Observationes criticae in L. Annaeum Senecam patrem [microform]

41쪽

potissimum argumentum repetit, quod denuntiasset se esse venturum pag. 24,28, haec sunt ejus verba: Non dentinoiare si venturus erae neque armaret nos nuntio Me instigaret victricem G aeciam Ni magis superveniretim Ouidis jam et arma indenuntiata moveret In codd.logebatur: improvidis nam eqs Quae scriptura quum non posset retineri, Bursianus correxit nam in jam sub ordinem tamen .adnotavit, Art. aerib. nam et antea arma indenuntiata moverat. Sed posterior haec nimis licenter acta esse videtur emendatio, quum duobus locis mutatione opus sit, neque illud jam recte se labere putarem. Nam si hanc particulam accipimus, ad verbum reserenda est, hoc sensu: magis jam superveniret, rubi improvidi sumus Quod quamquam optime in hunc locum quadrare concedo, tamen et quod posita est particula post adjectivum Mnprovidis, indicare videtur ad hoc tantum esse reserendum; et multo magis adjectivum additamentum desiderare, quale est etiamtum, quam verbum praedicatum particulam jam nemo non intelliget Itaque censeo in vetusto exemplari quum omissa esset littera e . librarios

pro eo, quod supererat, Mam ScripsisSe nam veram igitur

lectionem esse hanc magis suFerveniret i rovidis etiam et arma indenuntiata moveret Neque in eo haerendum est, quod non legitur sis tum nam simplex particula etiam riuum omnino adsciscit eandem significationem temporalem, tum postimationem potissimum aut notiones negativas usitatissime ita ponitur, ut prorsus sit idem,

quod vernaculo sermone vocamus senoeh sive , mer

42쪽

Tuscul I 6,12 hunc ego nunquam videram etiam Ter. Eunuchus V. 8,6 cf. Hand Turaeli. I pag. 573, ubi

plura exempla congesta sunt). um apud Senecam e Stat locus, quo omnes codices recte praebent etiam eadem notione pag. 5, 10, ubi legitur: solent qui costum tur a patrib- ut Xores dueant ut dicere: non Sumus etiam nunc apti nuptiis quae prorsus ita dicta sunt ac si dixisset: non sumus jam nunc isti nuptiis. Pag. 57,24, ubi injectus est sermo de conditione Vitae humanae, haec sunt verba: Omnis instabilis et incerta felicitas est. Quis crederet jacentem Supra creFidinem Marium fuisse consulem aut futurum quid porro tam longe eaeempla reseto tamquam modo sit qui illum vidit. Ultimum nunciatum quid significet, si ita

perscribimus, Obscuram est. Bursianus, quum alius codex praebeat modum, scribi vult istamquam mus sit te. Sed magis puto vestigia codicum retineri posse neque deteriorem sensum effici, cum scribimus tamquam modo

sciat, qui illum vidit, praesertim quum hoc verbum non uno loco in Senecae libris simili modo corruptum inveniatur, sit, ire pro scit scire exempli gratia pag. 63,27, ubi siet pro sciit scriptum est . Ovidii Nasonis declamationem Seneca reser controversia decima, cujus thema aptissimum fuisse illius ingenio

ipsum argumentum ostendit , Vir pertare profectus misit nuntium se discessisse, Xor Se praecipitavit recreata jub t/ιr a patre relinquere virum non vult abdicatur Ovidius a parte generi nimium patris amorem explicat, non patientis alium, ne maritum quidem, ita, ut ipsum, ab illa amari;

43쪽

st hae generum dicentem facit: eo ob maior nostri quam effrenato amor etfertur, queritur quemquam SSe filiae prae ceteris earum. Ita quidemina ius ingeniose corrupta codicum Verba restituit quamquam esse filiam praeteris earum. Alterum nunciatum, quum explicationem contineat effrenati illius amoris, ita debemus interpretari, ut significet hoc queritur quod excepto se non omnes simul homines negligat, sed uni praestet benevolentiam accuratius igitur hunc amorem, quantus Sit, exprimi posse existimo si scribitur quemquam SSe filiae praeter se carum codd. praeteriscarum).Pag. 169,2 legitur Aliubi offenditur improvisu

segeιum maturitas, ad alisei seram magno foenore moram redemit Haec non satis secundum morem Senecae dictu sunt illo quidem, ubi duas res inter se opponit, non solet particula adversativa nuneiata inter se conjungere, sed ut augeat vim oppositionis atque sententiae concinnitatem, assynthetice juxta ponere. Quare etiam hoc

loco non dubito quin particula ad dolenda sit; similiter enim composita est sententia pag. 236,16 alii juvenem imperatorem fiere debere qualis eisio fuisset, alii senem qualis Mazimus fuit L praetera pag. 19,7; p. 23, 188,30. Ceterum originem duxit haec particula

in codicibus ex similitudine syllabae, quae sequitur, ut librarius aliquis solito vitio primum ad reperisse sibi videretur, deinde errore cognito rectam scripturam a jiceret. Quam facile autem ob hanc ipsam causam potuerit inseri, inde apparet, quod non minus etiam in contrarium vitium scribae inciderunt, scilicet in id, ut priorem syllabam propter similem ad8pectum praeterirent,

44쪽

quod eveni pag. 327, 15, ubi in codd. s. aliram hominem

pervenissem, nec possumus non scribere , si ad alium eqs.

Idem, de quo modo dixi, error librarii, quod primum aliquid falso perseriptum ipse post vitio intellecto eo rexit, ita tamen, ut utraque e salsa et integra scriptura, exstaret, quem quidem haud uno loco in Senecas

codicibus invenimus pag. 247, 31 illis illas pro simplici illas pag. 299,2 hodiei pauperis eois Faveris prosccisi pauperis os epitomen pag. 45,9, Messiiug Boi- trage statuendus esse mihi videtur pag. 325,22, quoniam haec simplicissima est ratio obscuratam codicumscripturam explicandi nequo oportebit Bursiani operosior atque parum veri similia accipiatur conjectura. Dico igitur scribendum esse illi pro fortasse sis nil nisi hoc: fortassis, quum is qui descripsit hoc vocabulum, primum de forma usitatiore cogitans magis de suo quam Secundum librum fortasse posuerit, tum libro iterum inspecto vitioque agnito integrum exitum vocabuli, qui erat sis Pro Se addiderit. Controversiarum codices quum pessime porseriphi sint, gratissimum praestat auxilium in sanandis corruptelis es, tome cujus interdum jam mentionem in0hoavi. Et omnes fere, qui in opera Annaeana studium contulerunt, animadverterunt quantum emolumenti afferret eomparati utriumque scripturae. Sed quamquam nimis severe Bursianus de ea judicasse videtur praes pag. VIII), hoc tamen Omnes recte docent aut eam esse adhibendam in restia tuendis Senecae verbis itaque hoc potissimum obser vandum, quales sint mutationes, qualia additamenta epitomatori attribuenda. In quo primum hoc reputandum

45쪽

illum in utilitatem eorum hominum, quibus aperte dicenda

orant omnia, eonseeisse racerpta, tum saepe non ad verbum transcripsisse, sed compluribus Verbis memoria comprehentis de suo sententiam composuisse, denique omnia, quae aut abrupto aut implicite erant dicta, quum minus quaereret vim sententiae iis artibus, quibus usi erant rhetores, augere, simplicius atque apertius perilibuisse, itaque modo praetermisissa aliquid, modo ut tranquillius flueret oratio inseruisse. Explevit igitur sententiam pag. 75,22 nee missilierisne in emanno ro ne in diatero quidem pro vocibus ologantioribus simpliciores substituit navis pro rates, Deebas pro latebat. Quid quod interdum sensum non satis accurate, fortasse memoria paullum lapsus, reddidit, ita tamen, ut intellexisse sententiam videretur 326,s: a liberis sestraesus pro a conjuste abstractus, quum hic nihil referret, utrum unum an alterum multa alia Husmodi, quae enumerari longum est quaeque saeile possunt

Rectissime igitur Kontigerus in diss dicit non octo, id

quod engelius voluit, cum eeteris etiam verbum e tradieit ex opitoma excipi pag. 56,21 nam hoc verbo nusquam Sonee them controversias finit, fere semper epitome; nec satis recte tessiingium pag. 90,25 post honorem etiam homo in ordinem recipere, quoniam alias quoque haec vox in epitoma addatur. Deniquomuelleri dubitationem Zeilaehris stir Gymn. , utrum pag. 133, 17, ubi

controversia Moriar tabe emina et eae lum, epitomarmoriar, inq-t, habeo et cau8am et Xemplum, verbum

inquit adjiciendum sit, an epitomatori tribuendum, facile expedire possumus. Iam hoc verbum interdum addidit

46쪽

epitomator, ubi inter sententias exclamatio adversarii interpositu est, quum Seneca modo exhibuit modo omisit. Sic pag. 313,6 Morere pag. 447,25 Morere, inquit, pag. 315,11 At metor esto eXoratus est pag. 448,12 Victor, inquit, cito moratus est; videli et inservi hoc additamonium perspicuitati, ut facilius intelligant lectores, utri impertienda sint haec verba Daindo nimia opitomatoris in describendo negligentia nonnunquam potos deprehendi, cujus exempla enumerat ursianus praes pag. VIII. Denique eodem loco ita de intelligentia illius: Quin etiam est ubi sententias a Seneca positas quia non istellexerat, prorsus corruperit; quod ut credas vid quas adnotavi ad pag. 343, 13, 38,21, 442, 15.

Quae quum ex parte quadam recto disputata esse eoncedendum est, exempla tamen non satis idonea esse arbitror. Nam primus locus porspicuitatis euus potest esse mutatus, d altor vix certum judicium fieri posse duco, quumn in controversia quidem Omnia integra esse persuasum haboam et in epitoma lacuna sit, tertium denique epitomator ex memoria descripsisse videtur. Apertum verooxemplum interpretationis perversae legitur pag. 419,28, quod respondet controversiarum loco pag. 230,15. Agitur ibi do patre, qui cum filio imperium petiverat et filio prastato et ab hostibus capto, quum legati ad redimendum missis cum auro occurrisset, proditionis accusatus

est. Jam . Latro inter accusantes dicit non debera inter argumenta criminis hoc objici, quod tam cito ad

hostes ierit, quippe cujus rei facito illa possit probabilem proferre excusationem: Si tibi dieam: e eeta dum; legati mittantur, init tibi publie remittitur. Hiera:

47쪽

salemus adfectus non 3 sine moram rasi me desiderium fuit, etiamsi redimere rivum non olero, modiruum redimam nunquam tam durus hostis fuit, ut palamis Iaerimis non flecteretur comparemus Vero, quo modo epitor Ur hanc sententiam perverterit

specta dum legati mulantur, Mis affectus non sustinet

moram emori reddimere non potes vi in saltem mortuum

Itaque id ipsum, in quo summa est sententiae, tam

infeliciter mutavit, ut nou sensum frigidum sed prorsus corruptum quiqua hoc loco tolerari omnino nequeat, efficeret. Sin autem causam volumus perscrutari insolitae hujus emeritatis, haec esse videtur, quod non satis curavit, qua ratione singula membra inter se cohaererent. Similem neglegentias lapsum deprehendi posse arbitror pag. 62,27, ubi, quum singula tantum Spectasset, ii mutavit, ut sana quidem atque probabilis exstaret senipntia, si unamquamque per se respexeris, quae tamen in totam argumentationem param quadret. Itaque noluerim Spengelio concedere, qui quum in controversia esset: fretus in nostra potetiate Sunt, in epitoma non sunt affectus in nostra potestate, epitomes scripturam recipiens

ita disputavit l. : Vietinct Will de Spreehende ingen,

dam dio nos nich ivonserer Gemia Mehen, Wi ubersis iehhiner sind wis asselbe o Latro nachbernaher motivir mird non seci ratione, affectu victus sum eqs. und dis Excerpte haben non, potestate. Minus sano vidatur setomator seripsisse, ubi sententiam per se dictam spectamus; sed non potes recte expliearitis, quae antecedunt, sententiis nou respectis. AEtenim

48쪽

haec praecedunt In riore parte hoc indieasit Gallio non posse filium ob id aliaeari, quod esse suae potestatis; nulli autem interdiei miserieordiam quid si flere

me vetes eqs. Jam vero procul dubio verba in nostra potestate sunt eodem modo accipienda atque paullo supra

suae potestatis est, quod illic de nulla alia re posso intellegi quam de ipsis arietibus ostendit et tota argumentatio

et quae sequitur sententia, utrumquo nimirum significat id, quod interdici non potest. Non igitur adom tractat, quas Latro postea, qui dixit non feri ratione, affectu victus sum, quod ipso Latro non tamquam quaestionem tractandum ess Hebat; sed Latronis illud ponens veram quaestionem lacit, num possit aliquis abdicari ob id quod ejus potestatis ait, quod fieri non posse contendit. Etiam quas sequitur sontentia integram esse odicum lectionem videtur comprobare; nam quum dicit quaedam jura non scripta, sed omnibus Scriptis certior Sunt, praeter cetera quasi jns quoddam affectuum intellegit, jus affectibus, quantum euiquo libuerit, indulgendi. Causas vero si quaeris, cur in hunc errorem epitomator inciderit, non alte repetendae sunt. Nam quum alibi quoque in longior sententiarum comprehensione nimiae incurias eum coarguisso mihi videor, tum hoc loco id accedit, quod ea, quam ipse posuit, sententia trita est atquo volgaris, Gallionis vero paullo subtilius atque insolentius excogitata. Eos locos, qui epitomes ope corrigendi sunt, maximam partem, qui in emendandis Senecae libris versati sunt, jam pertractaVerunt, paucos, quos illi reliquerunt, unusquisque facile poterit expedire Duos breviter attingam,

49쪽

de quibus ortam dubitare aliquis possit. 80,24 epit. 392,26 legitur putares puellam demitti, non cadere in epitoma non dele sed demitti Jam vero in codd. sunt

litteras eaderet, quas explic ex archetypi scriptura cadere, Vocem cadere pro glossemate ducens, quod post deici veram lectionem submovit. Cujus corruptelae ne exemplum desideres, compara sis pag. 31,18, ubi Bursianus scripsit aiebat pro codicum audiebat, quod lartasse Ortum sit ex antiqua dithographia dieebat. Praeterea id, quod pItome praebet, optime congruit cum Senecae et rhetorum dicendi ratione, qui in ea sententias, quas ipsa brevitato delectare et admirationem movere volebant, cum maxime ejusmodi voces ingesserunt, quae ipso sono antitheton et ictum sententiae augerent.

Pag. 229,7 Non immobilis stetisti, non illi quasi et ipse affisus haesisti Epitomator pag. 449,21, quum

cetera ad verbum reddidit, pro stetisti contra usum elegantiore usus est oes diriguisti, quae non dubito quin in controversiam excipienda sit: videtur enim etiam hic ad hoc vocabulum utpote minus usitatum gloSSema adscriptum fuisse stetisti, quod post scribae solum transscribebant; interpolationis vetustissima exemplum detexit Konueterus indisf. pag. 74,27, ubi pro scriptura accudata epitome exhibet homieida et silenius, qui vocem praelium pag. 120,22 pro glossemate habendam esse docet. Ceterum utitur Seneca oodem vocabulo pag. 190,13 diriguit animus, obortae sunt subito tenebrae.

Haec sunt, quae de nonnullis Senecae locis exponere mihi in animo erat. Profiteor me quidem omnes quas proposui persuasas habere emendationes, alii, in quantum

50쪽

inihi uincessura sint, quandoquidem in is potiatimn rebus variae soleant eam et discrepandi singuuam

sententiae, in incerto habeo. ino tamen existimo recte me posse sperare, etsi nonnullis non satis quae volui probavisse visus ero, certe ex parte quadam omne mihi SS MMUSuros o

CORRIGENDA.

3 ,ἀπορύ N ἀντὶ του ἀποκηρυχυ. mcl-ν - . 23 ludibria ' n. 29 ludibrium . . . 2433 343