Hieronymi Pantzschmanni ... Quaestionum practicarum liber primus secundus 1

31쪽

damnuessici si conductor semetantum ex fundo collogisset, atq, nihilominus ad mercedis praestatione teneretur,v-titur etia i C. ibi his verbis: Suructus iasi uerint. Ergo sola laesio remissionem mercedis inducit,etsi omnc fructus non perierint. Quibus adde sententiam hanc non esse

generalem. Non enim vera ficatur in pratis, vineis, syl- uis caeduis in alijs iebus, quae non seminantur. Igitur tanquam particularis, omnes res, circa quas sterilitas exoritur, minime comprehendens ,rcij cienda erit. Deniq; si sterilitas hoc modo esset consideranda sequerctur, pensionem semper in torum remitti non vero pro rata damni. Contra iura mani sella, Quae ratam perpendunt,

ti, Unde si rata damni est considerabilis. damnum

conductori, etiam semine consecuto accidat, negari haud poterit, ratam illam etiam praeter semen aestimandam. Ex quo satis manifestum fit, interpretationem gl. non esse recipiendam, Quamuis eam secuti fuerint, Innoc. ind. c. propier sterilitatem. F Petrus in L. Licet. C. de locato. Ac licet lenientiati his modis oppugnetur Interim tamen nemo respondetis text. iud L. si uno. g. picum Locati. Qui videtur firmares, Colonum supra damnum seminis nonixonerari. Deinde etiam in hoc errant iuris professiores,dum asserunt sentcntiam I esse in se quidem Veram, id non generalem. Nam si in perpendenda sterilitate opera rumin expensurum sit hahanda rato, nccesesario sequitur alteram positionem falsam esse, ut percepto semine, sterilitas non dicatur. Vnde sit g opinionem, in se veram esse asseuerauerimus, reliquum salsum crit. Et si dicamus Argumentum a maiore ad minua sic posse desumi, videlicet sisterilitas dicatur , Quando eIpcn

32쪽

Bed operae non sint compensatae: Quanto magis hoc licendum erit, si ne semen quidem sit collectum. Non tamen hoc quoque erit de menteglosse, Restat igitur solum, ut respondeamus adae. . ubi cun P Qui textus videtur considerare damnum seminis,pro ut etiam sic inductura articina si merces. g. maior. Loca ιι Solutionem autem nobis ostendit Ioυε, in L L. conducto. g.sa es bes. In quo textu statuitur, Quod ster. litate contingente damnum seminis ad conductorem pertineat, Mercedis iactura ad Locatorem. Utatur enim Icius his verbis : Sed es ibo factasii omnem,stuctum tulerit.damnum coloni non ne supra damnum seminis,mercedes agri praestare cogatur. Vt scilicet damnum supra semen ad colonum non pertineat, α quod fiat exoneratio merceo s. Damnum itaque conductori, supra semen conin ingens, a d locatorem spectabit, pro rata, si magnum est d. L .si merces. g. vis maior. Hus uno. Le.propter seria ratem Modicum enim conductor aequo animo ferre debet. Idem ergo probatur incL si uno. .uticum eoae. tit. Nam duplexibilectura reperitui: Quidam enim codices habent negatiuam, ibi; nonpertinere . In qui busdam vero est omissa Sive igitur omun,siue addita sit, eadem inde resultabit sententia dii itaque legas text. Ne gatiua omissa, tunc dictio, lupra, non ad damnum, in vim praepositionis, sed ad verbum, decuratur, adverbialiterpositum, resereis dum erit ut sit sensus : Supra denique declaratur,damnum feminis,ad colonum pertinere. Pro veille vers. in quibusdam libris, a dictione; Supra principi-m sumit, His verbis Supra denta. Et ita textum ibi intelligite in verbo: Iupra. Quandovero negativa retine tur, dictio,supra, vim praepositionis retinet, visu sensus I

33쪽

non probare sententiam xl. ut scilicet tum demum sterilitas dicatur,si semen non sit perceptum , Ad hoc ut reis missio inducatur. Sed quod seminis iactura, ad conductorem,mercedis vero ad locatorem pertineat.

Secunda opinio quae huic proxima est,suit Bare 'ind.L.si merces . g.vis maior.locati. Quam sequitur, se Aoris . quia pro er. Et Dan.de Platea.rna quicum. a prima Cifundo patrim. Eossis d. L si no.locat Alberiind.L. licet. Existimantis tunc recte sterilitatem dici de considerari,quando tanta contigerit calamitas, ut deductis sumtibus,& expensis,in rem conductam factis, conductori nihil superest. Mouetur. I. Nam fructus non dictantur, nisi deductis expensis L. HSolvt.Mat λ. L. r. defructib.olit.expens Et tradit Iacob. Rimina cons arr. yse instrumento locationis.nu. ιν .cumseqq. Si igitur deductis expensis, destructibus nihil reliquum sit, sterilitas i.

venda erit. Cum hoc casu desit subiecta materia, si re qua contractus si sistere nequeat. bd si aliquid supersitan quo contractus haerere .in subsistentiam capere possit,licet id sit modicum, recte dici rem subessc,circa

quam contractus fundetur,nec remissio obtinebit, cum

exiguitas fructuum remissionem non inducat.4 si uno. s.cum quidam. Secundo mouetur Bart. Nam conductor vide 'tu tacite emere fructus futuros, sub quadam conditio

ne, si nascantur,ini emtW ad precium non obligatur si

t fructus

34쪽

fructus non producatitur. L. debitor de contra . emto L. nec emtio.eod. ιιt. Sicuti ergo emtor ad precium revendita, non existente, non obligatur , pari quBque ratione conductor ad mercedem Vtpote materia , citc

quam contractum est, non subsistentes, non obstringe- , tur Sed desex alio Burtoi sententia potest confirmari. Quia cum immodicum lucrum conductori nota auferatur. . L. merces. g.vis maior locati. Sequitur et iam, ut damnum aequo animo serre debeat. Qui enim, sentit lucrum,ut damnum quoque serat aequum est.

aduertit, Quod haec opinio ante Bart. fueritia .as Rauen. qui tenuit , tum sterilitatem dici, quando deductis sumtibus nihil aut parum supersit. Atque ex eius verbis hanc opinionem desumsisse existimat, omissis verbo parum. I Sed Iacobi LRauenn. Intentio videtur suisse,negocia hoc ad iudicis arbitrium esse remittendum, ut dijudicetis Λn damnum sit intolerabile, nec ne, ut insta latius pro sequemur Verum enimuero necis haec fundamenta, pro Rariolo adducta , opin eius probant. Nam etsi concedatur, fructus tum demum dici, qui deductis expensis supersunt: itamen si parum inressiduo esset, negari non potest intolarabile damnum conductoris subesse, ut prom de remissio locum habeat d. si is maior ubi dicitur, Non debet conauctor damno esse, si lin, quam tolerabile I fuerint fructus Itaque definiendum erit,quid iniuctibus reliquum esse, vel quantum proportionabiliter de his extare debeat, ne remissio admittatur cum modicum duntaxat damnum ad conductorem pertineat.

35쪽

Non enim sum cit,quod fructus supersint sed di quantitatis quoque ratio habenda erit, pro vi ext in propterserilitatem, sed. g.vbIcuta ratam considerat, ut proratio pensionis remissio sit facienda. Sic etiam text. in. L. ticis,conssiderat bonam fidem, secundum quam postulabit conductor, ut sui ratio habeatur. Ponderandum quoque est in d. g.vis maior. Ergo laesio solum suctu urn sine totali consumtione remissionem inducitra prout paulo etiam ante monuimus. Non obstat text.in L .sidebitor Nam diuersitatis ratiocst inter emtorem,& conductorem, cum post contractum emtionis persectum,damnum ademtorem tan- quam rei dominum, spectet, secus in conductore. Quia res conducta locatoris propria remanet d. g. vis maior. - tibi etiam sic respondet ipsemet Bara cum iura magnum damnum in remissaone facienda considerent. Tertia opinio est tenentium, Quod tunc recte di i catur sterilitas euc nilse, quando rcsultat decepti , infra dimidium iustaemcrcedis. Et quod fructus non aequent dimidiam pari cm pensionis promissae. t Sum,ento exein L. a. C de Resicinae Venae. Vbi vcnditio rescindituro lisionem infra dimidium iusti precit Ita quoque in locati- Onctum damnum intolerabile dicendum , quando est laetio in tradinaidium iusta mercedis, ι cum caula ex de emi. ct venae. Quemadmodum ergo inenatione& ven ditione naturalitc concessum est , contrahentibus se inuicem circumscribere, modo non excedat dimidium iusti precii ldem quoque iuris erit in locatione' conductione L.item siprecto. g. D. locat. Et in L.seq. Idque maxime cum hic contractus locationis sit proximus emistioni & venditioni, ijsdemque regulis iuris terminentur. L. a. locati. Bara in AE S. v maior nu. . Et hanc opinionem

36쪽

nem amplexi sunt, Iacob.de Arelio Dyn. Bald in AELI cet. Et eam Barι. ibi, qui in hac disceptatione praeter morem mire variauit, sequitur, asserens illam probari, ibi, dum dicitur. Eationem eii iuxta bonam dem haberi Nam hona fides etiam deceptionem re ipsa non patitur. Et bonam sidem intelligit, ut aliquis non decipiatur, ultra dimidium iusti preci Idem Ba=I. in a. L .ex conducto. .vbi-

cuna. Locati Milae opinio, inquit satis placet. Sic hanc quoque sententiam comprobatis' in L. Ex conducto. g. si vis Locat Vbi dicit, hanc opinionem esse rationabi lem. Eandem confirmant Dan Andr AaIon de uir. Anchoran. mola inὰ. si propterserititaIem, ficie tam Pa norm .n .uδ. nov.In c.cum dilecti , c. per de emi orvendi rei consis a Vbi communiorem esse dicit. Et Ioan Amicus cons. r. a. t Alex.cov. or perssectis .nu ra. Pol. I. Et cons. s. Viso instrumento nu σ vol. r. Corn. Cons. riae videturprimo assectu.vol. a. Et cons Ia .eod vol. Et confis a. lib. Goz.au. cons I. ut ordinarie nu. I. Ruis.concae I Casin de quo u ι vo b. Et cons. I. In propos Themate. Et cons σ3.eod. vol. Vbi quoaue communem asserit. Et sequitur Paris consos conducIorim. υol. r. σοι in. Iun. confos. Augus ero cons. x. .nu. r. vol. r. Qui dicit omnes scribcntes in hoc conuenire. Et in cons. I. s. u. I .vol. I. Socis. n. cons)r. Insectis his qua eleganter. . s. vol. a. Eo a valla cons si Ioanni Toresto.nu. I.voI. s. Ripa in tractiae peste in iis de priuileg contra pestem na a s. Capra in Reicap. νδ nu. 44Bolegis. cons I . Didac. Couar. in quaest practic ca8.yo. Ioan Cephac consis μή nu. s. Gratus consis σι innas n3i nu. r. vol. a. Qui dicit,ex parte conductoris prius deducendum semcn.& cxpensas. - t. Eari Cis, Are Socia Iun. in citatis locis Natta con ... s.

37쪽

areet in Th auro Recept.sentent in verbo conductor, in verboserui M. Vbi verius, magisque receptum testatur Michael Gra . lib. I. com.vin. cap. M.qu. s. e nou. de arbitr.iu .lib. a. cent. I.casu I . nu. F. Ueriorem crebriorem dicit.

Caeterum haec quoque opinio pluribus modis invpugnaturi Nam ad hoc ut quis in contractu censeatur de sceptus, ultra d midium iusti precis, inspici debet tempus

initi contractus, L. ivoluntate, Haesemd. voLQm texis expresse venditionis tempus considerat. Et te V.1nc yra . ex. de emi se venae Ac traditgcin HL 2.Cde Resina.vend. Et in .cum Hleta. ex. de emt. 9 vend. Et facit eo ciuitatect nauteant. ex. de Uur. Vbi ad hoc, ut quando contractus dicatur licitus, nec ne, si res ad tempus vendatur precium quod erat tempore contractus,consideratur. Itaque detrimentum post contractum eueniens, perpendendum non erit Z L .si ea lege. αδε ur. Et tradit Bero conss.so.

Iuia initium sapientia nutas .vol. 3. Ubi respondet ad c diocrin. c. suggestum. ex. deDecim. Et c. qu/dper novale,cum gi de verbiagnis Et Gabrietaons ισδ.nu.so. Vbi ostendit remed L. a.non habea edocum, si post contractum, contrahens maiore manduxerit laesitonem idem igitur in .locatione dicendum erit, ut quoad laesionem,tempus

38쪽

contractus sit inspiciendum. Vnde se respectus trabea

tur,cessat laesio, perconsequens etiam consideratio dimidij iusti Casu itaq; eueniente post contractum venditionis, res siue tota vel aliqua eius pars pereat, RemediuL. a. locum non obt mcbit: Ita quoque nec in locatione cunullus astus, siue deceptio hominis , ab initio contractus Interuenerit, Quocirca si ijsdem regulis emtioin locatio esset definienda , remissio facienda non foret. Necesse igitur est, in locatione sterilitate emcrgento, ut dicamus nos versari in casu exorbitanti, qui peculiari prouisione indigeat, qui quasi , cum hisce regulis, secundum hanc inspectionem, nihil commune habere vidcatur, propterea, Quod deceptio non possit attendi, cum laesii, de qua hic agimus, proueniat, non facto, vel astutia hominis , si .ue ex conuentione, sed fato, is vi naturali, ik quidem post contractum initum L. oleo. C. - ur. Et L. si ea lege P. Ceod.ιιι. Qui casus inter se longissime differunt. Ἀessa.

ne tunc demum L. a m lc M. --. locum haberet, in locatione, adcxemplum venditionis, si ratione habita ad id, quod communiter percipi soleat,ab initio quis sit deceptus, ultra dimidium iusti Alioqui nim sequererunQuod contractus claudicaret Nam uno anno fieret rescistio, altero vero non ,atque sic esset in uno eodemque Contractu, incertitudo, variatio, ac titubatio, quod esset abiurdum,admittereturque rescissio, etsi ab initio nulla

subesset laesio, seu deceptio,pro ut fusius: .M. prosequemur.

Neq; hoc contrarium tollit solutio Antoniae Futr. c.prwersterili aram,dum existimauit, hane collectaonem procedere, quando fit contractus super re, quae iam est in

rerum naturam producta . secus vero si fiat, super spe a fructuum

39쪽

fructuum, percipiendorum suo in casu nos hie versa

mur. Tunc nim futurum euentum expectandum. Nam cum merces certa ab initio constituatur ad ea . quae communiter colligi sit consuetum, ab hoc initio non erit deflectendum, sed ecundum id deceptio regulanda, ut postea casu eueniente,tunc alio remedio opus sit, Quasi hoc remedium, ad propositum minus sit aptum ac conueniens. Quibus accedat, quod fructus nondum nati, recte emantur. d. L.sidebitor L. Necemlio δε contract.emia Ponderatur etiam quod in . . vi maior loquatur de modico damno,quod ferre debet conductor Aldu.hium non est , qui dimidia,aut etiam supra dimidiam, magnum sit damnum. Itaque hoc erre conductor non debet. Tandem pro infirmanda hac tertia opinione facit. Nam remedium d. f. a. de Rescind- venae. De iure dige D storum fuit incognitum. Igitur nece ne est,ut antea Iureconsultis, Quom domodici vel intolerabilis damni ratio sit habenda, hoc alio modo definitum, neq; ad tempora illius remedij reiectum fuerit , Ideoque eo minus haec sententia subsistere poterit. Qii arta igitur opinio est eorum, qui autumant 14 sterilitatem obtingere,&remissionem pensionis fieri de bere, quando colonus non colligit dimidiam partem fructuum, quae ex eo praedio colligi consueuerant. II in L. Funo .inpr. Locati. Ex hac ratione. Nam si conductor percipit minus dimidia parte fructuum eius, quod alioqui consueuit, magno incommodo censebitur affectus. Sicuti in simili dicitur, magnum commodum, Menormis laesio,quando tempore contractus quis decipitur, ultra dimidium iusti precij. Ita arguit ast in H

40쪽

Haec vero opinio differt a praecedenti Quia prae cedens conssiderat laesionem in fructibus respective adpensionem Maec vero saltem fructus absque correlatio, ne ad mercedem, si dimidia fiuctuum non fuerit percepta, quae alias colligi consuetum erat. Verum' haec opinio non videtur aequa. quia popservator mediae partis fructuum esse tantus, ut mercedi eis qui ualeat: Ex quo appareret conductorem intolerabile, siue magnum damnum non pati Corn. d. cons Ias. vol. 2. Rota Valge d. confus . nu. g. l. a. Cephal. consi. Iois. Nu.I. Bal conssas Casu talis H,nu. r. vol. I. Nam tunc

iniqivini esset, secundum dat . Quod conductor mercedem non soluerct, Et quidem intelligentia haec emet locatori captiosa, quam interpretatio prudentum fregiti L. cum Aquiliana. e transacI. Facit L. uias. g. umenta

de contra. emt. L. cotemferro . qui maximos. depubsic. Praeterea haec opinio Ajsdem rationibus,quibus praecedens fuit reiecta reprobari poterit. Quinta ergo opinio est tenentium , sterilitatem tunc dici, quando percipitur tertia pars minus , quam comuniter percipi consueuit. Pro ut firmat Dan. AndriossHostiens. dproptersterilisatem. Et Panorm.nu. I s. Et