장음표시 사용
11쪽
Xponuntur regulae duae antepraedica mentales. Pag QUAE S T. I. Vtru m sit ens analogum vel univocum ad decem praedicamenta siue ad substantiam & accidens. - γSoluuntur obiectiones. α δ PRegula generalis ad agnoscendum Vndeianam dc utinam transcendentia subindeque di analogia. 3 7 Quaenam fuerit mens D.Thomae circa agiIa- tam difficultatem. Quaestiuncula virum ens reale creatum adaequale diuidatur in decem praedicamenta. II. Vtrum Deus poni debeat in praedicamen
Soluuntur obiectiones. s Quaenam fuerit mens D.Thomae circa praefatam difficultatem. 6 6 Quaestiuncula quaenam sint requisitae conditiones ut ponantur res in praedicamento. 6 III. Vtrum substantia corporea independenter a quantitate habeat partes actualiter de cntitatiue distinctas. 6 mSoluuntur obiectiones. 7 ε/ Quaenam fuerit mens D. Thomae circa praesentem difficultatem. 91 Quaestiun cyla an recte fuerint assignatae a
Philosopho proprietates substantiae. 964 Corolla
12쪽
Corollarium ubi de eoordinatione praedicamenti substantiae. I RI V. Vtrum quantitas sit accidens realiter distinctum a re quanta. Io 3 Soluuntur obiectiones. IIci Quaenam fuerit mens D.Thomae circa agitatam difficultatem. I. 2 3 Quaestiuncula de quantitate continua an scilicet diuisio quantitatis continuae in lineam, superficiem , & corpus sit essentialis seu generis in species & adaequata- I 2 V. An quantitas discreta siue numerus sit unumens per se. 137Soluuntur obiectiones. I Quaenam fuerit mens D.Thomae circa agitatam dissicultatem. Is Quaestiuncula virum proprietate S quantita
tis recte a Philosopho assignentur. I s 3 Coordinatio praedicamenti quantitatis. Is VI. De variis speciebus qualitatis eiusque proprietatibus. I s sCoordinatio praedieamen i qualitatis. I 6 sV II Vtrum praedicamentalis relatio realiter distinguatur a fundamento. I7 ISoluuntur obiectiones I g rQuaenam fuerit mens D.Thomae circa agitatam dissicultatem. EssQuaestiuncula quot stitieet sint sqndamenta
relationis praedicamentalis. Σο3 VIII. Vtrum praedicamentalis relatio terminetur formaliter ad relativum, an vero. ad absolutum. ΣΙΣ Soluuntur obiectiones. γz I sQuaenam fuerit mens D.Thomae circa agitatam dissicultatem. 23 Quaestiuncula unde desumatur unitas tum specifica,tum numerica relationis. 23sCorollarium de proprietatibus, & diuisioni-hrus relationum. δε
IX. De sex vltimis praedicamentis. 246QVIL 1 T. V LT. De Posteradicamentis. as r
13쪽
Q VAE ST. V N. Vtrum propositiones contradictoriae de futuro coni ingenti sint determinate verae vel salta. 2 6 a Soluuntur obiectiones. 2 T. Quaenam fuerit mens D.Τhomae circa agita tam didi ullatena. a 8 I
Ex libro sexto Logica. VAE ST. I. ubi de primo sciendis circa de
II. utrum ex assensu praemissarum necessite tunintellectus etiam quoad exercitium ad assen-lum conclutionis demonstratae. 28s luuntur obiectiones. 29sQuaenam fuerit mens D.Thomae circa agit tam di meu Itatem. 3 O Quaestiuncula virum praemissarum assentus concurrat, bc qub modo ad astentum conclusionis. 3 os III. Utrum primarius demonstrationis effectus, puta scientia possit simul stare cum opinione circa idem dc in eodem Iubiecto ratione diuersi medii. 3OTSoluuntur obiectiones. 3ISQuaenam fuerit mens D. Τhomae circa agitatam dissicultatem 33 Corollatium, in qua varia de scientia quali. Ict eSpendantur. I
14쪽
XORDiv M sumit ab hoc libroeperipatetica doctrina , cui uti scilicet Author, & princeps et EAristoteles , atque ab eo de dc Logicae , & totius doctrinae suae initiauit Aristoteles princiΡia , ea praecipua ratione dum eius , quia hinc initiat, & incipit Logica directionem Operum rationis , ex parte materiae artis suae. Etenim , cum proprium eiuS munus sit tres operationes mentis dirigere , quarum quidem prima est simplex operatio , quae simplicia apprehendit , oportet primum Logicam huic operationi admouere manum ; Et licet haec operatio, quia simplex, non videatur directione seu regulatione indigeret, sicut nec simplex vilio exterioris potentiae oculi ; Nihilominus ut bene aduertit Caietanus ) magna eget ordinatione ex parte sui obiecti, se a propositionis sui obiccti, eo quod scilicet res a sensibus ad incellectum , valde inuolute diconfuse procedunt : enim vero peI Oculos v. g. proponitur coloratum , cum figura, quantilitate , relatione substantia , motu , N. pluribus aliis , quae simul inuoluta praesentantur satque ita ut perueniret intellectus ad quid dii'. i. . , A
15쪽
1 Iibeν I V. de praedieamentis.
tatem rerum sciretque, formare desinitiones, l& ex definitionibus proprietates , per demon strationes elicere , necessum fuit segregare re Sisias, & in sua geriera qua sit in classes distribuere , quae quidem genera vocamus communiter praedicamenta , seu catllegorias , id est series 1eu coordinationes praedicatorum superiorum & inferiorum , in unoquoque gernere & classe , ut inde unicuique rei 1ua pro pria praedicata essentialia atque proprietate S, assignemu S.
Hic ergo liber simplicia rerum genera con siderat, ea disgregando & discernendo ; non quia eorum naturas consideret, quod ad Μetaphysicum i pectat,sed in iis considerando praefatam coordinationem praedicatorum superio-- rum dc inferiorum , quod quidem Logici negotii est : totum autem hunc librum in tres praecipuas diuisit partes Aristoteles , in quam Ium prima , quae dicitur antepradicamentalis, siue antepraedicamenta , agit Aristoteles de quibusdam necessariis dc necessario requisitis ad rationem entis praedicamentalis , & ad eius coordinationem in suis generibus ; & ideo quia praedicamenta , sue suprema genera supra se solum continent analoga , seu aequiuo ca , infra se solum uni uoca , considerando
vero comparative vitum praedicamentum ad
aliud , se habent denominatiue, praemisit propter a Arist teles expositionem quasi ante
praedicamentalem analogorum , aequi uoco Tum, Uni uocorum, denominatiuorum, nec non regularam duarum ad coordinationem praedicamentorum conducentium. Q aia vero de denominamus egimus sit pra , in exponendis terminis ; & de viai uocatione dc analogia , praeter ea , quae ibidem diximus supra , fuse agemus in sequenti quaestione ubi de analogia entis praedicam ntalis , ideo hanc primam absolue
mus partem, regulas illa S duas, qua S vocant an - .
te praedicamentales cXponendo & resoluendo. Exponuntur
16쪽
Exponuntur regula dira ante-pradicamentales.
D Egula prima , quam affert philosophus in
I tertio capite huius libri, ut quoddam ante- Praedicamentale, seu tanquam aliquid ad notitiam praedicamentorum conducens . sub his
Proponi lolet teri nis : Cum qoidpiam quopiam , ut de s ubiecto prRdicatur , qua dicunt Ar de praedicato , dictintur etiam de subiecto, ut, quia homo praedicatur de Petro , de de homine , dicitur animal , etiam animal dicitur & praedicatur de Petro. Porro regulam hanc, licci omnes propter philosophi autho
Iitalcm admittant, varie tamen illam explicant , dc in varios adducunt sensus , quibus bIeuitatis , tum clari; atis causa omissis.
Dico , qtuod vera & ad mentem Philosophi regulae huius explicatio est , quod cum quidpiam de quopiam. vi de subiecto , id est qui ditatiue praedicatur , quidquid quid ditati uepraedicatur de praedicato, quid ditatiue citiam dicitur de subiecto ; enim vero Aristoteles eam statuit regalam , ut cognoscantur , quae iniecta linea in quolibet praedicamento debeant collocati : sed in recta linea totum ponuntur, quae quidditatiue de inferioribus praedicantur : Ergo ea regula ex Philosophi mente iu-telligitur solum de praedicatione quid ditatiua , ad hunc scilicet finem , ut series cuiuslibet praedicamenti ordinetur. Quia enim homo v. g. quid ditatiue praedicatur de Petro ;& de homine praedicatur quid ditariue animal;& de animali corpus ; de de corpore iubstantia : ideo omnia haec superiora praedicata praedicantur quid ditatiue de Petro , dc inter se superiora de inferioribus et atque ira per regulam hane sic explicatam deducitur , quae in recta linea alicuius praedicamenti dcbeant coΙ-aocari, ad quod quidem agnoscendum praedi-
17쪽
4 1 iber I V. de Pradicamentis.
ctam tradidit Aristoteles regulam. Dices: etiam in praedicationibus non quid di tali uis, tenet haec regula: Ergo assignatus senius , esse non poteli sensus regulae ass1gnandus. Probatur antecedens. Praedicatum album non praedicatur quid ditatiue de homine ; sed tonet haec regula in praedicato albo, comparative ad hominem : Ergo etiam in praedicationibus non quid ditatiuis, tenet haec I gula. Probatur minor. Haec consequentia va
let. Homo es albus; album est disgregativum misim ; Ergo homo est disgregativus visus: sed
non tenet haec consequentia , nisi in vi praefatae regulae ; cum tenere non possit, nec esse bona in vi alicuius syllogismi, ex eo scilicet, quod neutra praemissarum distribuatur, sed sit discursus ex puris particularibus et Ergo tenet hac regula in praedicato albo , comparative ad hominem. Re pondeo , Negando antecedens, ad cuius P Iobationem , nego minorem secundi , sicut& minorem Ilii , eiusque probationem.
Praedicta namque consequentia tenet virtua
liter,in vi syllogismi facti in Di amis : Etenim cum illa minor, album est distruatiuum visus ; sit in materia naturali, in qua propositio indefinita aequi ualet uniuersali ; huic consequenter aequi ualet, omne album est disgregativum visus. Vnde in praedicta consequentia includitur virtualiter iste syllogismus in Di amis : album est homo ; sed omne album est disgregatiuum ullus : Ergo homo est dis gregativus visus ; dc ita praedicta consequentia in vi huius syllogismi virtualiter ibi inclusi tenet, non aute in in vi praefatae regulae. Secunda vero regula ante praedicamentalis
bimembris est , atque sub iis proponi solet terminis : Titier a genera non sub alternatim
posita diuersas specisce habent disterentim .
senern v ro quorΠm unum collocatur , sub
altero , non in conuenit e dem habere Pis ferentias ,
18쪽
Exponuntur ragula duae anteprail. 9ς, s
ferentias. Pro cuius exposirione. Tico sensum regulae huius esse, quod quamvis genera , quae talem habent subordinationem, quod unum contineatur sub altero, possint per easdem differentias mediate vel immediate
contrahi, ut patet in vivente &- corpore, quorum unum scilicat vivens , immediate contrahitur per hanc differentiam : yensitiuum; alte in
vero puta corpus mediate ; adeo ut aeque po
sit definiri animal, dicendo quod sit substantia sensitiva, vel corpus senstiuum, ac dicendo
ipsum esse vivens sensitiuum : Nihilominus ea quae hoc modo inter se non sub alternantur, non Possunt contrahi per easdem differentias, Pro Pterea quod diuersis potentiis diuersi debent actus corre frondere , cum ab eis desumatur diuersitas illa potentiarum ; atQue ita cum duo genera, quorum Vnum non continetur sub alio, snt diuersae essentialiter potentiae Μela physicae, actus vero ipsis correspondentes, sint differentiae ipsae , consequenter fit, quod non possint talia genera per easdem contrahi differentias, Tices contra primam partem regulae , quod animal terrestre dc volucre, quod corpus de praedicamento substantiae , & corpus de praedicamento quanti talis 3 quod demum genera duo
generalissima , ut substantia & qualitas , sunt
genera diuersa, quorum unum sub altero non collocatur: sed tum animal terrestre dc volucre , aliquas habent differentias easdem , tum corpus de praedicamento substantiae, dc de praedicamento quantitatis ; cu differentiae animalis terrestris lint, bipes dc quadrupes, quae et ii sunt differentiae volucria, plures enim sunt bipedes, de aligiis quadrupedes, ut gryphi; dc utriusq; assig nati corporis differentiae sint lonsitudo, latitudo, dc profunditas; duo vero genera generalissima no habcant differentias specie diuersas, ut dicit regula , quia non habent differentias :Ergo ucra non est pars illa prima regulς.
Resto dιo ad primum, quod cum dicitur inis 3 pitana
19쪽
s Liber I V. de Praedicamentis.
Prima parte regulae, quod genera diuersa non sub alternatim po fita , debent habere diuersas spccie differentias, debet hoc intelligi de genexibus ita diuersis , quod unum non collocetur sub altero , nec ambo sub uno tertio : animal autem volucre & terrestre , ita se habent , ut quamvis unum non collocetur sub altero, ambo tamen collocentur sub uno tertio , scilicet animali ; atque ita adhuc verificatur regula , Et si easdem habeant differentias. Ad aliud vero respondetur Negado quod Corporis de praedicamento substantiae differetiae sint longitudo, latitudo & profunditas; tales enim differentiae sotu i
sunt corporis de praedicamento quantitatis; unde dc hoc nomen corpus aequivocum est , ad corpus de praedicamento substanriae, & ad corpus de praedicamento quantitatis. Ad tertium denique Iespondetur, praefatam regulam intelligi debere in generibus proprias habentibus differentias , ac proinde non concludit progeneribus generalissimis, nec illa comprehendit ;c si quo tamen fiat quod licut ampliari possunt lv diuersa diserent i a ad suppone dum pr.
diuersis modis, ita & ampliari possit praefata r gula, de extendi ad genera generalissima, hunc scilicet formando 1ensum, ut saltim talia genera habere debeant diuersos modos. Dices , contra secundam partem regulae: differentiae vel sunt diuisiuae , vel constituta uae: sed genera sub alterna' im positiva v. g. animal& vivens , nec possunt habere differentias easdem diuisiuas , nec easdem constitutivas. Ergo vera non est regula illa in secunda parte.
Probatur minor: differentiae divisivae viventis sunt sensibi Ie dc insensibile , differentia vero
constitutiva est animatum : sed animal non diuiditur in sensibile & insensibile , ut patet, sed
in Iationale dc irrationale, nec etiam constituitur per animarum, alias omne vivens esset
animal , ted per sensibile ut addens aliquid supra animatum : Ergo pIaedicta duo genera ita
20쪽
slati alternatim poἀta nee possunt habere ea Dciem aifferentias co stitutivas , nec diuisiuas. Hspondeo dicendi , quod pars haec secun-Ha xegialae in hoc procedit sentu & ita intelligeraria venit, quod genua subalteinatim Posita cietient easdem haber differentias , id est, quod differentia constitusiua generis inieriOxis , sit diuisiva generis superioris , secundum quem sensum non habet locum obiectio facta, Vt Patet, cum adhuc ea non obstante verifice. tur, quod differentiae constitutivae animalis vexe sint clivisivae viventis Quod autem praefatu Sille sensus sit ille de facto , in quo intelligenda Venit regula , ex eo patet, quod per hanc intel 'Iigentiam distinguuntur genera subalternatim Posita ab aliis generibus non sic subasternatim positis et Quia in his differentiae constitutivae rediuisiuae unius, non possunt esse conitit.tiuae nec diuisiuae alterius . t
Vtrmm sit ens analogum vel univocum agdecem praedicamenta, siue ad substan tian; acci ens. pRmittend. primo pro intelligentia analo
si subindeq; dc uni uocorum ac aequi uocoruinter qui inediat, quod analoga dic Mur illa, quς uia se in ratione significata per nomen illi S- comune, neq; habent omnimoda diuersitate, sicut aequi. lihi uota,nec omnimodam unitatem & conuenici ' cisalu tiam, sicut uni uoca , led diuersitatem , cum iaconuenientia aliqua porro analogia haec ex communi diuisione est duplex , scilicet attribu tio is, o proportionalitatis : dicuntur analoga attributionis , quorum nomen est commune, ratio aetem secundum illud nomen est eadem