Iosephi Ripamontii canonici Scalensis chronistae vrbis Mediolani Historiae patriae libri 10 Iosephi Ripamontii canonici Scalensis Historiae patriae libri 8

541쪽

Veteris Aulae peritis mus ait. dissicile esse,

eodem loci reperiri potentiam dc concordiam: idque cum ille ita pronuntiaret , usmodi in cietatem iniciabilitim rerum alicubi repertam csse censebat. Non sertasse ille animaduertit, eos , quos potentiores ipse esse crederet , aut non suisse : aut hactenus suisse tantunimodbi quia proximi erant, neque arterias , sed pro Prie intimeque venas Imperatorij sanguinis attingebant. Scriptorque idem exsequendo res Romanas, in duos postea alios incidit,

aeque inter se concordes ac potentes : Quae duorum potentia concors non sane reserri potuit, aut ad mores aequitatemue alterius,

qui, si in Qedistima cupidine d suitiatum tem. Perare sibi non potuit, multo minus in studi sillo dominationis etiam acriore temperasset raut ad studiorum utriusque diuersitatem, cum ciuilia unus, militaria alter sectaretur. Con itinuus enim intimusque Principi, si bellum Sarma tractare ipse abnuit, mandare alijs potest : Et facultas ei ita erit, absque diuisione ulla fauoris, munera ordinesque diuidendi . Rationem igitur causam ue concordiae ejus in Pari potentia ego attulerim hanco Non iusti legitinaique Regis , sed tyranni impotentissimi aula animoque potiebantur .mSaeuitiam feritatemque dominantis horrebant, non ipsi quidem ullo vero affectu chari dilective huic,

sed si specti sormidatique. Nulla satis prouida

, tutaque

542쪽

vtundiae in id tantii abdo P carentibus nequiores ipsi peioresque fiatis um stis, gula monacma atrocem aliquefia PS e casu, fortunae vitaeque suae ruinas exi eis antes hi duos grauissime angebantur a Nunc hic :istinc ille cqntrethiscebant. Is , qui sorte im- rterritus tapauidusque steterat, alteri monstrabat. inuitamenta , coiistantiae , sociumqti estisteritabat . Oemum unius inaria 'traxis bit 9rum, S urerque abiere in praeceps. Uerus lintegeri syncer V legitimus , honestusque fa- ior apud Principem , impatiens Collegae est: neque socium admittit, nisi ut S inimi utri

eundem habeat. Qui sibi ultro quaesiuit acs: nisi ue socium, idem iacit tyrannidis accusatilli Principem', palamque prosessus est . Indi fuisse praesidio ac ieris barbariem ummahita

tenaquei eius i. Sane impar homo maximarum administrationi reruna. assumere partici laboris . latque adcommuniciqda consplia fidum amicum deberet: Scii contra siladelambitiio . Rursius communicatio quaeritur &mcietas. Maia quo metus admittit . Nam sui lubrica, ct incerta, ct uiale fida upud

Principers gratia est es is I idoneus' aptus Dosiubleuando sortasse labori Ebό seud hsel si ia

543쪽

suam famili remis vertit: nec multo post iu ab μαψώs redeundum sivit. I p ita rigi laytum ni mi in s P*-rat , ne linagi : a Principe abscedereti H exanime quoque corpus assectaretur , eiqhu adsideret,

rus animi suit . Prinςim RmOR AS eum Uerterati in natur/m si falluntur , q'i habitun naturae pileigermanum dicunt. Non: estigiehlud exemplar ille est, n turaque alpera dictitur, non quia non isse : ted quia .nou ςrat, Nascitur ab nobis , i in vobis , qui non Vna 3 iscum l. AU, quae naturae imitatrix cre dit est , imitatur cam aepe, pq etiam' reat, saepeque Vinck. Q mor ., ηψi habitam turamue s traxit, 'p' est iss ingi incorum . Vim dc qi

544쪽

tionem auget: supprimit autem aufertq; Vni- . uersam, si multiplex S coniuncta cuna aliis eadem fuit. Suspensae exspectant aure S har- .mOniam, quae secutura cessationem, tamquam in vicino est. Ea, si propere rediit, cupidiss- me excipiunt, atque complectuntur :,Sin autem est cunctata diutius adspernantur, obli taeque concentus , alio sese avertunt. Expectatio breuis desiderium ciet, atque indam mat: desiderio accenditur amor. At expectatione diuturniore, desideria pariter amoresque lenescunt: nec sere resumit amorem qui

deposuit semel atque abiecit Captiuitatis in star atque seruitis est amor: eaque suauis , dc iucunda captiuitas animi est , si non sentiat animus se esse captiuum . nec sentit res solu tus idem ac liber . Utile Privato est , sentiri damna absentiae eius : sied non Vtile abelle tamdiu , sentirique ita , ut eiusmodi damnis

occurratur, remediumve paretur . Namque id ubi eueniat , exitus ille consequetur, Ut

praesentia Ministri opportuna quidem . atque utilis, sed non ita necessaria eadem Principi caeterisue sentiatur. Si Ministro destinatum id propositumque est , essicere, Ut absque opera consili jiue suis, intelligatur, non posse administrari rem : essiciendum est, ne spatium tempusiue detur administrationi huic .

., Philippo III. cum morbus ille accidisset, ex ,, quo non conualuit : pridie quam expirareep ψ M Rex,

545쪽

Rex, Principem Comes in ham verba allo.

' Postis humi genibus ab Celsinidine V stra peto supplex, Vt cum hona ipsius Venia,'' Hispalim usque proficisci mihi licitum siet, V atque abesse tamdiu, donec Celsitudo Uinta una cum ijs, qui res hodie administrant, pri- mordia sui Regni capestat. Ad ea Princeps .' Grauescit admodum valetudo mei Patris. Si ' decretum ita Celo est , Ut capiti meo tanta' calamitas incidat: in nouo dissicilique regimi' ne neminem habeo Comes) quo magis in-' sistere possim , quam opera fideque vestra ι'' Sic mihi perluadet cognita vestra virtus de V fides. Decessit Rex . Princeps Imperii possessionem ad ijt. Comes in gratiae poll)lsio

ne retinetur.

Princeps ille, quo prouidentior adhuc sor. tasse nullus ex omni temporum memoria suit, die appropinquante successionis, Imperisque adeundi, verba vultuique componit, tam quam inuitus S abnuens. Et Comiti, quem inter Privatos ines mosue Regum, nulluS omnino prudentiae magnitudine stuperauit, dissimulatio sumitur eadem, quasi primum in noui Regis amicitia locum posset magis obtinere quam Vellet. Procerum Senatorumve animos alter explorare volebat, alter huius animum. Ego, qud magis cuncti temporum negotiorumque istorum intueor, adducor Vt credam, inihil

546쪽

nihil a Comite Duce, vel potuisse fieri . vehesse factum, quo moderationem atque contiis hentiam animi sui magis ille declararet. non tam, quia recusandi fauoris, potentiaeue fimgiendae conflantiam .robur ostendit, uum quia pondus & momenta rei cognostere porituit, animumque habuit vere parem contem, plationi huic. ιExtra caput animumue hunc, ubi potuit mens una reperiri, quae delabente sibi in sinum, S oblata fortuna. fortunis pene anteia

ponenda Omnium , eluctaretur atquh cffuge rei gestjentis laetitiae,manus. seque ad cinicumspicienda cuncta conferret, ac de magnitudine rerum in eo articulo ratiocinaretur

Quietos', ct rectissime compositos, ct nihil sese efierentes , restrictosque spiritus ratiocina tio requirit. Laetitia Vero, ceu concepta an,

mo violentia Venti alicuius , introrsus illic velut intra centum flat . i pirat, spiritesque, ipsos in superficiem late cilcit, iacet cos confunditque S turbato. Primum noui Imperii consilium. authore Comite fuit, ut nonnulli Procerum spectatae

Uirtutis , ab exsilio reuocarentur . Eratque ,, in eo numero Petrus Toletanus Marchio

Uillaestancae ex Consilio Status . Remittere poenam exsilii magnis Uris , eosque redonare Patriae , Vel certe Patriam ct Penates redonare ipsis, id sane tanti est,

547쪽

vt Agrippina sagacissima foeminarum, statim ubi dominationem adepta fuisset, steterum cumulum aboleri posse crediderit'. si exsilitantummodo Seneca restitueretur . a

Si quid extetirrcs sorte isti commeruere , promereri conditio S animus eorum potest. Male sese res habet, ubi, hominis causa, Vi tutes eiiciuntur : Sed longe pessimum est , si Virtutum causa eiiciantur homines. in condemnando condonari Uirtuti nonnihil, fas iustumque est . In contrari j viiij probruma Iustitiae Virtus corrupta dici posset, si truti

nae eius lances, auri coenique libram aesti matione pretioque aequarent ideo quia pari

materies Vtraque pondere libraretur .

Apud Populum nunquam non fuit Virtuti

pretium ct honos . Multauere scilicet etiam ct puniuere aliquando cam: sed sere , nonnisi tunc, clam formidabilis & tremenda facta erat. In Monarchia omni, Imperioque Unius , hic Populo mos fuit semper: sauere Uirtuti, quam timere non possent : plausium dare eis , per quos honorata ea sit bleuataque esset: damna coercitionesque illatas accipere haud aliter , quam si merita, non delis a punirentur. Respublicae anxiae de solicitae ad custodiam suaelibertatis, itemque trepidi Principatus S pa uentes omnia Reguli , quibus Vmbrae nonnunquam ipsae attulere terrorem, haud iniuste secerint , si graues irrogauerint ijs etiam

548쪽

Poenas naignis olim sis hi angentia obtinuerant, ct pciba niarunt, .:non tantuni aliunde periculi ii quantum ab optimo idem pessumasque euadat ἡ a Franckoidoni natui nihil tam terribileti odiosumitte is quam Virim ι Raro, in populari dominaeu

vi tum est obscori rapti ouisa ut ii ha - ietur : ad timorem quidem scilicituditiumque. Misianam formas illic facile atur qubtipscunque honestissimi aliqui, ct clarissimi exti erei. Ia, uidetur autem hisce nunquam, siue o iub tyranno , siue in libero populo extiterunt . Nam iuvidia, neque essurgit . neque delaeodit us quam ι Optimates, S uiua ident lesious, S intenti odere eos, fit umque timorem, etiam sat ille non adest . Clypeum infirmitatis stilicet Aristocratia circumseri atque ineruat,

ut n*tam effugiat propessetque malignitatis. Vbii potentiae siecurus Validesquς Prin eps, 1cque S Imperium Maiust te sua: ut ait: ihi sane esset tuta felixque Virtias, nisi Hinc sinhorum Reguipue Ioco,iyraonident isti .exedi serent, quibus arcana Imperisv ct Imperita u. num consilia fere innituntur. Et ipsi quid ,, sue bene instructi munitique Principes Diius Raeges iusti di magni; nulla vident foguntue PericulRό, quibus,de statu sila dominationis exturbari posse crudant , aut credi Meliciti. Eorum Vero Privatis, amittendae se trip pe

549쪽

riculam assidis obuersetur zac ne Regnoillo exturbentur ad pyrannica consilia eunt.

Nec pbssunt aliori,m csseityranni , nisi priuiid Princisii sito iugum imponant'. Ita, optimi quoque Principes tyranniden exercuere cumri tyranni ipsi non ni quia habuere tyrannos Summam seum, atquestotius Imperiir ,,gi meeta, ita diuisit. Vt penex Balthasar ins,, nicam Consilia Prouinciaeque essent': ipse ri Regem ψ Domumque Regis , ct domestica euncta tuenda haberet . . Hi l QNbn quisquis Consilis caput est..idemGr tiae principatum etiam tenellit Non Imper ivlilaeas ct causa, i sed affectio .atque inclinatio animi est gratiae interioris mater . Illa caro Rhaec dilectos amatosque facit. It uc prudentia consilissue perueniro aliquis potest : huc via una est, s ita natus saetusue sid. Huiusmodi discriment, atque definitio anceps, Scriptori Tacito caliginees offudit. Vidit ille: non ex-pIicauite aut explicare ipse non possiim. Am big , contingat ne gratia ct sorte nascendi tane id, aliquid inalgostris quoquc consilis. Utri Re contingit. Totum naturae munus est . Ut iamςtur Minister z prudentiae magna ex

Geri atque adesinistrari uncta ab ritu odiosum est : sine eo geri adminiscarique nihil, perinde odiosum. Alterum fieri non potest, ut serat administretue cuncta unus: alte

550쪽

rum fieri necesse est , ut alii quoque in parte.

rerum snt. Supremus orbis circumagit tam tummodo se ipsum, orbesque alii in tutata eius sequuntur : atque tunc etiam cum sequi desiere, si non mouentur una cum ipsis , perhilum certe mouentur . Haud ego ambiganal, nullum in celo motum esse primo licet orbi contrarium , quem non stupremus ille motus efficiat, ita ut si cessaret consisteretue forte ille. caeteros pariter inferiores orbes consistere Et cessare ab cursu suo necesse esset. Neque dixerit contra quispiam , haud posse orbescieri istos contrario alioque motu, quam quo feratur etiam ipse Voluatur. Videmus enim, ct homines ipsos, ct animantia caetera, Eb vim a primi Orbis motu acceptam contrarium ei motum agere. IS, qui credidit, pro, prium esse Solis, ab occidente moueri in orientem, ideoque Iosue minus proprie esse

loquutum si dicere liceat ..improprie fpsu

loquutus est.

. Maiestas, ct Iudicia , α sanctum Iustitia et

' nomen quandocunque agerentur, 'nullae ei necessitudines. nullique , t Veli pmpinqui , vel amici erant. Rex:ipse uaccesserat in omnium

' necessitudinum vicem . Id aded declaratum '' insgni ad memoriam exemplo est,.cum Ors,nae Ducem ct Rodericum , Calderonum I

propinquum illum, hunc familiaremesium iquos eximere discrimini S conseruare polis