장음표시 사용
71쪽
II. Hoe autem externum regimen Ecclesiae pertinet ad suminam potestatem, sive Principem qua idem, etsi ab Ecclesia ali num , vel infidelem, aut mulierem, vel insantem; cum sit pars, ut in scholis loquimur, potentialis semini Imperii, nee ab eo sepu
18. Porro ad approbationem sententiae, quam suscepimus, cuae res explanandae sunt. Prima, quae-ham tint ea, quae Deus necest,rio exigit. suoque tantum judicio visit esse obnoxia. s I9. Dein, quae res ad sacra peditinentes non sint ejus naturae, Uerum abesse, aut diversimode se
Eo. Necessaria Dei praecepta sunt vel naniralia vel revelata. Naturalia , de quibus actum supraeap. z. Videlicet, quae necessit,tem , aut turpitudinem habent
2I. Nam ejus rei discretionem non habemus ex sola informatione , vel exemplis aliorum, ut quidam inutiliter volunt; sed Deus cordibus nostris, quod indubit,to sentire queamus, eam impressit, ut Paulus de gentibus adserit, cap. I. N 2. Rom. x 22. igitur naturae prae-
cepta conscientiam generis huma. ni ita obstringunt, ut imperio civitatis nullam mutationem reci,
pere possint. 3 23. Dei praecepta sunt. quae Deus benigno, tilva justitii
sua, ad salutem corrupti S perditi generis humani, per filium sium procurandam , ministerio Prophetarum S Apostolorum munifestavit, ct sacris utriusque se deris libris conprehensa voluit. 9 24. strum . capita credimus
a Deo esse, non ex autoritate coetus praesentis fidelium, quem E cissam vocamus ; Neque ex historica fide miraculorum, quibus olim in terris obsignata legum
25. Φoniam efficacia rationum illarum fundamento auctoritatis humana carere non potest, in eam. que reselvitur, ita, ut credulitas magis, quam certa fides esse ub
26. Neque etiam solis nitimur indiciis, S argumentis, veritatem sanctimoniamque scripturae ita per suadentibus, ut naturali quoque rationi convincendae suficere pos
27. Sed largitur Deus vere a dentibus testimonium spiritus sui, quo de veritate eorum, quae acris AE L s. ix. 0 ἀ ι. I r6. 0 d. l.
72쪽
eris literis ad salutem suam ne eessaria continentur, certi, inti- minue sint adseverati,
I. ad Corinth. c. 2. v. q. 9. I 2.13. ad Rom. 8. IS. I 6. Gal. 4. 6. ad
nulli quam solius Dei judicio imperioque esse subjectam. ee
29. In universum igitur, quicquid ad internum jus conscientiae pertinet, seu naturale, sive re-Velatum , cum Immediate subditum sit Deo, ipsius duntaxat iussio prohibitioque in illis spectari debet; ideoque nulli Imperio Civili vel Ecclesiastico quic. quam iuris est in illis, vel prinhibendis, vel augendis, vel mu
so. Pertinet igitur sine dubio
33. Hanc sequitur , IUS CLδ-vIuM quod dicitur, esse mere ecclesiasticum, S a caetu fidelium contra cujuslibet homines condi. tionis sibi aggregatos recte exer
ceri. λ 934. Non quod juris aliquid
coactivi habeant, sed quatenus se iblis duntaxat, quos sciunt esse pollutos, subucunt. li 33. Quam ad rem necessum est, competere Ecclesiae aliquod Jus cognoscendi de moribus, & pronum tiandi indignos gratia caelestium rerum. mm 36. Idque etiam ratione docti Ana, non quod eam. alii imper te queant, sed denuntiare possit nidissentientibus, se non posse cum illis habere cultum eundem, S signa communis gratiae, quamdiu ad jus illud internum ita sentire se profitentur, ut in tute ex sacris literis petenda est, i summam doctrinae salutaris impine cujus ratio soli Deo debe-igere videamur. nn
cohaeret facultas eXercendi condentus fidelium , eo numero, qui ad excitandam religionem , credentiumque communionem , sit necessarius. hli 32. Eodem spectat judicium de sugiendo illorum consortio, qui fictam fidei adseverationem mO-37. Denique, Doctores sibi, &Rectores, qui in omni coetu sunt necessarii , praeponere possitne Melesiae. ooJ38. Atque haec omnia, ignaris quoque, ct invitis Imperantibus, fieri posse consentanium est; scut ab Apostolis, primisque Christianis, ex mandato Domini, con
73쪽
sy. Sed modus, ct tempus , aliaeque circumstantiae, exercendi illis jura, hoe est, edendi conse sonem fidei, instituendi conventus atque censuram, adeoque tinta ratio gubernandi caetus credentium , non est ita propria Ecclesiae, ut Summae Potestati hac parte nihil juris aut inspectionis sit comparatum. sqq) o. Sia uidem confessu Christia-lnorum, Ialva religione, fideique concordia, haec res aliter atque aliter se habere potest. rr 4r. Ratio igitur regiminis si elisiassici, ii potestate rumma praescribi posse videtur , modo nihil a Domino prohibitum instituatur, ut toties dictum. 0s 42. Multo magis in consiliis &conciliis praesulum, Legatos Rei-huph adesse, tam juris quam po litices ratio permittit, ct saepenumero postulat. it 43. Proinde S in illis , quae ad jus externum spectant a collegiis presbyterorum ad potestatam Civilem appellari posse munifestum est. vv
l. Facultas eligendi Doctores rectius quidem omnino coetui fi-
delium ipsi totum relinquitur. Non tamen videtur ad internum S inseparabile jus constientiae referendum. xx 43. Modo non admittantur, quam qui a peritis rerum sacrarum idonei ad docendum sint judicati; omnibusque potestatis conis querendi refutandique libera de
46. Personas, & bona Ecclesiasticorum , Imperio Civili nullo jure subduci, extra controversiam collocamus; ut S publicis praestationibus ac paenis, Propter commissa Legum , sine dubio sunt
47. Etiam ut ob malos mores , caust cogntia , non tantum stipendio, quod e publico capiunt, sed & munere docendi certo loco
48. Bona tamen Ecclesia in usus Reipubl. Potestates convertere non possunt; nihilo magis quam res cujusque privati. et)49. Quia Ecclesiam esse caelum a civitate distinctum, secus , ac vult Hobbes, nobis inbubitatum
est, dc ex dictis jam liquet a
So. Quatenus tamen Respublica, ct Ecclesia aliter servari nequit , aut ob causat Valde pias ,
74쪽
alienari possunt; quoniam ad tales usus vel maxime Comparata esse videntur. 4 SI. Bona autem corruptae Ec-ςsesiae, modo Christianae, dica.ta, licet addito fine superstitioso, fuisse & manere Ecclesiastica, etsi professio religionis emendata fuerit, dicendum putamus. S)52. Perinde nec in hoc casu talia bona ab Imperantibus distrahi, vel in usus profanos converti possunt, sed vitio ordinationis sublato, in religiosos usus, piosque converti debent, argumentol. 16. P. de Uufr. leg. S eorum quae modo diximus. 6 53. Si quoque Princeps hoc suum jus externum in aliud Collegium , aliamve personam singularem, Episcopi, Superintendentis, aliove titulo, transferre velit Mercitio tenus, potest equidem, modo nihil ei tribuat, quod aco ore Credentium separari non
S . Caeterum esse liberum summis potestatibus, dissidere a cultu recepto, non minus quam privatis , ipsa res loquitur. 8 5s. Nec ideo cives principi obsequium negare possunt, quod de sacris aliter, quam Praevalens populi sui multitudo, sentiat. 9
s6. Quin imo jus habere sum. mas Potestates symmγstis suis A
blicam cultus exercitium permittem
di, in universum quidem, indubitatum videtur. a Gs7. Quin ct jus prohibenia aliter sentientibus habent, ne publicos
solennesque conventus habeant , ne majoris corporis unionem stubili regimine forment. II) i58. Sed ne omnino conveniant, ne doctores ullos habeant. ne libros legant, ne Deum suo more colant, id abscisse prohiberi ne
s9. Multo minus externis paenis ob haec novissima saevire licet, quia sanctio, quae pars legis est, non potest habere locum , ubi lex ipsa
eo. Sed interdicere civitato heterodoxor, salvis vit1 atque se tunis, si expedire judicet, eum posse exstimaverim. Quoniam hoc praemunimenti adversus propugationem potius, quam supplicii rationem habere potest. si )6I. Etiam ut essestias aliqui omris publici illis praecludantur; volui, ne munera publica snsuli,
ne coetus eorum i testamentas ca
75쪽
Melesiae praesulibus competat im j iis, competat jurisdictio circa rura; an sumnae potestati illud potius tribuendum p Posterius affirmatur, quatenus nihil hoc to- tim repetendum 3 in his, quae a I eo praefinita sunt, . mucatur. 63. Caeterum . non Vimus de eo, quod jure fundamentati in una
quaque civitate de religione queat esse constitutum. i 7 l6 . Etiam de ' potestate vera I m', non de principe , qui imperium habeat imminutum .imuimur. Denique, non de s ditiosis, neque blasphemis, ne improbioribus haereticis. in quos gravius omnimo animadverte
Go refelluntur diverse opiniones. LX sundamento distinctionis in
ter externum , inter m*ue regimen Ecclesiae, q iam ut caput ruperioris doctrinae posuimus, patet, quid de reliquis a medio recedentibus sententiis existiman
a. Si enim circa Ecclesiam non pauca vertantur, quae imperio civitatis subdici nequeant, quemadmodum probavimus , perperam Potestas earum rerum alii e trae civitatem constituto adstribitur.
maxime esset vicarius regni, quod Christus habet in terris, quod ni imium procul abest a vero . tamen
nihil haberet juris, nisi in his, quae Deus suo setius judicio addixit. c
4. Sed hujus rei argumentum constat immensa disputatione, qu dudum alii plenilume sunt de
I. Propius a vero abest altera sententia de presbyteriis , quorum. ct saluberrimus & necessarius est usus; modo non nimium ad ipsa 'quoque jura Imperii, potestas eo. rum obtentu regendi conscientias
76쪽
etiendatur; cuius rei specimen sementia quid desideretur, ex his in Belgita Leicesterano tempore, ' quae superius dicta fimi, intellipneque minus postea, luculentum potest . si habuimus in Magna Britannia. e j Io. Ius enim praelud i a rem. 6. Certum est, nihilo plus ju- ηυnisne fidelium eos, qui de sdesis habere presb3teria; quam ip- male opinantur , dominaeque
se habeat eaetus Credentium, a quo '; professionem moribus prostituunt, Ius suum, ad ea curanda, quae a Credentium Metu; non posse neg multitudine commode administia- ri, nec consequenter ejusmodica
ri nequeunt, adipisci debet. s lisus cognoscendi, existimamus. h r. Imo stabilis S legitimus o l ii. Sequitur quintas enis
do. habendi consistoria , exer- tentia, qtir omnem sacrorum εο
eendi audientiam, S disiciplinam, religionis causam imperio sudis lege certi collegii: Pastores S cIt i)Presbyteros eligendi, omnemque II. Quin imo contrariam opse Ecclesiam gubernandi, sine uenia nionem inter fundamenta sediti, ct auctoritate summae potestatis , num periculqsissima refert, aucto constitui atque teneri non potest; s resque illius .. suavi convicio Ap inulto minus dioecesium,provinci, salarim Rationis in repat. γ rumque conventus generales. g I3. Hinc colligit: in causam, 8. Quia talis ordo non potest ut in aliis omnibus institutis, quae 8ici nominatim a Deo imperatus, sunt ἐφ' . . , si quid certi ab unuct Ecclesiae praescriptus; unde versa civitate servandum, hoc hmanet sub iis, quae a dispositio- Summo Imperio esse praescribemne summae potestatis pendent , i dum. n) modumque ab eius arbitrio acci- Is Sufficit ad hoc resutandum pium. b) . quod diximus, Imperium civit, ' ub Sequuntur duae posteriores iis non habere locum in his, quae sententiae, quarum prior Ecclesiae t Deus specialiter praescripsit, nihil juris , quam docendi, mu- est sine dubio fides, de conmemulumque monendi ossicium, sine i ita juris naturalis. o . . . ullo vigore distiplinae , aut ani- Is. Unum adhm ad id, in madversione . concedit. In qua idem Habes urget, sententiam F a de , seu I ri Ibi . s. 33. G ibid.
77쪽
de eausa fidei & sancti is supedi naturali, hoc scilicet incommodo, si vera inquit, non visuare rationem mei nostrae reidere juberemur , arat luare non unus
quispue quid faciendum Mi st, ex
propria i itius inspiratione, quam ex praeceptis Imperansium , aut recta r rione aestimaret. p . Facillima ad ineptam ob-aectionum responsio est; Rationem minime exclusi ab his, qui in re bus fidei necessariis lumen spirituale praedicant; neque enim dogmata . quae ratione non perceperint, sibi dicunt revelari. Q . 17. Proinde nihil ex illis est,
cuJus non rationem reddere possint. S debeant. e scripturis apud eos, qui in divinitate scripturae acquiescunt. obsignatio & pe suasso spiritualis nihil ad alios per net; sed hactenus ejus lapis ly- ius hie est, si cum literis sacris chnveniat. r)I8. Instat Hobbes: Cognitionem de bono malo spectare ad singu- ω, seditiosa, inquit, oratioci ia. l. I. Alibi ex phicatius , ct quidem , est , illa luot rebellise
num cassa fuit, qua docetur, I rata Regum justa an injusta mi, cognitionem ad privatos pertinere/ uid. cap. 6. m 9. c. II. n. ct in M. Lecutaeh. Cap. 13. 29. s io. Si de consiliis Dblicae admisnistrationis loqueretur . Parum a est . quin admitti possi, imper ta Regum exequenda civibus esse, non interpretanda. t)go. Idem de iis . quae per sa- cultatem dominii eminentis, aut voluntate civitatis mutari, S ex
nefariis licita fieri possunt, jud, candum. v
a I. Sed in universium, ut m bes postulat, intellecta sententia, ne exceptis quidem moraliter necessariis, aut voluntati divinae r
pu antibus, immanis S intol rabilis est. b 22. Utique . si de turpitudine
meritisque causae manifesto constet ; nam alioqui in dubio pro civitate praesumendum esse, facile conceditur, quemadmodum de causis belli a Republ. suscepti , disputat Gratius lib. 2. c. 26. C. R.
78쪽
cariam , ad quas post Imperium in genere transeundum , oin time ex numero Imperantium di
2. Nam cunctas nationes Surbes, populus, aut Primores , aut singuli regunt. Delecta ex his, ct conitituta Reipubl. forma iam dari facilius, quam evenire; Vels evenerit, haud diuturna esse potest, scribit Tacitus lib. 4. an l.
ita inter diverses ordines distri. huantur; ut sua singuli non o stricti reliquis seorsim exerceant.
4. Tres igitur sunt Armae civitatis, Monarchia , Arisocratia , Democratia. Quarum cruae sit pra, stantillima diiputare Politicorum
S. Monarchiam esse unius imperium solo satis vocabuli argumento constat. Quod tamen ita Praecise captari nolim , ut quo- a -- ον. - . M. L sin UUiso. L i. x b abis. s 3 cc-s d) md s. s.
tiescunque plures is uno regno Domini extitere , toties Reipubl. sormam mutari statuamus. e 6. Si quidem longius illa societas Imperantium ab Arisocratia , quam a Monarchia distat. f 7. Ita Lacedaemoniis duo Reges fuerunt, idque Regnum vocabatur; nec non verum fuisset Reynum , si potestas vere summa suisset; ct in Rom. Imperio saepius Augusti duo pluresve fuere g
8. Unde sormas peculiares Drarchias, aut Triarchias, in Artem introducere, nec congrueret, ne
que eXpediret. h 9. Accedit, quod isti ciniam, ni, ut hi vel his similes a Gemmanis Ictis appellantur, non constituunt collegium, adeoque nec iInus plurium sententiam sequi compellitur. i IO. Ex quo apparet, quam sit Basile ct anceps hoc genus Imperii , quoties vere summum est, ut fuit apud Romanos, cum duo tresve simul imperaverunt, nisi
79쪽
Imperium in partes subjectivas Midi placuerit. k)II. Quod vel ita fieri potest,
ut secundum administratidnem duntaxat partitio fiat, uti Diocletianus S Maximianus fecere. i)12. Vel ut Civitates omnino distinctae constituantur, sicut pinstea Imperium Romanum in o. riensais S Occidentale discessit ;quanquam hi tum desinunt esse Gndomini, ct tantisper singuli, Vereque Monarchae sunt. m I 3. Porro Condomini fiunt primo hereditate, cum in ditione patrimoniali plures liberi pariter succedunt; idque ab intestato, vel dispositione ultimi regnantis, ubi
hoc jus principibus competit. n
I . Aut elestibηe, quando plures cum summa potestite singuli constituuntur; eaque vel est a populo , vel a Principe Collegam adstiscente ; ut in Imperio Romano saepius accidit. o). IS. Oportet autem in elictisne diserte exprimatur, singulos lare Augustqs; nam Imperio simplici. ter pluribus delato, non singulis, sed ut universis summa potestas d.lata intelligitur; ut Decemviris legum condendarum, S Triumviris Reipubl. constituendae causa. x Ibid I. O O Ibin I. 33. m) Uid.
IS Eadem sere species per seminae regnatricis nuptias contimgit , quando maritus ut par iceps ct collega imperandi adsicishitur . Quomodo Ferdinandus Artagoniureum si fabetha Castelland fuit con
junctus, ct plerique alii. q '. ir 7. Quo cassi potestas marita sis, quae juris Gentium fertur, vix est ut esectum habere possit;
S jus & exercitium Imperii sola
reservat, nec aliud quam Regia titulum viro impertitur. Promodo. Rhanna Neapolitanae, S Maria Scota suos maritos habuerunt. r I 8. Porro species Monarchia plures numerant ex Arytotele P .
litici, sed plerasque ad iuris di
Arisor. lib. 3. posit. c. IO. I. s . 19. Nobis plures Monarchiae, species non sunt considerandae , , quam hae duae, Regnum de Dominatis, sive Imperium , ut Aristin.
teles loquitur, παμβασιλιων. aut
.βαecαυκπν. t)2o. Regnum verum S plenum, eit, ubi princeps habet summam, S liberam potestatem, faciendi in civitate, quod e re communi, videbitur ,3 salva tamen civium libertate proprietate rerum. v
80쪽
t dii. Et existere hanc regni spe- jure Genitum valida habeat extem elem putamus, ubicunque pote nam ita agendi de quo stas civitatis uni homini, sine mo- discrimine juris diximusalias. co do, sine conditionibus, volunta- 27. Ex his tertia resultat disse.
te civium fmplicister desertur. x rentia, a fine diverse petita, quieta. Q madmodum lege Regiasest in Regno Civili originaliter,
Caesares Romanos, ut Iuris con- utilitassu Horim; quanquam illa sulti tradunt in L r. ar. de Constit. sine commodo Imperantium obi, Prine. hodieque regnum Franco- i neri non potest. dd)rum haberi videmus. y 28. In Dominatu originalis sco- 23. Domitiatus finitur, quod stipus Imperii stabiliti, est viilitas Imperium, quo princeps sibi sub-lRegnantis: quae nec ipsa tamen jectis, ut paterfamilias servis im- absque commodo subjectorum p perat, omnitimque tam quod aditest custodiri. ei in rus quam corpora Dominus exi- 29. Causa hujusmodi Imperio-stens, actiones publicas ad suam rum prima vix, aut raro, nec ta praecipue utilitatem dirigit. o men nunquam, est c voluntate 24. Disserentiam ejus a Resnoilibera populorum , sed plerum ex definitione triplicem colligi-ique vi aut necessitate. sis)imis : primam , quod proprietas 3o. Nec tamen pro injusis ii,
bonorum quae sinηuli possident,ibenda sunt id genus Imperia. Si ad Imperantes pertinet. a vel justo bello, vel deditione vo-as. Alteram , quod personaeiluntaria, constituantur. Non m subditorum dominio Principis italgis quam privata servitus ex hac subjectae sunt, ut servitio illarum causa olim injusta fuit, I. 3. IV. uti , deque vita ac nece disponinide juri pers. ta re possit; idque promiscue, adi 3 i. Non audimus igitur illos bitraria potestate, causaque etiamsqui Principes hoc herili Imperio indicta. bb) utentes indistincte 1 rannos ap-' 26. Non quod vita immeren-Ipellant. hhὶ tem jusis exuere possit, secun- 32. Nobis ratio dissentiendidum id quod justitiae ratio intrim constat, ea quae exposita est, om-1heus dissitat ; sed quod ex causa niumque seculorum exemplis fidi