장음표시 사용
371쪽
ira smops IS THS L AD PAND. LI3. IX. terq; eorum ex diuersa causa & diuersi te r. d. talis iis. y0y bHβ hominem Occidisse intelligatri, ne aliis is L statu nauis. iis in punita maleficia esse oporteati: ita enim uprin hiit. quoq; , qui primo seruum vulnerauit , p .m d. l. 3a.illud quaesitum. stea occidit, tanquam de duobhs delictis tos sub tit. netur m , sed si vulneratus fuerit seruus non n. Lyo qui occuli 4 mortisere, negligentia autem perierit, de vii,
- . . nerato actio erit, non de occison.
XXIX. Quod si quis seruum aegrotum leuia ter percussit, quamuis occidisse eum non dic tur, ideo 1, Aquilia locum non habeat, quia
tamen mortis causam praestitit, in factunt o. e sed etione tenetur, sicut is, qui venenum pro me- siquissera. n. b ut, dicamento dedit, qui furenti gladium porrexit ita enim in damnis, quae lege Aquilia nocontinemur, in factum datur actio, pro vari μὰ tate casuum P, puta si quis alium impulit, ut , I - licui damnum daretur q , si obstetrix malum ad ij, e medicamentum .ciderit, ut ipsa mulier sibi OL
L. ' serret , sit quis seruu fame necauerit si quis θ
η- d ι' items obstetrix. concitaeocquo effecerit, ut seruus in flumen in pria. b. t. praecipitaretur & periret, vel si in insidias eum 1 G secmsi obstetrix. S. deduxerit,ut periret x,si quis seruum tenuit desq*i hominem alius occidit si quis canem irritaverit & eL t items O G 6 fecerit, ut siquem morderet
rLu. is m ad ps XXX- Item in factum actio datur, si a seu
alius.b iit. no, quem quis secundum parietem commuar. d. l. item Mela. S. i em nem habebat, paries sit exustus η : vel si quis mcn eo lolium aut auenam in segetemalienam iniece-
, t C s sertu sem rit: non solum enim quod vi aut clam, sed in m S I factum quoq; agi hic potest, quia alia quα species damni est, ipsum quid corrumpere
372쪽
TIT. II. AD LEGEM. A VILIA M. mutare, ut lex Aquilia locum habeat, alia nul-l ipsius mutatione facta, applicare aliud, cu- ., cst
ius molesta separatio sit ludi rursus in factum re si
datur actio si quis ce manu mihi nummos eX' sum ata. νε .ὴem s quis.cusserit, ut in stumen, vel in mare, vel in cloacam ceciderint, quanquam si ita excusscrit, ut
ad alium peruenirciat, etiam de furto agi potest, quali ope & consilio facio h: si tector, cui λ TV servi eruum. S. lacum locaueram vin0 plenum curandum, L. Affri ira u. Cum pertudit, ut vinum sit effusum c , si quis sserui semum S.
fumo apes meas fugauerit vel necauerit , si , ., c. -
quis alienos boves in angustum locum coege- . G,. Irit, ut dei jcerentur φ, si quid per iniuriam de-s I, die es. pastum sit f. XXXI. Datur autem de damno actio & ha redi caeteris': succci ribus, sed non in haeredem vel caeteros, cum sit poenalis, nisi forte ex g διυ.inde ratiar g. damno locupletior haeres factus si g: sed cum tanc. o nem. h. tu. in confitentem in simplum a io detur ii, fit ut 4 ' λ in printa inde N eo casu magis aestimandae quam iudicandae rei' - ti σiudex detur, altero parato, aritimationςm sol' .bd g . emisi M. esuere, altero magni litem aestimante: in consi, duplum I. Dea' i contra. tentem enim nullae sunt partes iudicis, ideoq; Cb iis cet dictum est,. xu. Liudex de aestimatione tantum pronunciabit : ias proinde. Ν tam si quis hominem vivum falso confiteatur occi- ι enim λιι disse se aut vulnerasse, & paratus postea si stendere hominem vivere, vel vulneratum a se non fit ille, audiendus erit: tantum enim pi bandi necessitatem ,hominem occisum aut vul- Πς istumelle, confessoria haec actio remittit 'φ'ctorix: Si procurator aut tutor, aut curator, , a 3 aut ' . .
373쪽
sum, saeruum alienum occiderit mi quis iustor reg. t r.e. ι erseqq x mcxu ductus ne se ignis perueniret, arcen si quis adulterum. leprchem
n. s a, α ρι di incendi; gratia vicinas aedes intercidit, sit n. d. l. 3o. qui occidis, in postea eo peruenit ignis , siue ante extinctus p . biit; sit sic uni pila complures luderent, quidamo. d = sex his seruum, cum pilam percipere coΠare tur, impulit, scruti Q; cecidit & cius git,p '' a quia easu magis quam culpa crus iregii. c ccn a. d. Ia sseruus seruum. sciur p: item si pucrum quas castrauerit,& pr se puerum. b. DA' 'ciosiorem secerit, cessat Aquilia , scd iniuriarum erit agendum, aut ex edi cto Aedilium auxin quadruplum q. - . XXXIII. Cessat etiam legis Aquiliae seu de damno dato a i io, in eo, quod tuendi, non et am ulciscendi causa factum est: qui enim cu aliter se tueri non pollunt, damni culpam d d ἐς si imi vi derint, innoxii sunt, quia vim vi dei cuder ,
. iis omne S leges omniaq; iura permittunt , atque
' tu tus caetra. l. r. 3 vim vi pune occidere licet, ci naturatis rata', adire C l.3. S. ex n igitur. De ri ius periculum se e defendere permittit: leκer ri armata. ile' S s' i quoq; Ιχ. tabularum furem noctu deprelie Adleg Ial. Np Hic i l um, ita occidere permittit, ut tamen id ipsum C. , iiDνi Cicero titi' ρος cum clamore testificetur : interdiu GPicbς
374쪽
dat, ut tamen aeque cum clamore testifcctur: si tamen cum ponet apprehendere, maluit occidere, iniuria secisse videbitur, ta lege etiam Cornelia tenebitur s. s-pm sit. XXXIIII. Non habet etiam Aquilia locum, si cum aliqui in campo per lusum iacularentur, s r seruus per eum locum transcns, occisus sit HAfri, nisi data opera iit sit facturn i: si in colluctatio M.
ne, vel in panet natio, vel pugiles dum inter se exercentur, alius alium in publico ccrtamine occiderit, quia gloriae & virtutis non iniuriae gratia videtur damnum dat tim) sed hoc in filios milias ingenuo, no in seruo procedit,quo niam ingenui certare solent: plane si filium ce dentem vulnerauerit, aut non in certamine η. d. seruum occidit, Aquiliae locus erit, nisi domino committente hoc factum sit si tabernariuus c um co, qui lucernam super lapidem noctu positam, eripiebat, certans, & ut mitteret,M- gello, in quo dolo inerat, verberatus, o ulum ci non data operaestodit, Aquilia non tenebitur, sed si ab eo prior non vapulasset, tenebu
XXXV. 'Si putator um ex arbore ramum, vel machinarius, cum quid deij ceret, homunem Praetereuntem occidit, ita tenetur, si iri publicum verin priuatum locum deiecit, quo iter esset,nec proclamauit ut casus euitari postis et . Culpa enim est quod clim a diligente prouideri potest, non cit prouisum, aut si tum de- nunciatum sit, cum periculum non possct euia
rari quod si nullum iter erit , dolum. dum
375쪽
, ' STNOPSIS. Ex AED PAND. 1IB lx duntaxat praestabit , ne immittat in eum. I. i yt sputator. G a. l. quem viderit transeuntem: nam culpa ab e, at quis b iis- cxigenda non cit, cum diuinare non potuerit, an per eum locum aliquis transitu ius sit r. Di putat. II. nd. Cri pimu Becksb et r. Mummim D, B UDAE.
De his qui deiecerunt vel effuderunt : Tit.
De deiecto rei e fuso amo quomodo de rure fi inuersus quem detur f
Λ Ctioni Legis Aquiliae proxima est tio de deiectis & essulis: si qu is enim
ipse damnum non dederit, scd soric ex coen culo eius,cuius habitationem habebat,alius in eum locum, quo vulgo iter fit, vel in quo con . . sistitur, cum non esset prius proci amarum aliu seu ex uWa uid deiecerit vel effuderit , ita ut alicui noce
deij cientis nomine conuentus & condemn tus est, aduersus deiicientem habet actionen. b. I s.si raro plures, S. in facitum, vel locati , . - αε α H. Parui autem interest,utriam publicus I cus sit, in quo alicui nocitum est, an vero pria uatus, dummodo per eum vulgo iter fiat: pu rblice enim utile est, sine metu & periculo per i tinera commeari,& semper ea loca, per quae vulgo iter fit, eandem securitatem habere debent, iterq; facientibus non publicis vijs hac in re studetur ς pertinetq. haec actio, non tantum
ad ciuitates & vicos, sed de ad vias , qua vulgo
376쪽
σIT. III. DE HIS OVI DEIECER. VEL ETTI . iter fit, si interdiu deiectum sit, non nocte 4: Quod cum suspenderetur, quodue suspensum ' decidit, pro deiecto quoq; baberi magis est: proinde et si quid pendens, effusum sit, quamuis nemo hoc effuderit, Actioni huic locus G
III. Pollicetur vero hanc in factum acti nem Praetor, in eum, qui inhabitat, non in dominum aedium si & habitare dicimus vel in suo, vel in conducto, vel gratuito: hospes plane hac actione non tenebitur, sed is qui hospitium dederiis: Si quis gratuitas habitationes dederit libertis & clientibus, vel suis vel uxorisu ipse corum nomine tenebitur: idemq; est, si quis amicis suis modica hospitiola distribuerith: Horrearius quoq; d conducior apothecae, itemq; qui in hoc duntaxat conductum locum habebat, ut ibi opus faceret, vel doccret, si per operarios corum vcl discentes, vel alios deiectum es iquid fuerit, hac acitione tenebun
IIII. Si plures in eodem caenaculo habitent, unde deiectum est, in quem uis haec actio dabitur i& quidem in solidum, sed si cum vno sue- λ ει ι. s m. cum 3. u. rit actum, caeteri liberabuntur perceptione, sqq. non litis contestatione: praestaturi partem damni , societatis iudicio, vel utili actione, et,qui soluit Si vero plures diuiso inter se caenaculo habitent, actio in eum solum datur, qui in- si mo inpri ct s. h bitabat eam partem , unde effusum est l. iiii rom, V. Datur autem Praetoria haec in factum
377쪽
i . s o PSIS THES, AD PAND. LIB. I x. quantum ex ea re damnum datum iactum udin d LI. in prim σ S. erit, in duplum m: & haec perpetua est, haerebo infactum er es texi di : competit: in haeredem vero non datur':
m dLu rero. f haeeast .m RV reorum pGna constituta est ψ: at l, hoc casu actio. Gai intra annum duntaxat compctit, sed neco. d. o. in priu.c f. ses haeredi nec in haeredem, quia simpliciter poe- cum bamo dk eo rerὐ. nalis est , & popularis p : Ex plui ibus tamen I. De obligat quae qzbi ex hanc actionem desiderantibus , ei poti simum GJη dari debet, cuius interest, vel qui ais nitate si gnatione ue defunctum contingit q. q dis pero. .hace au V I Si vero liber homo , cui nocitum sit, actio. pers dummodo hia- vivat, quantum ob eam rem aequum iudici vimus detur, actio datur, computatis mercedibus, medicis praestitis, caeterisq; impendiis, quae in curatione facta sunt, praeterea operis, quibus caruit aut cariturus est, ob id, quod inutilis est r. AE S. de re rer. ros factus cicatricum tamen aut deformitatis nul-frero ritur. σ I. 'c. b iit la aestimatione factar: sicut nec ve stimen to-s cl. i. S ,ας εμι ' rum stissura vel corruptela huc pertinet atque haec actio ipsi quidem libero homini, cui nocitum sit, perpetua erit, sed si alius experiri
velit, annua crit: neq; haeredibus haereditario g lsraia . e auim iure competit, quippe cum damnum hoc non actio. NUM . libero. st pecuniarium, sed ex bono & aequo ori
VII. Actioni autem illi de deiectis & effusis, similis est haec in factum Praeditoria actio, quae aduersus illos datur, qui ea parte, qua, vulgo iter fieri solet, id positum suspensum uehabent, quod potest, si ceciderit, alicui noce- re: quo casu poena decem aurcorum constituta est:
378쪽
NE IV DE HIS IVI DEIECEst. VEL ERAVD. Hi ς stu daturq; haec actio in poenam decem solidorum, contra omnes dei inquilinos vel domi- v. s. eui similis. I. d. iv nos aedium, siue inhabitent, siue non, qui ti, Deis fit, qua quasi ex domen periculose aliquid positum habent, siue in sed i s ruo. S. habitationis vel camaculi, siue etiam in horrei ergςβ eri. vel cuius alterius aedificii parte, siue nocuit, I
VII I. Si id quod positum erat deciderit & . ι nocuerit, in cuin competit actio , qui posuit, non in eum qui habitauerit, quasi haec actio non sufficiat: quia politum habuisse non utiq; . disi uro. Ssi id quod videtur qui posuit, niti vel dominus fuit aedi-positum. una, vel habitator ': Si filius familias seorsim aet S- liuifamiliis. patre habitauerit, & quid ex carnaculo eius de si iis S s librasa.Id iit. Disiectum effusum te fuerit,sive quid positum pe ' I si x nas.
riculose suspensumve habuerit, cum ipso filio h
agendum est : Si siemus habitator sit, extra H . i. t ordinem corrigitura: sed alias si seruus insciente domino fecisse dicatur, noxalis actio est b.
De noxa libus actionibus: Tit. .
Noxalis actio quare introducta fAduerso quem,cir quomodo citur fl 'αο nodo ex scientia dominus injulidum teneatur e
I. Oxales actiones appellantur, quar non eκ contractu, sed ex no Xa atque maleficio seruorum aduersus nos dantur,qua rum vis & potestas haec est, ut si damnati fueri a D b iis, mus, liceat nobis, deditione ipsius corporis, quod deliquerit, cultare litis aestimati
379쪽
. condemnationis, ut nihil amplius ci l tur actor, quam consequi deberet, si 'se sp ἔς ς de occiso homine e isset q. Quod si iiii yrNOPSIS TVEL AD PAND. LII. I T. si priori iudicio, aestimatio deteriorationis ex a vulnere priostita sit,doli mali exceptione oppi sita, talis moderatio obtineri poterit alterius
ieruus mortuus sit, neq; id medici inscitia aut domini negligentia acciderit, recte de iniurian. d L o si is in occiso eo agitur r. p m. b. u VIII. Competit a Mem legis Aquiliae a y o a ctio hero, hoc est domino in quasnuis scruus iugitiuus sit & si cum Titio & Seio seruus is iiivi. LM eg tu. eiici, deliberante Seio, ser u iis occisus sit, quia repudiante Scio legatum, rctro accre .uisse censetur dominium Titio, Titius in solidum de seruo occiso legis Aquiliae habebit a-ο. L; . Titiser sei ctionem W: s in eo homine, quem redhibiturusa responsis i h lio sum, damnum iniuria datum sit, mihi legis A - . quiliae actio competit, c 5; cum coepero red- ue bl hibere, tibi restituam x: ii seruus haereditarius
i cente haereditate occidatur, haeres, aditata
ae Liris D. SIU - rcdirate Aquilia agere poterit y: si legatus se quis . tius, iacente haereditate occidatur, legatario actio competet, modo post mortem serui, leg tum agnouit: quod si repudiauit, haeredi dabitur /: sed si ipse hiros eum occidcrit, dabia
a. si se si ipse.b iit. tur legatario in eum actio 3. XIX. Liber homo suo nomine habet ut b. L l. fer bino in pris leni actionem: directana non habet, quia d
minus membrorum tuorum iacmo vidcturpater etiam de filio suo in discipbna ciuicato
380쪽
aut vulnerato agere potest, & consequetur, , quod minus ex operis i iij sit habiturus,& im-ς. c siqv mm . ycndia, quae pro curatione secit c : fructuario m a.
quoq; α usuario 'tile iudicium competit
damno dato 4, & u proprietarius seruum vulnerauit vel occiderit, Pro portione ysus fructus, dabitur in eum actio, ut etiam ea pars an- ' ni in aestimationem veniat, qua nondum usu ' e. tia sedera propriet fructus in eo competebat : si seruus bona fide iis kiit.
alicui seruiat, in factum actio posses ri danda f. d ι item Mela. 5 sias erit i , etiamsi dominus eum occiderit g. serhur. X X. Pignori datus serii ps si occisus sit, de g i tri domo bitori actio competit: sed si creditoris inter- cst, propterea quod debitor non sit soluendo, aut quia litem tempore amisit, utilis Aquiliaractio, usq; ad modum debiti, credit ri datur, ue t prosit hoc debitori: ipsi autem debitori in . id quod debitu excedit, actio rcddetur quod ia
s ipse credi or seruum pignori datum occidit vel vulnerauit, poterit & lege Aquilia & pi
gnoraritia conveniri a debitore, sed alterutra h/ ιι sed etsis. h. iit. debitor contentus csse debet Is, cui vesti- o menta commodata sunt,si ea s illa fuerint, non .
h l ebi;Aquilis actionem,sed solus dominus v.
XXI. Aduersus cum autem, qui damnum dedit, actio competit, usq; adeo, ut si unus ex dominis communem seruum occiderit, alter eum, pr qua parte is dominus cst , convcniret. I. rr sed ' eommunem possiti: ser ut autem occidentis nomine domi- emi e bii . nus tenetur, etiam L seruus in fuga sit, is cui m. d ferν- seri bona fide sortiit, non tenetur Si seruus com W-m S serui autem. iit. Munis nicus de tuus, seruum meum occiderit, Aquis rL l ῖο qui ocιidit S i h.