De Petri Abælardi libro Sic et Non commentatio

2쪽

OFFERT

6쪽

riximiae illae laudes, quibus Petrum Abaelardum philosophum aequales celebrabant, quippe cujus famam nemo

regum aut philosophorum exaequare poluerit J, cui a Petro Venerabili hoc scriptum est epitaphium: ἡ Gallorum Socrates , lato maximus Hesperiarum Noster Aristoteles logicis quicunque suerunt Aut par, aut melior studiorum cognitus orbi Princeps, ingenio Varius, subtilis et acer; Omnia vi superans rationis et arte loquendi

Abaelardus erat* etc. et alterum:

ἡCui soli patuit scibile quicquid erat*;ol illud:

is Summorum major Petrus Abaelardus Oecidit, immanis lactus dolor omnibus unus.

Gallia nil habuit majus nec clarius isto )μ; philosophis nostrae aetatis, qui ponderaverunt atque accuratius examinaverunt libros ejus philosophicos, nimiae esse visae sunt At dum philosophi de plausu et admiratione ejus nonnihil detrahunt, mulli theologi recentiores, opera Abaelardi theologica perscrutati a majorum asperitato longo

7쪽

recedunt, eumque multimodis dissamalum, et calamitales ejus magis ex ipsius arrogantia et superbia et adversariorum, imprimis ex S. Bernardi, quem elotypum dixit Ollo Frisi gensis, semore, quam ex ipsa doctrinae indole derivandas

esse censent. Utrosque ne nimium ab Abaelardo exigerent atque exspectarent neve Vehementius in eum inveherentur scripta ejus monuerunt nunc omnia sere detecta duum

vero de Abaelardi doctrina tam philosophica quam heologica dispulare post doctissimos tot tantorumque virorum eruditissimorum libros mihi esset Iliadem scribere post Homerum, in illum potissimum librum Sic et Non, qui nostra aetate et nostro auxilio publici juris est sactus, paucas inquisivisse a no do hoc libro quaestiones nonnullas adhuc vix

tractatas instituisse susticiat.

Hic liber inier Mutardi script magnam habet vim atque auctoritatem primus enim et unus disjecta theologiae Abaelardea membra in unum quasi corpus collecta nobis exhibet hic liber rationem nos docet, qua baelardus theologiam professus sit, praesidia, quibus paratus eleros libros suos composuerit hoc ipso libro cognoscimus , quod saepius homines Abuelardo insest atque inimici magis conjectura arbitriove quam diligenti librorum perscrutatione adducti salsa doctrinae crimen in eum sinxerint. Jam Guillelmus St. Theodorici abbas, qui solus inter mediae uelatis script0res, quantum nunc scimus, libri Sic et Non mentionem fecit, hunc librum non vidit, nihilominust Petri Abaelardi Sic et Non prinuim integrum ediderim E. Henko et G. Lindenhohl. Marburg 185l. 8. 2 si epist ejus ait aulaidum et Bernardum in opp. Bernardi d. Mabillon I, 304: Nuper incidi in lectionem cujusdam libelli liominis illius, cui titulus erat Theologia Petri Abaelardi Fateor euriosum me fecit litulus ad legendum. Duo autem erant libelli idem paene conlinentes, visi quod in altero plus in altero minus aliquatissio inveniretur eis. Sunt i Cooste

8쪽

infamare non haesitat. Haec suspicio et hic quasi horror, quem liber Sio et Non, cujus plures codices manu exarati exilierunt i), inde a prima origino jam titulo suo movebat, causa fuisse videtur, cur quamquam nullo tempore in oblivione lamen usque ad nostram aetatem in tenebris aceret ).Τestimoniorum igitur auellulem non est quod miremur, sed illud fortasse de libri authentia scrupulum nobis injiciat, quod Bernardus abbas, cui hoc pus sub ululo Sic et Non per Guillelmum erat nolatum, nunquam ejus mentionem fecit, is sententiarum autem librum saepius perstringit in epistolis suis, ubi Maelardi scripta enumerat 0pp. I. pag. 181.182. 185. 308 656J, qua de causa abillon hunc sente tiarum librum eundem esse atque nostrum Sic et Non con-jocii J. Sententiarum quidem vocabulum ante e post Abaelardum receptum erat in ejusmodi libris inscribendis atque a natura nostri operis nequaquam abhorrere videtur, quum ipse prologus a. 73 sententiarum collectionem pronunciet. Sed et locus, quem Bernardus ex opere assert epist. 90 et prima verba hujus raclalus sub litulo, sententiarum divulgali, quae Gualterus refert et maxime illud Abaclardi estimonium, qui in apologia sua ullum librum hoc nomine a se conscriptum esse negat ideoquo

autem, ut audio, adhuc alia ejus opuscula, itorum nomina iiii Sic et Non, Scito te ipsum et alia quaedam, de quibus timeo ne sicut monstruosi sunt nominis sic etiam sint monstruosi dogmatis; sed sicut dicunt, oderunt lucem nec etiam quaesita inveniunturμ.1 Praeter codd. Ahrincensem, Turonensem et Monaeensem, qui jam sunt exscripti, ex cavei hist liti ser eccles. I, 20 duo codices in bibliothecis Angliae extare comperimus. 2LDacherius hoc opus seri examinatum aeternis tenebris potius, quam luce dignum de virorum eruditorum consili existimuvitμ. s. Thes. nov. necdot. V. praes. Hist. lili de in Frane XII, 131.

9쪽

hoc contra se per malitiam vel ignorantiam prolatum criminatur, salis perle Bernardum in illis locis de nostro libro Sic et Non non loqui demonstrant . Nostri igitur libri authentia vix in dubium vocari potest.

Auctor peritissimum variarum opinionum tunc et in theologia et in philosophia vigentium sese praestat, non solum in sanctorum patrum peribus, sed etiam in celeris antiqui- talis scriptoribus assidue versatum, ingeniosum et saepe audacem scripturae sacrae interpretem, et id quod Guillelmus conqueritur, saepius censorem dei, non discipulum, emendatorem, non imitatorem sese ostendit; non solum

litulus Sic et Non Abaelardi ingeni eximio respondet, sed tota peris dispositio totusque ordo, nexus cum ceteris Abaelardi libris arctissimus, qui cum nostr libro saepe ad verbum etiam in mendis et erroribus consentiunt, de quare inlisa pluribus dicemus, et permulta alia indicia assatim probant Abaelardum hujus operis esse auctorem, ita ut etiamsi

externa testimonia abessent conjectura vix alium augurari posses. Profecto extra omnem dubitationem es ponendum,

quod liber Sic et Non ex Abaelardi manu prodierit, quod ipse Abaelardus hunc ingeniosum lilulum libro indiderit J, quod ipse hunc librum publici juris secerit J.

l Quod attinet illum sententiarum librum a Bernardo inter Abae- lardi scripta enumeratum, ab ipso autem Abaelard prorsus abnegatum, docti viri unanimiter sere nunc sibi persuasum habent, tale opus per discipulum auditoremve, qui materiam ex haelardi re acceperit, literis esse mandatum, ita ut uterque et Bernardus abbus et Petrus magister verum prO- sessus sit, et fortasse illam Abaelardi pilome theologiae christianae', a betnWaldo Berol. 1835 primum editam, suisse librum sententiarum' a Bernardo impugnatum. s. de huc re nemusat Abeluri II, 244;

Gieseler in ephem. Studis und riliken 1837. p. 337; eander in vita

S. Bernardi edit. I. 1848. p. 17 et 2bb. 2D, Hanc ollectionem ipse Sic et Non appellavit' s. i).

10쪽

Finilima huic quaestioni altera de integritate libri Sio et Non esse videtur, de qua jam agamus. Τres illi codices manu scripti, de quibus hucusque

judicare possumus, Abrincensis, Turonensis, Monacensis, magna laborant discrepantia Cod. Abrinc., qui conlinet CLVII quaestiones sive capitula, quorum Cousin, exlui cod. brinc saepius corruptissimo e cod. Turon quasi medelam allaturus LXVII exscripsit, et locorum et quaestionum copia multum superat Turonensem. Hic enim quamquam interdum puriori textu insignis, non solum permultos Iocos, sed etiam haud exiguum quaestionum numerum

quaest. IV X XX-XXII. XXV XXXI. XXXIII. XXXIV. CXXXIX. LII-CLVIII. lolas, quaest VIII XV XXXII. LXXV. XXXVIII ex parte omittit adde quod media

quaestione CLI textus ejus subito abruplus est Monacensis

unam quidem quaestionem CXXVII. prorsus novam solus exhibet, quatuor alias autem CXL CXLIII. omittit. In utroque denique codice Abrinc et Monaci, illud Explicitμ, quod completis operibus adscribi solebat, non legitur, et

Monacensis dimidium ultimae paginae vacuum relinquit Prosecto, haud levia sunt, quae obstare videntur, qu

addubitaverit Abelard. I, 169 II, 17l: Le ui et Non qui non ut

peuteire a publie par son autevrμ), causam non video. Etiam in prologo p. b. Abaelardus ipse profitetur, se hoc opus composuisse, ut teneros lectores ad maximum inquirendae veritatis exercitium provocaret. l Inter hos tres odit majorem auctoritatem et primum locum Monae. mereri videtur. Adsunt in Monae illud Gelasi papae decretum et excerpta retractationum Augustini, quae auctor se libro suo praescripsisse in prologo p. 7. profitetur. uae in Abrinc prorsus desiderantur Turon. retractationum et Bedae Venerabilis excerpta habet, non ver Gelasii decretum. Locorum copia textuque emendate scripto Monae etiam Abrin-

censem longe praecedit. s. Abaelardi Sic et Non pag. S. 19. 23. 27. 35. 36. 43. 46. 57 62. 85 152. uvr inεdits d Abesar publies par M. Victor Musin, introd. p. LXXXVIII.