장음표시 사용
191쪽
,.. dibileque dictu , Turcam adiere ipsiim , vi Mahomelana vexilla, Mahometanae classes classibus, exercitibusque Christianis imis, si so-ret Opus , immiscerentur . Dedere alij se se
M.q.4.linia. statin in secietatem hanc. Cunctabantur alij, ' suspensique consultabant, hinc periculi magni tudinem , hinc maiora periculis praemia reputantes . aitcnto, ct prompto ubique Cardinale, μου ' '' litteras , hominesiue smos , tum Vt segn S, timidosque excitaret, tum vi capita iam sua sponte flagrantia accenderet magis, sbique αfoederi, ct Regi retineret. Id T. .. Caput, ct cardo rerum erat, Caesarem dei hπνrim. titista cere loco, Imperiumque transferre. Id primo enui. . sensm, dissi utanterque tentatum, ne ex tantare temere incepta clainor, indignatioque bono- rum, ct infamia in authorcs oriretur . Postea
penitus retegere lentus su OS , animumque nudare coeperunt, Vt cresceret foederatis animus, totaque coniuratio , descendente palam in caulam Galliae Rege , inualesceret, atque confirmaretur. Mouerant Brandeburgum , Saxo,
nemque Electores. Hi palam infesta in Caesa- '' serebant armis ct ope Gallica freti. Mox ubi Suecus etiam aderat, S uno animo cum hisce strenue gerebat rem , maiore coori tur impetu Gallus: consiliaque prcuide dispo- , fuerat in hunc modum . V olebat, mota per. Germaniam ea arma subsium , ct robur esse armis aliis , quae per Italiam opportune mO-2 a uerentur,
192쪽
LIBER SEXTUS. t uerentur,&Vicimim Italico bello Germanicum inniti, atque insistere bellum . Uolebat simul
crestere sibi authoritatem, ct famam apud omnes ex eo , quod ultro bellum ipse intulisset, restituique S instaurari famam, quam res male gesta olim , ct tot acceptae clades imminuisse vidm possent. Nunc esse quatuor in Germania pene suos exercitus : Exercitum in Italia no uum, auspici,s, ct ope Christianissima sere victores . Quaeri Vltro pericula: quaeri, S pro uocari hostes , tuumque iam sormidabile esse nomen. Suberatque consilium , ct profutura
ars, ut foederatorum animi confirmarentur,
quorum labare nonnullos suspicio incesserat. Galliae Status , quo tempore coquere re agitare consilia haec coepit, huiusimodi erat. Tranquillitas Genti, quanta nunquam: quodq; rarum et Regno , nulla tunc ciuilia arma . Domiti, compressique perduelles. Regio uni uersa frequens viris annona diuitijsq; affluens: nec sne pecunia aerarium. Dispersae per Omnes late prouincias copiae militares , Otium, disciplinamque adspernabantur. His exonerari Regnum pars securitatis regiaeque prouiden. tiae erat. Praeter instam animis , potiundae Italiae, sicut demonstraui, cupiditatem, suade-hat etiam haec rerum forma bellum : elatique sic animi attollebantur insuper Italici fauoris
aura. Neque enim ambiguum, aut obscurum,
quia propitiam ad noua coepta Urbem habituri
statis Galliae, est haec tonsilia e quere, st agitare coepit ora.
Copiis militari. bus exonerari num pars securiatatu orat. Infitiam inimis Galli habeat p. tiumsae ιtaliae cupiauarem .
193쪽
Etiam urbem ipsam propitiam se
habiturum spe. Aut Praet erebrior alius seraria in cirgulis , quam de redigenda in ordinem Avibraca νotenti . Quae suaderent. sapientissimum
Venetum Senaasi per legatos tentantGHi ubertatem Uene et Fer tot lacetita Retibus ipsis in. videndam eon.
essent, siue ultro spem eam ipsi sibi desponde
rant . siue extrinsecus aliunde iniecta erat. Dabatur famae , Velle Romanum exaequari Italicos dominatus , ct iam moueri stuper eo negotio , aliquid coeptum esse serebatur. Et caput sane istud de magnitudine per Ita, liam Austriaca supergressa modum, redigenda que in ordinem, in circulis , consilijsique omnibus materies creberriina erat suadentibus
approbantibusque bellum . Nam , ct si staret
nunc ea potentia citra iniuriam, neque noceret hoc tempore caeteris Imperils , posse nocere tamen quandocumque placitum soret, periculoque communi obuiam esse eundum Id inter caetera , sue provide animaduersum.
sue callide excogitatum per legatos detulere Venetias, ct repracsentavere Senatui , si fort.
machina possent ea permovere Patres , Vt pararent arma, tamquam in communem hostem,
facerentque in tempore hostilia cuneta aduersus Hispanum . Sed Romanae antiquae maies' talis vere simulacrum, ordo sapientissimus, qui per tot saecula libertatem ipsis quoque Regiribus inuidendam , modoratione , ct aequitate conseruat, statuit, audita legatione, litterisq; recitatis, non oportere ipsos immisceri negotiis huiusmodi: abstinendum esse rebus nouis, conseruandamque pacem, quae cum Rege Catholico esset: δ. data legato responsa congruentia
constio , sententiaeq; huic , scuti postea de m strabo. Nunc
194쪽
illius, referendo consilia, ct sententias, ac momenta causarum, quibus inducti Patres de ea re Senatusconsultum secere. Nam,d si, cum res pia ageretur, prosundo flentio, clausa Curia, meditamenta , consilia, sententiasq; istas in oc-
Culto tenuerat: re tamen acta, manavere haec atque commentarii consultationis eius, perue nere in manus nostras. Multa super eo nego
tio reperi a Patribus dicta, ct disceptata inui Cem. Summa haec suit. Non esse credendum ingeniis, promissisque Gallorum , Gentis inquietae semper, dc Volentis inquietare alios . Regem Catholicum distineri terra , marique bellis , quae gerat assidue in siros, ct Ecclesiae hostes . Habere Turcam , habere Mauros Imperii sui lateribus adhaerentes . Etiam si velit, non tantum ab his, alijsque hostibus habere otii, ut lacessere Dominationes amicas debeat. Esse Catholici Imperijstabile institutum hoc, di veluti discipli Nam, ut nulla iniusta bella gerat, suscipiatque. Centum amplius annorum spatio, quo MaiesWas illa pedem in Italia fixerit, ibique dominetur , nullum Italicum Principem dicere posse, subd gleba una terrae adempta sbi fuerit, iniuriaeue quicquam illatum . Si quando Principes ipsi laeserint ultro, lacessauerintque Ma
iestatem hanc , clementia , ct mansiuetudine
ipsam certasse cum iniuriis alienis, offensiones s omnes
senam vinetia tumsuper Gau. tum postulatis. Quo pactona 2
ditamenta at eo filia venetorum Gens .Gallonimiaquieta.
195쪽
ias HISTORIAE PATRI Ebmnes abolere voluisse. Non verismile fieri, quod, aut regnans hodie Philippus, aut posteri, successoresque eius. aequitatis, ct mo destiae huius imminuere , seu amittere gloriam velint. Qubd si voluentibus laeculis degenera mansuetudine , ct aequitate maiorum, ac Violentus sorte quispiam tenuerit id Imporium , intuleritque vim , ct arma finitimis :hunc, Violato gentium iure , violatis Diu, nis, humanisque legibus , Deum, hominesque iratos habiturum, S snistra fama, sinisteriore fortuna gesturum rem. Id adeo Principibus vicissim ipsis , Italicisque Dominationibus
- 'φψM . custodiendum, ne temere, nulla lacessiti
4niuria , prouocent Hisipanum , scuti fieret hoc foedere , quod Gallia iniri secum petat. Cui non apparere damna , damnorumve discrimen, ct anceps ineuitabile malum , sub specie salubris admonitionis latens , quod Respublica foedere ab isto habitura sit 8 Nam,
Muοορ,. sue pars iniusto bello temere petita vinceret:
arbitrum fore rerum Italicarum Hispanum, atq; post victoriam expetiturum arbitratu suo poenas abi', qui contra stetissent: s seret victoria penes Gallum , quis violentiam, ct ingenia Gen. tis , atque tam graues accolas sustinere posset p in pergerent, inclinato, neque huc, nequem Izπ' fauorei, partem utramque ancipiti expectatione tenere suspensiam , scuti semper adhuc tenuissent, eaque res utilis, ct fructtuosa
196쪽
riosa Reipublicae utrinq; etiam fuisset y Uires,
opesque suas quascumque haberent, nusquam melius quam Italiae defensione posse occupari, ita ut nullam nouam irruptionem in hanc terram fieri paterentur. Periculum , quod suae Reipublicae'maximum imminere possit esse Gallorum in Italiam aduentum, qui, s pedemeti intulissent, celeritate mox, impetuque suo peruaderent omnia, infestique depopularentur, muniti latera, ct tergum florentissimo Regno, excurrere, ct latrocinari, sue gerere bellum volent. Non ita ex facili posse Hispanum repente Prouincias aggredi bello,opprimereque
Italiam tota virium suarum mole, quandocum' que Visum erit, scuti etiam a prudentissimo benatore Melchiore ruisano olim in re smili disi. ,sini stia 'admonita Respubi ica est. Esse tanto maris, terrarumque spacio discretam Hispaniam , inter admovire is in.
luere fretum, intercedere, siue imminere gentes alienas : nec sne magna mole , ct magno Brepitu, famaque praecedente, deportari, traiicique poste exercitum, qui in spem Italiae OPPrimendae ex alio propemodum orbe ducatur . Magnae rei discrimen esse hoc , neque oportere abduci, siue corrumpi animos meditatis Gallorum orationibus , ingentibulque promissis , quorum fides tandiu duratura erit, usi' 'rta donec Italiae viribus vastaverint, dirripuerintq; britalia...il: Italiam: Ultra id tempus non promissa, Spre ces, sed imperia, comminationesque erunt. 3
197쪽
Prospiciendum, cauendumque Senatui esse, ne suspicione periculi , maliue alicuius in damna ipsa incurrant. Gentium, Nationum, Imperiorumque omnium , duo liaec Imperia , Hispanum, S Gallicum esse maxime immista Genti bus, Regibus, Principibusue aliis, ob foedera semper aliqua , negotiationesque mutuas. Ecquam nominari posse gentem , dominatoremue Sentis, aut Principem, qui Gallis hilae amicitia, ct societate, negotiove aliquo semel forte coniunctus , non senserit, ct damnauerit ingenia, violentiamque Nationis huius, semper depromentis noui aliquid, quo, societas inita laedatur , abrumpatur Θ Diuersa, ct meliora omnia, ct constantiora cum Hispano : quippe notis iam cum ea Gente, Imperioque dissicultatibus pariter, dc remediis, inter quae pergere quis possit, societatis : ct amicitiae iter damno periculisque vacuum. Res nouas non nisi iis possς placere, quos aura aetatis agitet, iuuenileque S leue esse hoc: depingere animo, & Vana cogitatione sibi nouos Imperij fines, omissa veterum finium cura: implicari ultro labiryntis, ambagibusque dissicultatum, quae necessariosequuturae essent. Ne prouidas quidem sanasque mentes posses peculando peragere destinata, obuiam ire malis, S remedia antecapere . Certissimum vero malum esse, quod alta Reipublicae pax, quies turbaretur in multos annos.
bj sua postulat i conditionesque oblatas accipi
198쪽
nunc Gallus videat: nihil fore, quod non arte, ct authoritate eadem . se in hac Republica moturum, impetraturumque speret. Neque enim verecundia , ct cautio Genti erit, incredibilia n. i. s isi hiaquamvis . ct iniqua petendi, siue tentandi , si prospere caderet res, exitusque foret ille , quem ct sperent Galli , ct siperare alios Velint. Victores protinus eos hanc de Republica, Senatuque Veneto sententiam haud immerito laturos, at- que facturos huiusmodi iudicium . Non sore fidam erga se per bidui spacium, constantemque Rempublicam, quae fidem S constantiam saecinti unius erga alios repente nulla de causa muta- in euerit, abieceritque . Ideo ituros ad remedia . arcesque, ceu pignora Occupaturos, ut frena, i ciuga Reipublicae imponant. Considerabantur in Senatu , dicebanturque haec a primoribus Patrum, quorum aetaS, at ueauthoritas contradicendi verecundiam caeteris iniicere posset: Dixerat etiam aliquis huiusinodi sententiam: eum qui de foedere hoc ineundo
ageret, pro Reipublicae hoste esse habendum, ,.ste hab. uri quoniam res eiusmodi sutura osset, quae, dc in hiis inmimis praesentia commoda interciperet,& futura emo
lumenta prohiberet, ac succideret denique Rei. publicae neruos Propter Gallum unius Prouinciae Regem, alienari, hostemque fieri Hispanum, intra cuius Regna oritur Sol , ct cadit. Tolli commercia Reipublicae per omnes Mundi
plasas. ct quacutaque id Imperium patet: in hostilia
199쪽
hostilia arma incidendum, si negotiari foris non manere domi desides volent. Praesidium quoque firmissimum aduersus adeo propin quam vim furoresque Mahometanos eripi sibi Catholici Regis amicitiam, qua tecti, ct muniti partemMaiestatis, potentiaeque eius obtinere possint . Stat sententia, repudiandum esse foedus, ita ut collecta in sese Respublica certaminis alieni
speetatrix sederet: attentique ad finium tantum, modo suorum tutelam, curas , S certamina alia penes authores relinquerent, caperentque ex rerum euentis etiam ipsi consitum. Ea sententia tutissima visa Senatui: neque verbis ultra
opus fuit. Legationi, quae super hoc negotio ex Gallia aderat, solita Senatus, ct Reipublicae
illius arte responsum datum est, cum maiestate
smul, ct humanitate quadam, & cum egregiasgnificatione obsequis erga Regem, regnum*illud , nis quod res ipsa praecise negabatur.
Inerant exquisitissima verborum ossicia respon- so huic. ii , Permagni facere Patres tanti Regis amici tiam : mirifice esse laetatos , qubd ipsorum
quoq; Respublica permagni ab Rege aestima
retur. Daturos operam, ut, habito sibi honore
magis, magisque quotidie digni reperirentur, neque defuturos unquam illi rei , qua demereri gratiam. animumque Regis possent. Prae ter ossicia haec, honoresque Verborum, cre,
200쪽
LIBER s Ex TVS. do ego , munera quoque data esse legatis , ct blandimenta alia, prout munifica prouidentia Senatus illius talia opportunh adhibere, ct dis.
pensare consueuit: comitasque haec, ct muni. ficentia Senatus dedit Gallis animos renouam dae , instaurandaeque actionis : saepiusque repetendo, ct amplificando eadem, prosecere in tantum , ut Respublica , neque abnuendo,
neque accipiendo conditiones foederis , teris ua ui veneti dit
tium quiddam , sequeretur . Namque, quod nouan xe actio.
agere, ac moliri ipsbs, inutile, atq; indecorum foret, id alijs persuadere coeperunt. Eiusque noui occulti conssis via erat haec,atque secretbcum legatis ita colloquebantur . Consideraret uis 4 citis . Rex agendae rei magnitudinem . dissicultates, ct pericula, ct damna , quae alias etiam inter
tentamenta ct conatus eosdem repenth extitissent. Nollet in pericula S damna eadem ru sus coni jci Rempublicam, quae adeo beneme reri semper etiam in posterum vellet . Esse Rempublicam hanc in Turcarum pene faucibus: esse undique sere cinctam finibus , armisque Catholicis. Si quid improvide ostensum sorte in parte aliqua esset, non partis tantummodb, momentiue illius , sed summae totius fore
offensionem. Non terra, non Mari promptum
ex Gallia subsidium , propterea quod mediterranea regione, Ligurum, ct Mediolanensis Pro- uinciae fines ad Alpes usque Germanicas continuo tractu excurrerent, clauderentque iter, maritima