Stanislai Rescii Epistolarum liber vnus. Quibus nonnulla eiusdem auctoris. Pia exercitia pijs lectoribus non indigna pij quidam viri adiungenda putauerunt

311쪽

ticorum prandia, sic Arcadum conuiuia , sic Tracum temperantia dilaudatur: cum ventris necessitatibus satisfacerent: alia

quidem farina simplici, ut Magi Persici. Alij pomis Sylvestribus, ut Gymnosophisae. Alij fabis,ut Telemachus. Alij lupinis,

ut Prothogenes. Alij glandibus, ut Arca- des. Alij milio,vt Meothici. Alij lacertis, ut Amazones. Alij locustis,ut Parthi. Ioannem Sanctiss: praetereo) Alij pane tan- tum,& as a bubala, ut acres olim Sarmatae. Tyberius Imperator pridianis &semesis obsonijs usus legitur. Pertinax dimidias lactucas,& carduos dimidios coenam esse suam volebat. Theodosius modico &castrensi cibo contentus erat. Zeno ille verborum opifex,crudis tantum vescebatur,

di aquam potabat, discipulos etiam dura discere esuriem docebat. Romulus ipse

aeternae verbis conditor, rogatus in coena Cur a vino abstineret. Postriduum, ait, de

Repub.capienda sunt consilia. Quo etiam nomine,non sibi solum temperantiae laude apud uniuersam posteritatem pepererunt, sed exemplo quoque suo nobis praeluxerunt , ut intelligeremus nulla nobis deesse posse vitae praesidia, si ad natura vivamus: si ad opinionem,omnia. Prudenter, ait Bernardus,

312쪽

.3o nardus,& circumspecte viventi satis est sal cum fame. Et Seneca.ΗabeamuS aqua, habeamus polentam, & cum Ioue de faelicitate contendamus. Vicissim autem oculis quaeso te circuspiciamus, ventris & abdominis seruos,miseranda gulae mancipia. Dici vix potest, ac ne cogitari quide quantis vitae mactentur incommodis, quantis sint infortunijs obnoxij, quam certam, &luculentam plagam sibi rebusque suis asserant. Sardanapalus Assyriorum regnum in ventrem trasmisit, & in titulo praeterea sepulchri scribi voluit. Tu hospes, bibe, vescere, lude , nam caetera humana , ne hoc quidem digna sunt . Heliogabalus opes Imperij Romani abliguru it: nec enim ad ullam coenam accubuit, quam centi essestertijs non emisset:& ingentia quaeq; pretia condimenta vocabat: pingi se quoque volebat, non Imperatoris habitu, sed instar popinarij,cupediarij, seplasarij. Apicium apud Romanos, praecipuum popina obsoniorumque artificem extitisse, Florus di Seneca memorant. Is enim ventris culinaeque scientiam professus, disciplina sua castum adhuc & temperatum feculum infecit : Omnium enim gentium ac natio

313쪽

3ovscere Qlebat: in Lybiamque proficisci norecusauit, ubi domesticis grossiores ficus nasci acceperat: & ingentia Capitolij vectigalia singulis commessationibus liguri-uit. Cumque sestertium millies in popina. effudisset, nec aliud ex amplissimo patri nnonio illi superesset, quam centies sestertium, diram famem metuens, si luxuriari non liceret,ne extrema senectute fame periret, vitae cqrsum sumpto veneno praecidit. Octaui j quoque profusio notatur, Pmullum insolitae magnitudinis Tyberio Caesari donatum, & ab illo in Macellum missiim . quinque sestertiorum millibus emere non dubitauerit . Crispinus sex millibus alterum. Caligula ingentes Tyberij thesauros helluatus est. Vitellius patinam unam ducentis sestertijs fornace in campis exaedificata, condidit, quo etiam nomine a Mutiano Consule reprehensus in Senatu fuit, tanquam in se scelus inesepiale commisisset. Gallonius squillam de

ancipenserem toto emit patrimonio. Geta Imperator tribus continuis diebus me-sce assedit,& instructas ferculorum acies

iuxta Alphabeti numerum in oculis suis repraesentari iussit. Fabij Gurgitis adeuorato patrimonio cognominati: & M

telli

314쪽

telli pii, volucrum, & serarum incognita

genera Transnaria, ex Mauritania petentis, nota est luxuria . Anarus Babyloniae Rex, stola muliebri amictiis, vino madens& unguento, centum psaltris simul accumbentibus, caenitabat. Milo, ut ait Theo

Vini cados una caena helluatus est. De Ph

go scribit Vopiscus. quod inmensa Viteliani Caes. aprum sylvestrem voravit, centum pane S, vervecem unum,& porcellum & ingentibus praeterea urceis tantum vini hausit, quantum Cetus marinus vasto non hausisset corpore . . Clodius Albinus Una caena, centum pisces, decem pepone S,

dulas deuorauit. Lucius Piso toto biduo in praesentia Tyber ij perpotauit. Xenocrates grande praemium a Dionysio retulit, quod ingentem vini cadum uno conuiuio hausisset: homines ad perdenda vina geniti, tanquam effundi illa non possint, nisi per humanum corpus. Sed in patria quoq, nostra inuenire est non paucos istis persimiles,ventris & abdominis seruos, gurgites atque helluones patrimoniorum, qui vitae summam in luxu & popinis sitam putant: &ita quotidie helluantur,tanquam

V a cras

315쪽

cras essent ex istius corporis domicilio

migraturi. Edunt,ut vomant, Vomunt ut

edant. Sic illis vita omnis inter somnum& epulas no transit,sed elabitur. Possemus Iecensere nobilissimas Regni Poloniae familias, quae maximorum subierunt patri

momorum naufragia, ob immoderatos couiuiorum sumptus, & diurnas nocturnasique perpotationes: sed nimis per se miserum ac molestum verbum est , habuisse Quamobrem existimationi,& dolori, &pudori simul parcendum putamus. Vulneris id genus est, quod ci sanabile non sit, Non contrectari satius esse puto. Sed mirum videri non debebit,homines voluptatibus deditos, ita facile & vita &patrimonijs destitui, cum innumeros ubique videamus gulae luxuriaeque apparitores,& Satellites, sensibus corporis sine sensu quodammodo necem & exitium inferetes. Numera si potes Aucupes, Aromatarios, Architriclinos, Coquos, Caupones, Cupedarios, Carnarios, Condos, DipnOlogos,Fartores,GastronomOS, Lanios, Lanigenas, Molitores, Oenophilaces, Pisto

res, Piscatores, Promos,Suppromos, Prinpolas, Placentarios, PraegustatoreS,Propinarios, Pincernas, PharmacopolaS, Pocii latores,

316쪽

Iatores, Prandipetas, parasitos, salsamentarios, Stannarios, Seplasitas, Tabernarios , &istuismodi alios . Mirari satis non poteris quatum hominum numerum, unus Venter exerceat. In his ipsis quae scribens ad te prospecto Venetorum Armament rijs, in quibus tota pene ratio & facultas tantae tuenda: Reipub. consistit, ministros omnes & opifices & tabernarios recenseri Posse puto: gulae vero nostrae ventrisque procuratores & obsoniorum architectos non puto. Sed arma quoque & tela istorum apparitorum videamus. Ferri certe vim &Copiam maiorem, pluraque unius popinae instrumenta tam ferrea, quam lignea recensebis : quam ea quae in unius Reipub. praesidium & defensionem, tam multorum opificum industria & manibus comparantur, Ollas, Catinos, Cultros, SecureS, Tripodes, Scimpodes, Orbes, Lances, Sedes, Crateres, Conchas, Pallas, pelues, Mensas, Spatas,Hydrias, Cupas, VerucaS,Lagenas Furcinulas, Situlas, Sportulas,Amulas, Amginothecas, Maetras, Ρisturas, Molituras, Discos, pistillos, Mortarios, Abacos, Bo-ctros, Cophinos, Modiolos, Acceptari OS, Modiolos erogatorios, Oenephoros, Calathos, Canistros, Batillos, Crates, CadOS,

317쪽

3I . pistrinos,Mappas,Mappulas,Nexuras, PlicaturaS, Curvaturas, Dolia , Epistomia, Circulos, Cupedia, Dentiscalpia,Cymbia, Mantilia, Cribra, Frixoria, Triclinia, Li-tra, pocula, Cristallina vasoria. Amas,

ρους, Cymbum, Cymbium, C5giartu, Arion, Pelicae, Olpae,Sin te sis & Onix. Sed usum quoque tati apparatus , amabo te cognosce. Dij, ait Plautinus cocus immortales,ut ego calles praeti uncabo tergorio. auanta pestis pernis veniet,quanta labes larido. cuanta sumini absinmedo, quanta callo calamitas . Quanta laniis lassitudo,quanta porcinariis.

Mille,si dijs placet, popinar ij isti mili

tes, morti S genera, in unius ventris gratia miseris osterunt animantibus mille vulne- .ribus conficiunt, saginant, vexant, agitant, de corticant, deplumant, dilaniat, torquet macerant, assant, frixant, mutant, singula ex singulis membris deligunt,serciunt, de- sicant, igne, caelo, sumo, sole, aere,Vento, mille sormas, mille figuras effingunt,mille colores, mille sapores, mille osserunt odores. Quod si vero contingat, ut illoru frontem,Vultum,Oculos, totius habitum, & ornatum corporis inspicias: nauses profecto

318쪽

molestiam sit scipies, spurco , impuros, lutulentos, obscsnos,turpe5, faedos,sordidos, squalidos, panosos, 'ninos, assos, ebrios,clamo is , miluinis manibus, aduncis unguibus, plerosque etiam non seres, sed trisures. Molestias, damna, incommoda, praetereo, quae suis heris, aut illorum ministris quotidie offerunt. Sic quendam olim Mabilium descripsisse legitur Politianus.1lle, inquit, impudicus, temulentus, aleo, 'Spurcus, Iutosus, pedecosus, hi pidus Pannosus , unctus, horridus, caprimulgus , Edax, ineptus, insolens Mabilius. Tales esse reliquos cocos existimabis. unum noueris, Omnes noueris, siue Mistillus ille sit, cuius Martialis meminit: siue Tara thala: si ue Suestus, quem Possidipus dilaudat, siue Labdacus, siue Sophon,siue septem illos numeres,quosEuphrones V cat , artis culinariae praecipuos sapientes, Aginum, Mereum, Chilum,Carcadem, Ia-prium, Aphone tum & Cutinum. Tu dixeris,Gregor hum, Ianhum, o palliam, Vie- Cham; omnes in uniuersum rei domesticae pestem, perniciem, calamitatem,& exitiureputabis .Hac tamen una re heris suis fortasse fiet iciores quod illi popins culinaeque

319쪽

& inguinis causa docent, isti vero necessitatis gratia discunt & exercent: nisi forte nobis illud de Coci& Iudicis praestantia

non insulsum obi jcias. Iudicis atque coci aula est,ius,ue uters ministrat. . Cuius at ossicium dignius esie putas

Is dieit facit hic ius,ergo dignior hic est

Num Ionge minus est icere,quam facere. Sed mensarum quoque C arptores, Curatores, Scissores,Structores & Cheromonias & Archimagiros videamus. Alius pom palia fercula puerorum manibus allata , velut sub signis scitule ordinat. Alius erudita manu certis ii umeratisq; ictibus obsonia lacerat. Alius alterius orbis dapes preciosas volanti cultello artificiosissime dissecat. Darium di.eres hydraule cantante pugnare. Alius vini craterisque custos, ut iamina comptus, euuliis deton sisque pilis , abeuntem pueritiam retrahens, dies & noctes peruigilat, ut omnia potus genera & cupas in aciem dispositas ad stomachi nauseantis solatium, nitie & glacie distinguat : totamque suam Operam inter ebrietatem & libidinem heri sui diuidit. Alius cui conuiuarum censura. permissa est , Nomenclatorem vocabant, oculis sese Domini sui ingerit,

320쪽

uiuas, aut gulae aut adulationis gratia reuocare iubeatur. Alius herilis palati naturam & consuetudinem accuratius ex

minat , cuius potissimum ferculi suavitate cariatur, cuius aspectu vel odore non sunt enim in tam vario mensae apparatu, ore, dente, ventre contenti,oculis quoque gulosi sunt delectetur, cuius satietate nau-jeet: cuius nouitate pridianae crapulae imcommoda sarcire, quid illo potissimum

die vel esurire, vel sitire queat . Alius orbe uniuersum oberrat: alius remotissima peragratur maria, alius Pontum, alius mare Ballicum, alius Istrum, alius Tibiscit, alius Padum,& Ticinum,R odanum alius,& Tyram & Bori sthenem, retibus & laqueis o struit. Alius Alpes, Pyreneos,alius Sarmaticos, alius Euganeos,alius alius semana,

alius Hercinam sylvam, alius vastissimos Podoliae Russiaeque campos spiulis suis scrutatur,ut ambitiosis & peregrinis quadrupedibus, heri sui mensam instruat. Ab ultimo quoque portatur oceano,quod calosum & emortuum palatnm irritet. Lupis x Vrsis voracissimis , una ad cibum stlua sufficit.Armentorum greges,exiguum quadoque pratum pascit. Solus homo & terra & aera