장음표시 사용
12쪽
OG I τ A N v I mihi saepe numero , &me- P Lx an moria Vetera repetenti, perbeati fuisse, Quinte frater , illi videsi in tit, qui in optima republica , cum dc honoribus ς aquoiadi rerum gestarum gloria florerent , quomo-
eum. vitae cursum tenere potuerunt, ut μψ'
vel in negotio sine pereiulo , vel in otio eum dῖgnitate esse zssaei et possent . a Ac suit tempus illud , cum mihi quoque initium
fure tempua εἰλου, eum mihi .st Pal. gr. non alnoscit temptis. iIlud , repositumque est. in sec. ac tertio ab emendatoribus Imra praus Iba fuerit , non conjicio'. Pithoeanus praeter duas illas voces cim i sit & tertiam , quae quidem in primo ι sed aliud quid fuerat ibidem a manu prima . Pal. nonus conveniebat cum editione Veneta anni Μ ccccxxxv III, habebatque nune quidem Oqtie mihi , quomodo tamen nulli praeterea codd. nostri . Aleo judicio probum videtur, ine fuit eum mihi ere. Grui.
13쪽
requiescendi , atque animum ad utriusque nostrum praeelara studia referendi sore , justum , & prope ab omnibus concessum b arbitrarer , 3 si infinitus sorensium rerum labor , 4 di ambitionis oecupatio , c decursu honorum, etiam aetatis flexu constitisset. Quana spe in cogitationum & consitorum meorum , cum grave 4 communium temporum , tum varii nostri casus sesellerunt , nam qui locus quietis vi tranquillitatis d plenissi--is fore videbatur , in eo F maximae moles molestiarum ,& turbulentissimae tempestates exstiterunt. Neque veron bis cup Abus , , . t quo exopta at Ibus f fructus oti, datus est ad eas artes , quibus a pueris dediti fuimus, celebrandas , e Interque nos recolenda S . T A. Nam prima aetate incidimus in ipsam perturbationem disciplinae veteris δε & consulatu aevenimus sn medium rerum omnIum certamen atque discrimen : ee hoc tempus
3. si infinitus forensium. ere. ) Lambinus syllaba priore expuncta
obtruit nobis Anitus , sed contra omnes Pall. novem, quos e Pr Opter consului, praeterque rationem, uix ostendit Franc. Hotomanus libro II. observ. cap. Grύς. q. Et ambitionis Oeeupatio. Hotomanus lib. II. Observ. cap. s. emer,dpt , - in mia quomodo itein placebat GuIieimio', 'abnuunt tamen omnes m T. de quibus Pal. pr. & sec. item Praeterea Pith. . de Μem. cursu non dec'rsu, idem 3. Maxima moles molestiarum . ) Adscivi vocem avoles, quod exta-- ret in illa veteri editione. firmaretque eam Pal. teri. sept. nonus. omisere ceterae membranae ob siniilitii dinem ejus cum voce sequenti. asseruerant eandem dudum auctori nostro Vic orius lib. xv -C' car. I s. Turnebus tib. xv. cap. a. sed nemo obtemperavit. Idem. s. Frauas otu . Ut opis frui dicimur, sic oc otia fructus pro usura aut usu dicitur. Otii fructum labore inuis paramus , ut colen D tis agrum Iaboriosae manus eliciunt ς teqra tructas, quos ad vi- chum percipiant. Sensus est, Cupientibus nobis, & quod majus est 3 optantibus otium darit fructiis otii, id est usura quietis data non est ad artes tum rhetoricas tum philosophicas, quibus a pueris dc aetate prima: dediti fuimus., celebrandas, inter nosque Lec Iendas. celebrantur, quando frequentantur , M saepius tractantur. RecoIuntur autem ., cum mente.repetuntur , ac iterum coluntur. Trajecit copulandi particulam , maluitque , inter Magne, qaam istuc , di ister nos recolendas , ut urpare : ne , quod in oratione vitiosum
est, in heroici carminis finem decideret. Quae componendi Inani testa diligentia, ut in foro & in curia celatur, ita in hoc scripti genete dissimulari non debet . Sunt qui Iegant, Literque nos νες tendas , virtutis hujus ignari , qui nesciant auribus atque rationi cedere praecepta. Strebauιω . . e
14쪽
OGITANT 1 mihi saepenum etd., & me moria. V tora reeetenti. , perbeati suiuo, 'Quinte frater , ill videri solent , quem Opthma reeublica , cum de a honori- a qumbu , rerum gestaraim gloria florerent, Jv0mo
eum vitae cursum tenere potuerunt , Τ ut quomo '
vel in negotio sine periculo , vel in otio do MSS. eum dignitate esse posse ot. Ac ruit Uinpus illud , elim mihi , i. rIT--- Ad huius loci explicationem vid. Turneb.
lib. XXVIII. C. qa. μιν stemus arua, eum mihi. PaL pr. non agnoscit tem pns alitia , repositumque est in sec. ac tertio ab emendatoribus pquid Praus abi fuerat, non conjicio . Pithoeanus praeter duas illas voces omisit & tertiam , quae quidem in primo a sed aliud quid
fuerat ibidem a manu prima . Pal. nonus conveniebat cum editione Veneta anni MCCCC xxxviii, habebatque .Ac nunc quodem susque mabi , quoin . tamen nulli praeterea codd. nostri . Μeo judicio probum videtur ν - nis cum mιλ θω. Grui.
15쪽
milii quoque initium requiescendii atque animum ad utrIus que nostrum praeclara studia referendi sore , justum , & pro-l, iii ara pc ab omnibus concessum b arbitrarer, I si infinitus foren-
bltr. alii. sum rerum labor, Α & ambitionis occupatio, c decursu hoc de cur norum etiam aetatis flexu constitisset. , Quam spem cogitationum & consiliorum meorum , cum graves communium temporum, tum varii nostri casus seselis d plenus terunt, nam qui locus quietis & tranquillitatis d plen Issimus fore videbatur , in eo s maximae moles molestiarum ,& turbulentissimae tempestates exst Iterunt. Neque vero nΟ- bis cupientibus , atque exoptantibus si fructus otii datus est ad eas artes , quibus a pueris dediti fuimus, celebrandas, e interque nos recolendas. Nam prima aetate incidimus In ipsam perturbat Ionemd sciplinae veteris : & consulatu devenimus in medium rerum omnium certamen atque discrimen : & hoc tempus
omne post consulatum objecimus iis fluctibus , quἱ, per
i. Si infinitus forensium. cte. 9 Lambinus syllaba priore expunina .
obitu sit nobis sinitus, sed contra omnes Pall. novem, quos ea propter consului, praeterque rationem , uti ostendit Franc. HOtoma nus libro II. observ. cap. S. Grue. 4. Et ambitionis oecupatio . Hotomanus lib. II. Observ. cap. emendat , ut amo. quomodo item placebat Gulielmio , abnuunt tamen Oinnes missi de quibus Pal. pr. & sec. item praeterea Pith.& Μem. eursu non decursu. Idem . s. Maxima moles molestiarum . ὶ Adscivi vocem moles , quod extaret in illa veteri editione, firmaretque eam Pal. teri. sept. nonus . omisere ceterae membranae ob similitudinem ejus cum voce sequenti . asseruerant eandem dudum auctori nostro Uictorius lib. xvi. cap. xy. Turnebus lib. XV. cap. a. sed nemo obtemperavit . . Idem. 6. Fructus otii. 9 Ut otιo frui dicimur, sic & otii fructus pro usura aut usu dicitur. Otii fructum labore multo paramus, ut colentis agrum laboriosae manus eliciunt e terra fructus , quos ad victum percipiant. Sensus est, Cupientibus nobis, & quod maius est ) optantibus otium dari r fructus otii, id est usura quietis data
non est ad artes tu in rhetoricas tum philosophicas, quibus a pueris Sc aetate prima dediti sui inus, celebrandas, inter nosque recolendas. Celebrantur, quando frequentantur , de inpius tractantur. Recoluntur autem , cum mente repetuntur , ac iterum coluntur. Trajecit copulandi particulam , maluitque, inter nosque , quam istuc , ct inter u s recolendas , ultirpare r ne , quod in oratione vitiosum
est, in heroici carminis finem decideret. Quae componendi manifesta diligentia, ut in foro di in curia celatur, ita in hoc scripti renere distimulari non debet . Sunt qui Iegant, Inrerque nos reco-Iendas , virtutis hujus ignari , qui nesciant auribus atque rationi
16쪽
nos a communi peste depulsi , in nosmetipsos redund xunt.Sed tamen in his vel asper ratibus rerum, vel angustiis temporis , obsequar studiis nostris,& , quantum misi; vel fraus inimicorum , vel causae amἱcorum , vel respublica tribuet oti; , ad scribendum potissim lim conseram . Tibi vero , frater , neque hortanti deero , neque rogant; . nam neque auctor; late quisquam apud me plus valere potest , neque voluntate . II. Ac MIHI repetenda est veter; s cujusdam memo/ae non sane sat ἰs expi cata recordatio , sed , ut arbitror , apta ad id , quod requiris , ut eognoscas , quae viri omnium eloquentissimi, clarissim que senserint de omni ratione dicen
di . V;s enim ut m; hi tape dixisti; quoniam quae pueris ,
aut adolescentulis nobis ex commentariolis nostris inchoata , ac rudia exciderunt , vix hac aetate digna , cc hoc usu , quem ex causis, quas diximus, tot, tantisque conlae uri
sumus s aliquid iisdem de rebus politius a nobis , persectiusque proferri r solesque nonnumquam hac de re a me ἰn dis putat onibus nostris dissentire , quod ego ' prudentissi inorum hominum artibus eloquentiam contineti statuam di tu autem illam ab elegantia. doctrinae segregandam putes, & in quodam ingeni atque exercitation s genere ponendam . Ac mihi quidem saepenumero in summos homines, ac sum- ου mis ingeniis praeditos intuenti, quaerendum esse v sum est , quid esset, cur plures in omnibus f rebus, quam in dicendo s alii a .
admirabiles exst tissent. nam, quocumque te animo,& cogi- tibus. tatione converteris, permultos excellentes in quoque genere
videbis , non mediocrium artium, sed prope maximarum . Quis enim est , qui , si clarorum hominum scientiam xerum gestarum vel utilitate vel magnitudine metiri velit, ν non anteponat oratori imperatorem p Quis autem dubitet ,
. quin y. M eommunἱ peste depuls. J Haud aliter rati. omnes . non video tamen quid sibi velit vocabulum peste. nescio an reponendum pectore dep. aut simile quid; sed potius totum eradicandum est , ut volebat Lambinus . Grur . . g. αὐοniam qua pueri . Haec est scriptura Pall. novent. item p Ith. Hem. & C. confirmatque editio princeps. mendosum istud dixit Lambinus , sed bene, quod caussam nullam reddidit, contentus sequi victor Ium, qui publicavit ouadam pueris. Idem .is. Priadentis morum hΦm num artibus . Ita Pal. pr. sec. duo Memmiani & Pithceanus, & recte . solet enim noster opponere Ptuderi. illi oratorum loqv citati tabularum. vulgata eruat tu morum honi
17쪽
4 DE ..O R Α Υ. Ο R B. quin belli duces ex hac una civitate praestantissimos pen δ
innumerabiles, in dicendo autem excellentes vix paucos proferre possimus ps Jam vero Q consilio , ac sapientia qui regere , ac gubernare rempublicam pollent, multi nostra , plures patrum a memoria , atque etiam majorum exstiterunt 3 cum boni
perdiu nulli, vix autem singulis aetatibus singuli tolerabiles oratores invenirentur . Ac, ne quis sorte eum aliis studiis , quae reconditis in artibus , atque in quadam Varietate litterarum versentur , magis hanc dicendi rationem , , quam cum imperatoris laude , aut cum boni senatoris prudentia comparandam putet convertat animum ad ea
ipsa artium genera , circumspiciatque qui in iis floruerint , quamque multi : sic facillime , quanta oratorum sit , semperque fuerit paucitas , judicabit.' III. N E Q U E E N I M te fugit, g Iaudatarum artiumo onari. Omnium procreatricem quandam , & quasi parentem eam, laudat art.quam φιλοσοφιαν Graeci vocant, ab hominibus doctissimis
, iii, a s judicari, in qua dissicile est enumerare, quot viri, quan-
Geon. ta scientia , quantaque in v suis studiis varietate, & c pia fuerint: qui non una aliqua in re separatim elaborarint, . σἰ i eL sed omnia, quaecunque i possent, vel scientiae pervestiga-ςR ' tione , vel disserendi ratione comprehenderint εο Qu.is ignorat, ii ., qui mathematici vocantur , quanta in obscuritate rerum , & quam recondita in arte , & multiplici, subtilique versentur ρ quo tamen in genere ita multi persecti homines exstiterunt, ut nemo sere studuisse ei
Draeserunt: posteriores sen eis a , quod placuit Uuou verio, quod de bonus senator sententia regat rempubI. & privatorum controversias consilio dirimat. Gr.s.1 I. Convertast animum ad ea ipsa ere. eireumspieiatque . Non Istua modo habent Pall. nostri, sed & olim impressi. sequentes, son on. ct ea ipsa Oe. eiretimspieiae , quique in iis die. idem. Ia. 2uamque misiti isse Deitiime. Sic Pall. quart. sext. sept. M . rotundius sane vulgato multi s νοῦ facillime quod di eiecerat fide unius ms. Lambinus: Idem. I. -iguorat, ii, qui mathematici. J Μathemathos segregat gphilosophis, quod hi aut in moribus, aut in rerum caussis , aut Indisserendor illi aut in arithmetica , aut in geomestria, aut in Urοιogia versantur: quae tres artes ideo ακμε εις, hoc est disciplinae vocantur . quia magna ex parte demonstrationibus , di evidenei ictu in disciplina utuntur . Sunt igitur artes proprie dictae, quae certam praeceptorum explicationem continent et reliquae non tam a res, quam Oblervationes quaedam videntur. Strabatis.
18쪽
se eistiae vehementius videatur, quin, quod voluerit , cors secutus sit. Quis musicis , quis huic studio litterarum, quod profitentur ii , qui grammatici vocantur, penitus se dedidit , quin omnem illarum artium pene infinitam vim , dc materiam , scientia: cogitatione comprehenderit pVerὸ mihi hoe videor esse dicturus, ex omnibus iis, qui irin harum artium studiis liberalisIimis sint doctrinisque versati, minimam copiam poetarum egregiorum exstitisse : atque in hoe ipso numero , in quo perraro exoritur aliquis excellens , si dii; genter de ex nostrorum , & ex Graecorum copia comparare voles , multo tamen pauciores oratores , quam poetae boni reperientur . Quod hoe etiam mirabilius debet videri, quia ceterarum iaartium studia sere reconditis atque abditis E sontibus hau-ν. xxxvi. riuntur : dicendi autem omnis ratio in medio posita , communi quodam in usu , atque in ii minum more de sermone versatur: ut in ceteris id maxime excellat, quod longissime si ab imperitorum intelligentia , sensuque dis unctum . kstrias. In dicendo autem vitium Vel maximum k est a vulgari ge-υ. nere Orationis , atque a consuetudine communis sensus ab
Iv. Αe NE ILLUD quidem vere dici potest, aut plures ia, ι
ceteris i artibus inservire , aut majore delectatione , aut spe arti- uberiore , aut prae mi is ad perdiscenduin amplioribus ecim- λψβ moveri. Atque ut omittam Graeciam , quae semper m et O in elo quentiae princeps esse voluit , atque illas omnium doctrina- Queneti uin inventrices Athenas , in quibus summa dicendi vis inventa est, ct persecta : in hac ipsa civitate profecto nullamnquam vehementius, quam eloquentiae studia viguerunt. Nam posteaquam , imperio omnium gentium constitu to, diuturnitas pacis otium confirmavit, nemo sere laudis ' ocupidus adolescens non sibi ad dicendum sui dio omni enitendum putavit . Ac primo quidem totius rationis ignari, qui neque exercitationis ullam viam, neque aliquod praeceptum artis esse arbitrarentur, tantum , quantum ingenio
selenpia e itastione. Non secus trias Gallicanorum, necn thPall. priores duo . publicati sesentia θ' eognipione , minus riErvose ἔς irationis enim vocabulo significatur coactio & con pressio , qua sepus est in tam variis rebus me molia comprehendenuis . Gras. I. In qMibus summa dicendi vis e e. Gulielm ius putabat vis esse librario. ita Petronius, μmma carminis , sed sic tamen rursum irinitur noster libro I. de oratore cap. 33. circa finem. Idem. A 3 26. Diqitig Corale
19쪽
.& cogitatione poterant, consequebantur. I 'ost autem, auditis oratoribus Graecis , cognitisque eorum litteris , adhibitisque doctoribus , incredibili quodam nostri homines dia.
cendi studio flagraverunt . Excitabat eos magnitudo & varietas , multitudoque in omni genere causarum , ut ad eam doctrinam , quam suo quisque studio assecutus esset, adjungeretur usus frequens , qui omnium magistrorum praecepta superaret. Erant autem huic studio maxima, quae nunc quoque sunt , I 6 exposita praemia , vel ad gratiam , vel ad opes , vel ad dignitatem. In enia vero ut multis rebus possumus judicare in nostrorum hominum multum ceteris hominibus omnium gen-- tium praestiterunt. si Quibus de causis , quis non jure miretur, ex omni memoria aetatum , temporum , ci Vitatum , tam exiguum Oratorum numerum inveniri p Sed nimirum majus est hoc quiddam, quam homines opinantur, & pluribus ex artibus studiisque collectu in .n'Rid ς' V. n QVIs ENIM aliud in maxima discentium multitu- ''- dine , lanima magistrorum copia, praestantissimis hominum. MSS. ingeniis , infinita causarum varietate, amplissimis eis quentiae propositis praemiis, esse cauta putet , nisi rei quandam incredibilem magnitudinem, ac difficultatem s Est enim de scientia eomprehendenda rerum plurimarum , sine qua Verbolum volubilitas inanis atque irridenda est et & ipsa oratio P. B. conformanda non soli im electione , sed etiam constrifction
verborum ; di omnes animorum motus, quos hominum g
neri rerum natura tribuit, penitus pernoscendi,quod omnis vis ratioque dicendi ἰn corum , qui audiunt , mentibias' aut sedandis , aut excitandis Q expromenda est . Accedat eodem oportet lepos quidam , iacetiaeque & eruditio libero digna , celeritasque,& brevitas & respondendi , & lacessendi, subtilὶ venti state , atque urban tale conjuncta . Tenenda praeterea est omnis antiquitas exemplorum qia QIridi vis: neque legum, aut juris civilis scientia P negligenda est.
1 S. Nam quid ego de actione ipsa plura dicam e quae motu cOxx s. Proposita pr/mia .9 Pall. & Gallieani expositis . quod vel ideo revocandum , aut utrunque expungendum. satis en ini erat praemia . Idem Immerita suspicio & concepta praeter omnia vetustatis testimonia . Eenos quoque in BIS. invenimus exposita quod sequutus sum , cum sic in Quinctiana c. ar. eximio praemio seserat exposito . Gron.
20쪽
poris, quae gestu , quae vultu , quae vocis consormatione , ac varietate moderanda est , quae sola per se ipsa quanta sit, histrionum levis ars & scena declarat : in qua cum Omne Sinoris, & vocis , dc motus moderatione elaborent, quis ignorat, quam pauci sint , suerintque , quos animo aequo spectare possimus p Quid dicam de thesauro rerum omnium memoria, quae nisi custos inventis , cogitatisque rebus , &verbis adhibeatur, intellἱgimiis , omnia , etiam si praeclarissima suerint , in oratore peritura Quamobrem mirari desinamus, quae causa sit eloquentium paucitatis , cum ex iis rebus universis eloquentia constet, quibus in singulis elaborare permagnum eii: hortemurque potius liberos nostros , ceterosque , quorum gloria nobis & dignitas eara est , ut animo rei magnitudinem complectantur , neque iis aut praeceptis , aut magistris, aut exercitationibus , quibus utuntur omnes , sed aliis quibusdam se id , quod expetunt , consequi posse confidant VI. A c M E A quidem sententia nemo poterit esse omni
laude cumulatus orator, nisi erit omnium rerum magna Ium , atque artium scientiam consecutus. Etenim ex rerum
cognitione efflorescat, & redundet oportet oratio: quae nisi q iubest , res ab oratore percepta & cognita inanem quandam habet elocutionem , & pene puerilem . Neque vero ego hoc tantum Oneris imponam nostris praesertim oratoribus in hac tanta occupatione urbis , ac Vitae , nihil ut iis putem licere nescire .. quamquam Vi S Oratoris ,
professioque ipsa bene dicendi, hoc suscipere , ac pollicerix videtur, ut omni de re , quaecunque sit s proposita , ab eo
ornate , copioseque dicatur ..
Sed quia non dubito , quin hoc plerisque immensum, infinitumque videatur , & quod Graecos homines non solum ingenio, di doctrina, sed etiam otio , studioque abundantes, partitionem quandam artium fecisse video, neque in univerio genere singulos. elaborasse , sed seposuisse a ceteris dictionibus eam partem dicendi, quae in serens bus disceptationibus judiciorum , t aut deliberationum versaretur,ia id tac mor unum genus Oratori reliquisse ; non complectat in his libris 'amplius , quam quod huic generi, re quaesita,& multum dita putata, summorum hominum prope consensu est tributum . Repetamque non ab incunabulis nostrae veteris puerili iaque doctrina: quendam ordinem praeceptorum , sed ea , quae quondam accepi in nostrorum hominum eloquentissi-A morum ,