장음표시 사용
11쪽
XVII De Vlta, Fatis ac Scriptis Framisi BAL INI IC. quo
XX. De Vita, Fatis ac Scriptis Barthoc CHEsII et Gidonis PA ciRoLi , deque eorum Interpretandi genere. 331 I. De lurisprudentia , Divinarum Humanarumque rerum
I. Obseruatio Historica de Iure Papiriano ad Leg. a. f. a. et f. 36. Dig. de Orig. Iur. pag. III. Epistolae Amoebaeae inter Virum Clar. E. O. A. C. PAGεu-STEcHERVM D. et Pros Iur. In Herbornensi Athenaeo Ordinar. et B. GortL HEiNEcclvM in ili. Frisiorum Acad. Ant cessi Guibus de sensu Legis i. D. de Curat. Furios et genuiana lectione Lexu a 8. D. M Probat. amice disceptatur. 9III. Praefatio ad Iac CvIΑci I Opera omnia cur1S Car. AAmb. FA3ROTI edita M. γῆ IV. Programma de variis Saturninis , Iureconsultis. 78
12쪽
Viam aestiuo hoc semestri historiam iuris publicis
praelectionibus illustrare constituissem : non concinnior mihi , quem ducem ea in re sequerer, Dccurrit libellus, quam ΤΗΟΜAsII nostri Delmeatis historiae iuris quatuordecim abhinc annis cum Anthriboniano FRANC. HOTONANI edita a GEORG. BEFERO. Enimuero auspicatus hunc laborem sta-ttin animaduerti, elegantem illam , quam auditoribus meis commendaueram , delineationem in paucorum esse manibus, ct Vix tantam hic reperiri exemplarium copiam,
13쪽
ut audientium usibus suffectura videretur. Hoc ubi resciuit auctora facile, quae est insignis eius in me beneuolentia, permisit, ut lihellum,
a quam plurimis desideratum, typosrapho cuidam recudendum darem. Et ita quidem factum est, ut novam iam, nostrisque typis exscriptam videas hanc delineationem historiae iuris pulcherrimam , sed solam tamen, et ab Hotomani Antitrihoniano seiunctam. Laudauit nuper hoc opusculum BuRC. GOTTHELFFSTRVVIVS in protegom. Histor. iur. S. 26. pag. 8. illudque breue quidem, at iustum uocauit utriusque iuris com pendium. Sed dum statim addidit, non satis esse adcuratum : ego quidem , quae eius sit sententia, scio cum ignarissimis. Si enim ea histo'ria parum adcurata illi videtur, in qua multa perperam et contra m ni mentorum fidem posta sunt: quo pacto hoc compendium iustim voca re potuit ' aut cur non errorem aliquem in tam dissu se opere suo nota uit Z Sin vero ideo minus adcuratus ipsi est libellus, quod breuis est, nec tanto allegationum adparatu onustus incedit e meminisse debuit laudatissimus auctor, delineationem scripsisse Thomasium, cui non conueniunt tot notarum atque allegationum laciniae. Si cui tamen hic lihellus sitim mouerit, ut doctrinas breuiter hie signatas distinctius fusiusque explicatas videre gestiat e ei reliqua auctoris eruditissimi opera abunde satis facient. Primos paragraphos 4 I. egregie illustrant libri duo
de naeuis iuris prudentiae anteiusinianeae , ad quos nos ipse doctissimus auctor remittit. Quae de naeuis ipsius iuris Iusti manet obseruantur a g. qa. ad s. 68. ea conferenda sunt cum praefatione, illis libris denaeuis iuris prudentiae anteiuslinianeae praemissa. Historiam iuris Germanici antiquam. quae s. 69. seqq. exponitur , non parum illustrabit Dissert. de morum cum iurescripto contentione: quemadmodum et ea, quae S. 99. de iure canonico obteruantur , luculenticis exposita sunt cum in Cauietis iuris ecclesiastes, tum in notis egregiis ad Lancellotum. De iuris Saxonici et Sueuici antiquitate nonnulla obseruata sunt in delineatione hae S. II T.
sed iis iungenda Cupitis Uecta iuris sudatis Germanici f. seqv. Ad
illustrandam historiam iuris Lubccentis, de qua f. IOT. facient notae ad Conradi Sinceri Dissertat. epistolic. pig. aa .seqv. in quibus etiam pag. 8.
multa reperies , qu bus hi itoriae de controvirlia doctorum iuris et sca-hinorum , quae s. T3. seqq. huius delinei. tionis exponitur , lux adisiundi possit egregia. Addendae tamen simul sunt notae ad Melchioris ab Ollen Testamentum, dc Annales isti libro subiuncti, in quibus haec inera egregie caeduntur. Denique quae sub finem delineationis devia hodierno iuris Romani, formandoque rae statu controucrsae mouentur, ea omnia auctor singulari dissertatione uberius proposuit a. I Tis. Haec sunt, benevole lector, quae mOncre Visum eil. Tu frueis
14쪽
II. DE VULIT. STUDII ANTIQUIT. IN IURIS PRUD.
PRaeclare illi mihi mereri videntur de uniuersa iuris prudentia,
qui legibus nostris ex antiquitatibus foenerantur lucem, earumque genuinum sensum ex ipset rei Romanae statu ita eruunt, ut lectores suos nihil, quod ad eam rem pertinet, ignorare patiantur. Quamuis enim hanc obscuram , quam vocant, diligentiam rideant homines barbari , soli glossatorum sapientiae innutriti, & id per omnem vitam agentes, ut aliquando Vultures togati haud postremi audiant : ab e rum tamen stolida opinione semper ego sententiam meam seiunxi, et seiungam, quoad vixero , longissime. Iureconsulti est, leges adplic re laetis obuenientibus, et eas quidem leges, quas forum nostrum recepit. Quum vero non uniuersum ius Romanum receperit Germania , sed illas tantum leges , quae rei publicae nostrae formae ac conditioni concinnae videantur: facile unus quisque animaduertit , quas receperimus leges, quaeque in foro nostro vigeant, non nisi eum intelligere posse , qui, quibus rationibus adducti Romani haec sanxerint, adcurate compertum habeat. Quod si enim lex quaedam ita comparata sit, Vt Germanorum rei publicae non magis , quam Puero Her culis cothurni, quadret e certissimum est , eam in Germanicis foris ex sulare, & numquam recipi posse s ne insigni imprudentia. Atqui rationes caussasque legum non ex glossatorum et pragmaticorum lac
nis , quid enim illi tenebriones viderint i sed ex ipsis init
rioris antiquitatis fontibus haurimus. Quare quum isti homines mis Tam atque obscuram nostram diligentiam iure sibi videantur ridere rIicebit et nobis iure nostro uti, et ridere Herculeos pragmaticorum Iabores, qui, ubi de usu vel non usu legis incidit quaestio ,mille drisionum volumina, totidemque consiliorum, definitionum , obseruationi/m practicarum , practicarum practicatarum, et relationum grandioris staturae libros euoluunt , vel incertiores inde redituri, quam dudum fuerant, vel ipso
Croeso se existimaturi beatiores, si casum, ut elegantissime loqui solent. in terminis terminantibus timenisse sibi videantur. Ad has lapicidinas
15쪽
et latomias illos, prout merentur, condemnauit adcuratioris antiquistatis atque interioris iuris prudentiae ignoratio. Quodsi enim leges: carumque caussas et rationes recte intelligerent: magni, profecto illius laboris maximum sacerent compendium. Viderunt hoc olim Cui Acii HOTOMANl , BuDAEI , Pl THOE , R AE VARDi , at quanta nomina, &nostro aevo iureconsulti praestantissimi idem litterarum praesidium magnopere inculcant. Sed quemadmodum semper pauciores , qui sapiunt, reperiuntur : ita surdis cecinerunt canuntque fabulam. Quin eo res rediit, ut quo magis quisque genuinae iuris prudentiae ignarus , quoque ve satior est in insulsissimis pragmaticorum libellis, eo altiore supercilio despiciat viros iureconsultissimos, ct nonnumquam doleat corum Vicem, quos putat aliquando magnum in iuris prudentia nomen consequi potuisse, si suo exemplo has theoreticas nugas, tanti iis est solidior litteratura i parcius attigissent. Liceat mihi iam hos homines suauiter ridere, qui eos in tenebris versari, et ad caussas agendas, id est, ad auream illam homines gere emungendi praxin ineptissimos putant, quihus genuinam Θεωριαν cordi esse intolligunt. Hi sane boni viri ipsi Cui A-CIO , si reuiuisceret, status mouerent controuersam , eique si ad forense adipiraret regnum , auctores essent, ut primo poculum Lethaeum exhauriret, quo eum Omnium nugarum theo reticarum caperet obliuior
deinde eum aliquot practicas praeticatas deuorare , et sormulas clausulasque libellandi, sit venia malae pragmaticorum grammaticae, P excipiendi , replicandi, duplicandi, leuterandi, supplicandi, adpellandi,
testes producendi et re producendi , saluandi, excipiendi , addo et calumniandi , confundendique omnia ediscere iuberent. Vix enim tantae sapientiae capax esse existimant humanum ingenium, ut quis in soropossit operae pretium facere, qui per omnem vitam barbariet non adsueuerit. O miseros homines, qui omnem in eo iuris prudentiam postam esse credunt, ut quis praeter umbratilem illam formularum scientiam , et vulgaris iuris prudentiae confossi mae praecepta nihil didic
rit l O iniquos rerum aestimatores, qui tam solliciti sunt de s nibus humani ingenii regundis, ut eos male in soro versari opinentur , qui in theoria paullo diutius inutilem , uti ipsis videtur. Operam collocarint. Quasi vero tam subtilis ac abstrusa sit illa pragmata corum sapientia , ut nemo admitti possit ad horribile istud secretum, nisi per omnem vitam barbarie probe sit initiatus, eiusque insignis stupiditatis plura ediderit documenta. MARCvs TULLivs CiCERO. maximum illud, quod usquam enituit, ingenium . succensens pragmaticorum superbiae, alicubi minatur, se si mi, homini Occlipato, stomachim moverint rabulae.
16쪽
restio iureeonsiuisum professurum. Eadem sponsione, ut opinor, eum illa rabularum cohorte contendent solidiores iuris periti, se , licet numquam in foro ruperint ilia, breui professiiros esse pragmaticos, si sibi sua stultitia placere pergant. Laudandum est praxeos studium, et
commendandum adolescentibus, ad maiora natis, nec arbitror me tam
esse in eo hospitem, ut de re ignota iudicare videar. Sed praxi sine
adcurata theoriae atque antiquitatum notitia tolliare , ad eamque aliis praeire viam, idem mihi videtur, ac dare operam, ut iuris prudentia pereat. Quae quum ita sint, iam inde ab eo tempore, quo me sum reum Numen in hac statione collocauit. eam mihi ipsi legem tuli, ut cum usu atque exercitatione ipsam solidiorem iuris prudentiae theoriam coniungerem, et quantum in me est, eniterer, ut pares sint auditores mei in utraque disciplina. Quum vero leges sine solidiore antiquitatis ae litteraturae cognitione intelligi nequeant, nihil adhuc re liqui feci, ut meis interiorem hanc iuris prudentiam recluderem. Hinc non solum Antiquitatum Romanarum , iuris prudentiam illuserantium,fnragma edidi, quod praeter spem ita virorum eruditissmorum calculos tulit, ut de altera editione mox videatur cogitandum : verum
etiam illud aliquoties praelectionibus publicis ita interpretatus sum,
ut liceat mihi huius operae fructum uberrimum ad conscientiam reser re meam. Breui sequetur Antiquitatum Germanicarum Tomus prior,
in quo iuris patrii origines, et principia magno labore, nec minore, ut arbitror, lectoris fructu exposui, ostendique, pleraque iura hodierna , quae vulgo vel e iure Romano, vel ex nouissimis legibus derivantur. ipsis antiquissimorum Germanorum legibus et consuetudinibus, debere originem, nisi quod iuris peregrini admixtione fuerine inquinata. Prodibie ille in sorma quarta , quam vocant , quia ita sub
manibus creuit labor, ut uno tomo totum Opus concludere non potuerim. Ne vero interea in Romanis rebus otium mihi fecisse videare duo in studiosae iuuentutis utilitatem facere statui. Primo enim conis
feci Commentarium historicum et iuridicum ad legem Iuliam et Pseptam Poppaeam, cuius utilitas, uti spero, per plura iuris nostri capita se diffundet , qui statim post nundinas vernas simul cum Antiqtiitati-ώus Germanicis sub praelo sudabit. Deinde ab eodem tempore subinde publici iuris faciam rariores doctissimorum virorum dissertationes , quae ad illustrandum ius nostrum egregie facere videbuntur , quasquefitistra aflliue in tabernis librariis quaesiuerunt harum rerum studiosi. Harum primus iam prodit fasciculus, tres complexus exercitationes, a viro celeberrimo, Iacopo PERIZONIO, maeno Belgii ornamento, ad-A 3 curat
17쪽
s II. DE UTILIT STUDII ANTIQUIT.
eurata diligentia elaboratas, et ante hos quadraginta tres annos coniunctim editas in forma, quam vocant, octaua. Harum una illustrat legem Voconiam , magnis adhuc inuolutam tenebris, ex quibus se vix expedire potuerunt viri doctissimi. Et quamuis haec lex, GELLio
teste, iam pridem oblitterata fuerit per opulentiam ciuitatis: multa tamen ob rationes Voconianas , ut Iu Llvs PAvLLus loquitur, sanx runt leges Romanae, ad quae , ab hoc lumine si destitutus fueris, non poteris non caligare. Quare non minus utilitatis ex hac dissertatiuncula capient iurium studiosi, quam ex ANTON ii AvGusTi Ni deIege Velleia , ANTONII CONTU delete Iulia malasatis , BARNABAE BIGsso Nil ad legem Iuliam de adulteriis, FRANCISCI BALDv IN I de lege Voconia , Fatadia , Aquillia, GERARDI NooDTIl de eadem lege Aquil-tia, FRIDERICI BRvΜΜERl ad letem Ciliciam , CORNELII van BYNKER Mogκ ad legem Rhodiam de iactu, IACOBI GOTHO FREDI, IOANNIs DC PAR Ei A et KAΜEZ DEL MANEANO ad legem Papiam Poppaeam , IA Colli RAEvARDI ad legem Scriboniam , et EPHRAiΜi GERARDI ad I xem Fusiam Caniniam luculentissimis commentationibus. Quos libellos
omnes eo magis in oculis ferunt eruditi, quo minus Vulgo versantur in iureconsultorum manibus. Primum opusculum potius ad antiquitates Ebraeas, quam Romanas, videtur pertinere, videlicet ad consitutionem diuinam de leuiratu. Et sane non minus per Ebraicas, quam Romanas res PERIZONius circumtulerat vividam Indolem, tantumque praestiterat in utrisque , vi alterutris solis per omnem vitam videretur inuigilasse. Enim vero et hic reperiet iuris Romani cultor, quae in usum suum conuertat; nonnulla etiam, quae admiretur. Multa sane de nominibus Romanorum, multa de adoptione , aliisque huius generis antiquitatis capitibus obseruat auctor, quae apud alios seu Dira quaesiveris. Denique postrema exercitatio nummos illustrat rariores t ex iis vero quantum saepe lumen antiquitatibus , ipsique iuris rudentiae adi uigeat, norunt omnes, qui non plane alieno ab his deiciis animo sunt. En primum, quem nunc tecum communicamus, fas
ciculum. Addituri eramus quaedam his similia : sed is, qui sumtus facit , vir honestissimus , sua interesse existimabat, ut hic fasciculus ante nundinas vernas praelo exiret. Hinc sola Perizonia nunc edo, idque eo libentius, quo minus dubito, quin hie vir eruditissimus, etiam sine comite, satis uni cuique se sit commendaturus. Alterum fasciculum, et reliqua, de quibus fidem tibi meam obstrinxi, proxime expecta, et his conatibus meis faue. Vale. Halae, ex Museo, ipsis non. Mart. ITaa.
18쪽
DE ARTIS CRITICAE UTILITATE IN IURIS PRUDENTIA. DEQUE BONI CRITICI OFFICIO.
R F . o σε EX quo ego cum elegantioribus litteris, in quibus me a puero non inficior mediocriter esse versatum, iuris prudentiam interiorem coniungere studui: statim mirifice adamare, ac veluti in oculis serre coepi iureconsultorum humaniorum volumina, meaqne interesse existimavi, ut ea diurna nocturnaque versarem manu. In primis autem exosculatus sum illustre, quod aetate nostra illuxit, ingenium CORNELII vAN BYNRERsHOER , ICti summi, cuius ego lucubrationestam avide semper peruolutaui, ac si diuturnam veluti sitim explere Cuperem. Quamuis enim non ignorarem, alium.esse eorum gustum , quibus nihil, nisi quod Barioli aut Baldi lucernam olet, ad palatum esse solet: ego tamen, meum sequutus senium , alias mihi quaesiuidelicias, easque in BYN RER&HOERII similiumque scriptis abunde re seri, admiratus praecipue viri eruditissimi iudicium acre, ingenium solisers , iuris scientiam inusitatam , ac denique incredibilem, quo omnia sua condire solet, cultum orationis. Nihil sane eius in operibus mihi se umquam obtulit, nisi exquisium, elegans , et cum cura pensi latum , nihil , quod iam ab aliis saepius dictum obseruatumque fuerit, nihil, unde non doctiores recedere possint meditationibus seuerioribus adsueti. Equidem quod ad me attinet, tantum ex eorum lectionne fructum cepi, quantum nescio, an ex libet Iis paucissimis. I Quum vero mea omnia cum auditoribus, quibus me dudum consecraui, communicare soleam: facere non potui, quin doctissimi viri opuscula atque obseruationes subinde collaudarem , commendaremque . iis quam maxime. Sed doluerunt ilo vicem suam , quod obseruatio-
19쪽
, IN IIII. PRIORES LIAB. OBSERVAT:
nes istu exquisitissimas saepe in tabernis frustra quaerererit, aut repe
tas aliauanto maiore pretio comparare tenerentur. Vnde eo maiorem
enta i/ si illo iuit, si dentiae studiose gratiam 1 me
stimo bibliopolam , qui obseruationes astas suo sumtu praelo reddidit. quo plures illas adhuc frustra quaesiuisse noui. consilium , neque ci vetus illud : καλας, oγα - , 2 - ς .Lito. Quandoquidem vcro aliquid praefari iussus sum aeterno OzeII.
memor veteris adagii, quod vino vendibili nonop ς dicit, nihil addam de celebotimi auctoris singulari docti a se insigni artis emicae in iuris prudentia nostra utilitate nonnulla, quae mihi in mentem veniunt, comment bor . . . t r. Duo scilicet sunt hominum genera , iuris prudentrae aeque periculo . Alterum Gπερκ κων, Vti vocare soleo, qui veteres iuris libros non aliter ac reliquos auctores tractant, et de iuris prudentiae nexu et usu parum tolli
citi, nihil per omnem vitam agunt,quam ut urant, secent, legesque suo atrio fingant refingantve, iam syllabam nihil tale meritam expungente, aliam temere admittentes in textum , quam tamquam peregrinum InlQco Non suo errare, unus quisque deieraret. Alterum eorum , qui bini omnis critica sordet, quiue, si quis vel litterulam in corpore isto Iuli: nraneo sollicitet, 1latim Quiritium fidem inclamant, et Hannibalem alui Portas vagari, fremunt. Vtrumque hominum genus dici non pol l . quantum detrimenti adserat solidiora viris prudentiae. Si rnam ita lic rei salcem criticam in leges immittere, inhil vi ab illa relinquatur zctum. tqu variantium lectionum sarragines in Immensum ac mintentur : qvid, quaeso, certum In legibus rostris superfuturum putaοῦ
quod sorum an temerabit ille ingeniorum prurit Z linge, re in se lege tueri, eamque ipsis solis radiis scriptam esse. Quid tunc mSane si hie in caussidicum inciderit paullo ingeniosiorem, statim tum illum in mendo cubare clamabit, et moJo illum male ut unctum queretur, modo glossema in textum irrepsisse adseuerabiΣNux Lit ergo verba pro lubitu , prouocabit ad codices , nescis qw- , san et Cul AC Io, CHARONDAE, HALCA o,vEL Lo denunciabit testimonium, tantum Vς ' mam actori eripiat. Quo vero demum criticum allud bellum cu det, nisi ut lit antes aere emuncti ex incertis sani Incertiores, Ciudices, sibi nondum liquere Hen idem iurant , emu
principis interpretationem , tamquam ad oraculum coniugiant Llyhoe forsan In animo fuit I V s T I N I A-o augusto Ini et fglis scribi corpus iuris, et commentarios in illud fieri C
20쪽
tuit. l. a. f. II. 22. et l. 3. S. 21. 22. C. de Vet. iure enucl. Non enim omnes interpretationes, sed υπερκ otiae istos commentarios pra
cipue prohibuisse Imperatorem , vel, inde patet, quod paraphias satis liberam paullo post molitus est ille ipse THEor Hi LVS , quem concinnando corpori iuris adhibitum a IusTINlANO miste constat. At vero nec rectius consuleretur iurisprudentiae, si artem criticam ex illa plane proscribendam , et in solas grammaticorum umbras r legandam existimaremus. Scire teres , non hoc est, verba earum tenere, sed vim ae potesatem, inquit CELsus L. IT. D. de legibus. Hanc autem legum vim ac potestatem quis rite teneat, si ipsa earum verba numeris Platonicis obscuriora sint, et saepe certum sensum non fundant ' Eius modi vero tenebris non pollunt non veteres iuris libri esse
inim luti. Pandectarum editiones omnes, quae circumferuntur, ex Plorentino illo canae vetustatis codice manasse, iam ab AN Io Nio Av-GUs TlNO Emendat. Dbr. I. cap. I. et FR. I AVR ILLO in praefat. pandent.
Flarent. ipsoque. BYNKEBsΗOFKlo in praelatione obseruationum d ni onstratum est. Et tamen quot menda in ipso illo codice deprehenduntur Z quot locis a Florentina discedunt editiones uniuersae r Inciderunt iuris nostri libri in manus scribarum indoctillimorum , quibus, quod scriberent, non magis notum iist, quam doctis auiculis , quod canunt. Inciderunt in manus glossatorum , qui nullis linguarum litterarumque praesidiis instructi, codices deprauatissimos nec accurate emendabant, nec interpungebant scite. Incidcrunt in manus typographorum rarum diligentium , sui codices niale scriptos, prius exprimebant litteris plerumque minutillimis, et quae emissilios correctorum oculos facile iugerent. Nisi ergo mera sonaniare prodigia velis, fatet dum profecto erit, fieri non potuisse, quin multa in iure nostro sint corrupta. disiecta ac paene desperata Quid quaeso hic futurum, nisi ars critica pararet medicinam, corruptaque integritati; disiecta loco suo; desperata sanitati pristinae restituerit ρ.Neque existimandum prosccto , otium posteris sectile ALCIATos. AvGusTi Nos, Cui AClos, c o Tlos , BUDAEOS, FABRO S. Vi GL los, aliaque toris prudentiae lumina. Maius est istud augiae stabulum , quam ut illi repurgando illorum industria su fecerit. Multa reliquerunt intacta , multa emendarunt parum feliciter, et saepe doctissimis istis hominibus accidit, quod medicis etiam peritis, qui nimia cura ex aegris saciunt valetudinarios. Similiter illi nimio emendandi vel studio vel pruritu , aliquando eo rem redegerunt , vita ipse
IusTINIANus , si redeat, vix opus suum agniturus sit , modo ne prorsus , uti allentam repudiet, ceu iam suo tempore conquestus est FB AN C. HOTONA Nus in Anti triboniano cap xv. Opus ergo hodie num cratis