장음표시 사용
51쪽
18 ACADE ΜΙΑ Η Μliteris Ornarct,ai ageretq; viris sapientibus. A duxit ergo ex Aegypto insignes Mathema cos,&autor sui viMathematicae disciplinae ira Italia colerenturiamplissimas quoque Graecas&Latinas bibliothecas erexit. Augustus vero omnium Prouinciarum,quas imperio adi jcere potuit, Iuventuti optimos praeceptores dedit.
Vt non minus accurate educati cruditio; quam
propriis iij, in Romanorum fidelitate & legibus perduraret. Traianus Nerua, Vt in vita eius Dion Cassius Niceus refert, multa in emendationem publicorum negotiorum constituit, in scholarum vero, & puerorum sustentationem plurima.Quare ad rcstituendum bonas artes &diuini humanioue iurisprudentiam, coelitus
- Deo missus creaebatur,ut autor est Sextus A
Lampridi relius Victor. Anthoninus Pius Rhetoribus &mσ Philosophis per omnes prouincias honores &νιρη- salaria detulit. lui Capitol. in vita.Titus Impe hicepbor rator Romam breui tempore beatam & seliceredditurus studia si pientiae & liberalium arim, um promouit, & Iosephi libros, manu sua descriptos, in Romanam bibliothecam reposuit. Dioclatianus&IMaximinianus sepositis armis & Imperio philosophari coeperunt. Adriatius vero quia in Academ ijs omnium artium atque linguarum clarissimos pro essores,&florentes bibliothecas dedit, Imperium Romanum in optimam forma restituisse, & nullus post Aur 3 gustu Titam Vtilis Reipub Imperator extitisse si, o, praedicatur. Constantinus ille Magnus omnia Ailla ri bonarum literarum studia eorere voluit, par
52쪽
a ut religionem Christianam longὶ lateque
'vagaret: partim etia ut per ea imperio Fboisino reetius constiteretur. ire superato Li- aio t 'rancia& tam religionis quam sapientiae ste,pii lcherrimam illam constittitione odia Ie videtur, quae apud Iustinianum in L.Λ1 ros C. de profestaribus reperitati'. Quanto studio Constantius ipsius par bonas literas restiscitarit, quamque ergarum professores liberalis extiterit, etiamnc, cum aerarium sere exhavsthim esset , nec auilsimis bellis distentus quicquam de hac ira literarum remiserit, in Gallia ex Eumeo rhetore tim recitaturus. Praeterea Gra- alvis Imperator valde adhuc adolescens, pruiisque statim Imperii sui annis, ut eius land enta firma & diuturna iaceret, edixit ad Amnium praelectum Praetorio Galliarum, in ianibus Gai lis metropolibus excitanda ale queesse studia literarum. Sicut contra luti is Apostata religionem Christianam, uti spebat euersurus scholas ademit,& bonas literas cere vetuit. Theodosius vero, ut refert Ca- r tuS, Omnes haereses, quae Ecclesiani Christi
,rum ta studiosus fuit, ut ea laude Ptolomaeo serior non esset. Discipuli iis v CH sTI IA . . elu rione praedicabant,propterea quod ipsisnagogam extruxisset. . . .
Cum Carolus V. Romanorum imperat metum in Urica occupasset,Mulealles Rex vi omnium
53쪽
2. ACADEMIA RV Μ omnium maxime deplorabat, Arabicos antia
quissimos libros intercidisse, qui omnes disciplinas, superioriim Regum historiam, Maho-
me anaeq; superstitionis interpretationem c6tinerent.Praeclarum certe barbari Regis id studium fuit erga bonas literas.Italicarum rerum scriptores vl.ad nostra etiam tempora reuert mur Nisiolaum PP.U. Leonem io. Pium II.&praeter alios quosdam Pontifices Romanos. clarissimum illum Cosmam Medicem Floretinum,cum alijs multis in rebus, tum eo potin'simum optime deRepublica meritos fatentur, quod do bios desiteratos viros ex uniuersa GrPcia & Italia,adiuuetutem Grecis Latinisq; literis initituendam, praemijs amplissimis euoc rint.Factum enim eorum liberalitate de industria cst, ut adolescentia se ad politiorum lit rarum studia referret, quae per multas iam artates,ob perpetuas bellorum clades, quas Italia Barbaris nationibus pertulerat, obsoleverant, atque in eo fortunatos suisse ferunt,quibus co-tigerit id quod maxime optandum erat, qui Reipublicae consistere,& ex hominum sermo. n.1amam nomenque immortale colligere cuisperet illis ut temporibus florerent, quibus r uiuiscere literae,quarum sere erat intermortua laus,& liberales disciplinae coeperunt. Maiores
ergo nostri prudentiisimi piissimique viri, ea Temper in sentcntia fuere,ut non ad imperii tum splendorem,sed fidei quoque & religionis orthodoxae propugnationem, reformationet Ecclesiae catholicae ab Acadet Oijs & bonarum
54쪽
LIBAR I. a1rtium studio dependere iudicarent. in apro ter postquam animaduertebant haeretes tamate per totum sere orbem dispergi, quod in nni artium atque linguarium genere admira illiter exculti viri, earum desentionem,suaso-e diabolo,susciperet licui de Valentino, Do-at Sabellico, Pelagio, Arrio, Ioanne Philo- ono,&Philosophis, qtii in Concilio Nicaeno cerrime repugnabant,fidelissimi historici notri memoriae prodiderunt plurimas S ipsic holas,ut in eis boni artes traderentur,ermo unt, multasque Academias maximis sumptu
γ us fundarunt. Ipsi quoque pro incredibili in empub. amore professi sunt, Vt in singulis Academiis breuiter aperiemus. Qua quidem e & illi ipsi immortalem in omni hominum nemoria latHem,aeternamq; selicitatem con-ccutisunt:&Ecclesia CARisTr doctisti mosemper propugnatores habebat, qui haeretico-um fraudes disserendi peritia,copia,Vbertate iue dicendi animaduertere primo,deinde eiselem artibus,quibus costructae erant, dissoluee,&antequam eos fallaci conclusione impi arent, qua in parte Vitium lateret. explicare ossent. Vt enim quis distincte cerna ad quam
totissimum rem vitiosarum argum etationum
xplicatio resereda sir,nili prius modos omnesiuibtis struuntur & fiunt, exploratos habeat, ieri certe id quidem no potest. Doctissimi V o Ecclesiae Patres, Iustinus, Clemens, Lactanius, Cyprianus, Hieronymus, Augustinus, hi ostomus, &c. quia diuinarum&hum
55쪽
Parum rerum ini estigatricem philomphyam egregie didicerant , philosophorum & haererμcorum nugas facile euerteruti Nec ita omnino
tegi possunt Viciosarum argumentationii falluciae,quin si ad praeclaram indolem perspicuit temq; ingenij doctrina, quae vim insitam promoueat,accesserit, deprc hodi & explicari que ant Balilius autem Magnus ad Episcopos ItaliqGalliae inter reliqua Ecclesiae Oricialis m la,hoc in primis depi urar,quod nulli Christianorum coetus ulis Doctorii prssidentiae siue, praelectiones fierent. Na propterea traditiones Patrum. orthodoxa fides, & vera religio interibant. Iare reueredissimi Patres, in Cocilio Lateranenti licui Clemente Papa quihro in Concilio Viennensi quoque decretum est A- eademias & bonarum artium studia diligenter conseruari, atque promoueri debere statue-
Concilii Toletani hac de re pulcherri m aniconstitutione narrat GratiaΠuS, can. 2. 12. q. I.
p. s.; Nec Vlla sere celebrata synodus fuit, in qua node ratione studiorum & isis Putione iuuen-blioth. tutis, actum,precipuaq; ςura scholaxum Eces Ius . 3 . siasticis viris demandata sit. Ex concilio Eugenii refert Gratianus, ne- μή-. cessario curandum Epicut in ciuitatibiis cori- stituantur Magistri atque Doctores, qui studia literarum, liberaliumque artiuim dogmaΑPosse A ta assidue doceant.
Et in C0llegijs atqueCathedralibus nomina orum adhuc stiugntur, qui scholastui, vel
56쪽
o ere soleban Canonesque volucrunt in qu
libet Ecclesia haberi Doctorem siue Magistruliterarum, &eide reditus asiignari. Socinus c. RUia,de Magistr. Anchora. element. eodem titulo. Sicut ex Alexandrina schola derivatum. Adhuc in nostris collegijs obseruatur.' Ioannes Bohemus tib s. de omnium gentium ritibus a. . refert, etiam apud Veteres Cirmanos domum publicam iuxta-fingulos parochias fulsese, in qua ciuium filii . probatis viris virtute
Concilii Tridentini pulchram constitutio
nem de hac materia asscribendam non taui Nam ea in omnium manibus versetur. Notius quoque est quam pluribus verbis demostrare oporteat, qt.od sine bonis literis omnis selicitas interire,pernitiosi errores introduci,& homines in summa ignorantia versari lent:cum ipsis vero uberrimos fructus S maxima&vtili. tates in rem p. Christianam prouenire. Resormatione Ecclesilistica,sub Carolo V.&Ferdinando I.edita, statutum sui e Scholae seminaria sunt, non Praelatorum, tantum, & ministrorum Ecclesiae, verum etiam Magia stratuum.& eorum qui consili, suis respublicas gubernant: quae si negligantur , aut depra-' uentur, necesse est & Ecclesias , & respublic. hinc periclitari. Propterea de earundem instauratione magna cura habenda erit.
57쪽
a ACADΕΜIARUM Quapropter Ecclesiarum proceres omni cura, ope,& industria ubique per uniuersas suas prouincias studia, praesertim generalia,instaurare,
promouere,& conseruare satagand Scholae ubi
fundatae non sunt, dcbent singula Collegia, utrarua magnaue suerint, ita paruas magnastae apud Collegia erigere di quibus praesciat magistros&praedagogos incorruptae vitae, & sanae doctrinae.Vbi Collegia no sunt,debent nihilo minus in singulis, ciuitatibus esse scholae, quarum Magistri boni,honesti & docti sint. Ixperientia docti Turci & Saraceni olim suriosὲ euersas Academias, scholas, bibliothecas restituere incipiunt Et in nouo orbe,ad c seruandam & propagandam Christianam retiagionem plurima gymnasia extruutur. Vt quorundam hominum temeritatem & impudentiam demirari non possim qui humaniores ar- tes,quibus nec dari melius a D Eo, nec optari maius ab hominibus potest, cotemnere,&tam
necessarias Academias prorsus euertere conattir,a quibus omnem suam sortunam,atq; eam
ipsam,qua nunc ingratissimi oppugnat, eruditionem hauserui. Eod nisi facere destiterint, breui futurum spero, ut Musae gloriam suam per seipsas tueantur, talemque in Academiis
Vocem edant, quae multa etia post secula exa diatur : &posteras commonefaciar, non eta ivllam rationem disputare aduersus ipsam dis serendi magistram,& quam rudes 1int non argumentandi solum, sed etiam rerum inuesti-
sandarum ac veritatis indagadae, quib. M usae oppug-
58쪽
L r E E R I. p Mantumdoctissimi autem viri eos sic re- reth Eridant, ut Voluptatem,quam math dicen 'o forte ceperunt quod ea, que contra ipsos afferentiar,sustinere non possint, malo audiendo amittarii. Nunc vero quo utiliores sunt,& quato magis hodie improbisii morum quo rudam inuidia laborant tanto diligentius sunt fauore praesidioque Principum subleuadre,erga quos nequaquam ingratae futurae sun r,si defendantur: quod vel regis Ios APHAT exeplum iam arite allatum declarat. Praecipue vero fauenduillis studiis,quae conducunt ad pietatem,Chri-Rique principis &doctoris nostri gloriam: &sine quibus respublica Christiana consi stere nopotest. Ioannes Casus in Sphera ciuitatis, IDranni,no Principis esse ait, Academias tollere, artiumque scholas prohibere.Nam Academiae& artes sunt lumina &sontes sapienti g,a quibus selendor saporq; virtutis in omnes partes reip. riuunt,Velutiq; Musarum orbes,& artes 'dera in sis fixa. At nisi orbes suum motum, sydera suam lucem habeant,quae Vita rerum, quae in fluetia erit φ Praeterea, ut oculi sunt in corpore, ita Academiς &artes sunt in ciuitate:& Vt oculi omnia mebra corporis,ita Academis omnes reip. partes illustrant. Oculos autem euellere Batura prohibet,iustitia Musas tollere. Deinceps,contra Ius naturae ac rationis est, Academias tollere: quia natura confusionem, ratio ignorantiam fugit:quae tamen duo subla
59쪽
as ACADEMIA R V nquuntur. iniae enim cognitio rerum sne arte
quis ordo sine toga, quae administratio ciuitatis sine doctrina & sapientia esse potest i Insiis. per quae sunt honorifica, bona, necessaria inrep. tollere non oportet: Academiae Vero, artiumque scholς sunt in repub. honorificae quia
verum honorem e bonae, quia candorem Vitae: necessariae, quia ciuium ordine di amore paria
unt. Huc adde: Quod principes perpetuo stu.
dere debeant bono, & conseruation ciuitatis. Quod certe facere non videntur, si Academias tollant. Nam quid magis licentiam morum. perturbationem rerum, barbaritatem plebis, Tyrannidem Principis gignit,quam bonarum literariim naufragium I casus Porro atroces
Tyranni hoc agunt, iustis ergo Principibus id agere non licet i Truculenti olim carnifices Athenas fastum totius Greciae, sydera,& l men) extinxerunt.Sic Iulianus funestus Apo- stata Christianorum Gymnasia sustulit, artiumque Prosetaribus silentium iussit: Sic in Hungaria, alijsque eximiis mundi partibus, quas Mahometes vicit, Academiae, scholae&artes immanitate oppressae iacent. Norunt enim crudelitatis monstra , Palladem&tyrannidem, amorem artis & Μartis furorem, sapientiae lumen,& ignorantiam, simul cohabitare non posse. Ideoque omnes aetates hominum Academis & artes approbarui.
60쪽
bLia ER L 'r' lapideis inscriptas posteris apparuisse r Chaudaeos quoque in omni arte fuisse instructi silmos. Quod fieri non potuit si maioribus suis artesnc.n didicissent. Vt nihil dicarii de Mos aliisque gubernatoribus . inii omni scientia Chaldeorum etc Aegyptiorum fuerunt eris ditit nihil de Samuele, caeterisQue Prophetis, qtii Rama Gilead sua collegia,& Academiam habuerunt: nihil de Paulo, qui Qisputandos pein schola cuiusdam Philo phi nomine Ty- ranni, adeoque Athenis mon contempsisse, sed approbasse, venerabile nomen Academiae via detur : nihil de Constantino,Theodosio alijs. que vere Augiistis imperatoribus, qui scholas, Collegia, Academias magnificς extruedo,Ecclesiam Christi plurimum propagarim et do beatissimis nostris fundatoribus , qui in An glia, duo totius orbis nobilissima gymnasia, Oxoniam & Catobrigiam aedificarunt: in qui bus docti & sapientes viri,non alitor quam stςυ lae, ut loquitur Propheta lucent, tuos radia os in omnes mundi plagas & regiones diffvn.dunt. Nihil magis barbaritatem Vim,perfidiam, licentiam vitae, haTςsim, Atheismum,& conia fullonem omnium rerum parit, quam sch larum & Academiarum desectio. Si ergo i
sti, ii tuti, si pij, ac religiosi esse Principes
lint , non .ollere , sed fouere ; Don euςrtere , sed qonseruare debent Academias : in quibus splςndor regis. honox ciuitatis, amo VirtutiS,omniumque bonorum sapor,& influentia