장음표시 사용
21쪽
1ecundu In terminum , de diuersa secundum habitudinem ad illum te, minum. Vt sanum nomen est commune an. mali , urinae, dc medicinae ; omnia enim ista dicuntur sana , & ratio Per hoc nomen signifieata est eadem in illis se- undum terminum, re diuersa secundum habitudinem ad illum . in quantum scilicet eadem sanitas est , quae diuersimode respicitur ab animali , vIina, & medicina : ad unam enim ea n demque sanitatem existentem in animali, dicit animal habitudinem ut subiectum , in quo intrinsece & formaliter recipitur sanitas ; Vrina vero habitudinem dicit u 3 signum illius 3 dc denique medicina ut eius causa ; Et sic tria analogantur analogia attributionis, prout per hoc nomen sanam significantur. De proin Qua uos autem proprietates seu conditionesprietati- huiuimodi analogis attributionis allignari so-His an, lent. Prima quod ratio significata per nomen Iosia at- analogum in unico tantum , principaliori vide-γνibutio. licet analogato intrinsece reperiatur , in aliis viis . . autem solum per eXtrinsecam denominaiionemri respectum ad illud. Secunda vero proprietas est , quod terminus in ordine ad quem dicunt analogata habitudinem debet esse unus, non solum ratione , sed etiam realiter numerice, id est quod cum non reperiatur intrinsece , nisi
in uno analogato, ad multi Plicationem aliorum analogatorum minus principalium , non debet realiter multiplicari, sed idem numero Inanere, diuersimode solum ab analogatis respectus Tertia proprietas est, quod sit analogatu vel analogata ininus princi Palia definiantur, eius vel eo
ruin definitionem ut sic debet ingredi analoga uin magis principale. Maria denique pIoprietas est , quod nomini analogo analogia
attributionis , nullus correlpondeat conceptus 1 oh malis vel obiectivus, omnibus analogatis communis , alias intrinsece omnibus competeret 8: secundum iturinsecum conceptum,
quod supponitur 1alsurn ex desinitionc tradita.
22쪽
Que stio I. analogia entis, o c. 9
Iam veto analoga proportionalitatis dicuntur,
quorum nomen commune est, ratio vero nomi-
Bl aecum modata est proportionabiliter eadem, ut visus dictus de visione corporali & intellectuali: quia sicuti videre corporaliter se habet: Sic proportionabiliter & intelligere; cum adtem huius inodi analoga ab analogatis attributionis, sat stima liter diuersa , diuerias itidem habe Ie debent proprietates. Quatuor ergo illis sicut& analogis attributionis tribui solent. Prima quod ratio analoga intrinsece reperiatur in ommbus analogatis, tum quia alias confundere n.me pro tur cum analogis attributionis, tum quia hoc prietati- exigit proportio seu imperfecta assimilatio vi bin an conlideranti patebit, Secunda vero proprietas , logiae quaea equitur ex praecedenti est quod ratio an a- propor toga non sit una numero in omnibus analoga - nonalitis, sed multiplicetur realiter ad realem eorum latu. . multiplicationem. Tertia quod in definitione unius , in quantum talis non oporteat, quod alterum ingrediatur. Quarta demum quod nomen analogum aliquid significet commune formaliter repertum in Omnibus analogatis, ad differentiam analogorum attributionis , vi Videbimus infra in solutione argumentorum. Praemittendum . pro intelligentia celebris ad: b. difficultatis . qualis est ea, de qua inqui ritur in et itulo circa anaIOgiam entis, nec non ει praecludendis in hoc punisto variis aduersariorum effugiis, Ut pote qui, dum argumentum aliquod difficile eis a nostris obiicitur prostabilienda analogia entis, statim argumento occurrunt dicendo, hoc solum probare non deaente absolute sumpto , sed de ente per se seu de eme primo : Quod si deinde instent noctri, deam pugnent de facto solutionem, occurrunI Iunc xeI1nqmcntes hanc semilam seu dicendi mo- vita m . fc dicente procedete instantiam de en-rct qia ali , non autem de ente quid , atque ita
23쪽
io Lib or I V. depradicamentis.
ut proponatur vis argumenti & enodetur dissi- Cultas : Praemittendum igitur quod ens de cuius analogia vel uni uocatione in praesenti inquiritur iupponere in utraque Schola Thomissaru scilicet δρ Scotistarum, supponere inquam pro vo quia d ex proprio conceptu opponitur nihilo. Quod quidem ut Ostendatur ex doctrina aduersariorum, dico quod ens de quo procedit
quacilio illud est aut pro illo supponit de quo
negat Scotus esse genus , dum tamen illud a D1 erit de dicit unitio cum ἱ dc de cuius ratione dicunt Scotistae nos esse certos in Hostia lub dubio consecrata , dum tamen dubi j sumus, an sit . ibi accidens vel substantiariam sic est quod ens illud do quo negat Scotus esse genus, & de cuius ratione assirmant Scotistae nos esse certos in holita sub dubio consecrata , pro illo supponitcnte , quod ex proprio conceptu opponitur nihilo :. Ergo ens illud de cuius analogia inquiritur supponit pro illo , quod ex propIio conceptu opponitur nihilo ex ipsa aduersariorum doctrina. P. abatur Minor, d c qui de primo quoad primam partem ideo ex ip1is Scoti discipulis negat Scotu ν ens esse genus , quia non contrahitur per differentias , sed per modos intrinsecos , propterea quod , inquiunt, disterentia. aduenit, quasi extrince ce , quod veri 1icari non potest respectu entis : atqui de illo sosum quod conceptu explicito opponitur nihilo , verificatur quod nihil ei adueniat extrinsece , cum adueniens hoc ipso quod tale sit.extra nihilum, subindoque & intrin 1ece oppositum nihilo, noautem ei extrinsece adueniens : Ergo vera par Silla praelatae minoris , quod scilicet ens de quo negat Scotus .esse genus , dum illud concedit ni vocum, supponit pro illo , quod ex conceptu explicito obiectivo opponitur nihilo.Qu ad autem oc pro ill2 supponat ens, de cuiusdi ratione a Mimant Scotistae nos esse eertos in hostia sub dubio consecrata, quod est i ars altera beluidem minoiis , ex eo etiam euidente get
24쪽
stuastis I. de analogia entis. II
euidenter colligo , quod intellectus incertus manens de aliquo an sit substantia vel accidens, potest tantum certificari de illo , quod sit vel substantia vel accidens: sed quod sit aliquid vel substantia vel accidens hoc praeciSe dc immediace habetur ex eo quod opponitur nihilo, cum tale quid in illa duo immediate re ad aqua te diuidatur : Ergo ens illud de cuius ratione aifirmant Scotistae nos esse certos in lio- ostia sub dubio consecrata supponit pro illo, quod ex conceptu suo opponitur nihilo; si que praeclusa manent aduersaliorum effugia ; quia sue probet argumentum de ente quid aut de ente quasi , aui de ente absolute sumpto aut de ente primo aut de completo vel in comple- O , modo tamen probet quod ens illud , quod ex conceptu suo opponitur nihilo sit analogum , adhuc habebitur intentum, Praemittenom tersio pro declaratione principiorum , ad quae conclusio reduci debet, quod iraec tria sum apud omnes receptissina a ,1 ubindeque & vim habitura principii respectu conchisionis inferendae , puta quod ex omni
moua transcendentia inducitur sufficienter
nalogia , quod omne unitiocum comparatur Ut territim quid ad υniuocata ; quod Deus esscreaturar m causa sub ratione communis aentis, Ratio autem prolati primi est, quia quandocumque ratio aliqua est ad aliqua transcendens , ita ex propria dc quid ditativa ratione transcedentiae imbibitur in omnibus quae in illis sunt, ut de omnibus illorum, formalitatibus formaliter praedicetur , nullaque illaru possit absq; tali ratione intelligi : id enim est rationem aliquam esse perfecte seu omnimode transcendentem : Ergo ratio ita transcendens, hoc ipso quod talis imbibitur: in eo in quo inferiora conueniunt, & in his per quae inter se speci I iter 'differunt iam sic est quod quatenus im-hibitur in eo, in quo inferiora conueniunt., estiuis Pi incipium conueniendi; & quatenus im-
25쪽
11 Liber I V de predicamentis.
bibitur in illis per quae intcr se differunt, est illis principium disterendi: Elgo talis ratio ita transcendens, hoc ipso quod talis, est hoc ipso Iespectu inferiorum principium conueniendi, simul de differendi , ac proinde hoc ipso quod
ita transcendens nec est in inferioribus omni-NO Cadem, nec omnino diuersa , sed partim eadem di partim diuersa: atqui ex hoc iussicientissime inducitur analogia, cum in hoc praecise consistat. Ergo receptissimum est atque verissimum primum illud effatum, quod e Somnimoda transcendentia inducitur sussicienter analogia.
Quantum vero ad secundum , quod scilicet
omne uni vocum comparatur ut tertium quid ad uni uocata , patet ex diuerso abstrahendi modo rationem uni vocam ab inferioribus uni uocalis , re rationem analogam. Etenim Iatio vni Moca ita abstrahitur per nostros conceptus arationibus inferiorum, seu uni uocatorum, ut in
ea sic abstracta nullo modo in actu includantur rationes inferiorum ; propterea quod talis ratio supe Iior uni voca est extra conceptum differentiarum inferiorum ; adeo ut quando pecillas contrahitur , contrahatur per aliquid tuae Iationi formali superadditum , dc de quae talis Iatio superior formaliter non praedicetur : econtra vero non potest ratio analoga ab analogis ita perfecte abiti alii, quin in conceptu sic abstracto includantur in actu, licet implicite δ: in confuso rationes omnes analogatorum; quia quando contrahitur ad sua analogata , non contrahitur per aliquid quod se habeat ad illam proprie ut illus additamentum , aut quod
sit extra ostentiam illius , aut extra cuius citentiam ratio analoga sit nisi ad sumnium explici te: seqv itur ergo ex li ac doctrina quae recepti G1ima est apud omnes, quod ratio univoca habeat se ad rariones proprias uni uocatorum ut tertiliquid seu faciens cum illis numerum, cum nul
26쪽
ιssio I. de an alogia entis. . I
iat ut aliud Sc aliud. Demum quantum ad tertium quod scilicet sit
eus creaturarum causa sub ratione commurissima entis , colligitur cui denter ex diuerso aulandi modo, quem seruant Deus δc creaturaen causando. Creaturae enim seu causae secunda um no habeant rationem uniuersalissimae caue, sed sint ex sui natura particulares causς ideo
iec habent, quod causent nisi sub particulariliqua ratione : sic corpus corruptibile non estrictus corporis caelestis in quantum corpuS,ed in quantum tale corpus est, de lux aerii non
st effectus Iucis solis, in quantum lux , sed in
luantum talis lux est ; ex quo ulterius inferogo quod quamvis non adaequent virtutem ausae , hoc tamen non obstat quod in ratione Ommuni lucis unicio centur lux solis Sc luxieris ; dc in ratione communi corporis uni uo-entur corpus corruptibile de caele ite : At vero
eus seu causa prima est de de bot cile creatuarum causa non solum sub ratione talis entis,ed etiam sub ratione communi enti S; propte- ea quod cum sit Deus uniuersalissima & prima ausa non solum causare debet, sicut causae se- undae , rationes particulares quae sunt in est e- tibus , sed etiam rationem cosmnunissimam:ntis quae in illis reperitur; ex quo similiter Qterius infero ego, quod in nulla ratione, tiam in ratione communissima entis possint
reaturae uni uoce conueni Ie cum Deo; cum ex
no capite sub omni ratione causentur ab illo it diximus , dc ex altero sub nulla ratione adae ruent virtutem causae, sed participent eius vir-utem siue perfectionem secundum similitudirem deficientem , vi patet. His ergo tribus 3 raemissis tanquam ceris de indubita is princi-λiis , iam pro quaesiti resolutione , conclu-ionis ad ea dein principia reductione sit. C O N C I. v s i Ο : ens est analogum ad Db-
27쪽
I . o Libcr I V. de praedicamentis. Probatur primo ex primo praemio princi- Pio , puta quod ex omnimoda tran cenuentia inducitur suspicienter analogia. Argumentor
igitur lac. Ex omnimoda transcenden ita inducitur sufficienter analogia : Ergo ens est analogum ad substantiam dc acciden . t i obatur con-jequentia : ens est omnimode trant cendens ad subitanti alc accidens : Ergo hoc ipso quod ex omnimoda transcendentia inducitur tussicienter analogia , debet ens este analogum ad iubitantiam oc accidens, Probatur antecedens . pa Ii
modo philosophandum est de ente , qu qntum ad transcendentiam , ac de propriis eius passionibus , puta unitate : 1 cd unitas quae est pastioentis transcendens est omnimode ad substantiam 8: accidens : Ergo it idem dicendum de ente , Maior certa est, de conceditur. P obatur minor. Inter ea est omnimoda transcendentia , quae sumpta in abstra to siue formaliter non faciunt numerum , seu pluralitatem, sed unitas ita formaliter de in abstracto sumpta non facit numerum cum ratione formali substantiae, vel accidentis : Ergo est unitas omnimode transcendens ad substantiam dc accidens. Matre est certissima , dc conceditur. Tribatur minor : impossibile est aliquid esse unum seor. sm sumptum ab unitate ; sed si unitas etiam formaliter de in abstracto sumpta faceret numerum cum ratione formali substantiae , esset aliquid unum scorsim sumptum ab unitate: EI so unitas etiam formaliter se in abstracto sumpta non facit numerum cum ratione formati . iubitantiae , vel accidentis, Maior patet ex terminis. Probatur minor : Quaelibet pars numeri
est in se una seorsim ab alia ; cum quaelibet seorsim de seiunctim sumpta sit aut possit e sic
Principium numeri, quod non . conuenit nisi huic quod dicitur unum : sed in paesenti casu pars una numeri est ratio formalis substantiae, α pars altera est unitaς : Ergo in hoc casia
seu in palate numero si claret , esset aliquid
28쪽
virum stoi sim sumptum ab unitate : Ergo non datur talis numerus , seu unitas ita foui aliter lumpta non facit numerum cum ratione ioc-
mali substantiae : Ergo unitas quae est pastio entis est omnimode transcendens ad substantiam. dc accidens. Ergo id ipsum ens debet similitet esse ita transcendens ad substantiam dc accidens : Ergo hoc ipso quod ex omnimoda transcendentia inducitur funicienter analogia,
quod est primum praemissum principium ) de 'aet hoc ipso ens esse analogum ad substantiam. c accidens ; dc similiter ad Deum & creauras , cum pro iis similiter concludat ratio. P obatur secundo ex secundo praemisso prinstipio , puta quod omne univocum comparatur set tertitim qnid ad etniuocata, arguo ergo sic. mne uniud cum comparatur, ut tertium quidd uni uocata: Ergo non est ens uni vocum .ed analogum ad substantiam ic accidens. P O- sur consequentia. Ens comparari non potest u substantiam de accidens ut tertium quid er o nec esse potest uni vocum ad illa, hoc ipso uod amne uni vocum coparatur ad uni uocatat tertium quid .aerobatur antecedens. Quod estitae latitudinis, ut nihil ei addi poscit co parari 3n potest ad aliqua etiam formaliter loquen- γ ut tertium quid : sed ens de quo est sermot huiusmodi: Ergo ens comparari non potestit substantiam εc accidens ut tertiunt quid. χα-r certa est , dc constat ex ratione infra addua. Probatur minor. Quod esse non potest maris latitudinis , debet osse tantae , ut nihil ei id, possit etiam formaliter loquendo : sed ens quo est sermo tantae est latitudinis , ut non ,ssit esse maioris : Ergo Ec tantae est latitudis , ut nihil ei addi possit. IIator est certissi-a se constat ex terminis. Probatur minor. uod de omni quod , est etiam formaliter lo-iendo uerificas ut, nequit esse maioris latatu
iris : Sed ens de quo est sermo de omni quod t etiam formalitar sumpto verificatur se a. praedicat z.
29쪽
1 Liter I V. de pra dicamentis.. praedicatur: Ergo ens illud esse non potest maioris statitudinis. IIaio- est ceria & constat ex ratione infra adducta. robati r minor : quomodo negatur oppositum entis de omni quod est, eodem modo ens de omni quod est vela fi catur dc praedicatur sed oppositum entis negatur de omni quod est , etiam formabilime sumpto, ut Mare patebit si assignetur tale oppositum : ergo en, de omni quod est, etia in formaliter sumpto verificatur 5c praedicatur : Ergo ens tantae est latitudinis , ut non poIlit esse maioris : Ergo ens tantae eli latitudinis , ut nihil ei addi ponit : ergo ens comparari non potest ad substantiam de accidens ut tertium quid τergo hoc ipso quod omne uni uocu compa Ia Ii
debet ad uni uocata ut tertium quid , quod est secundum prae inissum principium ) non est
enS Vni vocum, 1ed analogum ad substantiam& accidens. Expli- Notabis autem duas in superiori probationec intur supponi propositiones maiore S tanquam certas
propoνῖ- & indubitatas; & quidem primo supposita fuitiiones haec propolirio : Quod es tanta latitudinis me
maiores nihil ei addi possit coparari non potest ad aliqua
quas in etiam formatiter loquendo ut tertium quid, superiori cuius ratio est , quia quod sit aliquid tantae la- proba. titudinis ut nihil ei addi possit, hoc non estrione nisi quia vagatur per omnia ., adeo ut nulla sit 6 ρρο- Latio siue realis siue formalis , in qua non re Oimus periatur imbibitum . alias posset talis ratio ei
certas. superaddi & aduenise ; iam sic est quod id
quod comparatur ad aliqua vi tertium quid, non potest ita l. habere , cum ex ipsa rati su terti j iaciat cum illis numerum ; subindeque &excludat illa a luo concepi u r ergo verissima est& indubitata praefata maior, quam in superiori probatione supposui certam Altera Vero propositio qua in similiter supposuimus certam, quae que pro Tyronibus videtur aliqua indigere u explicatione, fuit haec : Quomodo negatur oppo
situm entiis de omni quod si eodem modo ens de
30쪽
D cstis I, de ananlogia entis. T7e omni quod est veri icatur , seu praediςatur,
Nus ratio est, quia cum ens & oppositumatis opponantur contradictorie ; dc contradi-Oria oppositio utpote omnium maxima exigat uod omne sub uno vel altero contradictionis embro compreliendatur ue alias daretur in eaedium , quod stare non potest cum opposiane omnium maxima ; consequenter fit, quod nne quod non est sub opposito citiis , qualei illud omne, de quo oppositum entis negatur, beat illud omne reperiri sub ente; subindeq; esse tale de 'quo verificetur di praedicetur ens; que verisiima est illa altera proposuio ma-r, quam similiter suppo lueram certam, sicque tolutae di probatae manent propositiones Om s praccdentis probationis.
Frobatur tertio, ex tertio' praemissis principio od quidem specialiter coctudit pro analogiatis ad Deum & creaturas ό & ex quo arguo. Deus est creaturarum causa, etiam sub tione commun1ssima entis; Ergo non post unii uocari Deus.& creaturae, nedum in ratio incntis talis , sed nec in ratione communissi-ὶ entis, Probatur consequentia. Non potest: a tura csi Deo uni uocari in ratione a Deo cautia: ergo hoc ipso quod Deus est creat utarum ala etiam 1 ub ratione conlinunissima eniis,n possunt Deus & creaturae in tali rationei uocari. Probatur antecedens ratio , in quai uocantur duo aliqua , non . potest in uno b deficiens comparative ad aliud : sed Om- a Deo caulata ratio est in creatura definter,co parative ad eandem ut in Deo : ergon potest creatura cu Deo uni uocari in ratione eo causata. Maior Iupponitur certa de c6ltat ratione infra adducta. Probatur minor. Quod eo quod causatum est , non adaequat virtuti si ac per se chionem Dei causantis , non po-t non esse deficiens comparative ad ide in ino causante : sed omnis a Deo causata ratio,c ipso quod talis, non ad aquat perfectionem. Dci