장음표시 사용
591쪽
spicienda praecauendam sunt: vestigi i paulis.
per lubricante vacillat nuta tque Viator , cadit. Nusquam via tutb haec initur, nisi ab eo, qui reperit sibi. ct secit. dc suis ipse meditamentis is auit muniuitque hanc. Nam magnae, re altae i. cuiusdam facultatis animique exaggerati Virtutibus est cognoscere ac prouidere,Vel quantum suscipere debeat. vel quando suscipere atque , ingredi tutum st. εIn arte est: quamuis rara, ct eximia praeditos . virtute homines non oportere attolli, nis isdem . annexi coniunctique sint ei, qui attollat, eos'; . producat. Rudis quaedam haec & crassae mi neruae politica nimirum est, fugitans in praesentia discrimen fortas e nonnullum, sed vitu. perationem haud sugitans , quae discrimen in posterum afferre maius possit . Si quid sorte naufragi, fiat in administratione muneriS nego-υjve alicuius, quod munus sue negotium soler tia Privati viro idoneo ademerit. Vt suo cuidam potius daret: tunc damnum illud omne quassatae, vel demersae Veluti nauis, etiamstempestatis sortunaeq: iniuria acceptum videri possit, assignatur,atque refertur acceptum et,qui elegit
imposuitque nauclerum. Inde iactura sequitur existimationis, S graua interdum apud Principem ipsa naufragium facit. Huic e triuio circulisque dogmati velut evaduerso oppostum aliud interius , ct subtile
dogma est . Magnos viros ad Imperj munia
592쪽
euocare, ct assumere debere Privatum, etiam si non adnexi, etiam si non amici essetat. Subtilior haec interiorque sententia S regula , ct rem aduersus pericula firmat, ct conciliat affertque
laudem. Oculos tamen haec resula acutos re . quirit, ut discerni queat: ct rursus acutius lota. giusque videndum est, ut reste tractetur.
Vbi non sit aliquis noster amicus, ideo quia ille sit alterius , qui non pro amico nobis habe.tur : hic non ideo odit nos, quia non amat. εVbi non amat, non amat: quia amat. Id non esse nobis amicum , accksilo quaedam iest. Sequitur eius naturam, cuius etiam causa
accidit. Si desinat ille esse, accedere etiam hic desinet, desinetque non amare simul. De non amico nobis ita definitum pronuntiatumque sit. At si manifestae sint inimicitiae odiaque in nos siilcepta prauis animis: tunc super deri beneficiis erga nostrum inimicum , ius fasque erit, neque vitium dedecusve habitura nostra cautio est, s non huic benefiat. Namque mali. gnitas ea, quae periculum ex beneficio afferre posset, culpa nos S dedecore omni liberat. Ea nimium inuisa cunctis est nec gignit unquam sed semper corrumpit sua tabe Virtutem. Fugerentct cuncti eam, nisi esset inpleris' hoc, ut euertere quam aedificare malint. - Hispania, quae auri, & argenti metalla Pro uinciis alijs mittit, ob enormia pretia monetae,. quae metallo ignobiliore cuditur, eo redacta
593쪽
,, erat, ut crescente immenstam aere, aurum argere M tumque omne subtractum pene esset: ac frausis sere it Ia hostium fuerat, qui per monetariosis suos adulterata insuper aera late disperserant ι, introduxerantque. Vnde S mercimonia, rarao iam ipsis inter se Prouincialibus, cum externis ,, finitimisve prorsus nulla erant. Ea re damnoq; , , ani inaduerso Comes Dux , Regi persuasit, effe- ,, citque, ut ad partem tantummodo dimidiam pretis valorjsve eius, quo antea fuisset, aerea ,, moneta deduceretur. Idque Senatu omni cae- , , terisque ministris magnopere aduersantibus,ri clima Comite Duce effectum estet, tantam Po o pulus Prouinciaeque omnes inde sensere utiliqri tatem, ut beneficiis eius, ct grati animi erg is statuas ponere decreuissent Prudentis limo Op- ., timoque Regi, non sine mentione Comitisse Ducis, cuius consiliis, ct fide prudentia domi
Nullae Principis utilitates ex errore Vitio que hoc , ct ex rei monetariae lacuna , cum 1ubiectorum pernicie ac detrimento comparandae sunt. Contrahendi ct negotiandi mer- cin onium Omne tollitur foris. domi impeditur:
ct ubi magnitudo lucri flagitio proposita est, adulterandi periculum subire multi non dubitant : adulteriisque demum illa cfiicitur, uria supputatione natonetae plus damni redeat ad Principem, quam quantum illatum Populo est. Resp. una sui t, cui coriacea segmen; diu ma'
594쪽
netae vicem praestitere . Sed legissator exclu.serat aduenas. Ita mercimonio nullum eX eo monetae genere impedimentum: nullus quoq; hixus erat; ct cum nullum adulterandi coria pretium emolumentumve esset, ne molestiam
quidem adulterandi subibat ullus . Si qua Resp.
dominatusve unus inueniretur , in quo , nec externo mercimonio locus, nec monetaru ulli, nec materia, sorma Ve pecuniae,priuatim reperienda, siue imitanda cuiquam, nec aliquid de . nique esset eorum, quae Usus apud Omnes, Sconsuetudo communis induxit : siccedere ibi posset hoc, Vt, Vel materiae, vel formae illi, vel materiae Viliori etiam absque detrimento subiectorum ullo pretium auri iniungeretur. Sed quoniam pecuniae formam ct notas effngere atque imitari facile est; ideo materiam adhiberi oportuit, quae dissicilis inuentu , eademque per terras omnes late distus a. S chare aestimata,
nec prompta falsarijs, ct chara contrahentibus
esset Extra rei naturam est, ut aurum tanti aestimetur. Id rarum utique metallum est quia rarum. Ne crystallo quidem gratia aberat. Lucet translucetquea: S permeat oculorum acies illico materiam hanc. Si altera illa Soli,
haec Coelo similem esse gloriatur . Fragile quod inest, de pulchritudine nihil aufert, honorem circumspectionemque addit. Fragilior
aliqua margarita S ge tra, ab natalibus R. origiae
595쪽
origine nihilo nobilior, lympharum, O Lunae filia, pretiosior auro est . Si aurum est simile Soli: si Sol naturae totius regimen, ct philoso phorum Verbo principale agens est: s naturale hoc, ut agens velit simile esse sibi quicquid agatessiciatVe, cur tandem adeo rara semina metalli
hujus, sator, ct parens, Sesseetor ille rerum dedit Z Quid ita, non auri plus, quam plum bi creat Θ Forstan, haud tanta est emcacia S po tentia Soli ad agendum, quantam offusa splen-idore illo credit mortalium menS. Obstat mariteriae tenebricostas n quam agit grauitaS quO-que telluris , ct frigus insitum huic elemento, quod aduerso is semper Verbere serit; obstat.: Nam, s manibus semper aequis ct pari interiista Virtute pugnaretur: aut iam Coelum totam suo corpori terram immiscuisset: aut tota terra Coelum iam facta esset. Prolifica Vis et ianvota supprimeretur, si vires Usquequaque pares inter haec elementa essent Caeterlim, admirari: desinamus, quhdauare ita proueniat gignatum que aurum. Neque enim . aut sine magna Vic toria gignitur imprestione Solis, aut sine magna reluctat: one intra Viscera concipit tellus, credo, ne partu edere cogatur futurum sibi hostem . iVectigalia cuntia repreerat opignerata Phi-:
lippus IV ct smul bella grauiora ei quam, Vel
Patri, Vel Auo inciderunt. Attamen, admin, stratione Comitis Ducis, integrisque manibus i,, eius effectum est, Vt neque plus aeris alieni con-
596쪽
traheresur , oppigneraretuWe quicquam : αν pecuniae lassicerent in ea,quae gerenda suerunt. v Pugnatum aduersus Dei hostes: compressa re. bellium pars: Prouinciae fineiq; desens:constra tiata Maiestas: neq; Vltra ad foeneratores itum. 33 Voces, & dicta eorum , quibus cordi estv 'carpere sermonibus Maiestatem potentiamque V hanc, percrebuere passim ac ne naihi quidem digrasmulanda ea fama est. Accusant Regemque V ipsum, &Privatum hunc, cum quo consilia agi. tet Rex tractetque bellorum Vias, ct arcana lam
' perii. Aiunt, praesidia per Flandriam, dc loca D nonnulla occupasse rebelles. Afflictam hello Germaniam: vexatum ab multiplici varioque hoste Imperium : ct Italiae damna iactantur. 3 Quasi vero, aut inuidiam superare prudentia post it: aut magno quamuis Regi non liceat, v iulpitionibus, ac metu continuisse quosdam, di ostentasse bellum etiam qua gereres th nollet. N . Si Philippo II. ne finitimum Galliae Regnum penes haereticos esse pateretur, pend pretium fuerat, Flandriae Prouincias amisisse: potuit hac hereditaria solicitudine. Rex quoque nepos, attenuatas in Flandria copias . exercitusque relinquere paulb infirmiores,ut in diuersa parte Religioni laboranti subueniret. Par defensosuerit in eo etiam, qubd sui sanguinis Principi- hus auxilia per id tempus non magna misisse di catur . Quin potius voces erunt audiendae
aliorum, qui vacui mjs, ct inuidia, di leuitate,
597쪽
non desinunt acclamare Defensori Catholicae iReligionis Receptatori Principum, quos im-' pietas aliena exturbauit: Desensori Rempub.' populorumque liberorum: Profligatori Hae- ireticorum: Magnanimo, Glorioso, Victori Quos ille thesauros pietate in Deum, liberali- teate erga homines, pace belloque consumpsit Z x
Quot loca, quot arces castella, oppida, portus, dominatusque , totos recepit, receptosque'
restituit, aut ijs , quibus alij bello injusto ademissent, aut ijs, quos ipse lacessitus indς
eiecisset . Quando unquam arma bellum que mouit, nisi, aut Religioni propugnan dae aduersius eos, qui contra starent: aut in eOS, qui humanae societatis iura euertebant: aut ad ' Monendis coercendisque illis , qui admonendi ta castigandique erant, Vt ipsius Maiestatem taliquo malo domiti serib agnoscere inciperent. t In Flandria squa per occasonem tenuerere. 'belles, non, aut virtus ea rebellium, aut culpa
Regis, sue Privati ipsius fuit. Fuere casus &fortuita nonnulla, quae fama communis nouit. etiams apud quosdam fateri recuset. Alioqui. neque subsidia pecuniae, neque pars Virium illic S armatura idonea ducesve caetera efregii desuerunt. Equidem, ab hac parte, non ego
dubitem Philippi IU. Regnum anteferre Aui Regno, qui .s Catholicam fidem in Gallia de
sendere voluerat, non aliter id, quam deducti
598쪽
alibi bella gerebantur . ct satis corum, satisque praesidii in Flandria erat. st
Potentia per Germaniam Austriacorum hi- ce annis exercita accerrime atque habita sere semper in suspenso, nulla Comitis Ducis cui pa, sed facinus eorum fuit, qui rerum nouarum studio arma illa conciuerunt .. Ex Ueneris , SIouis blando benignoque afflatu placide temperata natura Privati huius, nunquam atrox, ct immane admitteret hoc, ut causas ct initia tum
handarum reruni ipse pareberet, ac bellum inexplicabile Ita perio moliretur Oleae ramum fert haec ore columba mitis: neque aliud insigne, pectusve aliud prudentia Privati cuiuslibet gesserit. Neq; enim, aut per se tradi ire bella poterit, quin simul ex potentiae gratiaeque statione decedat: aut aliis tradianda mandare, quin labatur inde, ct cadat. Si parta victoria est: haud minus periculi, quina ex clade sequitur . Nam victoriae semper ipsae immane tumultuantur : occultari non possunt: in conspecitu humani generis stant . Si victoria ctiam aliena. Privati artibus impedita erit: non sine discrimine, vel detrimento Principis fiet. Si suo cursu&rerum tenore procedat: dissicile interim erit, ut stare loco Privatus possit. Uno verbo: gnus Uir,qu i,bello concitato,non aut ipse cadit:aut deiicit Principem; ct Privati bella
toreS reperiuntur,fateor,quibus,more ac foeditate coruorum, aeuum circa cadauera agitur
599쪽
Sed ab igne Martis ,&rigore Saturni nata tu bida pectora haec, speciosa in frontem , exitu autem tristia semper consit ia serentes, Principis animum intrauere per dolos ct astus. Ibique
sede capta vapores deinde atros, quos intra praecordia concepere efflant; loquinant obscurantque aquas, ne sanioribus aliis, qui veritatem piscari volunt, praedae fiant. Pernicies initiumque nascitur Generi humano , cum isti
nascuntur : atque adorari hoc etiam nomine Numen oportet, qu bd nulli tales aetate nostra extiterunt. Si quis extitit, quatit, agitat, COR vellitque Mundum euertit, euertitur. Tui bidi amnes , qua decurrunt, Vi maiore agereundas, dc portare plus aquarum illuc videntur: sed minuunt alueum, quia coenum vehunt. Nec diuturnus ille torrenti cursus est , desinitque lutulenta vorago incedere ubi parumper incessit. Vbi flammam isti Phaetontes intulςrς
lo, feriuntur fulmine, re ruunt. Sustentat prudentia Privatos illa quidem: sed non vera,ct germana semper est prudentia, qua reguntur: in vicem huius etiam salia , dc ementita succedit. Vertar, dc simplex unicumque bonum illa spectat: haec Veri boni imagi- .nem, speciemque, ct laruam . Altera turl lenta & obscura est: altera limpidare illustris..Vtraque nomen famamque Privato addit: utraque fortunam auget . Sed ea , quae mitior, etiam tutior interim cst quῖς vero acrior,etiam
600쪽
serepera magis . Animus calsidissimi hominis,nrare est, fretumve unum maiores in singulanaomenta fluctus Voluens . Non conquieicit: non conquiescere alios sinit: siue ruinas Paret siue struere aliquid meditetur : semper ex eo ruinae stragesque erunt . Crescit quin etiam ipse ruinis exitioque aliorum : & sundamenta ibi magnitudo eius iecit. Metum semper ali quem principi intentat,ut sit res aliqua semper, ad quam ipse necessario adhibeatur . Uocat eum ad tyrannica consili a saepius interdum etiam ipse tyrannidem inducit, sitque Vere tyrannus. Ars ea calliditatis est, prudentiae Vultum gerens, imitansque triores:& Artificis pendritu, qui naturam similitudinem aliqua operisiimitetur atque essingat, nutquam nisi fallendo delectare potest: tuncque delectat maxime, clim etiam maxime fallit: acis fallere desiit, etiam esse desinit In ora extrema, in crepidine
praecipit ij se sipense pede degit semper: ct quia '
non semper fallaciae procedunt, ipsa praecipitat demum At, non callidi, sed vere prudentis animus, placidus benignusque est, suave quiddam ct mite spirans semper . Excitare atque
instaurare amat ea, quae alij euerterunt: ac si euertat sorte etiam ipse nonnihil : euertendi ea causa est, Vt rerum suarum fundamenta susitentet, non Ut tollat erigatve a lius. Bonitati iustitiaeque Principem assuefacere studet, ut