장음표시 사용
41쪽
aliqua ratione , sumpto ly esse in actu, secum dum omnem modum quo sumi potest ;Concedo quod non sit tale quid aliud in actu.: sumpto ly esse in actu prout condi-1tinguitur contra esse in potentia , siue prout est membrum unum diuisionis ensis in actum & potentiam , Nego , quod hoc ipso quod aliquid non exprimit aliud in conceptu suo explicito . non sit illud in actu, sumpto ly in actu hoc postremo modo , Ut de facto sumitur in praesenti , & hoc tum ob rationem mox aIlatam , tum quia illua quod aliud solum non importat explicii E . adhuc habet quod sit illud , de illud inela- dat simpliciter loquendo , cum de eo nyn veri ficetur quod praescindat nisi eum addito. Puta in conce tu explicito , ae proinde cum esse aliud ita simpliciter loquendo , sit esse illud in actu , prout Id in actu condi
linguitur contra esse in potentia , siue prout ly in actu est membrum praefatae diuisionis entis in actu in Zc potentiam, consequenter fit quod pet hoc quod aliquid noti habet exprimere aliud in conceptu suo , non propterea comparetur ad illud ut potentiale, di in potentia obiicies tertio r potest aliquis de aliquo certificati quod sit ens , dc incertus manere quod sit vel non sit substantia ; sed si ens esset analogum ad substantiam di accidens , non Posset hoc verificari: Ergo ens non est analogum ad substantiam 3c accidens. Maior est certa , ut patet in casu quo aliquis dubius est de consecratione Hostiae, an stilicet sit vel non sit consecrata ; &in quo certus est quod sit ens , incertus vero & dubius an sit su santialiter vel solum accidentaliter panis. Probattir minor. De ente , quod substantia non distinguitur , nisi penes explicitum Ec implicitum non potest, aliquis certificari, di incerius manere ap sit sabstantior sediss
42쪽
i esset analogum ad substantiam & aeeiis , non condistingueretur ab illis, ni- penes explicitum dc implicitum : Ergoa posset de illo certificati quis quod esset ῆ , & incertus manere an sit substantia velidens. Minor est certa cum esse non posset klogum, nisi in quantum transcendens ; κquantum transcendens posset tantum distin- penes implicitum δc explicitum. Probatur uor non potest quis certificari de aliquo. od sit homo , dc incertus manere quod sit imal rationale ; sed non alia de causa nisita homo di animal rationale , siue de-itum de definitio penes solum impliciri de explicitum distinguuntur et Ergo Mente quod a substantia non distingui- , nisi penes explicitum re implicitum , non test quis certificari, di cellus manere an sit
'espondeo negando Minorem : ad cuius pro-tionem nego Μaiorem. Cum enim modus
o procedere solet intellectus noster, utpote tentialis, in suis cognitionibus sit proced ab imperfecto ad perfectum siue a confusio-νus ad notiora , consequenter fit quod prius beat aut saltem habere possit conceptumn fusum de quolibet , quam distinctum aeterminatum ac proinde quod prius cericari possit de ente quod importatur innfuso δe implieitὸ in quolibet , quam detione substantiae & accidentis , quae imatatur solum in conceptu explieito de di-ncto sicque lassiciens est distinctro illatet ens & substantiam penes implicitum explicitum , ut possit certificari intel-chus de aliquo quod sit ens , & adhue in-rtus manere an sit substantia : ad tertium
'ro nego Minorem e non enim ea de
usa fieri non potest quod certificetur .iis de aliquo , quod ei competat aliis uod definitum , dc incertus manere quod ei B x com2etat
43쪽
3o Liber I V. de ρνε dicam ut is
competat definitio , puta certificati quod fit homo , & incertus manere an sit animaI rationale , non inquam ea de causa hoe fieri voti potest , quia solum disti guuntur penes impli-xitum & explicitum, sed quia est subordina- . tio quaedam inter certitudinem habitam de deis finito, re habitam de definitione ; taliter quod caput unde petitur certitudo quae acquiritur de definito sit ipsa certitudo iam habita de definitione, ex eo scilicet quod partes definitionis sui causae aut quasi causae intrinsecae ipsius definiti at talis subordinatio minime repetitur in nostio , casu, licet enim ens Zc substantia non distinguae ' tur nisi penes implicitum Sc explicitum, ipsa ta men ratio expΗcita substantiae non est id unde Petitur quod sit ens , sed magis id in quo confunditur harusmodi substantiae ratio . cum Iallione accidentis : Ergo quamuis non possit quis certificari de aliquo , quod siti homo , de incertus manere quod sit animal ratione , adhue tamen certificari poterit quod sit ens , di incertus manere an sit substantia, licet inter hominem & animal rationale, sicut & in te r enset substantiam non sit distinctio,nisi penes implicitum de explicitum. Obii eles quarto: haec est vera praedicatio rsubstantia est ens; sed si ens esset analogum ad
decem praedicamenta , non esset haec praedicatio vera : Ergo ens non est dicendum analogum ad decem praedicamenta. Probatur Minor: Hoc ipso quod ens immediate plura fignificataetiam ut proportionaliter se habentia , non est. verum dicere iubstantia est ens; sed si ens esset analogum ad decem pI dicamenta, plura immediate signifiearet ut proportionaliter se habetia: Esgo si ens esset analogum, non esset haec praedicatio vera : substantia est ens. Minor est certa analogum enim nomen ad differentiam requi- voci quod immediate plura significat ut plura sunt de diuersa , dc ad differentiam uni uoci quod unum immediate sis nificat communer . Pluribus
44쪽
Dιοῖ. I. de analogica entis. 3 Ipluribus , habet significare plura prout pro-
Portionem seruantia ad inuicem. Probatur
Idasor : non est verum dicere : substantia esplura praedicamenta ; quamlumura proportro,abilia r sed hune facit sensum praefata praedicatio substantia est ens , hoc ipso quod ens immediate plura significat etiam ut proportionem habentia , cum tunc ipsum significatumentis quod de substantia praedicatur , sit pluravi proportionabilia : Ergo hoc ipso quod ensim mediate plura significat etiam ut proportionabiliter se habentia , non est verum dicere ubstantia est ens. Respondeo negando Μie orem ad cuius proba tionem nego Μaiorem , vel claritatis gratia dis inguo sic, hoc ipso quod ens immediate plura significat,no est verum dicere substantia est ens, si ens illa plura significet expresse & distincte Concedo: si vero illaplura solum significet prout stant sub confusione de proportionali unitate habendi esse, Nego ; de sub eadem distinctione
Ninoris Nego Consequentiam. Vnde ad vitiamum in quo videtur sita vis argumenti Nego minorem, si nimirum intelligatur iuxta disti n-ctionem supra adductam. Cuius ratio est quia significatum entis prout significantis plura in confuso solum Ec ut stant 1ub confusione Scproportionali unitate habendi esse, huius inquam significatum non est ipsa plura etiam ut proportionem habentia , alias idem esset signi ficatum entis prout expresse & distincte signi. ficans plura , dc prout solum in confuso signi
si eans; sed huius significatum est id in ratione essendi quod proportionalite est simile quan titati , qualitati , substantiae dec . ac proinde quamuis ens significet plura. illa in confuso ut
habentia proportionem, adhuc verum est dicere
substantia es ens , quia hunc facit sensum haec
Praedicatio: substantia habet id in ratione essendi , quod proportionaliter simile est quantitati, qualitati, substantia bcc. Ex qua doctii
45쪽
na tritum aliud solui potest aduersariorum arissumentum dicentium, quod si ens non haberet conceptum uni vocum seu Omnino unum.
sed analogum solum , eundem faceret sensum
haec praedicatio: substantia es i. antia , ae ista ue substantia est ens 4 cum hoe ipso quol
ens esset analogum te consequenter transcendent aliter imbibitum in eo neeptu substantiae, non alium in substantia conceptum haberet , quam ipsum conceptum substantiae. Hoc inquam argumentum solui potest similitet ex praefata doctrina, dicendo icilieet quod cum fensus huius praedicationis substantia est ens sit 'ister substantia habet id in ratione essen di quo a proportionaliter simile est quantitati, qualitati dcc. non potest eonsequenter eumdem faeere de habere sensum quem habet ista : iubstantia est substantia ; eum ly substantia quae est praedicatum in ista , ita simpliciter de absoluth prolata sub ratione substantiae, supponat conia Lequenter pro ipsa quid ditate substantiae ut condistincta ab aliis quid ditatibus praedicamentorum, subindeque & hune faciat sensu inrsubstantia est quidditas per se subsistens , seu condistincta contra quantitatem , qualitatem
Instabis: ens de quo est sermo, est frequenter medium in demonstrationibus ; sed si si-εnificaret plura , quantumuis solurn in confuso, non posset esse medium in. demonstrationibus : Ergo contra solutionem datam non potest ens significare plura etiam in confuso , adeoque habere debet conceptum , Omnino unum , subinde the de uni vocum. Maior este erta, plura enim Ze fere omnia demonstrantux in Metaphysica per hoc medium, quia sunt ensis P roun: ur Minor. me dium in demonstrationibus bet esse idem omnino, δι omnino vnum3 sessiti ens lignificaret plura , quantumuis solum in confuso, non supponeret pro eodem omnino, de
46쪽
lemonstrarionibus. Minor videtur certa, emnunc non esset unum & idem nisi explicite , demplicite ac in confuso esset plura. Probatur Haior de medio in demonstrationibus non delent posse velificari contradictorias sed quod ion porsint verificari contradictoria hoc non est usi, quia sunt circa unum prorsus Zc idem: Ergone dium in demonstrationibus debet esse idem
Respondeo : negando Minorem, cuias ratiosi, quia hoc ipso quod ens non nisi in confu-o dc implicite importat diuersa, cu hoc ipso in onceptu expresso dc explicito dicat rationem nam , inde fit quod possit esse tale Rib tali ta-
Onet , 6c de facto siti ut ei suae assignentur proficiates , adeoque de possit elle medium a demonstrationibus , cum possint de eo de-aonstrari proprietates. Vnde ac probatio-em Nego Μaiorem : Quod enim est omisino issem & omnino unum, est unum simis liciter , quae quidem unitas simpliciter , sinime requiritur ad medium demonstraonis , eum ad hoc sumiat ex ratione ibi ad- sta unitas in conceptu explicito, subinde quec unitas secundum quid: ad ultimum autem inuo videtur sita vis argumenti, respondeo adii norem, quod quando dici solet quod non ossunt verificari contradictoria , quia sunt cira unum prorsus de idem , non propterea hoc
icitur quasi illud de quo non debent veri sica- posse contradictoria , debeat esse unum delem unitate de identitate simpliciter , quae esta quam intendit arguens hie stabilire, sed senais est Ze esse debet, quod contradictoria, ut ta- a sint non debent id quod respieiunt respicere
ibalia di alia ratione, ita ut sub uno contradi.
fionis membro sumatur sub una ratione, de sublio melabro. sub altera, quod quidem veri fi-ari potest cum unitate secundum quid siue deno quod sit unum tantum secundum quid, si ii eo uno quod si ἔ unam tantum secundum cori-
47쪽
3 4 Liber I V. de predicamentis.
certum explicitum , cum sub illo conceptu sit Una tantum Iat IO , adeoque quod de illa affirmatur , non pollit de illa contradictorie nesari. Obiicies s. si esset ens analogum vel esset tale analogia attributionis, vel analogia proPorta nalitatis; scd ne ut tum dici potest. Ergo non estens analogum ad substantiam di accidens vel ad Deum re creaturas. Probatur Minorin quibdem primo quantum ad analogiam attributionis. Ratio analoga analogia attributionis intrinsece tantum reperitur in principali analogato dein aliis sol viri extrinsece , ut patet in CSemplo quod afferri solet de sano,pro hac explicanda analogi x sed ens non reperitur solum intrinsece in Deo vel in substantia, alias caetera essent intrinsece nihil: Ergo non est eris analogum analogia attributionis; quod autem nec sit ana-1OSum analogia, proportionalitatis probatur sic: in analogis proportionalitatis non ingreditur unum analogatum definitionem alterius: sed Deus ingredituet definitionem creaturae , sicut
substantia definitionem accidentis: Ergo non estens ad illa anal QSum analogia Proportionali-
Respondeo negando Maiorem sumptam,.Vt enterminis sumitur , in sensu disjunctivo et quod enim est & hoc de illud non est nec dici potest vel hoc vel illud et Iam sic est quod ens est Scanalogum analogia proportionalitatis, oc anal O-gia ait tibationis: Ergo negari debet praefMa Maior sumpta, ut sumitur in uulta disjunctivo: in
primis ergo dico ens esse analogum analogia Proportionalitatis, nec solum dici poste analomia. gum analogia attributionis:pro quo notandum est quod licet in aliis rationibus patii cularibus v. g. in ratione fani possint aliqua analogia folia attributionis analogari id tamen in ratione entis est orunino impossibile ; cuius ratio est quia
licet, ut medicina v. g. denominetur extriniec
48쪽
ratur quod rub aliqua forinalitate habeat iamiatare intrinsecam; requiritur tamen materialiterdi prae luppositiue , ad hoc ut sit capax talis ex uinsecae denominationis, quod habcat in se ent, atem intrinsecam quia quod intrinsece nihil est non potest esse capax alicuius denominationis: Ergo ut aliquid denominetur extrinsece ens ab entitate in altero existente in quo consistit analogia attributionis)requiritur prae luppo
statue & materialiter, quod illud sit lub aliqua forinalitate intrinsece ens ; ac proinde eum inhoe quod dicitur sub aliqua forinalitate intrin- lece ens importetur anaIogia proportionaliIλ' is,sequit ut de primo ad ultimum esse prorius inpossibile quod ratio entis de aliquo dicatur malogice analogia attributionis quin simul di-
atur de illo analogice analogia proportionalita-1S. Est ergo ens analoga proportionalitatis; sedimul etia analogia attributionis, cuius ratio est luia quamuis creaturae de accidens materialiter c lub aliqua ratione a suis propriis intrinsecisntitatibus dicantur enita & bona, formaliter, amen respective ad Deum emitas 3c bonitas reaturae consideratur, ac si non esset; adeo ut olus Deus dicatur & csse de bonus esse , Ut de-ucitur ex illo Isai. o. omnel gentes quasi nonni,sic sunt eoram eo; dc ex illo Exod. 3 .ego sumui Ium, ac si diceret, nullus in conspectu meost; dc ex illo dicto Christi Luc. I S. nemo bonus c
i se solus Detis: similiter dici potest quod sola
ubstantia dicitur simpliciter ens creatum; dcuod accidens nongam est ens quam eniis en S, tu affectio & modificatio,entas, scilicet substa- alis. Ergo ens est ad talia analogum utraquenalogia;neque huic obstant probationes addu-tae in contrarium in arganunco, cum denomiari intrinsece ens, quod facit ad analogia pro-ortionalitatis in accidente , non pugnet cumo e quod facit ad analogiam Mitributionis putaam ly definiri per ordinem ad Deum v ct ad
49쪽
intrinsece ens competat rei materialiter eon Sderatae; de fili iri vero per ordinem vel ad Deum
Wel ad substantiam, lubindeque te ab iis quasi extrinsece denominari, eidem quidem come 'at rei, sed formaliter ω in actu signato conside
Instabis: per essentiam Dei eognoscuntur e . tia creata; sed si ens esset ita analogum ad Deu mreaturas , non posset per essentiam Dei cognosci ens creatum : Ergo ens dici non potestitae analogum ad Deum de creaturas. Maior est certa: Deus enim per essentiam suam cognoscit, creata & creabilia , in quo relucet maxima eiusti diuina perfectro in cognoscendo , ut inquit Augustinus, dum senicet non propterea extra se te sit ut ea quae extra igium sunt apprehendat. Trebatur IIinor: nihil potest cognosci, nisi per . id quod est eiusdem rasionis eum illo , cum ab , eo quod est diuersae rationis distinguatur & diuersificetur in essendo , subindeque & in cognoseendo e sed si esset ens ita analogum ad ἰDeum dc creaturas, esset diuersae rationis in eia sentia Dei Ac in ente creato: Ergo nec posset per essentiam Dei cognosci ens creatum. Resspondeo negido Minore; ad cuius probationem destinguo Maiore: nihil potest cognosci, nisi . per id quod est eiusdem rationis cum illo, qua in do unum non praeeontinetur in alio Concedo:11 autem id quod cognosci debet prae contineatuet in eo in quo cognosci debet Nego:& sub eadem distinctione Minoris nego consequentiam: Vn de dico quod licet unum ens creatum non possit per aliud cognosci in eo in quo diuersae suntiationis, propterea quod ratio unius nullatenus, Nec formaliter nec eminenter aliam continet,
in eo scilicet in quo diuersa est ab illa. Quia
tamen rationes omnes & singulae creaturarum prae continentur vel formaliter vel eminenter in
Deo; ideo fit quod possint omnes & singulae in diuina esstentia cognosci;& cruta ex eo quod ita aiata aver PCK conlinenIus . im diiuna essentia suavi
50쪽
. de analogia entis. sunt ab illa diuersae rationis ex eo scilicet quod quae in creatis reperiuntur diuisa & limitata, in Deo,ex eo quod prae contenta, sunt unita & ab Aque limitatione , conlequenter fit quod quam- tumuis entia creata non sint in ratione entis. eiusdem rationis eum diuina essentia , sed potius diuersae adhuc tamen in eo , etiam in qu diuersae sunt rationis, possint in diuina essentia cognosci.
Ad agnosten um vnisnam ct mbin matranscendentia , subindeque is
HAne quam sollicitatus propono regulam , eo auidius excipiendam spero , quo De quentius ex eius ignorantia plures scaturire er-1Ores experiuntur quotidie Philosophi in diia Putationibus , dc experti sunt qui me ad eam meditandam sollicitarunt professores. Itaque haee est Bi haberi debet, ut generalis regula ad , agnoscendum , Undenam stilicet de ubinam sit. transcendentia ; subindeque dc analogia ; siue, quod in idem redit , undenam prouenit quod laliquid commune , etiam ut completum est M. quoddam totum, differentias dicat, in quo in . uoluitur transcendentia , & patet , dc inducitur: haud dubie analogia,cum talis conceptus nusquam fit omnino idem de unus , sed semper inaeo includatur diuersitas differentiarum. Diem ergo equoties communis aliqua rario non
Bahe intra proprium eonceρtum sati completiu 'per quoa st quid completum is quoddam totu, strae quoties per aliud non completur quam per i erentias inferiores locies dispereu