장음표시 사용
331쪽
HISTORI PATRIAE mine ct conatu stetere veluti muralem quisque
coronam ea nocte adepti iuuenes viriq; insignes: quorum nomina praeterijsse iniuria virtutuna nobiliumque domorum, imb& munerum, quae
in exercitu tenuere, suerit. Fuere autem isti.
Franciscus Tutiauila. Thomas Alardus. Venisti zia. cellinus Maria Vicecomes ramus Martis idem alumnusque Musarum. Martinus Colas. Babthasar de Leone . Petrus Tuacus. Ioannes Iudex Nusta Natariasius. Melchior Baldes Ixcobus Magnaninus, aliique quorum animus operaque S fides enituit, praecipue obeundo resistendoque ad omnia quae Aragonius in eo nocturno tumultu obeunda & obtinenda mandaret. Adsuit etiam Ioannes Aragonius Borgia ille frontis honore, ct magnitudine animi, atque recordatione Auorum , iuuentutis facile princeps, Aragonius ipse luce orta ripam fluminis obibat, cuncta oculis animoque collustrans: ac notato periculo praesidia opportune disposuit,
qua suspicio incesserat ab Casale ad Bremum ali. quid posse penetrare facili excursu . Non enim plus quinque millia passum abest: Et, Vel traiectu fluminis, vel terrestri itinere poterant immitti quae apparatum quidem S consilia omnia obsdionis eluderent, obsessos vero confirmarent . Aduersus insidias proditionemque Padi, si
sobrei situ, quid noui molirentur ab ea parte hostes, mons ponto , sW- . trauit Sotelo Bobeci situm, ubi propugnaculo
repente extructo, subiectae atque expositae so-
332쪽
rent ad nostrorum ictus, naues hostium quae perrumpere inde S transire tentavissent. Eodemque tempore iusserat ad Bonobum urgeri opuS, Vt eo pariter in potestatem redacto situ, penitus consociatae cum Bolognino vires haherentur tamquam in Padi dolos profuturos hosti. At terrestribus ab Candia auxiliis, oppostam armari Rinaidam voluit, quae in Castelli faciem illico conuersa villa est . Capucinorum aedes C pminorem
tiativa sibi iecit, propterea quod, is locus, me. ἶφ' hisi - .dio sere spatio inter aggeres omneS, ct Vineas , actaque ad arcem opera, dabat opportunitatem excurrendi quacumque necessitas tulisset. Caeteriim male tuta statio erat: hostium quippe sita
biecta bombardis unde ct strages facta nonnullo rum Die Sabbato qui dies fuit ad III. Idus Martii
munitis, OccupatiS , actis , quae agenda, Occinpanda , munienda habebat Aragonius. summo Aratonius ad
mane mitat propere litteras ad Excellentillimum tenuit Mediol.
Demarchum Prouinciae Gubernatorem, in quo statu res esset: facta esse quae imperastet: obseClam iam haud dubie teneri Arcem: sed expectari praesentiam ct nutum Excellentiae ipsius, Vnde acta iam ct agenda penderent Eodem die Bran-catius hora vxi Sarti ranam ad mandata progressus, occupatis quam cellerrime locis idoneis, vesperi quatere Castellum & oppugnare coepit . Galli, statim ubi ab Casiale sensere discrimen, Bremumque iam sere circumsederi, antequam op=ugnae flumine
333쪽
flumine penitus arcerentur, pedites mille ducenitos demisere Pado, praesidium obsessis ac fluiminis simul, ne clausium id ab omni parte iter ad arcem habituri essent. Nauigia, quae manu meam Vehebant, suere novem . Secundae sere vigiliae principio ad Antonil Soteli stationem eae peruenerunt. Atrox ibi pugna cooritur: ac male mulctatae cum milite suo naues ad Bolognini tamen propugnacula tendebant, atque exposito e tribus in ripam peditatu, cum idem facere reliquae conarentur, Virtute nostrorum oppressae sunt acriter tamen etiam ipsae resistentes Duarum horarum spatio pugnatum est: trucidati multi ex hostibus : capti ad septuaginta , in quibus fuere duo cohortium Gallicarum duces alij-que nequaquam e plebe . Nauigia sex venere in potestatem , quorum Vno instrumemta belli commeatuumque aliquid, ct varivini nonnulla portabantur): caetera militem Vehebant. Parones duo discerpti & lacerati merguntur. In eo conflictu maxime spectata est, ct nobilitata virtus Francisci Vlloae, cui latius occupaturo stum partemue agri quandam, attributa fistulatorum erat manus, eaque manu per fluminis ripam insequutus naues, maiorem etiam quam pro numero caedem edi dit, quae abscindere ei iter, ne progredi Vlterius posset. Insignis item opera suit Ioannis Rome
ri Pallavicinorumque duorum Bandi nullii Tobiae:
334쪽
Tobiae: quorum ille Bolognini, hic Philippi
Spinulae legatus, vere militaribus eo die animis meriti sunt,Vt memoriae partem hanc acci perent. Et sane Bandinellus , illo inter caetera praeclaro facinore laudatus fuit, quod Gallorum Vnum ducem stolide ferocem, S vi praecipua cientem pugnam, iniectis ipse manibus, vi ferociaque niaiore captiuum egit.,Necnon Serponti decus eximium suit, qui circa Bologninum cum cataphractorum equitum turma in str
tione positus, maxima intulit detrimenta hosti Atque excogitata res ab Architecto Barca pe magni momenti fuit. Nam inspecto loco istu, qua Galli exponere subsidia possent , arii opera nempetua quaedam Viminum contextirnructa fiscellatim in ipso femore pugnae copia δed duxit: Unde fiebat, ut subsidiariae illae naue oppositu nostrorum ad ripam appellere neqv rent. Oscuro noctis , ct impetu, atque ardore animorum intrauere arcem ducenti sere Galli, saucis plerique , grauesque vulneribus; ct cruo re oppleti sicuti postea cognitum est Die Dominico . qui dies fuit pridie Iduum Martis, Galli, qui ad Sarti ranam erant, post quadraginta Bombardae ictus, deditione facta deseruere Castellum, egressique cum duce siuo permisere se nostris Quinquaginta non amplius erant, quos Brancatius dato praesidio praeter Valentiam,deduci salem Versius iussit . Mox ad Bremum ipse properat, ut coniunctas illici cum
Bandinetllue se pontus laudati. Dueenti eirciter ex hostibus ate.
inuisere .samitana Castelis tum deditur, ac Braneatius adiremum per ituc.
335쪽
cum Carolo Gatta legiones ad occasionem, de
conatum inuadendae arcis en ante composito haberet. Eo die, hostes, sub vesperam erupere ab arce cum peditum equitumque copiis. & Bolognini stationes repente aggressit, munimenta, quae ad Cornu excitauerat habebatque ille. tenuerunt. Bologninus , illico recollecta sit. rum manu ad ducentos , feliciter amissa recepit , sugauitque Gallum breuis horae momento Violorem Ac, ne fraudentur honore suo capita illustria Martialesque Vere animi, qui ad illud Bationis recuperandae praeclarum opus excella contemptu corporum adsuere , pugnauit
egregie glandemque ferream cum luculenta plaga Tobias excepit. Alterque Palavicinus Bandinellus nomine, ct ipsius Bolognini patruelis,Alfonsus d Carolus Gallaratus, ct Raymundus Bayanus, qui cum Neapolitanorum nstulatorum turma ibi in praesidio fuit, & Didacus Salauedra,nobilium ordinum quisque duetoresct praesecti, in eo discrimine magnoque conflic. tu edidere exempla, quorum semper meminisse debebunt hae litterae , ad id natae, Ut situm cuique decus rependant. Excellentissimus Marchio Prouinciae Gubedinator, acceptis , uti di istum est, ab Aragonio litteris , ab Mediolano profectus , die Lunae Idibus Marti j Bremum in castra peruenit. Atq; contemplatus stationes omnes ct propugnacula
munitionesque sinsulas ct situs , ordinemque
336쪽
LIBER OCTAVVs. et rerum: Vt eximia arte disipositisset, ac secisset cuncta Aragonius: utque disponere porrb ac prouidere pergeret: mirificam cepit animo Uoluptatem, quae oculis etiam ct vultu significaretur : eaque Principis laetitia notata ab exercitu, non ducibus modo uniuersis , sed etiam militi iucunda fuit. Laudato verbis grauissimis Aragonio, edit ei, quae circumspicere deinceps ct exequi debeat, tum ad stativa firmanda peditatui uniuerse: tum ad opera admouenda arci, fossasque aggerandas,& circumuallandum Undique Bremum, ut nequa peruadere illuc cum
vlla parte subsidii hostes possent. Si qua eius
modi vis forte superueniat: tunc, Vtinruat ad . uersam aciem, atque descendat omnibus copijs, si ita necesse sit in campum. Ab hac inspectione castrorum,&hisce cum Aragonio sermonibus proficiscitur inde Sartyranam . Cingebant latera eunti, Marchio Caracenae, Martinusque Galianus, ct Aemylius Ghilinus . Praetorianorum equitum Alae, hastati sub Ioanne Artiaga, sub Didaco Ciganda fistulatores , iussi sunt ripam fluminis obtinere agmine incessuq; suo , multumque excubare. ne Vada , quae prope Sartyranam sunt , hosti tentarentur. Fuere cum Excellentissimo Demarcho Uiri praeterea illustres, Alphonsius Ricus , ct Ro-cus Malamorus, Matthaeusque Graialis: quo
rum iste ex antecondicto Venerat e castriS, nuntius omnium, quae deinceps in exercitu, atque
337쪽
o dione fiebant. Antonius Portasta , ct Petrus Froes missi sunt ad petenda ex agris stip
plementa operarum , qub celerius cuncta Vmdique clauderentur . Et mox adsuere cum idoneo numero : suntque ob eius rei diligentiam a Principe laudati. Galli, posteaquam, conati, scuti dictum est, e , .ii situ Opem ferre inclusis id inceptum frustra habue zzz cui runt, Verterat animum ad alia Crycquius armorum illorum in Italia Imperator . Cogitabat dispositis in fluminis ripa bombardis , statim nes oppugnare nostrorum Atque cum equitibus aliquot ad inspiciendum eligendumque locum eius rei causa progressus, post arborem, tamquam in latebra constitit . Sagros duos nostra pro ripa collocatos habebat Aragonius. Semel iterumque disploduntur. Et altero ictu globus nequaquam in tantae rei spem emissus, Cinquiu, ib speculabundum illic ab arboris stipite Cryc-εε xu . ' quium deprehendit. ac foedo hiatu aperuit ilia Duci. Conciditque ille exanimis . Post eum casum, consternatio inter Gallos facta est, quan ta semper feri solet capite amisso. At apud nostros, capto iam sere, atque insesso omni in arcem aditu, sic, ut ad obsidionis, ct custodiae arctae sormam, neque intrare illuc, neque ex ire inde quisquam posset, reliquae ad irruptionem tentandam copiae subsequebantur, atque aderant. Destriptio aggerum opo
rumque S locorum , ct legionum irruptioni
338쪽
inter Tribunos incipiendae facti est in huncmo dum . Sotelus ab sua parte cum legione tua, e ..I. itemque cum legione Mortariae Marchionis,&His mae legionis cohortibus quinque, Belgisque nonnullis, succedere ad Arcem , atque irrumpere debebat. Ioanni UatqueZ , praeter Iegionem suam, legio Insubrum attributa est, quae quoniam tunc sine tribuno erat, aggeri ab ea parte aperiendo adsuere, Hieronymus R Osignotus , ct Christophorus Uillasortes, Didacus Aragonius, & Ioannes Salecedus, legati iam ductoresue ordinum , ct virtute tunc fideque meriti etiam maiora. Caeteri deinceps instructi separatim, ac succincti ad faciendum impetum idonea manu stetere. Nempe cum siua legione
Bologninus, legionibusque Philippi Spinulae, ct Principis Bursi , cuius legatus Nauma, sicuti
demonstratum est , Bologninum ipsum in stationibus occupandis egr&ie adiuuit. Tiberius Brancatius, & Carolus Galla cum Neapolita. nis uterque legionibus posti suere . Tribunus Aegidius Hays non prius, quam die Dominico cum sita Germanica legione venerat in castra rediens ab Feli Eano, quo mjssus fuerat, ut ex eo motu possent suspicari hostes , cogitari de Montecaluo nonnihil : eaque sciniecta suspicio in id valde utilis fuit , ut ad Bremum interea Galli remissius incuriosusque agerent, minum;
intenta custodia ibi esset. Ab eo in speciem H. Aut siti, Han
339쪽
. nisione, die Martis ad Bolognini stationem op portune aggregatur , propin aquod pedituna copia illa ibi quanimaximas valde expediebat... Descripta inter stationes erat linea quam Communicationis appellauere lineam . Circa
huius lineae partem inter Bologninum Sotelumque interiectam Tribunus Hays in primis excubare iussus. Mox ad brachium Vnum aD geris, iuxta propugnaculum Arcis aperiendum ille intentus fuit: aperuitque una cum Principe Burso, qui ab Mutina venit in castra die Ueneris ad xiv. Cal Aprilis. Brachium alterum institit aperire Bologninus, qua munitio hostium erat ad dimidiatae lunae instar. Tribuno Alincurio datae partes, ut Rinaidae Castellum, simulque communis illius lineae laciniam unam cum Belgica legione custodiret . Laciniam alteram, si
mulque stationem apud Capucinos legio Primcipis Rinaldi Eslansis una cum aliquot Tribuni
neris cohortibus tuendam accepit. Summa omniumad x millia peditum erat. Porrb quia lineta spactumue illud, ad cuius custodiam, comsociandam ct communicandae curae erant, EX
currebad patebatue latius, quam ut nocturnis temporibus ad excubias ea regione agendas, Scaetera obeunda simul, hae copiae suffecturae
...i ..i sit i: estenti inita ratio est , ut stativa equitatui M, tvmομ' --, quae lineammillam finitimaue
eius contingerent : atque ita fierere turmae - ducesque
340쪽
ducesque earum Gon2 aga Pro Magister cum suis turmis ab ripa fluminis per Soteli stationem ad usque munimenta Rinaidae. Ab Rinal da ad Cucullatos, equitatus Neapolitani Pro- Magister AluarusQuinonensis: turmaeq; ipsus:
nec non turmae Germanicae aliquot: Draco
numq plurima pars cum Tribuno Girono.Summa in uniuersium quinque millium numerum explebat: agebant nocturna tempora in armis: orto Sole, in sua quique stativa, ad tertium inde , quartumue milliare dimittebantur , Ut quiete ciboque refecti ad vigilias ct munia ea, dem redirent. Sed relinquebantur in discessu custodiae locis opportunis, atque ad Sesae praesertim Vada , ne quam hosti occasionem: aperiret amnis interea, dum iumenta hominesq; recreantur. Aduersius aridam , exhaustam, α sterilem herbis anni partem hanc, steterat iam inde a principio prouidentia, memor, ea, quae in re militari leuiora Videntur, interdum praecipua esse. Ideo Demarchus Excellentissimus. non minore cura iumentis quam militi alimenta pararat. Hordeum pabuli omne genus, ad
Vallem, quod est municipij instar, in horrea &soenilia constipatum erat: indeque carris ad loca destinata portabatur. Omnia, quae Veterum ingeniis, aut noua a te reperta sunt, Visbsidentes consistere possint, tum aduersus Vim , ct commenta, des rati