장음표시 사용
321쪽
Vrbe Mediolano Aragonius Eo die Ticin uni
peruenit, egitque ibi noctem insequutam: postero die , hora sere secunda ad Mortariam ire perrexit, peruenitque ed paulb ante meridiem: ac protinus inde, quicquid ibi paratum dispo. situmque erat, Bremum versus mittere instituit: peditum nempe cohortes , hombardasque ali quot, ct in necessarios obsidionis ac belli usus
praecipua quaedam. Primum agmen lub Antonio Sotelo tribuno militum incessit, cui mandatum erat, Ut cum Iegione sua , itemque cum legione Mortariae Marchionis , quae una cum Ioanne Romerio ad nutum ei praesto esse debebat, sub vesperam, siue maturius etiam s ei videretur Oppido egressus, dispositis per itinera praesidiis, caue rei atque essiceret, ne qui ad hostem Naecur rere nuntij possent. Per ti itinerum duces alli-gnabantur duo, quo tutius absque errore ullo duceretur agmen . Iussi incedere sine strepitu, ac nusquam deflectere de via, ne circumcolem tes agricolae sentirent, remue, scutierat, loca vicina suspicarentur. In postremo agmine collocaretur turma Vna equitum dato signo, ne ad primos ipsa procurreret,antequam peditum cem tamen ortum esse cognouisset. Tunc enim Veroproperarent ad Uillatam : Sessiae fluminis vada custodirent : stumque , cui Bonobo nomen medio sere inter flumen Bremumque spatio strenue occuparent. Ante omnia,quam maxime
322쪽
tecti cautique incederent aduersus tormentorum globos, glandesque fistularum, quae, non solum ab arce ingruere procella posset, sed etiam ab ulteriore fluminis ripa expectari deberet, si aliastente die, re noua exciti ab Casale Galli, ad disturbandos ipssis pellendosq; coorirentur. Excubarent intenti aduersus omnia quae venire inde obsessis possent, darentque operam, Vticoniunctas in id haberent quodammodo dexteras cum Tribuno Bolognino, cui stilum negotium erat,ut legionis siuae parte,cohortibusq; nonnullis ex legione , quae Philippi Spinulae
fuerat. nunc To ala Palavicino regebatur, item Tisia, patinie;
que idoneo peditum S equitum numero ex legione Principis Burs, quam Legatus eius Fe dinandus Nauma ductabat, ac demum Rhaetica cohorte ex iis quae sub Georgio Genaso erant, his omnibus copiis Cornu occuparet. Id loco nomen, quem hostes propugnaculo praesidioque valido insederant . Partesque Scura Soteli in eo , ut spatium quod inter duas stationes Ba. nobum, & Cornu atque inter ipsos Sotelum, Bologninumque erat, ita intercluderetur, Ut ne qua spes faculta uerelinqueretur hosti ab ea parte in Arcem intromittendi quicquam. bus Bolognino resisterent milites propugnaculinationisiae eius, quae nuncupata Cornu obuersa in ipsum Sotelum stationemve eius terga haberet, ne cunctaretur serre stuppetias dato ab altera parte impetu in hostes, qui circumuenti Ll a ita,
323쪽
Dganesius prl maa obsidionis P trapeiscribit.
rue HISTORIAE P TRUAE ita, atque interclusi vim bita' deprehenderentur. Acile caecis ictibus inter tenebras laederentur nostri inuicem data tessera Ducibus erat: Sancti Philippi nomen , ct Olitiaris ex aduerso co. gnomentum . Sagros duos totidemque Falc
netos, quae minora tormenta terribilium animalium nominibus appellari ita mos est, trasti here secum S ab Mortaria educere iussus erat, opportune instructo utroq; misiuili ad centenosi ius, atque imposito in carros sulphureo puluere , caeteroque ad haec exercenda apparatu.
In postremo agmine ducenda esse haec: Squa maxime opportunum Videretur, collocari debere tormenta, Vt orta luce custodirent Padum, arcerentque flumine hostem , Mulos omnino quindecim duceret onustos puluere, sune, globis, ita ut materiae totius aliqua pars singulis iumentis imposita veheretur . Alis muli toti,dem Veherent serramenta operarum , falces securesque S ligones , ct quicquid saccorum inueniri Mortariae potuisset, Vt terra arenaue reserti deinde munimenta militibus fierent. Expectandum esse utique cum Bolognino con .flictum discrimenq; armorum. Caeterum tamen, si conspecti ab Arce nostri prius serent, ibique ad arma conclamatum, mandata prima exseque retur, ne scilicet stationes praesidio maiore firmarentur . Circumspiceret eligeretque situm, qui, ct natura tutus militi collocando esset, Ecbreui ad Bonobum excursu subueniendi celeritatem
324쪽
ritatem daret. Haec mandata Sotelo , monitusque simul: Tribunum VasqueZ erecturum ad moenia scalas, tentaturumque ascensum ab ea parte qua sorcipis in modum bifida antiqua munitio fuit. Id si prospere eueniret, accepto Batim nuntio, mitteret e suis, qui coepta adiuuarent, ut si fieri posset, Arx tota redigeretur in potestatem. Ac si quam praeterea Viam agendae rei dispiceret, quae commodior expinditiorue videretur, eius arbitrio permissum. Datusque Prestinus Architectus'cuius arte S ingenio ad munitiones & opera facieta uteretur. Congruentia his mandata VasqueZ acceperat, Scilicet, ut sequerentur cum sita Legione Sotelum tenderetque Bremum versus , Occupaturus ibi forcipem veterem , de qua d ctum Subsisteret eo interuallo, ut ne strepitus ad hostium aures accidere posset antequam a Bolognino, siue a Sotelo, pugnae initium fieret. Si cognosceret, ab Arce nostros esse conspectos, ibique mota arma: ne momento quidem uno cunctaretur. Irrumperet Vi tota: descenderet in fosssam : conuelleret frangeretque cancellos , dc quaecunque alia siubeunti ad muros impedimento esse possent. Ubi subiisset, admoueret illicbscalas, ingressumque tentaret, prout euenisset res, admonito protinus Sotelo, qui ad caςpta Promouenda aduolaturus esset. Aragonius quoque Martinus, ct capita alia exercitus in
Partem operis excirentur , siquidem initia sel,
325쪽
citer sese dedissent. Contra verb . si scalarum eo tentamento nihil essici potuisset, subsisteret ad forcipem illam Veterem , circumdaretque V lida munimenta sibi aduersius hostes prima luce facturos impetum exturbandi causa lacuti credibile videretur. Et sicuti sibi copijsque venturis firmare cuncta deberet: ita demoliri ac deiicere meminisset hostium opera, quae ad sorcipem
nouam excitata haberent. Scalas deportaret ab Mortaria plaustris quaternas leues, optinad compactas inter se con nexas alternis atque congruentes ut altitudinem aequare possent: prapterea missiles ignes, ct falces cote exacutas, breuioresque serras, ct serramenta alia perrumpendis excindendisque camcellis . Mulos, partim ad haec, partim ad ope rarum ferramenta deportanda iussus parare XX dis Architectusque Sestus ad militarium operum in
genia attributus Tribuno huic. e. .i- α - rQlo Gattae Tribuno, datis prius belli ius
P h M, trumentis imperatum: nocte appetente cum te
gione sita ab Laumello egrederetur, atque Bremum Vbi peruenisset, occupato propugnaculo quod ab laeva in sacra domicilia Capucinorum vergit, ingressus ab ea parte sessam experireturs scalis euadere in Arcem posset. Si quid pros peri euentus eo conatu haberet, significaret Aragonio ct Bolognino ducibusque caeteris, Ut Una connixi omnes, inchoatam sic ab ipQ victoriani absoluerent, opprimerentque ibi hostem. Ad irritum
326쪽
irritum autem cadente incoepto . muniret sibi praesidio locum staretque intentus ad mutuam . cum Bolognino opem, cuius S in ta pugnae
ex pectaret, nec moueret antea quicquam.
Haec dicta Tribuno Gattae: Targonusque arachitectus assignatus ei suit, Bologninus ipse mandata in hunc modum sua habebat. Die Veneris ad IIII. Id. Martis esset ad Valentiam quae Pado apposta est. Inde,
cum copiis, quae descriptae ct assignatae erant, ut ipsius imperia sequerentur ea fuere ad duo millia armatorum italici , Germanici, Rhaeti
cique generis hora Una antequam ad uespera,sceret, vel maturius etiamsi ei Videretur,sumpto prius omni necestario instrumento & apparatu, ad Bremum, praeter bartiranam Padumque proficis ccretur. Incederetque quam maxime silenti 'agmine, valdeque circumspectans, ne ab Sarti . rana deprehendi posset relicta equitum turma, quae claudebat agmen cum eo mandato ne ad Sarti ranam ipsa perueniret, antequam commissam ab pedite pugnam audirent. Orto autem peditum certamine disponeret equites inter Sar- tiranam Bremumque nonnullos, ne possent au-Xilsa commeare inuicem. Equites iuberet alios obequitare Pado, ct niteretur OccupareCornu, qua munitio praesidiumque hostile erat: ac detracto inde hoste, teneret eadem ipse munimen tactaugeret, ne ab Arce, neue ab ulteriore fiu
327쪽
ctas habere manus cum Sotelo occupaturo B nobum, insesso sipatio quod inter Vtraque m nimenta est. ne spes inde ulla seret leuamenque Arci: cuius rei obtinendae causa mandatum Sotelo esset, ut si sorte laborantes atque succumbentes ad Cornu nostros Videret , inua deret terga hostium, atque opportune stubueni ret. Educeret ab Mortaria Bologninus haberetque secum Sagrum Vnum , Falconetosque duos, ct alia aduersus plumbeam ex Vlteriore ripa vitii sutura usii pu lueris praecipue copiam in sexagenos ictus. serreasque pilas, paratis ad
tormenta quidem serenda carris, mulis vero ad caetera quindecim , totidemque alijs ob serramenta C perarum, ct ex cannabe saccos, quibus, terra, Vel sabulo completis corpora militum iadiscrimine protegerentur . Atque haec Omnia sic imponi ius Ia, Vt materiae totius pars aliqua separatim iret. Sarmentis fascibusque virgarum onustas ab Ualentia naues sequi iuberct : C: Usque materiae partem Antonio Sotelo tradendam curaret . Sciret reseruata sore sibi initia pugnae, dato, per exercitum atque ad capita rerum signo, Ut sinerent ipsum ordiri opus. Ad id sin ma celeritate uteretur. Nam si prius detecti ab Arce nostri forent. coeptumque illic trinpidari arma, consestim subire deberent uniuersi, S per aequa, per iniqua tentare irruptionem.
Circumspiceret sibi copiisque secuturis idoneum locum ad opera iniungenda Arci: atquc ad pert
328쪽
agenda ct munienda cuncta ex arte. Vteretur stiis. Astu es: militari Architecto Barca, qui idem rei tormentariae promagister erat. Tiberius Brancatius ab Alexandria cum legione sua die Veneris item circa horam viges. mam exire iussus ita ut iumenta, ct carros, quos si ' cunque in ea Vrbe cogere potuisset, simulque incentenos illus , bombardae semisses, quadrantes totidem dimidiatae, vel quartae partes eae maiorum tormentorum sunt sisteret ea nocte ad Valentiam, ac postero die inde pergeret ad GD telum Sartiranae recipiendum eiiciendosque inde hostes, quae optima consilii via fuit. Nam, cum id fieret, circumuenerant iam copiae Bre: mum: ct crediderant Galli , dum Sartiranae oppugnatae strepitus audiretur, spatium fore sibi ad praesidium viresque Bremi augendas: atque ita ab ea spe deciderunt zUincentius Gonzaga e MantuaeDucum stirpe vineerula, Maain Mediolanensi Prouincia pro Magister equitumonitus est, Vt turmis suis ad Bremum subsequi iussis , in primo agmine praecederet ipse cum equitibus mille quingentis, atq; die Sabbato per Deniret ad Uillatam , qua nudat vada Sessia flumen, illic praesidio futurus: Quod pari pru- dentia S robore animi promptoque obsequio ab iuuene factum . Sic S ceteri suas quisque Partes , prout erant ab Excellentissimo Gubernatore moniti atque edocti, erectis ad gloriam animis nobilitate insita exsequebantur. tardi nandus
329쪽
Ferdinan Md ius nandusMontius Germanici equitatusChiliarcham nico 34 Cψρο cum equitibus mille quingentis ad Cornientum, 'ς - quo nomine pagus est , die Ueneris peruenit: atque inde subprimae Vigiliae linem, quae tertia noctis hora erat, ad. Fraxinetum profectus,
ibi stetit intercipiendis , siue repellendis , quae ad Bremum ab Casale venire subsidia arci d impedimenta Victoriae pollent. Nec in suo
Aluarus Quino munere mora Aluaro Quinonensi : Qui Nea,
n equitatu, Pis. Politant Equitatus cro Magi iter cum iis qui-
' bus praeerat ipseturmis ad Iti Idus Marti, tau
mellum propere contendit, Vt Bremum inde ad praeliorum siue obsidionis incerta aduolaret. ν. T. . .: Bologninus ad dicta impiger iuxta ct soleta, fainaeque in primis auidus, tenuit 1umma Virtute Cornu : Munitionesque hostium extra arcem secit ludibria illis , sibi praesidium, robur, atque interclusa ab histe operibus S munimentis arce, simul imposivit fraena ct claustra Pado, ne ferre, ac transmittere subsdia inclusis posset simul proenouendo ad arcem aggeri aperuit ab ea partes. .lu, M,.s, iter. Par operae pretium Sotelus capto Bono hosecit. Et obstruxerat Casalensibus subfdiis iste quoque viam: ct inuenerat codem com pendio locum, unde admoueri opera Arci erigi ique caespes ad eam posset. Irritae scalae sue sol runt. Neque id praeter mentem, ct consilia nostrorum euenit. Nam nihil aliud eo commento quaesitum erat, quam ut in tali discrimiqne bifariam ad periculum auers hostes vi minore . , resisterent
330쪽
iresisterent Sotelo ct Bolognino occupantibus loca de qu ibus dictum est. Occuparique ea per magni intersuit, tuin ad obsidionis, si necesse fuisset continuandae moras, tum ad facilitatem flagellandi obsessos , ne qua ab Casalensibus
Gallis ope, opitue expectatione recrearentur. Ioannes VasqueΣSCarolus Galla, iam an
tea nominati Tribuni, in capiendo duplici aduersus arcem situ plus etiam negotii habuerunt obstinato ad impediendum hoste, non aliter, quam si summa rerum ibi ageretur. Displodere maiores minoresque bombardas in eam partem, atque immisio fistularum etiam turbine misias pilis immittere glandes, Ut mirum Videri potuerit , sub eo pestifero nimbo durare potuisse quemquam. Vibrare missiles ignes, eiaculari flammas e turribus, machinasque contorquere cum flammis in fossam , Ut tamquam exitio miles inuolutus opere conatuque illo absisteret.
Sed testis idem uniuscuiusque Virtutis , atque adhortator ad gloriam , ct periculi particeps Aragonius aderat : quem , chm primum inter primos stantem Velut in acie duces militesque viderent, obfirmabant in media illa tempestate animos: estque demum res gesta feliciter. Quod si contra cecidisset neque loca situsue illos nostri repente tenuissent : profecto , ne obsidione quidem ipsa quicquam essiceretur, cum haud aliter prohiberi ab Casale subsidia potuissent. Circa Martinum Aragonium in eo distri Mm a mine
obsessi proeellasiandium emit tune in vasque , di Gatiae iesis.