sibi totaliter repugnat terminate istam v- monem. Ideo nunc uolumus probate, ui personae filii non ropuguat terminare istam uolonem. Et sol matur se argumena Pι se I tum . si personae stri repugnaret terminare istam unionem, nm repuuci esset inquantum persona, uel inquantum est persona diui gna ter . tia, uel inquantum est haec persona. i persona si ij Sed nullumi storum est dicendum i probat. Nulli independeti, repugnat terminate aliquam dependentiam. Sed si sit independens in dependentia propria filii, non repugnat esse terminu alicuius dependentiae. sed filius in diuitiis est independes,3c habe ropriam, ndependentiam, puta proprietatem perionalem,s. fi liationem,quae est ratio ibi malis suae independentiae: ergo sibi non repugnat terminare dependet iam,puta unionem. Sue
ibi aliqui termini declarandi. Primo quid est dependens, de hquid independens.tinde dependens est, quod est alterius natu se ab alio, Ee het elle ab illo, uel conseruari ab eo. Modo situ, ' Inon es alterius naturae a patre ideo si ius non dependet a pa- ire quia in tribus personis est una detia, Sequitur corollari u '
silui in diuinis toraliter ea independes Aequit ut ulterius, ιν quaelibet creatura est dependens a Deo: quia quaelibet elialterius naturae a Deo. de habet esse,de conseruati a Deo. sequitur et licet una persona in diuinis habeat esse ab alia, ta- νὰ ,- men una non est enesius, nee causata ab alia.Cuitii tatio est; . quia inter eausam, de essetium, seinper requiritur distititi O Anat ut T quae non conceditur in diuinis tame est ibi vera productio. ita et illius est productus a patre. Diceret aliquis. Dico tibi filius non est independens. de nego tibi tuas eone lusiones. A tguit ut se s lio in diuinis repugnat omnis imperseelio ergo sbi repugnat dependentia. consequ entia probatum quia dependentia importat impersectione. Dice ,dico tria. I Don: de se arguo. Si dependentia importaret linteriectionem, hoe
ellet Quia dependens haberet esse ab alio: sed hoe non quias tu, habet elle a par te. Respodet doctor primo, quod ad hoe quod aliquid dependeat ab alio, duae conditiones tequiruntur. Prima, quod si essent taliter posterius illo a auo depem Di e- detΔecunda, quod sit esentialiter imperiemus illo a quo de tuo ι desependet. dem. Ex quo sequitur corollarium, quod si ius in diuinis non potest dependere: quia non est posterior essent aliter patre. Deque in persectior patre: auae conditiones requiruntur ad illud , quod depende: Dices, filius importat unam impeti ctionem respectu patris. probo, si ius importat filiationem. quam non impotiar pater.Tune arguo se.uel siliatio impot- V A filia tat persectionem, uel imperiectionem . si tu dicas persectio' ii , Leo senem ergo sit ut habet et persectionem unain, quam non habe Liati m. ti ltet patercii imperfectionem. hoe est propositum . quod filius . . f. erat imperseelior patre. Respondet doctor per aliquas propo- h. .
Prima pio stio. Quaelibet persona in diuinis, habet sua . proprietate propriam: ut pater, paternitate, filius, stiatione, U
125쪽
3piritustinctiit spirationem passivam: & istae proprietatet vo
cantur proprietates hypostaticae, seu hypos ases, idest entitates incommunicabiles, ex quibus cum ellentia diuina, constituuntur tres personae in diuinis.
Alia proposito. Ius tres proprietates, formaliter, neque
persectionem, neque imperfectionem. dicunt. Primo non dicunt persectionem,quia una persona esset persecta or alia. neq; impellectionem; quia tunc utra persona est et imperiecta.
Tremaa- Vlteritas notandum est. quod omne illud quod per se est in .e, tersona- diuinii Iic se trabet, quod tepuenat sibi omnis i in persectior Iri,is posse sed ex illo iis sequatur,ergo illud est persectum. Ex quo sequi Gion; . mc tur, v istis proprietatibus, repugnat imperfectio : sed exi somperfectio non sequitur, ergo dicunt imperiinionem lix quo sequitur, o uos. quod in stio nulla inuenitur imperfectio. Ptrino siliatio nocicit imperfectionem. neque ipsa deitas, neque ipsa persona constituta ex illit:&dependentia dicit imperie ionem, puta posterioritatem ab alio , di imperiectio. :em respectu illius a quo depedet: ergo sequitur, p nullam impersectionem importat: ergo ea independens Dices non sequitur, ergo sibi repugnat terminare illam dependentiam dic. Arguitur sic. Filium Dei terminare istam dependentiam re unionem, nullam im . persectionem dieit in filio patet se quia in stio, istud terminare, nihil penitus est, neque addit potentialitatem, ad illud reciprendum: ergo non uidetur qualiter dicit impersectione in silio. Dices. ergo dicat pnsectionem . respondetur u neque persectionem, neque impersectionem. Contra illam rationem obiicitur: & primo contra mai rem, di formatur sic argumentum. si in dependentia per te,est ratio quare independens potest aliquid terminare, sequeretur, ut independens hac dependentia poli et terminare istam dependentiam:sed hoc est taliam, quod ostenditur quadrupliciter. Primo,quaelibet substantia eli independetis independentia qua accidens es dependens, & tamen non potest terminare Omnem dependentiam accidentis. Probat doctor, lapis no potest recipere prudentiam, neque sapientiam: est tamen independens independentia sapientiae, S scientiae. Pro declaratione is ius ea notandum, ut accidens duplice, , dependentiam habet, quadam habet ad subiectum cuius, pera modum inti aerentis, quia inhaeret:uel quia natum est inhaei et η- te subiecto se eundo e quia habet dependentiam sustentati ad sustentans quia subiectum dicitur. substate aeeidenti. Modo notum est, ut multae sunt substantiae, quae non pollunt terminate quamlibet dependentiam Me dentiscitotum est, s albedo non poteli inhaerere angelo.
Pro solutione te spod et doctor ad ista, & uult soluere illud
algunientum. Primo dicit, P dependentia capitur dupliciter primo capitur Armaliter, seu pro signia cato tot mali alio moria. --δε do potest capi materialiter, seu pro signi hcato materiali. un-- ά,, αι -dςpenduntia pro sormati signiscato, non est nisi respectu, - unius ad alii, d. illa dependentia se sol malit et capta di singuitur, sicut alii respectus,puta penes terminum: ite uidelicet, pomnes dependentiae,quae sunt ad diuellas res alterius rationis, semper sunt alterius rationi x. unde si pater assumeret humanitatem, di spiritus sanctus aliam humanitatem, illae uniones essent alterius rationis. Dicit ultra doctor, ν ad hoc et respectus distinguatur non oportet terminetur ad plura quet sint eiusdem rationis, sed st termitientur ad aliquod, T uit tua liter , di eminenter contineat rationes distinctionis . Ideo quaeritur haec:Si essentia diuina assumet et plures humanit tes, utrum illae uniones quibus uniuntur illae humanitates, essent ei uidem rationis 1' uidetur ui lic: quia terminantur ad
idem,puta ad essentiam diuinam. Ideo dicit hie doctor, quod
alterius rationis essent, illae uniones: quia terminarentur ad unum terminum puta essentiam diuinam, quae emanenter in quid es eminenter a-
.L., a liquid contineri Mico Ueu ese perfectius alio, de ideo essen i uiam ita diuina e nenter continet lapidem. quia est persectior lapide. id est quam lapis, de quodlibet alio. sequitur ex hoc, Uista eminent ia,ela eminentia persectionis. Ex quo sequitur, cli ita est exponi bilis,essentia diuina eminenter coli tinet omne
ens. Alio modo eapitur dependentia materialiter: ti itine dico ν non est aliud, quam ipsum dependens. Et ponit doctor propositiones. Prima. Dependentiae materialiter eaptae.i. ipsam et dependentia dis inguuntur ab inuicem scio, & alia entia puta per An evigii - suas differentias, uel modos intrinsecos. . t 'osum virum quodlibet creatum dependeat a Deo Respodet d
. μι- a ctor, et dupli ei a sunt dependentia. Quaedam sunt ea iisdem rax . tionis, puta quae immediate, uel mediate , ab aliquo depen-
dent. Alia sunt dependentia alterius tonit , puta quando unddeirendet med a te.& alii is immediate Exemplum. ubi patertii a paternitas, uel albedo, di similitudo. albedo immediate depedet a Deo se, τ producitur a Deo,ui Deus posset producere albedinem, nihil aliud producendo: sed similitudo albedim, mediate solum dependet a Deo: quia similitudo non potest produci a Deo, uin alaud producatur. Ex quo sequitur sallitas Franeisci de Maronis qui dieit, D Deus posset facere telatione, sine suit solida metiti iri Maassi, positis, ponit doctor aliquas propositiones. Prima est alia. Non sequitur. hoe est itidependetis: eigo p
teli terminare omnem dependentiam. Et ratio est,nonne persona in diuini, eis independens s Dico quod sic: utrum possisit terminare omnem dependentiam accidenti Res otid
Alia propositio.hoe ea independen, independentia tali in
dependentis : eigo potest terminare omnem dependetitiam cuius labet talis dependentis, falsa est. Tertia propositio, indepetideus, potest terminare aliquam
Qua ta propositio .lndependetii smpliciter, potest media -
te, uel immediate omnem dependentiam termanare. Dices persona iii diuinis eli independetis simpliciter. uerum est, de tamen non potes terminare omnem dependent i am. Re potidet doctor, v immo, mediate, uel immediate. unde Deus dicitur se terminate dependentiam accidentis mediatu: quia tetminat dependentiam pr:oris, puta subsantiae. Et dieit doctor et ista apparent uera, si illa proposita o concedatur, omnis entitas, respectu cuiuscunque entitatis, eli prior, uel posterior. . probatur se : si esset ali ita talis quae non habet et entitatem ait in ordine uniuersi,ves connexionem cum alia, illa ellet ua
cua in ordine cntium, ut dicit At illo, in mei aphyseac quia ip sa superflueret. die . Ex quo uult Ariso.iti isto xij. metaphys. v ordo omnium' entium, se se habet, ut unum est prius, ta aliud po stelius: de debet ista prioritas capi quo ad perfectionem, uel imperfectio . . nem: N hoc est quod dicebatur,er impossibile est inuenire disserentias species aequalis persectioim uitia bene sequitur: distinguitur specie ergo utitii est peritator alio.Quando igitur
arguitur,dicit doctor, per ilia, faciliter soluunt ut at gumeta. Ptam O quando arguis, independentia concludit terminate dependentiam: ergo independens hae independetia potest terminate omnem dependentia. consequentia nil valet: quia tale independent, potest includere aliquam impersectionem , propter quam sibi repugnabit terminate dependentiam. Dices tila solutio, non est ad propositum: quia nos loquimur de persona in diuinis, quae non includit aliquam imperfectione.
Dicit doctor, p ii uelis 4oqui de independenti limpliciter, cosequentia nihil valet, quia independens simpliciter, non includitur in antecedente. Dico ultra, quod peti otia in diuinis
est itide; edetis simpliciter, & etiam proprietas personalis, puta sitatio. Sed ex illo non potes inserti ni is, u potes terminare omnem dependentiam mediate, uel immediate. & hoe est
quod dicit doctor in textu. A liter poliet concedi consequens. per hoc , aret solutio ad sol-isiis
in stantias. Doctor nostet intendit soluere aliquas rationes de qdamiario ista independentia, quae tendo, utrum bene sequitur, hoc est d. in i p. nindependens tali dependentia : ergo potest terminare talem dent a. dependentiam. Et arguatur, v non sequatur, substantia est in dependens sic, ut nullo modo dependet sicut accidentis. uetuest, di tamen non potest terminare omnem dependentiam accident s. illud est solutum,quia dictum est,u, non oportet, dependens posset terminate omnem deputidenti ani, sed stillicit,ui te:minet aliquam dependet iam mediate, uel immediate unde accidens habet duplicem habitudinem ad subiectum quandam insormantis ad informatum, istam non potest habere respectu alicuius personae in diuinis, quia nihil illii potest 'a inlisiere. Asia est sustentati ad sustentani di ilia eii iti diuini . deuo ad se
humanitas unitur uerbo diuino, non per modum inhaeren. tis, sed per modum sustentati ad sustentans. Ex quo sequitur, p forma quae inhaeret, lat denominationes,& praeda cationes . ita CP non unitur per modum sustentari ad sustentatis.
soluit secundam instantiam, aliquid est independens iude sedentia qua totum dependet a partibus, dita me non potest terminate dependentiam totius,patet accide, de ente simpli Oci,quod non habet partes. sed utrum postet terminate depen με decia alicuius totius dico V non quia nutiquam erit totum. Dacit doctor, i, argumetum soluitur sicut primu quia nouic uitur, eli inde adem ergo potest terminate omnem de
126쪽
νendentiam:sed quam dependentiam Angelus potest termi
nare reipectu alicuius cieaturae Dicit doctor quod potest terminare dependentiam minus nobilis, ad magis nobile : quia uerum est , quod angelus est nobilior aliquamma perse ereat uia et eo terminabit dependentiam &e. Ex quo uult ha uisito bere docior. pomiae pei sectius, terminat dependentiam im mi ire de . persectionis ad ipsum. Dicit doctor ui uerum est, quod ange remi iam tiri cibi est multum per sectus, non potest terminare omnem de imposinis pendentiam causari, ad causam: uiano potea esse causa om- nium causatorum. Sed dace hie, nonne angelus potest causa sed iis pq te omnem tem minux nobilem ipso angelo Respondetur si cu Me de mente doctoris, primo nullam substantiam , augesu, po- et s. test eausa re. Secunda propositio. Non sequitur hoc est imperfectius an gelo: ergo angelus potest hoc producere: si dico hie, at aliqua entia sunt imperiectissma,sicut sunt materia, & lotina, di tamen non pollunt nisi creari. secundo dico, quod sunt aliqua entia etiam persem, quae non poliunt esse nis per et eatione:
emo agentia creata non respiciunt titii etitia media,quae non. habent tantam impersectionem, nee tautam imperfectionem.
Dicit ulterius doct. quod iam dicium est,quod angelus potest bene terminate aliquam dependentiam causata, puta impellecit orat di minus nobilis. Ad quartam rationem dicitur &e.J Dotior uult soluere quartam rationem e di ista quarta ratio est de proprietate fl)i, puta de filiatione: & qua rat hoe, tittuin siliatio tu diuitiis sit dependens, uel imsepelidens. Respondet docior per aliquas propolitiones. Omne independes - simpliciter, potest terminare aliquam dependentiam: aliter
non uidetur qualem connexionem habent inter alia entia.
Sed dicet quam dependentiam potest terminare Rei polidet doctor, quod pote u terminate dependentiam ea usati ad eausam. Sed diees quid de ista proprietate si lii uitio illa tiliatio ex natura sua , &ex natura rei, sit independens simplicitet AIquia di i spondet do tor, quod aliquid dicitur independens duplicie in ind. tei: uno modo quia nullam imperfectionem importat, ut ha-s-d vi dis be oudico propter hoc, quod habeat periectione in . quiari eis.ν. nussam an periectionem importat. ideo di eo, quod proprietates in diuinas, sunt entia inde peti detitia non quod sint sol maliter perlectiora altit: quia nullam imperfectionem importat: Trani. Ἀ- sed quia, nullam imperfectio item habetit. Et si dicas, nonne Di D, O omne ens importae aliquam persectionem nonne est magnitia stitit in tudo antrinseca reis certe ita es , & quodlibet ent habet alid stant. . quam: urit ergo de issis proprietatibus in diuini, Respondetur quod aua talia es, omne ens ex natura rei habet ala quam petieritionem.
t Per hoe excluditur &cit Quaerit lue doctar, supponendo quod est de ade, puta quod
filius terna. nat unionem naturae humanae.Tunc quaerit, utruptoprietas in diuinis, puta filiatio, terminet aliquam unione,
sicut ipse illius, te, et ii iasiliatio iit homo, licui stiuis Respodet docior hic, quod i liatio i eut uisum est, nullam imperfectionem dicit, neque etiam aliquam petie: tionem:& quia nodicit impersectionem, non repugnat sibi quin terminet illam benedictam unionem .sed dices ad hoe quod aliquid terminet aliquem dependentiam , oportet littes lentialiter prius illo, di perse laus illo: sed proprietat in diuinis,sic tio est prior essentialiter aliquo: ergo noti terminabit illam benedictam
. . Pio declaratione istiu1 argumenti, dicit doctor quod di 2D AE plex est dependentia ei sentialis. Quaedam est quid ditativa, I - η quieti millieiter inter duas natiirasati se est notum, quod proprietas lilii puta siliatio. nullo in odo potest ess e prior essentialiter aliquo.Et dicit docior hie, quod in tribus personas in diuitiis, es tantum una natura, puta una deitas inpa-
μὰ ire,& si io, Aspiritu sancto.Ideo tantum en una prioritates
μ senti alit isti modo. Vnde est hie notandum pro tota ista ma- ieris, immo pro tota doctrina doctoris, quod natura est cui- non repugnat communicari saltem, tanqua in quo. Modo sitationi in diuinis, tepugnat communieati,quia per septimo est incommuit lea balisti lius est incommunicas illi: lentiatio est Formaestha per se primo incommum ea bilis hoc ea quod uolebat haberelis riti Aristoteles quod sotinae se habent se ut numeri se uidelicet. Marii quo iis v scut numeri se se babent, ' untia est persectior alio. Ita nai. I st tu . tutae se se habet, quod impossibile est duas naturai esse equa Priari , .s lis per sellionis Ideo illud dictum Aristotelia, debet intestigis ni. adi, iat quo ad periectionem formae, idea naturae. secundo capiturtii ιν duli prioritas essentialis genes aliter, pro quibuscunque quae sese Ure. habent,quod inui epugnat imperiectio , siue sit natura ,sue
non sed se est quod si lationi re tignatim persectio, licet sol
malit et non sit natura. ideo res diu cuiuscunque potest habere prioritatem essentialem. modo inter stiationem , di na- tutam assumptam est priorata essentialis: N pet hoc soluuntur multa dicta plutosophorum. & doctorum, quae ridentur sonare, ς prioritas estetitialis, solum est inter duas naturas: &dico hic unum ue quod ista priori taet essentialis, mitii penitus est nisi unum ei leperiectius, alio secundum naturam Mo.
do in diuinis una persona non est persectior alia e sentialiter: Prior ille quia non habet naturam perfectioiem quam alia quia est ea si vita ud dem natura in tribus. H. Ex illo dicit doctoris, seut dictum est de ista prioritate essentiali,dieatur de dependentia essentiali se uidelidet, quod Depe Aia dependentia essentialis proprie dicta, non est nisi inter duas es nata iinat uras :large capta, potest esse inter aliqua, quorum unum dupli. non est formaliter natura,& aliud eli natura: ut dependentia οἱ qua natura humana dependet a filiatione est dependentia es sentialis large capta. Dieec quicquid dicatur hic adhuc non uenies ad solutionem. ego quaero tibi solum hoc utrum filiatio poss t terminale illam unionem, puta naturae humanae ad verbum .Et arguitur illa non, terminans aliquam dependentia, est semper persectius illo quod terminat : sed filiatio indiui- . . tari nullam perseetionem dicit. Respondet doctor aperiendo duos modos. Primus est, ct nullo modo termina t. tenendo qa prius dictum est, p ad hoc aliquid terminet, oportet u iit pecti Ocius illo quod terminat:& credo et ita est, p ista filiatio non terminat illam unionem.& eredo quod ista esset falla: siliatio est homo. Et ille modus est uerus. Aperit alium modia.& dicit quod ad hoe quod aliquid terminet aliquam dependentiam non oportet quo a dicat aliquam persectionem: sed
sutricit quod tibi repugnat imperiectio, fleet persectio non coueniat tibi. ideo potest terminare:& per hoe patet ad illud qg
dicitur eontra minores. uti de aliquid dicitur persectum du- . . . . .
puciter. 'no modo quia tibi repugnat imperiectio. secundo: . et quia est idem cum perfecto. Et istis duobuc modii. filiatio est perseia .unde siliatio, eli filiυς ueraeli sed ex iuri duobus no sequitur, quod sormaliter sit pei sectum. o 'Secundo potest propos tum se declarari &e. Humanitas
est unita uerbo diuino . utrum si sie unita uerbo dium O,l cui humanitas sortis unitur sorti Respondetur non :quia humanitas unita est uerbo diuino, tanquam supposito alienor 1 de accidentaliter tibi aduenit.& dis in uitur a uerbo diuino. Primo erat uerbum diuinuin antequam suisset homo. ideo fictu est homo: incipit esse homo uerbum earo fictum est ideo ista est salsa illius in diuinis . est humanitas. quia humanitas distinguitur a filio in diuinis, i eut ista est salsa, album est albedosequitur quod filius in diuinit potest desinere esse homoetamen non potest det nere esse uerbum. incepit esse homo petituma litatem; sed non incepit eae pet humanitatem, sed ha- e .manitas conuenit sotti per identitatem,&tanquam suo proprio supposito. ideo lata est disserentia in modo quo humanitas conuenit filio in diuinis,&sorti. unde non potest eis e Soc tes s ne humatinate. silui in diuinu potest esse sitie sua humanitate, sevi fuit in triduo. Ex quo sequitur corollarium. Quod homo, sorte dicitur aequi uoce de filio in diuinis i ta de Sorte. Ista est contingens, sili ut in diuinis est homo: sc est praedicatio denominatitia: re licet homo supponit pro stio in diuinis, connotando eum al- sumptille naturam humanam; tamen ista est essentialis, ites est homo. Dicit ultra doctor et aliqua natura propter ei ut impersectionem . sibi repugnat communicari suo proprio suptosito, sicut sunt naturae ac ei dentium: sicut albedo non potest eom munieati suo proprio sipposito hoe est dicere. utrum posset commi, nicati alicui seu pollet sacere aliquid album, per identitatem Notum est quod non nam facit parietem albummo tamen per identitatem : quia distinguitur a pariete. Ex quo inseret doctor, quod sunt ala quae naturae sicut natu. rae accidentium, quibus repugnat habere proprium suppo
Ex quo insert ulterius,quod quaelibet natura, bene depen- ρ M. det a supposto:sed no a proprio supposito:humanitas alsum ,ia is a d pta a uerbo diuino, dependet a uertio tanquam a supposto . alieno etiam albedo dependet a pariete tanquam a supposto is lalieno: & humanitas a dependet a sorte tanauam a supposto E. ci iaproditio. sed dices quid est natura m dependere a suppol tos' Mi Respondet doctor hie, i, naturam deperulere a supposito, noest aliud quam naturam eo minuui eati supposito ideo uidea. mus quoc modis commvulcatur natura suppositi iam dees
127쪽
rauit quomodo, tripliciter, puta per identitatem, ut humanitas Sortis.S cundo. sicut accidens subiecto. ut albedo communicatur patieta. Tettio, sicut natura in alieno supposto: S sic humanitas communicat ut uerbo diuino:& hoc uult habere doctor: quod ills naturae quibus convenat communica
. , ,h 0 aliter, non potiunt esse supposita:quia iuppostum et . 1 UI p quod est incommunicabile, di tauquam quo, ta tanquam
Diceretur quod nulla &clContra praedicta facit doctor aliquas paruas infantias, uoa .'ψQpDobare i nulla natura humana possit tiniri uerbo di . . - n Lx iormatur sic argumentum. Nulla natura i mititia polito ex transeca, nisi per modum informantis:sed natura huniana non potest in sol mare suppositum diuinum: ergo non potes sibi uniri. Respondet per aliquas propositiones. Prima Omne inso imabile, dicit impei sectionem lata P be,
. a s.' 'u' tur, hoc est iusia imabile, erro est impei um i quod
ata si patet: auia omne informabile, dicit potentiam ad aliquid tecipiendo meti omne quod habet potetitiam ad aliquid recipiendum dacit imperfectionem. Sed sic es u, persona lilii,
nullam imperfectionem dicit :ergo non est in imabilis. EI quo sequitur corollarium. Quod si ius in diuinis, non potest aliquid recipe te sicut materia recipit formam e nee s-ctit subiectum recipit accidens.
Lx quo sequitur aliud corollarium. Quod uerbum diuinution aecepit naturam humanam, setit subiectum recipit accidens, uel sicut materia,recipit formam. ergo aliter accepit. Dice, quomodo uerbum diuinum accipit naturam humanam.
Q. ., ta lue ς stondet doctor noster, quῖd accidens duplicem habet lia
bitudinem ad subiectum : quandam habet Dei modum inhaeacivm
rentis, seu informantis, ad subiectum. ista seph per dicit imper-- ὰλα sectionc in in utroque extremo, pura in illo cui inliceret, te in -- accidente . adeo is a non est ualenda in diuitii,. nihil enim est quod posset in imare, uel inhaei e re alicui personae in diuinas quia dicit potentialitatem: Alia est accidentis ad subirictum quae est per modum sustentati ad sustentans, seu poseriorix ad prius, is a nullam dicit impe ructionem : sustentare accidetis non dicit imperfectionem: sed in sot mari accidente, dicit impit lectionem. I uni dico natura humana ait uinpta a uerbo diuino, non conuenit ut tho diuino, in prima habitudine, id est per modum in sot mantis ad informatum: Sud conuenti sibi per modum sustentati , ad sustentans . Sed dices quid est illud iuuenta ie s Respondetur quod illud si sentate non sucis s. 'niii ixm inale unionem, qua natura humana illi unitur. s- si, iis . ha ut in tormet eam, sue non r& is ud est demetite doctoris. Di iti, is his cunt tamen aliqui quod istud sustentate naturam humanam, - - est suspicie uriem proprii si pilosii. unde natura assumpta nou si in propito supposito. lceo suppolitum diuinum sup .plet uicim ius positi piopili risuis non est multum benedicium s N istud videi ut opinio D. Thomae ut postea declarabitur. Et illud ostendo : quia ego quato, quid est supplere uicem proprii suppfilii de satio oportet, qu Id ueniant ad opinionem Scoti,quod nihil alaud est, quam terminare unionem xaturae e quod nihil aliud est , quam naturam uniti illi sipia posito. Praeterea diceretur &αJ Diceret aliqui , dico tibi quὀd non oportet quod accides seramgadu inli et eat alicui, tanquam supposito. quia potes inhaerere ali Liasio c. I. cui singulati,& non tanquam supposito quia suppositum sub Ivid ad ι pra sinpulare , non reddit nisi duplicem negationem incom-su Ilia sis niti uacabiti talis, puta quod non est commiliticabile nec tan-rra su quam quoi nec laquam quod . Et breuiter istud argumentum ain quarit unum, Vti uni dependentia accidentis possit ultimatet et minari ad aliquod singulare, quod non es suppositum. Dices si sic. Nam multa accidentia immediate inhaerent animi, quae anima non es suppositum.igitur.
Ad secundum potest &c.JDJ--β. Respondet doctor ad istud argumentum per aliquas propocti a tali stione . . , ,. Prima. quod aliquid dicitur communicabile dupliciter, Ad quid di scilicet tanquam quo, di ta quam quod .Vnde illud est commit
tire. Dicabile tauquam quo,si Od notes alietii inhaerere: & se om. aliis dia ne accidens est communicabile tanquam quo: quia ea illud sui . . O quo subiectum es tale:& se natura humana non communicas.niati.k in tur uerbo da uino quia non inhaeret uerbo diuino. Alio mo eo titas, do tanquam quod , sicut est forma toti . Et dico hie , quod forma totius es, qua aliquid est tale per identitatem eum italo. I xemplum;scites est homo,quo numanitate, quae est ea idem cum Soririret quo quaeritur humanitas communicatur uerbo diuino. utrum tanquam quo, uel tanquam quod Respondetur tan. quam otio: quia per naturam humanam uerbum diuinum est homo. Sed ipsa humanitas noti est eadem, cum uerbo diuino
Dicit ultra dotior quod impost bile est, quod aliquid sit in
communicabili istis duabus incommunieabilitatibus . diu, sit placi se singulare: sed est smplaciter suppositum . ita quod si quis quaerat quid facit esse suppos tum Respondetur, dup ex incommunicabilitas, id est quod si incommunicabis &tanquam quo, di tanquam quod. tanquam quo, quia non m test alicui inhaerere. tanquam quod, quia non est communieahile per identitatem. Dicit ultra docior, quod aliquod sintv- ... lare est bene communicabile & hoe di eo tam de snsolati in accidentibus. quam de singulari in stibilantati: Ideo nullum tale est stippositum unde omne illud de quo uerum ei dicere, I eli communicabile, negandum est, quod illud si subpo - 'situm: tune dicit ultra do tot. Si aliquid terminetur ad si uia . , late quod scilicet es alicui communicabile, itinc illud nun
quam ultima te dependet ad illud. sed ad illud.eui illud sit . . lare est communicabile. Exemplum albedo habet depend h. se Ut iam ad superficiem .superficies habet dependentiam ad sub . 1 uni. Ideo ultimate albedo terminatur, & dependent ad
Dicet et aliquis, uare est, et sortes ess scient, cum lentiano inhaereat sortis R. spondei ut hic quia sortes ultimate terminat dependentiam,s ut di immediate anima . Dices co tra. arguitur sic. Aliquid habet dependentiam ad singulare ditamen illud singulare non habet dependentiam ad illud otii communicatur Respondet docior , ut aliquid poteti habete habitudinem ad aliquod singulare:& illud singulate est communicabile alicuirti tamen non habebit dependentiam ad illud, licet tamen illud quod habebit dependetitiam ad tintularem . non t inetur ultimate. nis ad allud, cui communic tur illud singillare. Exemplum humanitas sortis communieatur sorti, u inm habeat cependet iam ad sollem Dico quod non; sed habet ueram identitatem. Tune aliquid potetit La - berecependentiam ad humanitat. m. N humanitas non habebit dependentiam ad illud, cui coinna unicatur. tainen illud quod habebit dependentiam ad humanitatem. non terminabitur ultimate, nati ad illud ,cui communicat ut humanitas li
eo ultimato: stud posset clare practiori in materia nostra. : 'de humanitate assumpta a uel diuinoris aestu era, uerbum diuiuu, seu htallus est mortitus: Christus est homo:Christus est compotatus ex anima, & eor pol e : irastus habet neruos. S uenas, & rario istorum es, quia omnia issa ultima te depende ut ad uerbum diuinum. cui communicatur natura hu
Et cum arguitur, quod Sed Quaerat doctor pro solutione huius araumenti quid addit oti Η
suppositum ultra tingulare,di quaeritur De. Filius Dei assum- ι , c. di αpsit naturam humanam, assumpsit naturam lingularem: utruassumptit suppositum It arstii tui. quod ite. qui uidest stip '
positi, alium plit uerbum ditiinum et go assumpsit suppositum accadens probatur sci si uerbum diuinum d mmittet nuc naturam humanam nonne ibi esset uetum suppostum utique. uel utrum esset ibi natura humana sine supposto proprios Rospondet doctor per aliquas propositiones. Prima pro potitio.Suppositum est terminus con notativus:
di supponit pro illo pro quo supponit stipulate : sed aliquid
con notat,quim iangulate. N p opter istam con notat innem, aliquid dicitur suppositum: di remota ista con notata one, amplius non erit suppostum. Dices,quid con notat dico ui con- notat, quod nul omodo est eommunicabilem eque tanquam quo, neque tanquam quod: Sed se est, ut natura humana est unita uerbo eis ia a communicata uerbo; & quando uerbuni diuinum dimitteret illam non esset aliquo modo communicata, neque tat 'uam quo, neque tanquam quod . ideo esset lucuerum suppositum. Ex isto ei posequitur,u, suppositum nihil potitauum .dicit nullam entitatem importat ultra singulate. Sed dices, tua re ergo omne singulare non est suppost uiris Responuetur: luia suppositum aliud con notatii iam singularer puta con notat duplicem negationem, s. u, non est communicabile, neque tanquam quos neque tanquam quod . Dices lingulare,& suppositum, important unam, & eandem rem posi-
. tiua :concedo . ergo quicquid terminabit singulare , etiam
128쪽
erminabit suppostum D eontra Et ultra: qu Icquid ult matri
terminabit suppolitum. ultimate terminabit lingulare ergori Mino maledicebas. Respondet doctor quod ultimate terminate, ε .mniarea duo dicit Primo dicit, quod terminat dependentiam illius.. cis E . recundo dicit,u, si e terminet illud, nihil ulterius terminet illud Isa propolatio ultimate, potest terminare aliquid, & estro positio exponi bilis rexponatur per unam eo putatis amisie,
Oe terminat dependentiam huius,&nihil ulterius terminat dependentiam huius: tune dicit doctor noster, i terminare conuenit alleui ratione positi ui .sed ultimate terminare, conuenit talaone negationis. Exemplum, filius in diuinis ultimate terminat dependentiam naturae humanae s qtiue terminat
seu,quae est latio terminandi, aliquod post tuum, puta filiatio, quae est ratio ultimate terminandae quia est si ius indiui. nis, di incommutabile. Ex quo sequitia, ut alia est ratio terminandi,&alia terani minandi ultimate e quia ratio terminandi eli sempet aliquod posititiumr ratio autem terminandi tillimate semper est aliqua negatio puta quia hoc est incommutabile. Ex quo infert doctor,quod non est in eo ueniens,* aliqua
negatro prius eo ueniat alicui, quam quod conueniat te iminate aliquam dependentiam. Exemplum. ut homini prius eo uenit non esse irrationale, quini conueniat sibi terminare dependentiam albedinis patet:quia illud, putation esse atrati nate, sequitur ad istam homo eli homo. ut homo eli homo, ergo homo non est irrationale.
Tertio secundum aliquos declaratur propositum se; doctor noster uult declarate primo ouod quaerebatur, puta quo modo situs in diuinii terminat inam id est ad unionem Dicit sanctus Thomas re Guillelmus vatio, quod te iminat illam vestiri si dependentiam;quia uerbum diuinum, uirtualitar,re eminera
Sas. . O ter, continet omnem creaturam: ergo potest terminare om-
arilais, nem dependentiam euruslibet creaturae . Respondet doctor It mi. i. ibi prima ratio uidetur deseere , quia istud non concludit: ἁ. timui. - quia diceret aduersarius quod persona filii non continet uit. tu aliter omnem eteaturam, ratione proprietatis personalis, puta siliationis: sed solum ratione essentiae diuinae. ideo ii argumentum coneluderet, concluderet solumine sentia diuina posset terminate omnem dependentiam creaturae: & illud est uerum. Probant tertio istae quia quaelibet natura creata est in plena obedientia essentiali respectu personae diuinae:et so persona diuina potest terminare dependentiam creaturae. Respondet doctor per aliquas proposita ones. Prima propolitio. Omnipotentia, eli communit tribus pero inim sonit, ita quod una Persona non est magis potent. quam asia. aiae -- contra Amanum oui dicebat, et patet et at potentior filio:
μιι ινAMat quia producebat filium. Mais diuo a seeunda propositio Creaturam ego in plena obedientia te
syctu personae diuinae, hoe conuenit sibi tatione omnipotentiae: sed ista omnipotentia est communas tricius personis, uedictum est ergo is a dependentia quae est respectu personae, terminabat ut ad tres personas.quod est falsum.
Ibi est dissicultas iti.ista propolitione famata, quod creatura est in plena o lentia respectu Dei, ita quod Deus potest facete decreatura, luicquid sibi placet:&semper iuste faciet. istud est uetum ut patet: Deus potest facete de natura quie-νia D se placet. te si dieas,non potest sacere hominem esse as
tium uetum et . r non potest facere eum asinum: ergo non po
test laeete de creatuta tac.nego consequentiam quia nunqua
s bi placet, uod impossibile eis, idest non uult,et homo si asinus: quia eli unum impost bile. Ex illo sequitur ulterius, quod obligationes nos rae nequeis Dei, neque eeclesiae, debent esse ad impossibile: sed ad illud
ij. quod possumus sine detrimento nostri. & non solum ad illa ' .a ... - quae possumus, sed ad illa quae possumus secundum commune extimationem hominum,quia Christus.xl diebus de noctibus nihil eomedebat, neque de die neque de nocte, s quis uellet nos obligare, ut tum deberemus facere:dico It non:quia communitet non possumus iacere.unde sicut libete assumpst: bere potest dimittere. Da temo articulo. In isto tertio articulo uult doctor
τ νιλ -- nollet ostendere, quam naturam assumpsit uerbum diuisis prisci a num.
L, aristi, Pto cuius solutione ponuntur aliqudi propos tionet. ά. nai,m. Prima . Verbum diuinum assumpsi natu tam humanam UuMaὰ 'uta iactus est homo. Misio. Secunda propositio. Verbum diuinum aliumpsit naturam humanam lingularem, unam numero: & hoe est quod dicit Damascenus, quod asumpsi naturam humanam in Q
mo, idea singularem, seu quod idem est,indivis bile Diu-
si autem propria re J Argi. t s.
Dices, uerbum da uinum asti mpsi naturam humanam sti s. pularem: ergo assumpsit naturam humanam personatam, sue psero I se suppolitatam. patet, personalitas non addit aliquid ultra sin- magularitatem ergo si assumpsit naturam singularem, assumpsi naturam personatam, uel suppostatam : istud argumentu est certe inquisitiuum,& quas prati eipale punctum lectionis no- stae, puta ip cognoscamus differentiam inter sngulate, suppostum, L personam.
Est autem dubium &αὶ Ideo hie est dubium, an personalita .addat aliquid politi- --ῖ
uum ultra lingulare. Supponamus hoc eum omnibus docto ribus, natura assumpta a uerbo diuino, omnino est lingula sic
ideo non est persona: & si dimitteretur a uerbo diuino, ellet persona: utrum tunc esset persona per aliquod politius, quod prius non habebat ti to declaratione enim istorum respondet doctor ibi, potest igitur diei, i nostra natura est personata &e. Respoudet doctor per aliquas propostiones. Prima.Natura humana quae nunquam fuit persona. potest incipe te esse persona,& pet nullum post tuum .patet se.s uer
bum diuinum dimitteret nune naturam humanam alIumpta. ipsa esset ueter personata, id est elset uere persona: 8c tame pet
nihil positivum.Nam ostendo se: quicquid postiui dieit natura humana, omne illud assumpsit uerbum diuinum: et eo snatura humana quando est personata, importaret aliquod postiuum,quod ptius non habebat, illud positiuume non suiu et
assumptum a uerbo diuino. quod est falsum. Ex quo sequitur unum corollarium. natura humana est persona,& non per aliquid postiuum. Ex quo sequit ut aliud corollarium, P iste terminus persona, est terminus con notativus, praeca se suppones pro illo prci
quo supponit sugulateSed aliud eon notat. Ex quo sequitur falsitas, & satuitat aliquorum qui dicunt, uod ista non est concedenda, natura humana singulatis, est
up pol tum .sed dico quod icta est ueta. Et si arguas, personacon notat aliquid quod non eon notat suppostum: ergo non est ueram ego consequentiam. Petius est albus, praedicatum con notat, ubi subiectum non connotat: de tamen non sequi tur,quin si nera.
potest autem intelligi &c. JPro de elaratione istiui notat liber, g, aliquid est communi Ali uri
ea bile tribus modis. Ptimor quia actualiter communicatur. Hianira id. Seeundo: quia potest communieari. Tertio : quia natum est die iis V iri communicari Per oppostum aliquid dieitur incommunica--ωμὰ . bile tribus modis, primo quia actualiter non communicatur. seeundo: luia non potest eommunicari.tetrio: aura non est natum ommunicati. Declarat doctor per exemplum. amma separata actualiter non communieatur quia actualitet non informat aliquod corpus. Dices utrum aliqua natura creata stineommunieabilis. ut ly ineommunieabilis negat potentia, idest quod non possit eommunicati, te eui repugnat polentia eo munieandi, id est utrum ista sit tiet a:aliqua est natura creata, quae non potest communicari R espondet doctor ponendo talem propositionem negatio potentiae communicandi nulli NMI M u
na turl creatς conuenit illa est salsa: natura creata non poteti ra ere ua r/eommunicari: ideo sua contradictoria est uera omnis natura
ereata potest communicari: probat doctor istud , quaelibet mmi r natura creata est in plena obedientia tespectu Dei, ut saeiat de ea quicquid non implicat contradictionem: sed non impli
cat eout radictionem naturam creatam assumi a uerbo diui no,ut prius probatum elLOstendo natura mea est eiusdem tationis cum natura humana quam iter diuinum assumpstr
eiso si illam potuit assumere, quate non possit in assumere meam sEx quo sequitur,qudd si uerbum diuinum ita assumet naiaturam lapidis, uis, equi, coeli, terrae:scutasia mpsi natura humanam suam tune eis et lapis, uel bos, uel equus, uel asinus,tiel coelum, scut nunc dicit ut homo ineundum naturam humanam quam assumpst. Dissicultat est de ineommunicabilitate aptitudinis. Arguitur sic. Nunquam aliqua natura creata potest esse persona probatur: nam ad hoe quod aliqua natura creata sit
persona.dus negationes tequiruntur. scilicet, negatio incom
munieabilitatis actu alii:& aptitudinalis puta quod actu non communicetur nec Quod si nata communicati : re quaelibet tuta creata nata ellua se communicat te lase labiistere: et
129쪽
to nunquam aliqua natura errata erit persona.
Respondi i doctor ad istud a reument um,l optime concludit illud argumentum, ut quaelibet natura humana, nata ol sustentati int se:& in suo proprio supposito. Et quando dici re reo nunquam potetit esse persona Nego consequentiam Mad piobationem quia ad hoc et sit persona oportet v non sit
Data communicata. uetum est respectu suppotiti extrinseca ergo adhocq aliquid si petiana, duplex negatio requiratur:puta quod actualiter nun communicetur : neque quod nata sit communicari respectu suppos ii extrinseci Dices: natura humana assumpta a uerbo, nata est communicari uerbo diuino. Respondetur quod non quia ipsa bene communica tit: sed ipsa non eli nata communicari uerbo diuincres bene nata comunieari ipsi supposito. Dices, ergo natura humana allum pia a ue ibo diuino , u tolertiatur in ilia assumptione IZatet: quia hoe est contra naturalem inclinationem tuam. Responderi rad istud argumentum. Non sequitur, hoc est contra naturalem inclinationem propriam huius , inquantum huius: idest talis natutae. ergo ni olentatur. Potest hoc declarari in naturalibusta qua ad fugiendum uacuum, ascendit.& tamen non uiolenter . Cuius ratio es quia maiorem inclinationem habet quaelibi tres naturalis ad conseruationem totius, cuius elipars:quam ad suam propriam: quia qua do conseruatur totu, eonsetuatur pars. Ideo Quado actua ascedit sursum ad sugieti du uacuu, magis naturale hoe est, quam si descederet de ora u. Ao propositum. Potentia obedientialis creaturae respectu Dei, intimius sibi conuenit creaturae, quam sua propria naturali, inclitiatio rergo quicquid sit secundum illam potentiam obedientialem rei pectu Dei nunquam inuiolenter . Dic ranima separata, uti uni si personas uidetur quod se: quia ipsa
non communicatur e neque natae si communicati supposito alieno scut natura in ea ergo erit uere persona. Respou detur
hic, v quaelibet natura creata qua pol esse pars alicuius, uel a se, uel per accides, nata es comm nnicari suppo isto alieno. Ex quo sequitur quod quaelibet tot ma Dbs tialis: A quodlibet accidens ratum es communicari supposito alienorquiantillum illo tum potes habete suppositum proprium: nee in sesu sentat. Ideo in seir doctor , cp natura humana es persona:
quandocunque non communicatur supposito alieno e quia quando noti communicatur supposito alieno. suppostatur supposito proprio.Sic non est de io imis, di accidentibus quia
non habent supposta propria. i Ad illa igitur quae pio bant A e.J Doctor uult iespctidete ad aliqua prius mota de nersonalitate: pura per quid persona est pei sona. Respondet doctor per aliquas propositiones. Prima Omne illud quod essmpliciter persona, es persona per aliquid positiuum . unde illud est peisona simpliciter,
cui conue mutit tres negationes, scilicet, non communicatur, non potens communicari, A non est nata communicati. Liliis ites ne ratii ne, solum ptisonae diuinae conueniunt: quia
quaelibet aha ies potest communicati ergo sibi non conuenit nefario illius post bilitatis. Per hoc soluuntur aliquae dissi custate, . Prima. Vtium sicut stius allum psit naturam huma nam .pet quam factus es homo, potuit assumere naturam patris in diuinis, per quam lacius suis et pater, in diuinis si ei p5 detur ut no:quiaque libet rsona in diuinis est indepedeus omnino,& incomunica ilis: quia pst illam triplice negationem. Dicit ut ita docior quod creatura solum est incommunicabilis secundu quid: quia solum secundum duplicem negati nem, sue, secundum duas negationes: de non secutidum tres negationes. puta secundum actualem di aptitudinalem di nosecutidum nigationem possibilitatis: quia quν libet natura creata, potest uti iri, uerbo diuino: eigo sibi non conuenit ista negatio non poste uniri: eigo non est petiona, secundum dii plicem negationem sed solum secundum duas Tunc dicit doctor noster, quod illud quod es persona simpliciter, id est se cundum triplicem negationem , est persona ea natura rei, re, di se ei os post tui: sicut personae in diuinis. Vnde per
illud per quod illius es filius; per illud est persona:puta per s-liationem. imiliter per illud per quod pater eli patet, pei iulud est persona puta per paternitatem. Ita quod si quis petatestiui in diuitiis non potes communicari, id est non potest ac simi ab at i a persona. qua tesquia ea omnino incommutiic
bilis. ratione citatis ratione sitationis.
Dicit ultra doctor noster quod illud quod est persona s cui illum quid . idest persona secundum duplacem negatione, ea solum peti natat :o ae negationis: sciit qualitat naturaereatarrobatumquἰa, quicquid est post tui in nituri ereata
potest assumi a uerbo tergo ratione hostiui non erit persona. Soluitur ergo quaesto ubi quaerebatur. utrum persona eupersona per aliquid positiuum s Dico P illud quod ei perso. s. iam stra simpliciter, est persona r aliquod post ius, di illud quod es pellona secundia quid ,est persona solo per duplicem nega fitione : quia is a est vera: semper natura creata, potest alium. Lου isti sequitur, quod poliquam uerbum diuinum potesta sumere cinnem naturam creatam, omnes ictae sunt post biles. Angeliis tu homo, Angelus est lapis .Patet: si Deus habe .ret naturam humanam, di naturam Angeli ista esset uera ho mo es An peltis. Quod osendo: quia scuta sum edo naturam humanam, satius est homo, ita asumendo naturam Angeli cam enicietur Anglius.
Tune arguit ut sic. Hoc est homo demonstando, situm, αhoe es Angelui: ergo homo es Angelus. Sed caute uideatur pro quo suppoti ut Angelus S homo:quia pro eodem supponunt: puta pio s. io in diuinis. alaud in connotant quia Ange lus stipponit pro uel bo in diuinis, connotando ipsum allumpi se natura Angelica r di homo supponit pro uel bo in diuinis, contior ado tu assumps se natui, humana. Et sensus istius es: homo est Angelu, est iste, stitit in diuini, habes natura hamana, est homo: hi ius in diuinis habe, natura Angelica est Angelus.lsa bene est impossibilis Angelus, es homo ub ly Angelus supponat pro supposito creato et ly homo. unde s p
ter allii metet naturam Angeli:& filius natura humana. vitui sta es et uelar homo est Angelu,s Dico'es et falsa: quia sensus esteir suppositum siti habens naturam humanam, est suppositum patiis habens naturam Angeli. Pu R hoc respondet ut ad prima tonent: ubi arguebatur.Nihil potes e se pei sona per negat ionem:quia negatio est smarcoica balis ex natura negationis: ergo nihil poterit esse petitana sirplicater pet negationem. Aigumentum illud concluditu eis puta v nihil eli persona simpliciter, per aliqua ne atronem: sed per aliquod positivum:sicut sunt personae an da uitiis. Dicit ultra doctor, v no es incoii emens, ut aliquid est persona secundu quid per aliqua negatione. N dicitur sic pers na secundu quid dupliciter. Primo : quia illa triplex nepatios bi no eguenit. Mao dicit ut pei sona secundu quid quia sante illa negatione, non pol cci pari. Exemplum.Natura humana est si ii putatissima. di suppos ttim ut est suppositu, no communicat ut alieno supposito edi se te ista negatione, non potesse persona simpliciter. in pol esse pei sona simpliciter: putas astu meret ut a uerbo , sed tunc non esset alia negatior quia tune supposio humano non communicatur:& natura humana non est persona personalitate propria sed aliena.
Respondet doctor ad aliam consimatione . ponendo tale propositionem nulla limpliciter repugnat quod ues edere, his ' per positivum:ad quod postiuum tres nerationes sequutur, eodem modo scut dictum ei de commiliticabili seditides en
dere secudu quid ,couenit ala cui per negatione: scut crat i Ex quo sequitur corollarium . Quia incommunicabitatas, sotu conuenit alicui ratione postitit. Ideo non est proprium alicui, nisi ratione entis politiuauicut est in diuinas.Sed inco- municabilitas secudum quid, est bene propita alicui, ratione negationis: puta creat uiae. hine apparet quomodo aliquid est
incommunieabile smplieit ei; re aliquid secundum quid:& in dependens s mplicitet:& signineatum quid.
I De se eundo igitur dic. J D. s. ait in aliter doctor noster intendit respondere ad quaestionem motam; in qua quirebatur . virum uerbum diurnum post it pisiis vini assumere natu tam humanam. Vnde articulus sdei vis, ut filici aDei assumpsi naturam humanam. a uir a Sed arguittit se.Natura humana non potest uniri suppos- ii mina itito diu ino: ergo maledicis. Antecedena probatiis. natura hu. F liarica mana est natura subitantialis, idest qua est substantia tunc e seu iamia.
natui a substantiali, dat esse sinpliciter illi, cui aduevit: sed μου a. natura humana non dat esse simplicitet uerbo diuino:ergo tio aduenit uerbo diuino. Sibi iij iPro solutione est notandum: quod istud argumentum sum oratio. ptum ab Aristote in i .de generatione. ubi ponat disierentiam itit et substat iam,& accidens. Substantia , dat e se simplicit ei. Imri s Et accidens, dat esse secundum quid. vlierius est notandum et multi scolisantes male intellexe mi Mati Miunt scotum in isto pallii; de inteit o.ucrum est quod dieit in Dέieitio ip substantia dat e se limplicit ei: ibi plosatur dates. s. Mil. σsubsairitale. Sed no uult dicere, pilet esse ivnpliciter primtii 4 quia ant equam natura humana unqV m i Muci unita uel bo pi v.
130쪽
duobus; s dieat solum unam mi Iam pro illis duobus; utrum sisse , ii u satis faciat. Hoc est quaerere, ille sacerdos promisit dicere una L . missam pro isto; promisit alteri etiam dicere uni missa in pro eo. uti u ille dicendo una nullam pro illis duobus, qui te: se.
De M erat. ergo natura humana no dedit eg primu supposito. Ex quo sequitur ut per hoc ν filius in diuinis factus es homo, non incepit esse, licet inceperit esse homo. Dieo ulterius ut dicat hac docior, p uel ues, si natura subsantialis proprio supposito dat e illa simpliciter, a. esse primur sed substantiale. Vnde si quis quaerat soli es ea homo ciuo natura sua, id est per suam naturam puta humanitate Sed humanitas dat esse simpliciter supposito diuino, idest esse subitantiale: te non esse simpliciter primum ' Et ese substantiale, est esse secundum quid; puta esse homo. secundo arguitur. Natura mea non est unita uerbo diuinor ergo nulla natura est unita uerbo diuino. Antecedens est no. tum, Ze consequentia probatur . quicquid naturae re substaniatiae habet una natura humana habet de aliae uel sinitae, id est eiusdem rationis:ergo non est aliqua ratio, i si aliqua natu
ra humana uniatur uerbo diuino, quare mea non uultur ver
bo diuino. Pio solutione argumenti es notandum. p istud argumentum cogebat Occham in suo . . ad ponendum respectus. Et aiguitur se. Natura humana est unita uerbo diuino:&nihil habet aliud quam habeat mea: ergo mea est ita bene uti ita scut illa.Respondet ibi Oecham,'natura humana unita uerbo diuino actualiter habet respectum ideli unione distin Oam realiter ab illa natura humana. Ee illam non habet natu ista mea. Et in hoc bene dicit,& sequitur magistrum suum. Vitellus est notandum,a' natura humatis, tripliciter se habet, tessiectu dependentiae . Primo, quia actualiter dependet. Secundo:quia pol dependete.Tettio, quia nata ea de dete. Vnde ponitur talis propositio. Illud per quod eonvenit naturae,* nata sit dependere, uel posse dependere; illud eouus nil cuilibet eiusdem rati onis Sed illud per quod actualiter dependet, non conuenit cuilibet eiusdem rationis. Exemplum. Capiamus albedinem in iacramento altaris, issa albedo nata est inhaerere ita quaelibet potest inhaerere. sed tio sequiturialiqua actualiter inhaeret: ergo ista actualiter inhaeret. Ulterius est hic notandum, Quod non uult hie dicere, ut dictu est v natura humana assiimpta a uerbo diuino, habeat aptitudinem, si uniatur uerbo diuino: sed bene ei nata communieari proprio supposito. Bene habet possibilitatem eo m- munieari supposito diuitio ut quaelibet natura creat ad labet tamen quaelibet natuta aptitudinem ad subsistendum in pro-rito supposito, sed non in alieno. Ex quo sequitur, ii natura humana, actualiter unitur ueristio diuino & ipsa inualiter habet quod non habet mea: puta illam unionem quae est in natura humana, & terminatur ad uerbum. Nulla alia natura habet smilem unionem. Arguitur se Quoelibet natura humana tantam praesentialitatem habet ad uerbuiti diuinum, sicut illa quae est assumpta tib eor ergo scut per illam habet V st homo. it a per quaml i-hetaliam n et denominationem; de sic lapis dabit ei denominationem. Similitet Angelus. Respondet doctor per aliquas propositiones. Prima. Quaelibet ereatura magis intime est praesena uerbo diuino;quim sit alicui ereaturae praesens. Lx quo sequitur Ψ anima mea est magis intime praesentviet bo diuino, quam corpori meo. Patet posset no esse presens corpori meo: de tamen non potest esse,quin esset pissens beo. Ali a propositio. Non qualibet praetentia creaturae ad uer hum dat denominationem sibi . Hoc est dieere, solum illa
natura dat denominationem ipti uerbo, quae unitur uerbo in unitatem persone. id eu secutidum unitatem suppositatem. Ex quo sequitur, F praesentialitas intima ad uerbum diu iarium non susscit ad hoc, uidet denominationem uerbo diuino sed tequatitur illa unio naturae ad uerbum diuinu in unitate supposita. Modo notum est, ut solum una natura creata habet talem unionem ad uel bum: de sic solum denominatio. nem habet a tali natura
AD argumentum principale quid dicendum so uide in
Et hie de quaestione decima nona. Pro deela ratione est notandum s is; eapitur sacerdos spe
ei aliter pro illo qui potest eelebrate missam ulterius est notandum. p a Iaquis dicitur esse obligatu quadruplicateriscilicet, ex uoto, lege promissonis, leges alitii di Almi dianis,&auctoritate superioris Vnde lege gratitudinis quilibet euinhoatum obligatur, benefacere benefacienti. ιιι ad MTune declaro ulterius, et sacerdo obligatus est dicere mis fui; crisam, uel ex uoto, uel ex promissione, uel ex lege gratitudinis. Exemplum : quis uouet dicerem illam inhoncitem Virginis Mati aeriste est obligatus dicet e missa in ex uoto .secundo, promitto sorti erastina die hoc sacere; ego sum obligatus iacerepto isto, lege pio missionis. Et differentia est inter uotu, te pro inissionem. Votum est promi sso iacta in Deum, uel in alique D F.ontia sanctum, uel sanctam, eius.Sed promisso tacta in creaturam, 'μπι , uocat ut uera promisso: illis duobus modi, obligatur sacer O primi dot. Dico ultra, i lege gratitudinis obligatur quis Exemplia, nςm. tit Sortes dat mitii sex paruos aleos, est benefactor meu ,nOnne lege gratitudinis obligor ei not uni est quod ite. sed dicei: ego su in oblisatus sed non sum obligatu dicere missam: sed di eam de pro iundis. Respondet ut hie, si communis usus hominum in dando. debet respicia de eommunis interpretatio, di intelligetitia hominum Et cum communis interpretatio est ut dicam millam, quando dantur sex albi quare teneor di cete mitiam. re sic de altis. Sed dices uolo 93 aliquis ueniat ad me rogando quod dicam unam missam pro eo: de nihil dat mihi,de quo tristor. utrum tunc ego sim obligat ut dicere misia lito eo Respondetur P praecepta allit mativa obligant pro il-o tempore quod determinauit ecclesia uel pro tempore pio quo aduenit necessitas. Primo ecclesia n ndet et minauit iptune ego debeam dicere mi itiam pro eo. Ideo uidendum est. an si necessitas et tunc debeam dicere misam pro eo quods tune non dicam misiam pro eo, i ste tune petibi t. similitet debet declarati, quomodo leuetur ad subueniendum alicui uitae eorporali. Notum est, quod ego non teneor su buenim alicui, nisi in tempore necessitatis.Si tamen extra tempus nae dissitati darem eleemos nam bene sacerem. Quarto aliquis potest obligati auctoritate superioris, Dei, uel hominis su perioris
Ex quo sequitur Us superiores nosti obligant non addi .eetidum misias; licut episcopus,papa, dec.plecti it u quilibet iacerdos dicat unam mitiam utrum teneamur Rc spondeo ualle, sed quilibet superior respiciat suam potestate ita: de no dat onus oneri .excedens suam potestatem.
Ulterius est notandum. et isti termini disserunt,obligari, te ol,llarii teneri . Teneri enim, est superius ad obligara . Vnde dicit de tuis. . d. . Aliaco: u, obligati, est teneri ad aliquid faciendum, uel non fa mis ciendum. Sed dices.quid est teneri Respondet de Atiaeo, tentii, in habete praeceptum de aliquo faciendo, uel non saetendo a sipetioli, de illo quod est in potestate allius cui praecipitur.
Ex quo sequitur: istud est specialiter tenendum de istis PMdstiti
terminis, scilicet, tenet i, de obligari. Dico ulterius, is e terminus tenetur. aliquando dicit obligationem:& se proprie capitur, Aliquando dicat decet iam, di honestatem, re non obligationem. de in hoc desciunt muliati dicentes esse peceatum , ubi non est peccatum. de dicunt, tu teneberis facete. Exemplum. Crastina die ego sum dispositus ad dicendum misiam: non sum tamen alias obligatus si non dicam utrum ego peccem Ex quo sequitur corollarium.Quod quando in aliqua pro postione inuenimus illum terminum, tenetur:uideamus si supra hoe cadat praeceptum: si non, decentia, de honestas ethsed non obligatio, icut in casu dicto. . Hic praemii t en dum est unum hoc reciboliqui m doctor nollet mouit quaellionem de missa dicἔ-da : nune uult uenite ad decisionem quaestionis. declarando I'tuno, cuius ualoris est ipsa mitia.
Et pio declaratione dicit doctor, quod misa non solsi ha M. ita l.
bet suum ualorem ratione illius qui dicit missam, sed etiam . A. ratione operit operati, idest ratione passionis Climai. Exem, b, ii, plum , Petrus dicit missam pro Ioanne: dicit doctor Cp illa , isse amisia habet ualorem ratione operis operantis, id est ratione it lius qui dicit missa re ratione operis operati, id est uirtute passionis Christi. t ad de larandu m, ponatur ea sus. Quod saeerdo, si malus , de in peccato mortali dieit massam pro aliquoiutrum i lia mitia ualeat Respondetur quod milia dicta M uim
a quocunque , sue a bono, siue a malo, semper ualet ratione fiat trine
operit operati,idest ratione passionis Christi. Psi u quo sequitur corollarium. ψd male di ut illi qui di christi.