Marci Tullii Ciceronis Opera quæ supersunt, omnia, cum Asconio & scholiaste veteri, ac notis integris P. Victorii, J. Camerarii, F. Ursini & selectis P. Manutii, D Lambini, J. Guglielmii, J. Gruteri, J.F. & J. Gronoviorum, J.G. Grævii, & aliorum quam

발행: 1731년

분량: 619페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

morum , & omni dignitate principum , disputatione esse versata : non quod illa contemnam, quae Graeci, dicendi artifices , & doctores reliquerunt 3 sed cum illa pateant, in . . is, dip Qin xuq te sint omnibus, neque ea interpretatione meab;j Iri. aut ornatius explicari, aut planius exprimi possint, v dabis

Gron. hanc Veniam, mi frater, ut opinor, ut eorum, quibus sumi a dicendi laus a nostris hominibus concessa est , auctoritatem Graecis anteponam . 'di. VII. CUM IGITu R vehementius inveheretur in

causam principum consul Philippus , Drusique tribunatus pro senatus anctoritate susceptus infringi jam , debi-x dici mi-litatique videretur x dici memini , ludorum Romano i 'ium diebus L. Crassum , quasi colligendi sui causa , se in

Tusculanum contulisse . venisse eodem , socer ejus qui meis rat, Quintus Mucius dicebatur, & M. Antonius, homo de consiliorum in re publica socius , & siimma cum Crasso familiaritate conjunctus . Exierant autem cum Ipso Crasso adolescentes & Drusi maxime familiares , di in quibus magnam tum spem maj ros natu dignitatis suae collocaram , C. Cotta , qui rum tribunatum plebis petebat, & Ρ. Sulpicius, qui deinceps eum magistratum petiturus putabatur. 16 Hi primo die de temporibus illis, deque universa repi blica , quam ob causam venerant, multum inter se usque ad extremum tempus diei collocuti sunt. Quo quidem in sermone multa divinitus a tribus illis consularibus Cotta deplorata , & commemorata narrabat, ut nihil incidisset postea civitati mali , δ' quod non impendere illi tanto ante vidissent. o Eo autem omni sermone confecto , tantam in Crasso hu-n ani-I . cum igitur vehementius inveheretur, cte. Inter Iocutores legit , non veteres illos dicendi rudes, non etiam vivos aequales suos obvios invidiae , sed disertos homines Crastum de Antonium , quorum mor te cestarat invidia . Adjungit iis Scaevolam iurisperitum , ut Co reS ap probante, plus sit auctoritatis in fabula. Subiicit duos adolescentes eloquentiae percupidos , ne magno natu viri frustra de eloquentia praecepisse videantur . Ludos Romanos , diesque nefastos, tempus DPpOrtunum capit, quoniam occupationum civilium rationem habuisse decuit, quae tempore ludorum remittuntur . Strebatis. Ist. Drusique Tribtiuatus. Vide Livii Epitom. το. & Ir. 3. Florum . I . Plinium de Viris Illustribus cap. 66. Appianum I. de Bello Civili. Oros. s. c. I 8. Gothors. auod non impendere illi. J vide Turneb. cap. q.

22쪽

manItatem fuisse , ut, cum lauti accubuissent, tolleretur omnis illa superioris tristitia sermonis et eaque esset in homine jucunditas , di δ0 tantus in jocando lepos, ut 3 dies inter eos curiae fuisse videretur, convivium Tu seu Iani . Postero autem die , cum illi majores natu satis quiessent, et & in ambulationem ventum esset a dicebat, tum Scaevolam duobus spatiis tribusve tactis dixisse , Cur non imitamur, Crasse , Socratem illum , qui est in Phaedro Plat nisὸ nam me haec tua platanus admonuit a quae non minus ad opacandum hunc locum patulis est diffusa ramis , quam illa , cujus umbram secutus est Socrates, quae mihi videtur non tam ipsa aqvula, quae describitur , quam Platonis oratione crevilla : ν & quod ille dur ssimis pedibus se-y iii M. cit , ut se abjiceret in herbam , atque ita illa , quae philosophi divinitus ferunt esse dicta , loqueretur ι id meis pedi-hus certe concedi est aequius . Tum Crassum , Immo vero aueommodius etiam a pulvinosque poposcisse , & omnes in iis p. a. sedibus , qtiae erant sub platano , consedisse dicebat . VIII. In I, uT Ex pristino sermone relaxarentur ani- Iomi omnium , solebat Cotta narrare , Crassiim sermonem quendam de studio dicendi intulisse. Qui cum Ita esset exorsus: Non sibi cohortandum Sulpicium de Cottam, sed magis

utrum

zo. raartis ἐκ beando lepos9 Pall. duo illἱ priores loquendo e neque aliter Gallicani duo , facitque pro eo superius illud cap. s.

Aceedast eadem spor et lepos quidam . Gruter.

I. Dies . . euria ere. Id est , ut convivium Tusculani videretur fui sie dies, quo curiales una epulantur. Quidam aliter hunci um intelligunt, sic distinguentes: tit dies inter eos, euria fui evideretur e convivium Tusculani. Lamb. Non possum probare interpretationem Lambini , capioque simpliciter, diem transactum in rebus severvis , ut solet, ubi agitur incuria. convivium autem suin se pro iocund late loci otiique. Grat. aa. Est in ambulationem venetim esser; dieebast tum navolam ere. ita Pall. duo . Lambinus id recepit quidem , sed delevit dicebas. quod tamen in mss. Omnibus. vulgata omisso ct hybebat, in ambo

νιntum esse dieebat, tum Mavolam . Idem.

I. Cur non imitamur, Crasse, saerarem illum. in Plato In eo dialogo, qui 1 Socratis amico Phaedro dictus est Phaedrus, Socratem facit librum pallio Phaedri obtectum videntem . de haec asentem τλλλα που δη-καριζαμενορ ι ναγνωμεν iΣωκ. δευ ἔκτραπω μοι κωτου eti 'Iλισσι, ἰωασν, & quae plura lequuntur. Strabeus. Ad opacandum hunc locum. ὶ Pith. & Memmii unus, pla*nitim: quod taIe Putabat Guliel nitus , ut in id inquiri posse putaret. Palatini adhaerescunt vulgato, nisi quod quidam pecupandum . alii Upecaudam . Grui.

23쪽

titrumque collaudandum videri , quod tantam jam essent facultatem adepti, ut non aequalibus suis sollim anteponerentur , sed cum majoribuS natu compararentur . Neque Veto mihi quidquam , inquit, prie stabilius videtur, quam posse dicendo tenere hominum coetus, mentes allicere, Voluntates impellere quo velit : unde autem velit, deducere. Haec una res in omni libero populo , maximeque in pacatis, tranquillisque civitatibus , praecipue semper floruit, seminperque dominata est . 3 i Quid enim est aut tam admirabile, quam ex infinita multitudine hominum exsistere unum, qui id, quod omnibus natura sit datum, vel solus, vel cum paucis sacere possit paut tam jucundum cognitu atque auditu, quam sapientibus sententiis gravibusque Verbis ornata oratio, & politaὸ aut tam potens , tamque magnificum , quam populi motus, judicum religiones , senatus gravitatem , unius oratione converti pQuid η tam porro resium , tam liberale, tam munificum, Σ potio quam opem ferre supplicibus , excitare afflictos , dare salutam Pear tem , liberare periculis , retinere homines in civitate ρ Quid

' autem tam necessarium , quam tenere semper arma , quia sis,. bus vel tectus ipse esse possis, vel provocare a integros , vel visoris- te ulcisci lacessitus f Age vero , ne semper forum, subsel-sb N ' lia , rostra , curiamque meditere , quid esse potest in otio is ria,e.. aut jucundius , aut magis proprium humanitatis, quam sermo facetus , ac nulla in re rudis p Hoc enim uno praestamus vel maxime seris, quod colloquimur inter nos , & quod exprimere dicendo sensa possumus , Quamobrem quis hoc non jure miretur, summeque in eo 3 3 elaborandum esse arbitretur , ut, quo uno homines maxime bestiis praestent , in hoc hominibus ipsis antecellat λ Ut vero jam ad illa summa veniamus s quae vis alia potuit aut dispersos homines unum in locum congregare , aut a sera , b. inaus.agrestique Vita b ad hunc humanum cultum, civilemque

deducere, aut jam constitutis civitatibus , leges, judicia, jura describere pΑc , ne plura , quae sunt pen E innumerabilia , consecter , 36 comprehendam brevi , sic enim statuo , persecti oratoris moderatione , & sapientia non solii in ipsius dignitatem, sed& privatorum plurimorum , & universae reipublicae salu

. 23. Hoc enim uno vel maxime prassamus feris. 3 Aristotelis in Epist 'aia Alexandrum τετο εφιν , ω P λοιπων ζωων

24쪽

LIBER PRIMUS. IItem maxime contineri. Quamobrem pergite, ut facitis,

adolescentes : atque in id studium , in quo estis , incumbite , ut di vobis honori , & amicis utilitati, di rei publieae

emolumento esse possitis . IX. TUM Scru voL A comiter, ut solebat , Cetera, Isinquit , assentior Crasso , ne aut de C. Laelii soceri mei, P. Lxxxv. aut de hujus generi aut arte , aut gloria detraham : sed illa 'duo , Crasse , vereor , ut tibi possim concedere : unum , quod ab oratoribus civitates & ab initio constitutas , & saepe conservatas esse dixisti : alterum , quod , remoto sero , concione, judiciis , senatu , statuisti , oratorem in omni genere sermonis , & humanitatis este persectum . Quis enim tibi hoc concesserit, aut initio genus homi- sonum in montibus ac silvis dissipatum , non prudentium consiliis compulsum potius , quam disertorum oratione delinitum , se oppidis , moenibusque sepsisse δ aut vero reliquas utilitates, aut instituendis , aut conservandis civitatibus

non a sapientibus & fortibus viris , sed a disertis , & ornate

dicentibus esse constitutas pΑn vero tibi Romulus ille aut pastores & convenas con- Πgregasse , aut Sabinorum connubia conjunxisse , aut finitimorum vim repressisse eloquentia videtur, non consilio , &sapientia singulari ρ Quid enim p in Numa Pompilio, quid pin Ser. Tullo, quid p in ceteris regibus, quorum multa sunt eximia ad constituendam rempublicam , 36 num quod eloquentiae vestigium apparetὸ Qujdὸ exactis regibus, tametsi ipsam exactionem mente , don lin sua , persectam L. Bruti esse cernimus) c sed deinceps Oinma, nonne plena consilio- - S., rum, inania verborum videmus λ ιs Ego vero si veli in & nostrae civitatis exemplis uti, & aliarum , plura proferre possim detrimenta publicis rebus, quam adjumenta per homines eloquentissimos importata : sed , ut reliqua praetermittam, omnium mihi videor, exceptis, Craia se , vobis duobus , eloquentissimos audisse Ti. & C. Sempronios , quorum pater , homo prudens , di gravis , haud

as. Num quod eloquentia vestigium apparest. Sic habent editiones , nec potest displicere. In ΜS. tamen vidi secundam vocem non ex stare, quod si recenseas cum prioribus , non videtur requiri. De Servio Tullo quem hic asnoscunt universi , nescio quid statuendum sit . Certe cum videantur in hoc religiosi esse viti docti, quia in scriptis sic reperiebant , atque etiam Cicero lacestbrem Numae videatur innuere, eo quod procedens ordine ceteros regesa,pellet s forsan scripsit de tertio Tnlla. Gronori

25쪽

11 DE ORATOR A

quaquam eloquens , & saepe alias, & maxime censdr , saluti rei publicae fuit, atque is non accurata quadam orationis copia, sed nutu atque verbo libertinos in urbanas tribus transtulit 3 quod nisi secisset, rempublieam , quam nunc vix tenemus, jamdiu nullam haberemus . At vero ejus filii diserti , & omnibus vel naturae vel doctrinae praesidiis ad dicendum parati, eum civitatem vel paterno consilio , vel avitis armis florentissimam accepissent, ista praeclara gubernatrice , ut ais, civitatum cIoquentia δε rem publicam dissipaverunt. X. QP I D p LEGES veteres , moresque majorum τquid p auspicia , quibus & ego, re tu , Crasse , cum naagna reipublicae salute praesumus , quid p religiones di caere

moniae , quid s haec aura civilia , quae jampridem in nostra

familia sine ulla eloquentiae laude versantur , num aut inventa sunt, aut cognita, aut omnino ab Oratorum genere tractata λ

Equidem de Ser. Galbam memoria teneo, divinum hominem in dicendo, & M. AEmilium Porcinam , di Cn. ip d perpuli- sum Carbonem , quem tu adolescentulus d perculisti, igna' rum legum , haesitantem in majorum institutis , rudem tirjure civili: & haec aetas nostra , praeter te , Crasse , qui tuo magis studio, quam proprio munere aliquo disertorum ,

jus a nobis civile didicisti , quod interdum pudeat, juris

ignara est.

Quod vero in extrema oratione , quasi tuo iure, sumsisti, Eries, ' oratorem in e omnis sermonis disputatione copiosissimoso mone . posse Versari, id, nisi hic in tuo regno essemus , non tu L. mb. lisse in , multisque praeesse in , qui aut interdicto tecum

am Verbo libertinas in uνἔanas. Hoc et Iam antea secerat Fab. Max. Tribus urbanae quamor': eaeque rusticis postpositae. varr. Ir. de Re Rustica in prooemio, adde eundem 3v. de lingua Lat. Gothis a8. Remp. dis avertine. 9 Ita pall. novem. sed enim Pithoeanus , di paruerunt; forsan dissuraverunt, annotatum Gullielmio . Grur. ap. -Iriique praeissem. ὶ Haud aliter quoque Pall. aliquot. meli res nihilominus, praessem, quomodo in cu fis ante Lambinum. Idem. Adscripsit Pater exemplari tuo, Iegendum praesta essem ut Pro Μuxena s. μι crviis didieit, multum vigilaυit , laboravist , prasto mulιιs suis. Bruto sε. quibus quidem causis ru eriam, Bruνe , prasto fuisti. Pro Plancio xx. Huie ausirine, prs hae laborant , huis si prasto fuerant, x axius se eιvitatibus Fuia facturos putatist . In qua lentetitia tamen nescio an fuerit perpetuus. Nam id ipsuin sorian nunc Cicero in unum verbum contraxeIit. Greustus.

26쪽

contenderent, Io aut te ex iure s manu consertum Voca rihahurirent, quod in alienas possessiones tam temere irruisses. P.are . Agerent enim tecum lege primum Pythagorei omnes , 4a atque Democritici, ceterique in suo g genere physici, Ii vin- g genere dicarentque ornati homines in diccndo & graves , quibuscum tibi D justo sacramento contendere non liceret. Ur- al;. lite gerent praeterea philosophorum greges, jam ab illo fonte ii vindidi capite Soerate , nihil te de bonis rebus in vita , nihil de s xς rivalis , nihil de animi permotionibus , nihil de hominum mne, . motibus, nihil de ratione vitae didicisse , nihil omnino MUGrnix Liae siste, nihil scire convincerent : &, cum univerti in te impetum fecissent, tu in singulae familiae litem tibi intenderent.

Instaret Academia , quae , quidquid dixisses , id i te ip- 63

sum scire negaret. Stoici vero nostri disputationum suarum 3 6 tr

atque interrogationum laqueis te Irret rum tenerent.Peripa' gate eo

tetici autem etiam haec ipsa, quae propria oratorum L putas geret.

sts.Pearce. 3 . Aut te ex iure manum eonfer um vocarent . Latine dicimus, manus, & manum, non manu conserere. mauum conser um igitur

Rr ibi debet , seu mansis, non manu conferrem. Lamb. R . Uero hunc locum explicat fuse c. . lib. I. singularium, ubi citat Ageli. lib. xx. c. 6. quo docet conseri manum in re atque in loco prae senti apud Praetorem et contra in absenti ex iure manu consertum vocari. Conferere autem manum nihil aliud est , quam id , quod Pro meo repeto , manu prehendere . Ex jure igitur Crassum alii manu consertum vocarent : id est, litem illi apud Praetorem intenderent, quod in alienas possessiones irrui stet , ea trihuens oratori , quae estent aliarum propria doctrinarum , de ea quasi prehendentes manu pro suis repeterent . Nam de qui servum olim .

aut quidvis aliud vindicabat, injecta manu suum este dicebat. Ovid. lib. I. Amor. Eleg. Et dicam, mea sunt, ἐήιciamque manus . Et libro II. amor. Inileiam dominas in mea iura manus. 3 I. iusta saeramento e tendere non liceret. 9 Saeramenrum litis genus

erat, simile sponsionis. Varro. Et qui retebat , & qua inficiabatur. de aliis rebus utrique quingentos aeris apud Pontificem deponebant, de aliis item rebus certum numerum assum . Qui iudicia autem vicerat, suum sacramentum a sacro auferetiat, victi ad xis rariuiri redibant. Sacramentum dixit pecuniam lite depositam apud Pontificem. Dccepti sunt qui Ieserunt hic apud pontem , non apud Pontificem . Sensus est igitur, Plii Iosophi discipli natuni posseisione dejecti, tecum interdicto contenderent, quemcid modum ii qui ab atro dejecti sunt: aut vindiciarum litem tibi intenderent , ded,sciplinas sitas assererent: aut iure possent agere tu cum , & deinposita pecunia Contendere. Srrebant 33. Stιοd Diqitir Corale

27쪽

esse ad jumenta , atque ornamenta dicendi , ab se peti viniscerent oportere: ac non solum meliora , sed etiam multo plura Aristotelem , Theophrastumque de his rebus , quam omnes dicendi magistros scripssisse ostenderent . MIssos facio mathematicos, grammaticoS , musicos , quo ς tum artibus vestra ista dicendi vis ne minima quidem socie-iuuk ita late Montingitur. Quamobrem ista tanta , tamque muIta , profitenda , Crasse , non censeo . satis id est magnum , quod in potest. m potes praestare , ut in judiciis ea causa , quamcumque tu US. die is , melior & probabilior esse videatur : ut in concion;- . bus & sententiis dicendis ad persuadendum tua plurimum valeat oratio: denique ut prudentibus diserte, stultis et Iam vere dicere videaris. hoc amplius squid poteris, non id mihi videbitur orator , sed Crassus sua quadam propria, non communi oratorum saeuitate posse . s XΙ. Τ U M I L LE , Non sum , inquit, nescius, Scaevo Ia , ista inter Graecos dici , di disceptari solere . audivi en inisummos homines , cum quaestor ex Macedonia ven Issem Athenas , florente Academia , ut temporibus illis serebatur, a chii 3δ quod eam n Carneades , & Clitomachus , & A se hi negmades. obtinebant. erat etiam 33 Metrodorus , qui eum illis una Pς t e. ipI um in um Carneadem diligent iis audierat, hom; nem

omnium

a. suod eam carneades o clitomaehus . 9 lloc & multis seque n. tibus locis accuratissimus Pearce Carneades mutavit in Charmadas, cum . temporis ratione vix , ac ne vix quidem , Scaevola potuerit audire Carneadem. Multis igitur Praeterea argumentis , hanc suam emendationem ut nobis probet, non opus est' verum, cur non dixit, quid hac in re deberet celeberrimo Gronovio, qui illi monstravit Uiam ad lib. II. c. 88. cum nemini turpe sit fateri perguem proseceris ' Ceterum Ionsius lib. II. c. I . quem a cicumronovius loco citato indicat, Turnebum exagitat, 'uod Adversarior . lib. X. c. I s. in verbis Plinianis Charmades non Charmidas legerit. Stanteius Pari. IV. Hist. Philos in verbis Diogenis Laertii, ex Apollodoro na trantis Carneadem mortuum olympiade CLXII. sine

dubio inendunt esse confirmat, atque ejus natale tempus referen dum esse ad a.dinum a Diogene indicatum . Excutiant hanc rem me Otiosiores. Verbur .

33. Metrodoruι . 3 Hic pictor sult & philosophus, de quo Plinius

hoc modo Lib. XXXV. c. I - thenis erat eo tempore Metrodorus pictor, idemque Ph losopbus , magna in utraque scientia auctoritatis ; itaque eum L. Paulti s devicta Perseo petisset ab Atheniensibus , iae quam probatissimum Diti sophum mitterent sibi ad erudiendos liberos, itemque pictorem ad exeo te. mdum triumphum , Athenienses Metrodorum elegerunr,

28쪽

mn Ium indicendo, ut serebant , acerrimum, & copio-ssinum. vigebat auditor Panaetii ἰllius tui bine sarchus 3 o Citio. & peti pateticio Critolaus & Diodorus Iai Diod. Multi erant praeterea p praeclari in philosophia , & nobi- Peβrce .les, a quibus omnibus una paene q repelli Voce oratorem a gubernaculis civitatum , excludi ab omni doctrina , rerum- η' R ηη γque masorum scientia , ac tantum in judicia & conciun- p clariculas , tamquam in aliquod pistrinum , detrudi, & eom- MSs. ct

pingi videbam . . q voce re

Sed ego neque Illis assentiebar , neque irarum disputati pelli.uem num inventori , de principi longe omnium in dicendo gra- Ivis limo , & eloquentissimo Platoni , cujus tum. Athenis cum r Carneade diligentius legi Gorgiam:quo in libro, hoe maxime admirabar Platonem , quod mihi in oratoribus hi, si

irridendis ipse esse orator summus videbatur . verbi enim Pearee. controversia jamdiu torquet Graeculos homines , contentionis cupidiores quam veritatis . . .

Nam si quis hunc statuit esse oratorem , quἱ tantummodo Α' injure, aut in judiciis possit, aut apud populum , aut in senatu copiose loqui, tamen huic ipsi multa tribuar, & conee dat necesse est. Neque enim sne multa pertractatione omnium s rerum publicarum , neque sine legum , morum , s rerum juris scientia , neque natura hominum incognita , 36 ac moribus, in his ipsis rebus satis callide versari, dc petitε po- test . qui autem haec cognoverit, sine qu bus ne illa quidem minima in causis quisquam recte tueri potest , quid huic abesse poterit de maximarum rerum scientia ρ Sin oratoris nihil vis esse , nis composite , ornate, copiose eloqui : quaero , 37 idipsum qui possit assequi sine ea scientia , quam ei non conceditis p Dicendi enim virtus, nisi ei, qui di-3 . Et Peripatetici critolaus is Diodorus . ) Pall. duo potiores . item tres Gulielmiani, Critolai Diodorus I quod ob angustias temporis non examino, alii faciant licet . Grui. 3s. In oratoribus irridendis . Pal. sec. & Pith. respuit pronomen in . 8c sic alibi locutum annotavit Gulielmius; no1ninatim lib. iv. ad Atticum Ep. x. Idem. 36. O c moribus. I Recte , etsi praecessit morum , quod reposui fide membranarum omnium , cum prius fuisset moras . prius enim signat consuetudinem gentis publicanii istud vero privati cujusque indolem . Idem 3 . Id ipsum qui possis adsequi. Verbum postremum in Μ s. non vidi, licet de eo nihil notaverint alii . Id autem non alienum a Cicerone sole docent toties in eo obvia posse plurimum, minimum, oram , dc Paulo ante Praecedens, hoe amplius si quid peteris . Gron.

29쪽

16 DE ORATORE

. Orse, Wa, de quibus dicit, v percepta sunt, exstare nota

potest. 49 Quamobrem, si ornate loeutus est, sicut v sertur,& mihi. v ει sertur videtur, physi eus ille Democritus; materies illa fuit x phy-

ω hVsee qua τ Ornatus vero ipse Verborum, oratoris pu- .d.is. tandus est . Et, si Plato de rebus a civilibus controversiis remotissimis divinitus est locutus , quod ego concedo : si item Aristoteles, si Theophrastus , si Carneades in rebus iis, de quibus disputaverunt , eloquentes, & in dicendo suaves, atque ornati suerunt e sint hae res , de quibus disputant , in aliis quibusdam studiis: oratio quidem ipsa propria est hujus unius rationis , de qua loquimur, di quaerimus. Etenim videmus , iisdem de rebus jejune quosdam , & exiliter, ut eum , quem acutissimum serunt, Chrysippum disputavi y Philos se , neque ob eam rem ν philosophiae non satis secisse,quod

non habuerit hanc dicendi in arte R aliena facultatem . alii. XII. ID ERGO Interest γ aut qui diseernes eorum, quos nominavi, ubertatem in dicendo , & copiam , ab eorum exilitate , qui hac dicendi varietate & elegantia non utuntur ρ Unum erit profecto , quod ii, qui bene dicunt , asserunt proprium , compositam Orationem & ornatam , di artificio quodam & expolitione distinctam . Haec autem oratio , si res non subest ab oratore percepta & eognita , T. R. aut nulla sit necesse est , aut omnium irrisone ludatur. . Quid est enim tam furiosum , quam verborum , Vel optimorum atque Ornatissimorum sonitus inanis, nulla subjecta sententia , nec scientia s Qui equid erit igitur quacumque ex arte , quocumque de genere , id orator, si , tanquam clientis causam , didicerit, dicet melius , & ornatius,quam ille ipse ejus rei inventor , atctue artifeX .s a Nam si quis erit, qui hoc dicat, esse quasdam oratorum proprias sententias , atque causas, & certarum rerum forensibus cancellis circumscriptam scientiam ι fatebor equidem in his magis assidue versari hane nostram dictionem 1 sed tamen in his ipsis rebus permulta sunt, quae isti magistri, qui

rhetorici vocantur, nec tradunt, nec tenent.

ιι Quis enim nescit, maximam vim exsistere oratoris in a maia hominum mentibus vel ad iram, aut ad odium,aut dolorem xime . incitandis, vel ab h sce iisdem permotionibus ad lenitatem, miser cordiamque revocandis quae nisi qui naturas liciminum s38. Rua nisi quὸ naturas cte. Passeratii coniecturam recepit Lamis binui, quare nisi . non necessario. certe invitis mss. Grur. Sed vi- de Diqitigod by Gooste

30쪽

mἰnum , vimque omnem humanitatis , causasque eas , quibus mentes aut incitantur, aut renectuntur , penitus

perspexerit, dicendo, quod volet , perficere non poterit. Atqui totus hic locus Philosophorum b proprius videt ut: neque Orator , me auctore , unquam repugnabit et sed , licii, o cum illis cognitionem rerum concesserit, quod in ea solum prius. illi voluerint elaborare 3 tractationem orationis , quae sine illa scientia nulla est , sibi assumet. Hoc enim est proprium Oratoris, quod saepe jam dixi, oratio gravis , & ornata, & hominum sensibus , ac mentibus accommodata .XiII. Q U IEus D E rebus Aristotelem , & Theophrastum scripsisse sateor . Sed vide , ne hoc , Scaevola , totum sit a me . nam eao , quae sunt oratori cum illis communia , non mutuor ab illis r isti quae de his rebus disputant , Oratorum esse rencedunt. Itaque ceteros libros , artis isti suae nomine, hos rhetoricos & inscribunt, & appellant. Etenim eum illi in dicendo incideri ut loci quod persae pe evenit ut de diis immortalibus , de pietate , de concor'. dia, de amicitia, de communi civium , de hominum de gentium jure, de aequitate , de temperantia, de magnitudine animi, de omni virtutis genere sit dicendum , clamabunt, credo, omnia gumnasia , atque omnes Philosophorum scholae , sua haec esse omnia propria ; nihiI ominnino ad oratorem pertinere . Quibus ego , ut de his rebus omnibus in angulis, consumendi otii causa, disserant, cum concessero , illud ta- Νmen Oratori tribuam , & dabo , ut eadem , de quibus illi , 6 p tenui quodam , exanguique sermone disputant, hic cuni

de an non hic merito suspecta sit vox hominam, quae sane nihil adfert boni. Quippe & modo ante posita est, ut omnino nullus lector eam subintelligere nequeat; & ipse Cicero eam videtur abi

gere, dum sicut nunc ait uaturas υιmque omnem humanitatis , in capite I . similiter refert de naturis humani generis , quod est plane idem. At cap. II. dixerat neque natura hominum ineognita . His ad de, quae Gruterus contulit ad caput 36. Ut omnia icias, in codice Oxoniensi vox ea non est . Gronov. -39. De communi eivium , de homiuum . Lambinus heic frustra fiuctuat. nam ius eommune eiυium est publicum. hominum , est privatum. Gulielmius. Grute . . o. Tenur 'uodam , exanguique sermone . Exangui sermone Lamb. ea manu scripti libri auctoritate . Translatio sane venusta de Ciceroni uitiata. In orator. ad Brut. Nam σνationis subtιtitas Ecc. etsi enim ηρn plurima sanguinis est, habeat tamen Deciam inlaquem oportet o .& au ad Here n. exangue genus orationis, dixit, Brut. Est a Pal. sec.

SEARCH

MENU NAVIGATION