Observationes criticae in L. Annaeum Senecam patrem [microform]

21쪽

praef. pag. XIV. Omnibus illis, quibus a codd. ot

dissor lectionibus non majorem tribuendam esse auctoritatem quam conjecturis recentioribus temporibus a

viris doctis factis judicat. Iam vero quam infeliciter interdum illius conjecturas factas sint, colligi licet ex nonnullis locis, pag. 9 5 in themate suasoriae secundae, quum false scriptum est in ceteris codd cum trecenti, in cod. . exhibetur Troezeni, ubi rectissime Bursianus seripsit Deeen et ad illum locum adnotarit , ,cum per totam suasoriam semper de trecenis sermo fiat quibus inepte corrector cod C et editores roegenos, qui nulli sunt, substituero eqs. Alium locum irestingius Boi- frago tractavit, ubi Bursianus correctionem cod. C recepit in quo haec leguntur pag. 156 sq.): sive istiali id eroidit sive magna consilia non benevolis ea-hibtit in codd. meta sine eaeigunt sine sensu. Iam ero Messiiugius ostendit solam integrum Sensum conservasse epitomen sive isti aliquid eaecidit, sive non bene tegit

voltus magna consilia ergo Senecae verba fuisso sive magna consilia non bene voltus eaei scribam vero ood C sua conjectum, ut, quamquam non bonum, men sensum efficeret, scripsisse eethibuit.

Eadem licentia illum scribam quum hoc, de quo

agitur, loco usum esse appareat, ex Sola lectione codd.

et B progrediendum ess in emendation arbitror; tamen propter ea, quae Hoefigius i. c. in praef. de hoc odico censuit, demonstraro mihi videtur opus emo conjecturam, quam scriba cod e proposuit, non posso hoc loco accipi. Et primum quidem ne ita quidem, si receperimus hanc scripturam codicis deterioris, intellegi

22쪽

possunt haec verba nisi satis violentor mutata, id quod ostondunt a Bursiano ad hunc locum adnotata deindo etiamsi mutaverimus, sensus efficietur imbecillis atque languidua immo Bro hic Senecam, ut erat homo ad jocandum semper promptus, postquam Gallionis lacet ad Junii Othonis libris judicium in mentem ei venit, et ipsum salsum aliquid atque commodum de iisdem proposuisse vel maxime verisimile est. De verbo Mamerandi autem cogitare , quod in uno codice exstat, praesertim cujus inter omnes explorata sit interpolatio, quod ut retineatur meliorum Odicum corruptela veri prorsus dissimilis statuenda est, valde lubricum mihi videtur. Equidem pro certo habeo additum Aso a scriba illius

eodicis, quia inde fortasse aliquid auxilii loco eorrupto

afferri posse existimavit. Itaque quamquam hoc loco in codice perquam male perscripto me integram Scripturam accurate rostatuturum esse non audeo polliceri namque eadem fere probabis

litate plura hic possunt excogitari), hoc tamen mihi

persuasissimum est, Si minus ipsa Verba sensum horum verborum me Saltem esse redditurum. Etenim, si quidnam singula membra significent, quonam modo sese exeipiant deinceps sententiae qualisque earum sit proceSSUS, quaerimus, quum imple atque aperta decurrat

oratio, quid in ultimo nunciat Seneca dicere dehuori ex iis, quae antecedunt, facile conjectura assequi pom mus. Itaque primum quidem narrat a Gallion illos si bros appellatos eas libros Antiphontis pertinet autem hoc judicium ad eam formam, qua potissimum Junma Otho in coloribus effingendis uti solebat, nimirum sem-

23쪽

per somnia narrabat ut libri ejus colorum similes s-son Antiphontis libris, quem Suida voeat niroeritam. Optime , hunc illius morem Seneca explica pag. 233.7: Otho Mnius pater praesagiis quibusdam et insomniis hane fortunam praenuntiantibus agitatum se eo erisse disit. Erat autem eae sommiatoribus Otho, tibistingue illum defeeerateolor, omnium narrabat. Tum addit explicandi causa fun- tum in illo somniorum erat. In hoc igitur enunciato vocabulum somnium propria notione adhibitum est, nihil enim aliud adhuc perstringitur atque Vituperatur, quam inepta in coloribus Junii Othonis narratio somniorum tam vero in iis, quae sequuntur, ad aliud vitium, quo iido libri praetore laborent, transit; quod quorsum pertineat ostendunt verba parenthetide interposita intenim color probant, qui non poS- sunt eoamin; ex toto igitur sententiarum processu nulla alia hoc loco potest effiei quam haee non modo vitium habet

somniandi, verum etiam somnia ejus ita comparata sunt, ut ea, quae narrantur, coargui non possint ideoque sempersint aliquo nomine offensui. Itaque jam hoc spectandum est, qua emendatione talem sententiam possimus his verbis subjicorei in quo nil difficile est nisi hoc, quod plus una ratione inaci potest. In hac tamen re omnes inhiassensuros esse milia est persuasum ante omniam ex-oidisso litteram , d de prima verba non ut transp nenda esse, certe negationem primo loco non retinendam.

Jam vero si in Hoefigi sententiam concedimus, quam loco supra citato exposuit, indo, quod scriba codicis Comnia asseveret scripsit, concludere fortasse possumus fuisse in vetusto exemplari ut non omniasse videret' videretur, et quum duobus litteris id obscuratis scribas

24쪽

eodd. A et B totum omisissent vocabulum, quod agnoscere non poterant, illum ductum litterarum montum eonio imo: asseveret tamen hoc quoqne vix Verisimilo videtur, sed potius utpote merae interpolationis omnino nudam rationem scripturas cod C. habendum esse arbitror Nam prosecto

ille quidem paucis locis lacunas codd. A sti reotissime explevit, sed ejusmodi illae sunt, ut ipsius conjectura

integram aeripturam assecutum Me neque vero in Templari vetusto invenisse eum jure contendere OssamuS

si pag. 15,6 adjecit honores ejusd pag. limbi Dei,

Nequo minus interdum idem librarius Senecas verba bene intellegens lectionem optime emendavit. Ceterum X ipsis ejus emendationibus cognoscere licet eum descripsim ex exemplari, quod iisdem fere laboravit vitiis, quibus codd. A et B; Si pag. 41, 31 in codd. B inest eiurior ut Haasius volturior uti Bursianus), certe voeabulum obscure perscriptum, in cod. A majore corruptela erusior, et hanc ipsam scripturam procul dubio scriba invenit, emendarit . enim satis scito erudelior. Eodem cadit illo locus, de quo tessiingius egit dein pag. 335,11 exhibent codd. A et B estoribus pro emptoribus, ubi illo conjecit praeceptoribus quare Vix putarem hic in scriptura cod. C reliquum esse aliquid integra aut antiquae lectionis. Denique, quod dicit Hoingius melius iis quineo libro manuscripto duce ingeniique ope quid in quoque loco legondum sit, conjiciant, illum potuisso, ideoque respiciendas sejus lectiones, huic rei vix tantum tribuerim. m sicuti omnium sere, qui illa aetate artem eritieiunexercebant, in asserenda loco corrupto medicina nimia traditae ieetionis incuria recte incusatur, sic ab hoc quoque

25쪽

His peccatum esse intelliginius primae statim uasoriae initio, do quo Bursian praef. pag. XIV, ex iis verbis qua laguntur pag. 3,12, ubi eodem sero modo atque eo deiquo agitur, loco quum corrupta essent verba eride erit intorpolavit ea vi solentiae optimo tamen Bursianusem M. ex aliis multis exemplis. Ob has igitur

causas neque ipsam lectionem cod. C recte so habere et ne ex ductibus quidem litterarum quidquam subsidii repoti de re hoc saltem loco putarem. Simplicissima mihi quidem ratio sensum, quem eX- spectamus, reddendi has Vidotur, ut priorem negationem de suo loco exturbatam ante Verba quae sunt aliquo nomine reponamus, et conjuntionem ut negligentia librarii oculis recurrentis post Verbum omniasse salse repetitam esse statuamus. Itaque haec integra Senecae verba fuisse contendo et hoc vitium duoeerat , ut somniasse non

esse non aliquo nomine offensui. Simile vitium operimus pag. 119,27, quem locum Messiiugius tractavit, ubi in

eodd. qua enim deo eum votis patris vidimus istantis. M tutior eqs., quum recte epitome exhibet Tutior enim eqs. itaquo trans sita est dum corrupta vox enim. Praeclarum vero exemplum ejusdem trans titionis suppeditan verba pag. 56,10, ubi in controversiarum codd.haeo inveniuntur: uaedam eontroversiae sunt, in quitus morum defendi non potest, eoedusari potest ea quatimes ei haec; m- νωsumus efficere, ut proster hoc sitn- reprehendendus, N- .erumus, ut illum judex Hiabet, isdi tib dimittM; itaque sic agm e debemus tamquam romato non emendato non Melarato tamen. Sed quod

26쪽

non possumus moere ut Flamininus non sit reprehendendus, certe tia est, quod excusari Non potest e eo trario quem judicem dimissurum speramus, quem quamquam non emendatum, tamen non sceleratum esse censemus, is

est, cujus lactum defendi possit. Integram sensum opitomo servavit Quaedam eonitrove sine n inis bus aerumdefendi potest, Musari non poteri. ItaquB qu in Pro eo, quod codices praebent defendi non potest, eae suri potest, ut veram lectionem restituamus, scribendum ait: defendi potest, zeusari non potest prorsus idem vitium librarii rapisimus, quod eo loco, de quo gitur, locum

habere censeo.

Ceterum alia exempla si desideres, conseras, quaeso, ea, quae collegit Muellerus Mus Rhen XXI eo loco, ubi agit de verbis, quae leguntur pag. 49,273 Haec igitur verba si receperimus, non modo eum ipsum sonsum, quem postulamus, expressum habebimus, sed etiam Senecas judicium quum lepidum atque jocosumtum salsissimum et mordacissimum. Νam quum dieas no in somniis quidem eum ess sine offensu, summa salis aerebitas inest in duplici significatione voeabuli inomni M, quod primum quidem ad idem redit, ad quod prius illud tantum somniorum est, scilicet ad . Othonis somnia narrandi morem, itaque propria notione dictum est, tum vero simul sinsum paullum translatum exhibet, ut gigni et id quod haluoinari atque nugari, temero Rinno inepte aliquid excogitar et proferre; nam hoc laeo non jam eos colores videtur intelligere, in quibus somnia marrabantur sed omnino eos, qui non m

27쪽

sunt coargui Praeterea duae negationes pro gravianirmatione positas, quod genus dicendi Seneca multis locis testantibus valde dilexisse videtur, augent etiam judicii estivitatem. -. ΕΦ ut intellegas, quam recte illud judicium secerit, exemplum talis oloris reser pag. 8 16 Othonem Junitim patrem memini olorem tutam inducere, quod minus ferendum est, ito lubros colorum edidit. Fortasse, inquit, poenae se prae aravit, et eae quo peccare coepit, eadere condidicit. Ceterum simile verborum aculeos et aspera atque maligna cum facetiis judicia, ubi eunque occasio tulit Seneca rhetoris alicujus sententia adnectit. Sic pag. 291,20 Orationes septem edidit Scaurus), quae deinde senatusconsulto combustae sunt. Bene cum uis ignis egerat pag. 393,3 Senianus rem stultissimam disite dives me se er eontempsit, nunquam nisi pro mortuo

habuit in aliqtii et ipse simile Seiano dicam, post

harue Mntentiam e er Seianum pro mortuo h, i. Quum Ssnecae libri innumerabilibus vitiis obscurati traditi sunt, tum eae sententiae, quae a graecia rhetoribus graeco sermone Prolatae sunt. Graecae enim non solum linguae, sed etiam litterarum ille scri e erant imperitissimi ideoque, uti Bursianus dicit in praelatione litteras graecas pingendo imitati sunt, quantum potuerunt, quo faetum est, ut monstra evaderent ad quae domanda est ubi ereulia viribus opus essetc. Accedit quod haesententiae paucis plerumque verbis absolutae, summas argutias continout subtiliter excogitatas et haud raro alte repetitas, quRs, quum adminicula et subsidia, quae alioquin codicum scriptum praebet, valde incerta sint,

28쪽

difficillimum est reparatu Itaque quamquam nonnullos locos, quos Bursianus emendare M non potuisso gentie profitetur, tentavi, tamen, n in hoo vitium delabar, quod vitavit ursianus, nempe ne nimis lueerta Proponam, haec omittam. De uno tamen loco diaseror mihi proposui, quippe eui talem emendations assaturum esse arbitrer, quae certis argumentis possit confirmari.

Sunt verba extrema controversiae IX pag. 132,27. Ibi praeter morem fere sine mendacio hae leguntur: πεφελεν σόριεθα τέσσαρες id mee nora namque ultimum verbum Bursianus, quod modicinam reperire non potuiι, iisdem litteris, quibus in manuscriptis traditum est, in editione posuit. Iam vero videamus, quid in hac sententia dictum esse debeat hema controvereia boo diis: Dives tres filios abdicavit petit, paupere unicum mirem in adoptionem paver dare vult nolentem ire abdicati Hermagorae sententia, qua hic rugitur. inter eas enumeratur, quas dicuntur ex paris filii abdicati . Iam quum cetera Verba clara sint, facillimo potest oneludi, quid hic ille rhetor protulerit; videlicet ut causam afferret, cur filius a patre abdicari quam a divite adoptari maluisset, facit' illum dicontem non dubitare, quin quattuorsuturi osson unius hominis abdicati; iam qui tres jam filios abdicare potuisset, quomodo non abdicaturum esse quartum quoque illum sum quidem adoptatum Eandem pro filio sententiam etiam alii rhetores proforobant. Conferamus igitur ostii ii vorba pag. 118.s: Diues sustulit uni filium; non fuit ouisnrus, indehim erat diuiti inui tres sitstulit potem tinum in

29쪽

adoptionem dare, Abdicaui unum, uerum, tertium. Jam is inputa tis divitiis inesse quartum abdicat. Blandi sententiam pag. 120,12: ressenint, quattuor

abdicavi. , Itaque, quum qualis sensus fuerit, pateat, neque ulla dubitatio osse possit, praesertim quum cetera voeabula inta ei sententias, quae rapectatur, aptissima Sint, nihil aliud quaeritur quam hoc, qua emendatione efficere possimus ut eae, quae supersunt, litterae eum significent, quem Latini vocant abdicatum. Et in hae ro nemini pro ut non in mentem Veniet VOX πύρρ γι, quae

propter similitudinem litterasin et O scribebatur inmeri OM. Sed hoc obstat, quod quamquam duoeρπιν de abdic tions oh ἀποήkῆνα do abdicando dici reperimus, nusquam tamen apud ullum scriptorem Graecum adjectivum drisee in ea significatione, ut sit abdicatus, positam

deprehendimus. Haec quidem sine dubio causa erat, cur Buraianus non ausus si hoc vocabulum recipere, quum iu eodicibus aeno emendate descriptum ait, ut me non dubitaturum fuisse quin reciperem, libere profitear, etiamsi non posset aliis exemplis coargui. riotest vero hoc verbo in ea, quam desideramus, notione os esse Graecos demoniarari Moeris enim lexicographus in libro qui inseriptus est y λέξεις Ἀττιμα καὶ Ἐλληνικαέ4r

νά-a eukτον δεδεκως, ἀπο-νον ελληνικῶς, παρ' οὐδενὶ τῶν παλὰιῶν. Ad quae verbaliersonus haec adnotat:,Εido Hudson mutanti mωντονἈ ἀπόκληρον ἀdsensum praebere non possum Quamquam enim inmωνος longo diversa ratione in vetorum scriptis occurri et velareanum vel vetitum significat, analogia tamen defendi

30쪽

abdieatus. Metissimo hominem doetissimum disputamehic ipso locus, de quo agitur, ostendor mihi videtur. Nam quum Hudsonus hanc voeem, ut is quas nusquam apud scriptores aetate inferiores inveniretur ita usurpata delere voluit, perhibita est in Senecae libris, neque vero minus, si quaerimus argumentum voci ἀπομητος ita adhibitae, Moeris suppeditat, ita, ut, si sorte alaemiro loco per se respocho aliquid dubitationis resideat, utroque comparato, quum inter sese praesidio sint, Omnis plane

sublata erit. i,

Jam ad aliam quaestionem transeam, quam, etsi non satis huc pertinet, tamen quum singulare quoddam dicendi genus, quod interdum in Senecue libris apparet, examinandum atque illustrandum simul sit, hoc statim

loco absolvam.

Namque uellerus Zoitschris si Gymnasion 1868Fobr. quum de nonnullis locis disserit, qui in opitomano epitomatoris, sed codicum culpa vitios exhibiti sunt, confert etiam ea, quae leguntur libri noni controv. Meunda pag. 434,93 Obicio tuomc-,Aια-mam, Deos8 quae respondent controversia verbis pag. 250,26 Obie Iuxtiriam, obirio histrionum Deos D hoe diseri noverborem controversias ot epitomes ita judicat, vocem histrionia, quoniam nusquam apud scriptores Latinos orato nisi in lauti Amphitruonis prolog. v. 90, odisummendacio descriptam esse pro eo, quod in controversia