장음표시 사용
211쪽
deprehenderit; si huiusmodi defeetiis circa Missarum celebrationem contingeret euenisse, eas intra certum tempus celebrari ab ijs, qui defuere, imposita arbitraria poena, imperabit. Reliquos vero delectit, corriget ad normam Synodalium illius Episcopatus constitutionum . beneficiorum etiam stuctus csi ita necessarium videbitur sequestrin. . do, habita ratione illius summae, quam pro huiusmodi desectu perso,
Quod si Hrte priorem,aliumve, cui desectus huiusnodi notandi cura demandata est , negligentiorem misse deprehenderit, praeteritam quidem negligensiam debita poena mulctabit. In posterum vero, ne huiuimodi errores committantur, librum iaciendum, ac apud eu dem custodiendum mandabit, in quo huiusmodi desectus diligentissi-
Pari ratione, vineas, territoria, olivarum standos, ac reliqua prae-.dia ad praedicta beneficia spectantia inesset, illorum indices libellos siue inuentaria inspiciendo, si facta offenderit ; sin minus, faciendaru-rabit,iuxta ea,quae in superioribus a nobis dicta fitemini. Circa praedia ad fabricam Ecclesiae spectantia inquiret, an congruε
reparata, ac resarcita Herit, an statutis temporibus ea colant, an ab ' aliquo aliqua in parte, vel omnino occupentur, omne ue tam beneficia obtinentes, quam eorundem procuratorum, ac insutorum defe- eius emendando, ac corrigendo. Quod ad fructus attinet, si a quopiam male, ac indebitὰ preceptos, ac occupatos intellexerit,uindi candos intra certum tempus ,& recuperandos curabit an labitque u ta sacrorum Canonum decreta, ac Synodales constitutiones. quo te inino elapso, ni paruerint, fiuctus beneficiorum eorum, qui contumaces fuerint, ac parere recusauerint, seque. 'strari imperabit, mandabitque, ut, quae per
Visitatorem constituuntiu , nouerint . a Cone. u.
xes.s 22. c. I.de res sessi 2 . e. Io. de res,
omnes executioni esse deman. danda φ, appellatione non obstante.
212쪽
Cappesiarum, quibus census in Ecclesia est constitutus in aba breuiori forma .
Episcopus secundum iuris communis
dispositionem, pacronus, & tutor est animarum d functorum; propterea aequum erit, 'ut Ecclesiarum in sua Dioecesi existentium cappellas visitet . quods celerius, compendiose perficere volet, poterit id hoc modo praestare a nisi maluerit sortὸ eam, ac Praxim sequi, quam superius tradidimus i , cum de Cathedra is Ecclesiae visitatione tractaremus. Cum igitur huiuscemodi visitationis initium faciet, in primis perquirat oportet, quot in Ecclesia, cuius ii stationi insistit, sint cappellae: tum, que, quan- ue sit 'usque dos, & a quibus data, & relicta suerit, quoties in illis rem sacram iacere teneantur. An statutis diebus hebdomadae, quibus . An in alicuius Sancti honorem. An vero pro de-Dnctis huiusmodi sacra sint peragenda. Qui nam illas in titulum possideant. An huiusmodi rectores cappellarum, oc qui illas in titulum obtinent, per se, an vero per silbstitutos , inue de Praelati sui licentia, illis inserviant. Tum vero . singularum sundati
nes, siue constitutiones diligenter considerabit, examinabitque,&an onera, & condic: ones annexas seruent, iuxta Sacrorum Canonum decreta ac Doctorum 4, prssertim vero Gabrielis super C sionem . Priorem vero, liue alium , cui onus incumbit c notandi, qui h lius noli Missas celebrare tenentur , iurare competet , an sid Eree licis , aliosque desectus adnotauerint. Qito is r. .ic eos, qui statutis diebus rem Sa .ram facere tenebantur , id per Meyligentiam , ac se ordiam praeterniisisse comperiet, tunc huius naudi Mistas , negli senter praetermissas, intra certum tempus Omnes denuo celebrari , ac integia illius Ecclesiae seruitio satisfieri mandabit; desectusque , ac negligentiam salutari aliqua in 'ii ha .ra corriget, ac cmendabit, scruatis constitutionibus Synodalia
nobis, dic.Ioanes de rest.b pare prima
visitator seruare formam ut supra traditam in visita. tione cappellarum, parto prima .
213쪽
hus locorum , contumacesque , ac rebelles , ut munus suum implere cogamur , etiam fiuctuum sequestratione compescet. De cetero autem ; ne huiusmodi errores committantur , librum conficiendum curabit, in quo omnium desectus in Missis celebranssis diligenter adnotentur , eique , cui huiusmodi officium adnotandi, in. rave demandata fuerit, certam aliquam mercedem assignabit, nisi prius assignatam fuisse comperiet. Quod vero addictarum Cappentarum institutiones , siue sundationes, & dotium assignationem,e quiret Visitator, quo iure potissimum illarum census consistat, ac totius censes, siue introitus indicem libellum conficiendum curabit, praedia illis in censum assignata visitando: pro quorum quidem reparatione, si indigere videbuntur, expensas ex eorundem fructibus subministrari curabit . Singulis vero Cappellan:s iniunget, ut exemplar, siue transumptum authenticum fundationis , reddituum, ac omnium rerum mobilium, ad cappellas suas spectantium,apud se habere teneantur. Alterum vero verbo tenus descriptum per Priorem illius Ecclasit in publicum Archiuium scripturarum ad Ecclesiam illam spectantium custodiendum tradet. Atque eri ordine, eademq; methodo, in visitandis Ecclesiarum anniuersa ius uti poterit.
Visitatio generalis, sparticularis,sueperfnalis
O ST QV A M autem Visitator Ecclesiam, sab mcam, beneficia, cappellas, anniuersaria, ac praediaria singulis annexa, eo ordine, ac methodo, visitaue-
Γ το , qaebus supra docuimus ; Cleri visitationem aggredietur: quem si uniuersiliter visi are via , particulari, siue person i vilitatione --μ' non indigeat, vel quia alias per aliter, ac parti
a In prima culariter visitatus fisisset, ut supradocuimus tunc omnes conuoc partae I .cu bit, ac simul ad se conuenire imperabit, vel in aliquam Ecclesie cadipellam remotiorem, vel, si m s libuerit, in domum , in qua resid
L. bit ibique delecto loco remotiori ad id apto, & commodo, pr sentilaria inierio b testim manulla lata Deum timembui, e madem sermonEvi ruria. habebit.
214쪽
habebit, Latina, siue materna lingua consectum, prout magis expedire
videbitur , seque ad illorum, quos visitabit, captum Presbyterorum accommodabit, in quo eos ad sui ipsius munditiam hortabi .ur: ac pro huiusmodi rationis themate illud Neemiae sumere poterit: Mundati sunt Sacerdotes, mundauerunt populum; vel illud Prophetae', Am- a e. ναοῦ bulans in via immaculata hic mihi minist abit; sive, si magis libuerit, , t i l. io illud eiusdem Prophetae assumet, ς Sacerdotes tui induantur iustitiam, sancti tui exultent. Poterit etiam pro sui sermonis argumento illud Isaiae sibi proponere, Mundamini, qui sertis vasa Domini; siue d s illud ex Leuitico , ς Sancti estote, quoniam ego sanctus sum. vel, si magis libuerit eos hortari , vi sedulo munus suum impleant, ac suo oficio diligenter fungantur, poterit unum exsequentibus Scripturae Sacrae locis pro sui sermonis argumento, ac themate sumere : Vos Sa- icerdotes vocamini ministri Domini Dei nostri; vel, vos s enim eleetit
Dominus, ut stetis coram eo, ut ministretis; siue illud, Erudimini 't 'qui iudicatis terram. Denique poterit Vi iitator eos erudire, ac docere li Pi a causas, cur tot labores in visitando suscipiat, & cur ad eos inuisendos se contulerit. In quopro themate erit illius Geneseos, Pro salute. n. 'vesti a me milit Dominus ante vos; vel aliquid aliud simile, prout m sis ei expedire videbitur, habita ratione loci, temporis, S eorum, ad quos huiusmodi oratio est habenda; ad quorum captum omnino se accommodare debebit Visitator. t i n tibus quidem lac, adultis vero, ac robustioribus solidum cibum ministret. x quidem oratione, siue exhortatione habita, si particularis, siue
personalis visitatio, ei necessaria videbitur, nisi velit eam eo ordine,ac methodo habere, quibus supra docuimus , poterit eam hoc modo F r. perficere. Residens Visitator in eodem mei coiiclaui, ubinem habuit, omnes inde exire imperabit; ac singulis po i modum vocatis, a seniori , siue ab eo , qui in maioris dignitate constitutus est, incipiendo, ipsemet per se, vel per alium virum bonum doctum
ad id potissimum ab eo electum, praesente ibidem Notario , ac nomnullis alijs , siue Notario solo , prout magis ei opportunum vide. 'bitur , eum hoc pacto interrogabit: An sit beneficiatus, vel Cappellanus, siue vicatius, vel locum tenens alicuius. Si beneficiatus fuerit, de titulo eum interrogabit, nisi forte alias in alia visitatim ne viderit. Si vero Cappellanus, siue alterius locum tenens suerit, Perquiret, an sit oriundus ex ea Dioecesi, an extraneus. Si si extraneus , litteras dimissoriales Praelati sui exhibeat, prout Sacra i Canones , & Tridentina Synodus disponunt: exquiret erim , an in .isalere
ab Epistopo illius Dioecesis , in qua cappellis , siue beneficii, pro forae a. rectoribus inseruit, licentiam obtineat; α alia eius generis i Prout
215쪽
magis oppiamnum es videbitur Dei te . nulla intehposita mora, eor
sui sequitur, modo, eum interrogabit::An congrue saltem legere, de cribere sciat. An Diuinum officium consti rere, ac ordinate sciat. An in musicis ita saltem sit versatus, ut, quae in Breuiario, ac Missali canenda notantur, congrue canere sciat. An regulas pro inueniendis ac populo nunciandis stis mobilibus teneat. An Confessionem M neralem Italica linqua, siue materna expressam pro communicamidis idiotis, rudibus sciat. Quin etiam exirediret singulos corurn,' Visitatore reni sacram facere, ut videret, an caerimonias necessariasi
quisque sciret. Quod si minus id Visitator per se pristare miterit, hoc
munus Prs Ecto cerimoniarum, siue alteri ex peritioribus mandabit.: Qua in re primo con;iderandum erit,an ea pietate, ac religione , q uai decet, unusquisque rem sacram peragat. Deinde, an, postquam cacrum Canonem incepit, aliqvid interponat, & aliqua. verba ,.q: in eo non contineantur, addat; an Christianam pietatem, ac religionem Iredoleant illa verba, iuxta doctorum placita, ac prccipue Gabrielis super Canone: ne Canon interrumpatur, quod' uritio, usque ad ' nem, cili in Sacerdos, ad populum conuersus , Ite missa est , pronun eciat, ita connexum est, ut abrumpi non possit. Videat etiam Visita- .e tor, ne Sacerdos, cum hostiam manibus capit, pronunciaturus illacri Canonis verba , Qui pridie quam pateretur, eam ita elcuet, uta ab astantibus videatur, an ante conlecrationem adoretur, & praeci dipue ab ijs, qui propivs,d cpiemadmoelum Sacerdoti adhaerentes, rein sacram audiunt: quod non multum laudabile est; sed eam ita manibus extensam teneat, ut a quopiam ante peractiun consecrati , super eam nem conspici nequeat ; ut idemmet Gabriel adnotauit . Nec ullo lect. s .. modo praetermittat Visitator Plebanos, sue Parochos proministrati dis Ecclesiae Sacramentis pecunias , escas , gallinas , vel quod vis be. plieui Q. aliud huiusmodi accipere . Nam , praeterquam quod in iure hoc q. a. prohibitum est, corruptelam etiam, abusum este , ac omnino tollendum omnes DCrunt. Atque hac in re curabit Usitator,ut Triden 'fri d -e Concilii decretum de euitandis,& obseruandis in celebratione Misi e inuiolabiliter obseruetur . . italigenti etia examine de doctrina Chrisiaio,cuius magistri debent esse Clerici,eum interrogabit,an sciat Articulos fides, Et Dei, Eccle sis precepta,quς,& quot numero sint. An capitalia, sue mortalia peccata nouerit,qus,&'volnumerosint: qus differentia inter mortale, veniale peccatu: qus eorundem circiinstantiς necessario in consessionestit exprime M. An Misericordis opera, tam corporalia,quam spiri: --lia teneat. An sensitu corporis numerum, ac nomina, virtutes Theolo gicas, Cardinales,qusta quot mmc suit,scia
216쪽
ansuper, ii parochus pro sim ,&Constabremis quem visitabidi,
interrogabit,an Canones paenit ales sciat,sine quibus Sacerdos ap- a ciquae ipsα Pellari nemo meretur. sunt etiam regulae generales sanctorum Patrii, ad iniungendas paenitentias necessarias. Et, quamuis nostris tempori . has rigorille nutior fictus sit,ic paerulentiae arbitrarimant, ut D Thomas adnotauit; Dicino tamen in situlo, in iniungeti is renitent)s, Ee linamVdebet Sacerdos regii, ac gu mari,& , cum inclauium potestate, ad ρομα ις- opera.instrumentunae& mihist Dei sit, non debet sine Diuino ordi
ne proprio tantum arbitrio moueri.
Perquiret insuper, Ecclesiae sacramenta nouerit, quae, & quot numero lint:quot ex ipsis iterari possint; quot Veto sine cacrilenona 'iteraturi,quae Oxipsis i cessaria sint,& quae non necessaria. Quis singuloru etiam seminister Sa ramentorum; quae vivi, iusque materia iquae sorma; quae ad intrum integritatem. ac persecti onera requirinatum, quae ministri de mettaintentio, cum ea mitiisti at iodo vitendinis si in trictionibus bitatechesibus . id ediotessinis aciendi aequibus in locis; quo ordine ri r in ministrando sacro Baptismi Sacrament qua naeui cxin audiendis paenitentium consessionibus utatur , idestan sciat ip1e meti paenitentem ad pedes ipsius - genustos, . t c, gc prostracim, post ani signo Sanctae Crucis semiani Oratio nem Dominicam, & Symbolum Apostolorum pronunclausitIrti pro interro dum esse , an mani Edigentili I; ai tantum temporis spadium pro meditandis peccatis suis hibuerit . ea iuxta status
ac condicioias suae wioncm ad me taura reuocare potuerit . Deinde, perquirendum erit,an sit subditus, ut cum aud re, &absoluere possit. Tertio,examinandus erit,an sit excommunicatus an anno prinxime praeterito suerit consessim, an iniunctam sibi paenitetitiam re ipsa impleuerit, evan postremo communicaucrid, ti te piebatur. Debet insuper Visitator consessorem αxamiliare circa modum, quo utittir, ut paenitentem ad utritionem , , ad veram pescatorum suorum contest onem inducat . id quod mili negotio consessor praestabit, si paenitenti sexdecim consessioniscondicionem ad moralem sensum rodactas insinuabit, ac de tribus cius partibus verba fecerit, & insigne aliquod beneficium, qtio a Deo donatus fuerit , ad memoriam ei reuocauerit. Illud etiam a Sacerdote Confestare perquiret Visitator , quo orisne,qua ve methodo utatur in interrogandis paeni entibus. Quod si Mrte in aliquo Sacerdote minorem scientiam deprehenderit, quam ad huiusmodi munus obeundum requiratur; videbit visitator, an saltu ita sit eruditus, ut, cu in res dissiciles inciderit, de singulis dubitare sciat ac nouerit. Postremo,interrogabit confestarein Visitatoride modo, quo in absolvendo ab excommunicatione i de apeccatis
217쪽
tatur. Insuper, an sciat quatuor anni tempora, an Ecclesiae pri cepto obseruanda , quo tempore sint ieiunia obseruanda ex pri . , Cepto qui sint dies selli ex Ecclesiae praecepto obseruandi. D nique,an nouerit, quibus potissimum temporibus nuptiae sint pro- . . bibitae ., ac alia , quae iuxta officii l adus, & ordinis sui condita oonem scire quisque Gnetur, ac plenius antelligere. Qi si sorte
Presbyter,ac Clericus, quem visitat, non ea scire a Visitatore deprohendetur, quae iuxta ordinis, ac gradusses,quem exercet , statum nosse tenetur , Visitator ad ea perdiscenda praefixo congruo temporis spatio compellat. oportet, inflicta interim illi aliqua poena, si ne- gligens fuerit in iis perdiscendis, ad quae tenetur. Et,quosacilius Oninia contici D: sint, imponet et Visitator, ut nonnullos libros, tam Latinos, quam materna lingua conscriptos, apud se habere, ac ten , re debeat: ut Tractatum Sacramentorum, Rationale Diuinorum Oiliciorum. Defecerunt, Summam Hostiensem, siue Angelicam,S crum Concili uri Tridentinum, Constitutiones Synodales, ac Pi n. Hales, vel alios similes,prout magis expedire videbitur. Scrutabitur Vix Visitator, an is presbyter, quem examinabit, in habitu clems incedat: ut sacri Canones, & decreta k statuerunt. An tonsurani cc.nouecata apertam gestet,& capillos ita accommodet , ut aures appareant: ve
Quo examine hoc ordine perfecto, interrogabit, an aliquis sciat, quod ad vitia,& publica crimina, tam clericorum, quam is latius apertineat,vel aliquod aliud, quod in litteris in principio Visita tionis lectis, ac publicatis contineatur, idque absque ali. cuius iuramenti obligatione, iuxta Sacrorum constitutioiret n. Raod ii quis eorum aliquod den diaret, no innimicitiae vind ch ve causa eualiquo odio permotus, sed Zelo rei,sionis, tum Visitator eius det
' I i tionem una cum alijsanti
218쪽
T A visitatione personarum Ecclesiastia
carum, ordine, quo supra diximus, poterit Visitator saxularium visitationem subnectere uxta - mam Canonum. Statuta i tur die vilitator nonu, los ex senioribus, ac fide dignioribus, eius populi. - siue parochiq ad se in Ecclesia siue domi conuenire curabit, ac in conclau i seorsum ductos,nullo adhibito iuramento, sed eorum conscientia filius, singulos interrogarit de clericis, ac presbyteris: primo, quam diligentes, ac seduli sint in ministrandis Sur mentis, ac celebrandis Diuinis ossicijs ritem, an vitae honestae,& ex plares sint, ac in vestitu promtares, ac sumptuosiores. Perquirat etiam, quid de viris, ac seminis il l ius populi, siue parochis sentiant ran aliquid nouerint,quod emendatione dignum esse censeant. Pr sertim 'ero interri bit, an aliquis haereticus siue de haeresi suspectus, sacrilegus, excommunicatus ve ibi reperiatur. An publici aliqui conc bina re sint; an male de uxoribus suis in dedecus, α contemptum Sacramenti Matrim. merentur . An seorsum ab illis vivant Et omnia ad Sacri Concili, Tridentini h normam emendet, ac com
perquiretetiam , an publici inter eos sint seneratores, siue usura- sic de singulis,q' in litteris superius positis continentur, dc e sum eodem quicqvid emendatione dignum reperiet, in libro denuntiationum per t. para. Notarium suum notandum curabit: ut postea suis Ioco,& tempore sinpulis opportuna remedia aptare possit. Verum animaduertendum interim est diligentissime tum circa denuntiantis qualitatem,tum ci in denunciationis modum: An scilicet,qui deseri,s t cognatus, affinisvE, amicus, vel inimicus illius, quem desere, an aliquid ei de at, an si pauper, an in publico munere constitutus, m reliqua huius gen ris similia, quae considerari possint. Videat etiam oportet, An is, qui desertur, publice, an vero secrete peccet: item, an in huiusmodi eo
rantes, peccantea ve animaduertere ad iudi em Ecclesias. i. um spe. K ctetis
219쪽
etis, an vero ad saecularem iurisdictionem pertineat: eo enim casu lationem admittere non debet, sed errantem ei puniendum relin. hinii ta G competit I ut per sacros CanoMns statum est. .
uomodo detitiones, denuntiationes que
audienda, deseribenda que sint.
v O Ni A M in luperioribus h Edicti publice pro
ponendi circa vitia notoria, ac publica peccata ibret niam tradidimus, eossetque accidere, Vt, dum prae dictae visitationes fiunt, vir aliquis, si semii ne in poenas, ac censuras incurreret, aliquid ex ijs aque in eiusdem Edicti, siue monitorii ierie continentur, denunciare, ac ad Visitatorem deferre veruqet, Visitator, .lo adhibito, ac secreto eo, qui deseri, vocato, adlubitoq. Notario, viro probo,discreto,ac confidenti, qui,si fieri poterit, clericus sit,uo aute laicus, ne laicis patefiat,ac innotescat secreta Cle corii ς. na, ut ex Sacris Constitutionibus colligitur,cohaerere, di coniusi non possunt, quibus studiasint diruersa: 4 de oppido insest i sunt laici ci ericis, ut sacri Canones docent . inec psalterium cum Othara bene concordatini ijdem Cariones stradunt, tum, considerata delatoris qualitate, altius consulerabit, in zelo Diuini honoris, dia . suae conscientiae tranquillitate , an vero O O', inimicitia Ve', vindictae spe denunciet. quhd ii delat:onem iustam,& admitti diana compererilitum hoc modo in libro notandam, α in Actis deserendam
Diem primo, mensem, & annum adnotabit. Deinde , immediate subsequetur: in hac ciuitate, oppido, siue loco comparuit ante Re rendi uimi:m Episcopum N. siue istatorem N. de praesente me N. NO- 'tario Apostolico,ac in sancto hoc Vilitationis osticio particulariter depurato, dixit, se eo venisse ut Salitatoris nostri praecepto pareret, qui apud S. λ atth. x iussit nos fratres nostros corripere primo secret conde esubicis lactas, vel ut steribus postremo vero ad Eccle Rrre. Ν
220쪽
de serre, idest proprio Praelato notum facere. Vt igitur proximi saluti consuleret, dia eius animam lucraretur, ad quia faciendum Despraecepto obligatur, praecepit , ut proximum nostiram, ut nosmet j. ses, diligeremus: di , quoniam alibi dicitur, mandasse Deum unicui. que de proximo suo.Denique, in poenas, ac censuras propositas in. curreret, eo se contulit,ut Visitatori significaret,N. clericum illius ciuitatis, oppidi, vel loci,beneficiatum,nue cappellanum , inhonestam ita ducere,non sine magno illius populi scandalo. nam publice tesseris,aleis,ac tabulis ludentem,cisum fuisse . quinimmo a se praesertim saephis perspectum ludis publice vacantem in tali loco publico, praesentiabus MN.& magnam pecuniarum summim,& alia plurimum in huius
modis usus erogare,ac consumere, palam etiam choreas ducere,& saltare 1blitum una cum laicis, & profanis hominibus. quinimmo idem-met subiunxit,vulgo eo in loco teneri illum clericum esse concubinarium,ac rem haberemn N.muliere vidua, siue coniugata, vel in nupta quam donat apud se retinet, vel cui alimenta, & alia ad victum necessaria in alia talisomo subministrat, ut sibi soli ad venereos usus vacare possit; seque id scire, quod eos simul commorantes saepius viderit in locis spectis: quinimmo ex quadam muliere, cui nomen N. se intellexisse,visos ab ea, simul iungi, ac concumbere,& in eodem tecto i cerein ea domo. De quibus omnibus, ac alijs peccatis, & sceleribus ab eodem clerico commissis dicit Reuerenius imum D. Visitatorem per N.&N.posse plenius certiorem fieri. Qiam si is, qui detulerit, scribendi sit peritus, se ses scribet,ac delationem a se iactam veram esse affirmabit. sin minus, satis erit per Notarium coram Episcopo iue Visitatore,eo,quo dicimus,modo delationem describi. consequenter adibit sertasse aliquis alius Visitatorem,& deponet, Naesseruereticum, & pro haeretico, di a fide Christiana alieno, passim ab omnibus in ea ciuitate, oppido. siue loco haberi,quin etiam verbis palam eum fidei Christianc detrahere.
Accedet alius, 3c nunciabit Visitatori, alique seorsum ab uxore suavitam agere tot ab hinc annis, vel mensibus,&virosque cum aliis mercari; atque id qua ratione sciat, deponet. Deferet alius aliquam in illa ciuitate, oppido,vel loco,incantationi. hus,ac fascinationibus operam dare,& palam ab omnibus pro venefica, & fascinatrice haberi: quinimmo ex N. se audivisse, quod eam vidisset circulum a se in terram descriptum ingred, ac ibi characteres ac alia ad artem magicam pertinentia, ac superstitionem redolentia designasse. Nunciabit pariter .aliq uis alius Visitatori N.esse publicum sener tore,siue usurarium, ac proximo sito mutuatis bobus, vel aliis armetis C c vel