장음표시 사용
151쪽
pani exerereti pl. xitas au iniit maiore s
quae spes ubi sesellit, ct ubi Nivemus ab hoc Mediolani Gubernatore frustra sele petitum videt , illicosequutum est id, quod sequi etiam
debere vulgb omnes autumabant . Anceps nempe Hispanus hinc virium infirmitate , hinc contemplatione arcis, ct fama, quae terribilis adcb esset : accersere undique auXilia , quae
partim in tempore aderant , partim anxie expectabantur . ct aut nullum, aut leue momentum, hae, Vel illae copiae erant. uernius contra ex imbecillitate excrcitus, spiritus assumere maiores: atque id ipsum, quod succcssisset ad moenia Gubernator, trahere ad inuidiam : Onerare principum aures querimoniis interpretationibusque variis , S ipsam
in primis arguere dcpositi speciem, tamquam non ad certamen iuris, sed ad vim manifestam ea pertineret. Id quaeri, Ut cum per obscqvij titulum , ac nomen deposita res soret, inter ciperetur , adimereturque. Quod si dubium alicui antea fortasse misset, nunc demunx, sublatam esse dubitationem hostili inter haec negotia irruptione, quae nudasset animos . Permoveratuue ita Galliae Regis animum,
ut subsidio sbi ellet, antea quoque sua sponte medjtantem quomodo firmare posset alum no huic, populari suo in Italia opes, issique gerendarum rerum instrumentum Man, tuae haberet, Prouinciae Mediolanensi adebopportune imminens , yt interiectus amnis
152쪽
coniungat nugis. Quam dirimat Vtriusque a Prouinciae fures. Oosidione Rupellae attinebatur adhuc Rex: neque ideo distulit quominus duodecim millia peditum, equites mille quingentos mitteret praeualidam aduersi co- pias nos mis , numero inferiores, ct robo re num, allaturamque cum ingenti damno
cladem huic exercitui, nisi Sabaudus, qui sicuti demonstratum est uno animo cum nostris hoc tempore gerebat rem , pari virtute, ac felicitate obuiam iuisset, ct aut occidione deleuis- siet auxilia haec missa Nivernio, aut retrodo mum compulisset, Unde, ct fides, gratiaque, ct authoritas Duci apud Hispanos creuit: tuleratque decus ingens cum iuuene filio senex pater. Caetorum, non quanta sortuna Saba u. do suerat aduersus auxiliares Gallos , tam Nφη dς sti prospere quicquam ad Casalis Moenia Gubernatori succedebat. Facta aliquoties eruintione obsint stragem nostrorum ediderant insessi eis πη- defenderant circunaiectos Urbi colles , prout burantque excitari aggerem, ct tormenta Excitariam collocari locis opportunis i itaut verberatiO- i arie hi m. nis instituendae nulla fuerit unquam facultas. Molas etiam ct pistrina volentes exscinder o verberatiostis M.
nostros arcuerant, ct sicuti retinuerant praecipuam hanc annonae spem , ita omnis alia copia annonae in Urbem introducta erat. In ea tamen adsuere copiae, quae expecta tantur: atque conismato , ct aucto, sic exe
153쪽
HISTORIAE PATRIAE citu Gubernator , captis insessisique collibus, -- Ponaono, & Rosgnano nomina Validissi- marum arcium sunt redactis in potestatem,
coeperat terrori esse inclusis: sperabaturque deditio . Tantum momenti secerant eae co
piae ducesque ipsarum Spinoia , & Trottus,
quorum alteri Ponaonum , alteri Rosigna-- im yxi m i multo sanguine steterunt, & haud dubie Victoriam ex media pene desperatione haec expugnata munimenta pollicebantur. Atque Casialem in tantum adducta disicrimen, tantopereque angebat Gallos pene de- Galliae R iis do leti exercitus ignominia, quem Sabaudus, sicuti 22.4. rio: is, dictum est, ceciderat , aut sugarat, Vt KeX zzz κ et i ipse, simul dolore cladis eius, simul cura, G metu, ne Urbem , ct arcem illam potirentur haberentque Hispani , stimulantibus praecipue Venetis , Venire cum nouo exercitu in Italiam pararet. Nuncius Apostolicae sedis extraordinarius Iuηei h - apud Regem hoc tempore erat Caesar Mon-ψx tius antiquissima , ct prima huius Patri enobilitate. Caeterum cum longe maximum suae aetatis sit Patriae huius decus , Orna' mentum operae pretium Videtur excedere paulum ad enarrandum . quibus artibus praeter auitam nobilitatem prinid inclaruerit, dein Purpuram fuerit , Patriaeque Pontificatum inestio aliore, adeptus. Princi uallis Montius Senator pater
illi suit ex Anna Landriana matre foemina
Dein eum nou aexercitu in Itali, venire parata
154쪽
virilis animi , ac priscae Virtutis , quae Cae ... cares , ct Marcos Antonios genuit, Vtraeque Familiae Patriae, ct opes claritudini generis si ficiebant. Prima iuuentae spatia, acta ijs artibus, ac stud ijs per quae ad magnam sortunam nata excoluntur ingenia. Ticini sapientissimos illius
Academiae audiens, omnium ora in se. cum ob morum candorem, S modestiam, tum acre tu.
uenis ingenium conuertit. Et validum fraenum coaequais iuuentutis licentiae Montij aspectus erat Laureatus in Patriam Venit,dein longe no-hilissimo LC Collegio adscriptus ad Urbem
pergit. Et ut est illa reticendi nescia , vix pedem fixerat, cum illi supremos honores, boni ac mali iuxta rara felicitate in urbe Roma ominarentur . Uiditque illa Aula breuissimi aeui spatio ..iis x.isiis in hoc Viro promouendo trium Summum Ro manorum Pontificum iucundum sane certamen. Paulus dignitatem inchoauit, Gregorius auxit, I 2 τ22 Vrbanus longius prouexit, dicereS absoluisse . ...4. .. nis aurea ventura saecula negarent. Paulus V. enim vero multa de virtute elus memorans , Vtriusque signaturae Reserenda 1 tum, ac Sacrae consultationis Praelatum secerat, maiora Vtique daturus nis properum fatum interuenisset. Gre. gorius XU. eum supremae , quam Vocant, quistionis, Consultorem diXerat, sacro cootui de Propaganda Fide Urbanus VIII. adiunxit, Assessorem eiusdem supremae Inquisitionis fecit, dein legationi Neapolitanae ab eodem Pontifice
155쪽
ina id mouet te urbanum ad legationem extrao dinariam Montia praecipui dema dindam manti momenti Caulis obsidio. summa Montij dexteritas .
Pontiis , Panmiliis suffectus, se ipso semper
maior applaudente Rula Montius apparuit . latendebat di ipse studia Homicium quadam comitate, Mae propria illius viri fuit, Peritis sentis insuper erat consuetudinis , aniumque regiarum , ct r a Regesque prudentia amplexus nouerat quid in quaque parte fieret, quidue etiam fieri posset, aut fisi deberet, tradiareque ista tum domestica disciplina Primciualle Proauo , Patriae Usque per ea tempora incurione, & Francisti decundi Ssortiae, Caroli V. intimo Consiliario , multisque longEnobilissimis legationibus ad Galliae Regem , ct florentissimas Respublicas suncto, Senatore
Au o. Senatore Patre Ortus , ac Senatoris ctiam frater, tum rerum Romanarum inrima pedi
tractatione didicerat. Itaque hos viri natales indolemque tantam, S res in Neapolitana maxime legatione gestas intuenti Pontifici Ur bano cura mota est , ut in magno hoc rerumhu narum motu , quem Calatis obsidium portendebat . hunc potissimum Eligeret . cui legatio extraorditraria His a committeretur. Anceps, ac periculosum ciuilia apud ingenia, plenum opus aleae tunc temporis,in viro
Catholico Regi subiecto Hispana legatio erat. Sed verE Caesar suit, singulari quadam dexternato ita se gessit, ut gloriose confecta Pro uincia aeque Pontifici . ac Regi esset charus. Sequuta dein Matio tardinaria virum est Pam
156쪽
philid in Patrum Collegium astito , ct Purpura,
mox Patriae Pontificatus. Caeterum purpura per quadriennium ab Urbano in pectore, ut aiunt,reseruata, diceres hoc pulcherrimum donum humano generi ab Pontifice datum, qub scilicet tantus Vir, 1ummis Christiani orbis negotiis in illo legationis
quadriennio explicandis adhiberetur. Interea duo acerrima tela Insubriae rebus Numinis irati strauerant hanc Prouinciam, fames ac Pestilentia . Proiniscue in proceres, ac Clerum ab sue maxime fae uitum . Praecipua Ambrosianae Ecclesiae capita
ceciderant. Praeter obscurum capitum innumera cadauera, quae cladem in immensum auxere. Ubi
que vasta solitudo, e ' miserabiles cladi superstitumgenzitus. Mors dein Faederici Card Archiep. in . teruenit. Sequutum illud trium annorum amplius interregnum, quod Ecclesasticam disciplinam , ac saeculorum opus, ac vigilias Sanctissimorum Antistitum pessumdedit. Venerant iam ab urbe aman. tissimae Principis litterae, quibus cum ea facundia, tum Pastoralis Telus ille inerat, qui plane tanti Ca dinalis speciem, ac simulacrum, ignotos apud etiam clanissime indicarent . Monebat Praedecessorum decreta. sanctissime in eum Clerum sancita, cuius disciplinae famam iamdiu orbis admiraretur omnino conseruanda, condonare se aliquid deploran da e Patriae calamitati, ob tot tantasque sivi Gregis insignium virum strages ab dira lue factas , verum qui cladem sngulari numinis bene filio euaserant, id sibi crederent a caelestibus datum, quo, exemplo, bonis moribus, ac disciplinae , quae propria sem per fu it Mediolanensis Ecclesae seueritate caeter s
praelucerent, se quidem breui astuturum, ct Pasto-
157쪽
milia munia ita executurum, Ut breui, Omnipotemtis dextera , aureis anteactis temporibus sua sponsa minime posset inuidere Scripserat in hanc sententiam Cardinalis, repetitisque litteris, ingentem Ve teris disciplinae stabiliendae ardorem magis , ac magis indicabat. Nec sere crebrior in ore eiusserino. Et qui in aula per ea temp ora ex nostratibus agebant, frequentissime uti fit, de mente Archiepiscopi ad amicos Mediolanum perscriberent. Mirum diistu quanta mutatio morum ex tempore con
secutast, adob ut fama sola labentem Clerum i 'ossitio dici possit Montius continuisse. Itaque cum imperio anno huii s saeculi trigesmo quinto Montius Venerat, eius ingressus splendida, ct erudita potapa, in diurnis Vrbis actis extat. Nec sere alia pompa illustrior anteactas longe supergressa siue
magnitudinen ol um, ct ingeniorum conimentis, per quae aurum effundimus, siue immani morta. Iium concurse ad habendos honores effui, mira lenitate edicto Clerum Urbanum ossit ij admonuit. Principias aecipue sacrorum castrorum recognO
uit, ct utroque ad Ecclesiasticam disciplinam ab li. centia formato partem sorensis Imperii veluti Imperator contubernia Iegionum inuist . Quinae valles inter caeteras alperae Archiepiscopo M diolanensi parent Quarum quatuor politicum regimen apud Helvetios, sacrum Ecclesae Mediolanensis cst, in quinta scilicet Valle solida ipsa necis, ct vitae est arbitra. Ergo Valles istas quadragesi mum intra diem plane portentosis labore inuisit. Et haud se mel sium mum vitae discrimen adiui ard. cum in illis anfractibus praecipites diruptaeq; Vtrin, quae angustiaeque essent& tonitrua, fulgura, ct
158쪽
, pluuia procellae instar,&aliae caelestes minae ultra soli iunxturbarent. Vicit tamen omnia obstinatus amor Gregis, ne pluuia quidem tardante iter.quod
ct imbrium perpetua proluvie, ct prosunda passim uligine in illis cauis vallibus , dissicile admodum
lutulentumque erat. Instituerat quoque primis fieri, hora,
annis sui regiminis, matutinas ct reliquas horas die- Mhus sessis Aduentus temporis, in odaeo cum sitis nonicis recitare,ieiuniumque addebat ab piis se uerioris vitae hominibus celebratum. Sed Vetuere Medici, ct conscientiae Principis moderatores, ne cum ipse intempestiuo ieiunio castigaret corpuS,Clerus magis lasciuiret ad curandam valetudinem' Principe occupato. Septuagesimae, Sexagesimae,ac Quinquagesimae dies Dominicos , ternas in Stationes diuisa Vrbe, primus innumerOS mortales ad cohibendam Saturnalium licentiam caelesti Pane propriis manibus pasci instituit . Praevio salutari edicto, quo cuncti puritatis admonentur, qua induti veluti nuptiali veste is esse debeant, qui
cupiant Angelorum mensae accumbere, nihil eff-cacius ad caelestium pacem exposcendam , quam per mysteria expiatos mortales, ct posita emerita ira redeat aliquando humano generi tranquillitas,
quam continua bella tot per annos turbant, cum deplorandatum fortunarum, cum Catholicae Religionis clade. Extat pulcherrimum edictum tanti Archiepiscopi, quos recte ct ex ordine mortales
Vterentur, iam laetam pace non minus quam Victo ria Italiam videremus. Singulis quas vocant Con
gregationes, in Palatio interest, binasque Synodos Diocelanas scribentibus ista nobis secerat . Quinci singulis annis veluti centurionatum agit, totius N a Dioe-
159쪽
victi;i si isti, Vitarib forens bus Mediolanum acciti, .m:.T 'et ab his breui manu cognoscit, quo in loco stet Amabrosiana disciplina in tam vasto Imperio. Publichdein Archiepiscopus in conclave perorat, mem . saeque adhibitos dimittit . Urbanos quoque animarum Pastores viritim ad se vocatos admFrabili patientia quotannis una ct altera die dato secreto audit. Rem haud dubie utilem S a bonis postea Principibus perpetuitate disciplinae firman
cita. i. .iiiit. dam. Hinc fit ut vitiorum vepribus ac dumetis re
cisis Ambrosanus Decor in tam innumero Populo detriinentum nullum patiatur. Neq; legiones V riarum nationum, quae Cathclici ct Prouincialium Rhis timis .. Opes tot per annos exhauriunt in Insibria de disti plinae candore quidquam obnubrarint. Rhaetiam huic Imperio ab septentrione conterminam pari ardore futuri prouidus Card tuetur, crebris ad Legatum Apostolicum , ct Episcopum Curiensem lit teris , ne Protestantes pessimum mortalium genus,i . ,i.-ῶ .. illius regionis catholicos e loco deiiciant. Porrbuistis in v is Vestalium anxia illa curarum, totq; aliorum loco
rum pietatis ossicinas Archiepiscopo subiectas ipse
in omneS partes intentus, crederes Vni soli Vacare, tanta quieto ct ordine moderatur, ac regit, Vt tot gynaecea turbis alioqui foecunda ac litibus haud este in urbe videantur. Neque eum tantum priuatae suae Ecclesiae curae morantur . Bono ac publicae .. i ti ui felicitati nato, Omnia serme quaecumq; hic Apossae.' 22 'tolico nutu regenda ac componenda sunt ei demandantur. Non bella, non foedera, non opera vlla pacis absque consilio eius administrata. Cetorum ea est max imi viri opinio, Legatos praesertim apud Italiae Principum, quiq; frequentes Principis aulam
160쪽
aulam frequentant,tot annorum lacrymis,aded e petitam Pacem duo inter longe maxima Imperia haud alio internuntio , quam purintrato Montiis M'. r. 'posse confidi. Idque peritissimi arcanorum Princi . si' pum credidere . Adeo summae rerum semper imtentus est , ct captandarum occasionum minime segnis:Animus illi vastus S quantaecunque soletu. 2 2 'nae capax, disnus Impetio si non imperat dignissimus Imperii ii imperat. Sed in distribuendis Sacer- a iis iustitia ia
dotiis, queis nauci alia Ecclena foecundior summa eii doti,. iustitia,ac parsimonia Emeritis tantum dantur. Animarum Pastorum, demortuis suffciendorum exa. Eraminibus iure. mini perpetuo semper interest,eo in subiector u ani- animaliun .marum titutum niti, si bonis Pastoribus concredantur, crebra , ct digna tanto Archiepiscopo, Vox. Splendidi propterea deprecatores nullum locum Montium apud nis S clientum merita urgeant, ha-hent. Dominae Christianae , ac Seminariis statis diebus vacat. Domus frugalis potius, quam am- Πο- Card. pia . In exitu anni subductis calculis , quae su, persunt, pauperibus seuerissime cedunt. Praeter certam pecuniam , quae singulis diebus per dispensatores suos pauperibus subleuandis nume
ratur . Fictilibus coenat, argentei lances, d alia magnae fortunae instrumenta procul ab modestia hu dapisi x.
Archiepisc*pi sunt. Cibi ultra trecessitatem haud appetens, binis ad . siimmum serculis abstinentissimus Princeps contentus Ualetudo illi P .agis extra v. .iud. iiii quo
periculum, quam firma, Vt corporis habitus indicat. Haec pietatis, magnitudinis animi opera subdam. Palatium Archiepiscopale magnificentius extruxit longo cubiculorum ordine cum augusto conclaue ad meridiem. Pretiosissimas tabulas auito aere,&aigentea suppellectile diqeadita aulaeorum loco, undique